Drugie wydanie "Słownika papierniczego angielsko-polskiego" od trzech miesięcy jest w sprzedaży i służy użytkownikom. Zainteresowanie tą długo oczekiwaną pozycją jest duże. Po raz pierwszy zaprezentowano słownik w czasie konferencji PROGRESS’11. Ten debiut był udany - sprzedano ponad 100 egzemplarzy. Postanowiliśmy zebrać opinie pierwszych użytkowników. Komisja Wydawnicza SPP, patronująca temu wydawnictwu, zwróciła się do kilku z nich z prośbą o ocenę słownika. Z przyjemnością publikujemy otrzymane odpowiedzi. Paweł Granicki, tłumacz: Pierwszy słownik papierniczy kupiłem w 1993 r. Mam w nim dedykację i autograf autora - ś więcej »

W dniach 19 i 20 października br. gościliśmy w Polkowicach, zaproszeni przez firmę Voith Paper na zorganizowane dla klientów z Czech, Polski i Słowacji, wcześniej we wrześniu anonsowane na naszych łamach (1), dni otwarte w tamtejszym Centrum Serwisowym Voitha (na fot. 1. uczestnicy i gospodarze spotkania przed budynkiem Centrum Serwisowego w Polkowicach), z sesją seminaryjną o bardzo bogatym programie i jak zawsze doskonale przez Voitha zorganizowaną pod względem merytorycznym i socjalnym. Pierwszy dzień wypełniło aż 9 prezentacji w Aqua Hotelu, gdzie byliśmy zakwaterowani, a który sam w sobie jest atrakcyjny ze względu na połączenie z akwaparkiem (fot. 2), z dostępem do wszelkich jego osobliwości. Licznie zgromadzonych przedstawicieli papierni z Czech, Polski i Słowacji powitali: mgr inż. Krzysztof Śledzik (fot. 3), regionalny przedstawiciel handlowy Voitha, i Bastian Doeve (fot. 4) z holenderskiego oddziału firmy Voith Paper w Vaassen. Ogólną prezentację dwóch współpracujących blisko ze sobą w świadczeniu wszelkich usług oddział więcej »

Zjawisko elektryzacji ciał stałych znane jest od VI wieku p.n.e., ale do dziś nie zostało w pełni rozpoznane. Trudność dokładnej charakterystyki zjawiska w konkretnych warunkach technologicznych wynika z dużej różnorodności właściwości materiałów oraz mnogości różnych czynników fizycznych mających wpływ na jego przebieg. Pojawianie się ładunków elektrostatycznych może mieć charakter samoistny, zupełnie przypadkowy, co zazwyczaj przyczynia się do stwarzania utrudnień w różnych procesach technologicznych. Ładunki mogą być również wytwarzane celowo, w sposób kontrolowany dla osiągnięcia określonych efektów. Szczególnego znaczenia problem elektryczności statycznej nabiera w procesach drukowania na współczesnych wysokowydajnych maszynach, gdzie występowanie tego zjawiska może prowadzić do obniżenia jakości uzyskiwanych druków oraz ograniczenia Elektryczność statyczna w konwencjonalnych technikach drukowania Static Electricity in Conventional Printing Techniques JAN KOWALCZYK Dr inż. J. Kowalczyk, Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Mechaniki i Poligrafii, ul. Konwiktorska 2, 00-217 Warszawa prędkości pracy maszyn lub przeciwnie, być wykorzystywane do usprawnienia procesu drukowania. Istotny jest również fakt, że ładunki elektrostatyczne mogą prowadzić do uszkodzeń maszyn drukujących, częściowego lub całkowitego zniszczenia wykonywanej produkcji, np. w przypadku najnowszych zastosowań technik poligraficznych, takich jak elektronika drukowana. W celu eliminacji utrudnień wywołanych ładunkami elektrostatycznymi w pierwszej kolejności należałoby dążyć do ograniczenia powstawania ładunków przez stosowanie odpowiednich materiałów. Często jednak ze względów technologicznych jest to niemożliwe i konieczne okazuje się stosowanie urządzeń usuwających powstające ładunki, zapobiegających ich gromadzeniu i osiąganiu wysokich potencjałów. Samoistne powstawanie ładunków elektrostatycznych Istnienie obok siebie dwó więcej »

Jest ars między inszymi taka, iż nie tylko plebeium, ale vere ipsum nobilem nie szkaradzi. Bartosz Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1584.O kim tak pięknie mówił szesnastowieczny polski i czeski heraldyk? O nas! O drukarzach, których w pierwszych wiekach drukarstwa zwano typografami (łac. typographus - drukarz). Paprocki pisał te słowa już ponad sto lat po uruchomieniu oficyny mogunckiego mieszczanina Johannesa Gutenberga. Szlachetnie urodzonym honor nie pozwalał parać się rzemiosłem. Podobne zajęcie groziło wręcz utratą szlachectwa. Szlachcice (nobiles) byli członkami stanu rycerskiego i mogli trudzić się tylko w militarnej potrzebie albo zarządzać majątkiem. Tymczasem w XVI stuleciu - złotym wieku polskiego drukarstwa - znajdujemy przykłady wyniesienia plebejuszy do stanu szlacheckiego właśnie spośród grona drukarzy. Najbardziej spektakularnym przykładem jest nobilitacja Jana Łazarzowica Januszowskiego, byłego sekretarza króla Zygmunta Augusta, humanisty i twórcy oryginalnego kroju czcionek. Syn drukarza Łazarza Andrysowica został dziedzicem słynnej krakowskiej Oficyny Łazarzowej - kontynuującej tradycje warsztatu renesansowego typografa Hieronima Wietora. Na sejmie w 1588 roku Januszowski uzyskał indygenat szlachecki i herb Kłośnik (Rola), a dwa lata później od Zygmunta III Wazy tytuł architypografa wraz z przywilejami. Mamy też inne przypadki. Uszlachcono Walentego Łapkę Łapczyńskiego, który tłoczył w drukarni wędrownej (tzw. latającej) towarzyszącej wyprawom wojennym Stefana Batorego. Łapka w potrzebie porzucał swoje czcionki i chwytał za oręż. Nawiasem mówiąc, na jego prasie w Warszawie wydrukowano po raz pierwszy Odprawę posłów greckich Jana Kochanowskiego. Przypuścił go do herbu Jelita jeden z najpotężniejszych możnowładców ówczesnej Europy, wielki kanclerz i hetman koronny Jan Zamoyski. Stanisławowi Kocmyrzowskiemu nadał szlachectwo w Wiedniu cesarz Leopold I. Nobilami zostali potomkowie krakowskich Szarf więcej »

Przedstawiono wyniki analiz ilości oraz rodzaju grzybów mikroskopowych obecnych w powietrzu pomieszczeń archiwalnych i bibliotecznych oraz na powierzchniach akt, książek i tektury opakowaniowej. Oceniono aktywność celulolityczną zdiagnozowanych grzybów, a także potencjalne zagrożenie zdrowotne dla pracowników. Wytypowano gatunki grzybów będące wskaźnikami mykologicznego zanieczyszczenia powietrza i wyrobów papierniczych w magazynach papieru. Słowa kluczowe: grzyby mikroskopowe, wyroby papiernicze, aktywność celulolityczna, zagrożenia zdrowotne dla personelu The results of analysis of the quantity and species of microscopic fungi present in the air of libraries, archives and on the files surfaces of books and cardboard packagings were presented. Cellulolytic activity of diagnosed fungi and the potential health risks for workers were assessed. Fungi species have been indicated, which are the indicators of fungal contamination of the air and paper products in warehouses. Keywords: microscopic fungi, paper products, cellulolytic activity, health risks for staff.Papier jest od wieków podłożem prawie wszystkich przekazów piśmiennych, ciągle nie do wyparcia przez kolejne wynalazki techniczne i technologiczne. Obecnie proces produkcyjny w niewielkim stopniu przypomina historyczną technologię wytwarzania papieru czerpanego sprzed kilkuset lat. Wprowadzane przez lata zmiany składu chemicznego masy papierowej oraz nowoczesne urządzenia do jego formowania uczyniły z papieru produkt tani i powszechnie stosowany, jednak o wyraźnie obniżonej w stosunku do pierwowzoru wytrzymałości, w tym również wytrzymałości na rozkład mikrobiologiczny. Niekorzystny wpływ mikroorganizmów ujawnia się już w procesie produkcyjnym w fabrykach mas celulozowych, papieru i tektury. Silny rozwój drobnoustrojów w papiernicy i wodzie obiegowej może być przyczyną zerwania wstęgi i związanego z tym przestoju w procesie produkcyjnym (1). Papier może bardzo szybko ule więcej »

Niniejsze opracowanie stanowi kontynuację cyklu poświęconego możliwościom finansowania działalności podmiotów gospodarczych (1-5). Przedmiotem tego artykułu jest kolejna forma pozyskiwania kapitału z obcych źródeł, czyli fundusze venture capital. Co to jest venture capital? Venture capital to jeden z segmentów inwestycji kapitałowych określanych mianem private equity. Są to inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym (zakup udziałów w spółkach kapitałowych, które nie są notowane na rynku giełdowym), służące osiąganiu dochodu poprzez średnio- i długoterminowy przyrost wartości kapitału. Inwestor (firma zarządzająca tego typu funduszem) bierze czynny udział w zarządzaniu przedsiębiorstwem będącym przedmiotem inwestycji, wskutek czego podmiot taki korzysta ze wsparcia, ale traci częściowo niezależność, zyskując pomoc w realizacji strategii rozwoju i w rozwiązywaniu problemów (6). Venture capital jest określany jako kapitał wysokiego ryzyka, ponieważ jest inwestowany w ryzykowne transakcje, ale może w zamian przynieść w przyszłości wysokie zyski. Jest to forma finansowania innowacyjnych (a przez to obarczonych znacznym ryzykiem) projektów inwestycyjnych oraz finansowania projektów charakteryzujących się wysokimi nakładami początkowymi - dla projektów takich zazwyczaj trudno jest pozyskać fundusze na przykład z banku. W takich sytuacjach przydatne są wyspecjalizowane instytucje, które w zamian za finansowanie projektu partycypują w osiąganych zyskach. Inwestycje venture capital są wykorzystywane przede wszystkim przy realizacji przedsięwzięć w fazie projektowania - tak zwany etap seed financing, który obejmuje wszelkie działania związane z rozpoczęciem działalności, oraz na etapie startu rynkowego - start-up stage, w trakcie którego na rynek trafia próbna partia towaru lub zostaje zainicjowana działalność usługowa. Wymienione fazy są nazywane przez inwestorów wczesnymi fazami rozwoju przedsiębiorstwa - na tym etapie firma ni więcej »

"Nieśmiertelny" papier Kretschmerów Wzmiankując papier "nieśmiertelny" ("unsterbliches Papier") i odporny na mole (widerstandsfähig gegen Motten), jakoby wyrabiany przez Gregora Kretschmera, von Hössle1 wspomniał, iż miało się to przyczynić do nobilitacji papiernika, a poinformował przy tym o tradycji, w myśl której uważano wodę ze źródła odkrytego przez Gregora Kretschmera i zastosowaną przez niego w procesie czerpania papieru za nadającą papierowi te niezwykłe właściwości. Od siebie von Hössle dodał, że stosowanie w rękodziele szmat pierwszorzędnej jakości oraz starannie prowadzony proces produkcji decydowały o trwałości papieru. A są to stwierdzenia fachowca papiernika, bowiem von Hössle (fot. 1) nie był historykiem. Urodzony w Augsburgu (na południu Bawarii), od młodych lat związał się z przemysłem celulozowo-papierniczym, a jego pierwszą ważniejszą funkcją było stanowisko szefa technicznego (od 1875 r.) wytwórni masy celulozowej w Kösliner Papierfabrik (czyli na terenie dzisiejszego Koszalina). W 1893 r. von Hössle podjął poszukiwania w zakresie historii papiernictwa, a po zakończeniu pracy zawodowej poświęcił się całkowicie tym badaniom, prowadząc je aż do śmierci2 w 1935 r. Zarówno von Hössle, jak i Zuman3 czerpali te informacje o "nieśmiertelnym" papierze, jakoby wyrabianym w dusznickim młynie, i nobilitacji braci Kretschmerów z publikacji Hohausa4, przy czym Zuman wiedział, iż ten przywilej z 1607 r. nadawał Kretschmerom jedynie herb z klejnotem - o czym już wzmiankowałem5. Natomiast Eineder6, powołując się na Thiela, przedstawił zapis, z którego można sądzić, iż w latach 1576-1588 Georg Kretschmer wyrabiał "nieśmiertelny" papier w młynie usytuowanym w (cytuję): "Ohlau near Brieg". Idzie tu o młyn w Oławie (między 1 Friedrich von Hössle, Alte Papiermühlen der Provinz Schlesien, Der Papier-Fabrikant, H. 35 (1935), s. 293-296, tu s. 293. 2 Friedrich von Hößle , Der Papier-Fabrikant, H. 51/52 (1935), s. 446. 3 więcej »

W ostatnich latach obserwuje się szybki rozwój technologii wykorzystania odpadów biomasowych do wytwarzania energii oraz różnego rodzaju materiałów i produktów chemicznych. Przyczyną jest rosnąca potrzeba wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych oraz problematyka odpadowa i wynikająca z niej celowość a nawet konieczność gospodarczego wykorzystywania odpadów o wysokiej zawartości substancji organicznych, w tym odpadów biomasowych z rolnictwa i leśnictwa oraz przemysłów pokrewnych. Główne kierunki rozwoju technologii wykorzystania biomasy lignocelulozowej sprowadzają się do procesów biorafinacji, w wyniku których można uzyskać nowe produkty: biopaliwa, biomateriały i chemikalia. W zakresie wytwarzania nowoczesnych biopaliw można wymienić następujące technologie: wytwarzania gazu syntezowego w procesie gazyfikacji biomasy; wytwarzania paliw ciekłych dla sektora transportu; wytwarzania paliw stałych w procesach brykietowania, peletyzacji, wyprażania oraz zwęglania. W zakresie wytwarzania chemikaliów obserwuje się wykorzystanie szerokiej gamy procesów chemicznych i biochemicznych jak: hydroliza chemiczna i/lub enzymatyczna, dehydratacja, fermentacja z udziałem mikroorganizmów, termiczne odtlenienie i uwodornienie itd. Przemysł celulozowo-papierniczy, jako oparty na surowcu drzewnym (lignocelulozowym), znajduje się w dobrej sytuacji odnośnie do wdrażania tego rodzaju technologii z uwagi na fakt, że w przemyśle tym powstają znaczne ilości biomasy, takiej jak: kora, zrębki, lignina, odrzuty i osady włókien oraz osady biologiczne. Możliwości wytwarzania odnawialnych i "carbon neutral" biopaliw i chemikaliów z odpadów biomasowych stanowią dużą szansę rozwojową dla przemysłu celulozowo-papierniczego, w tym szansę poprawy rentowności i kondycji ekonomicznej. Słowa kluczowe: biomasa lignocelulozowa, paliwa odnawialne, chemikalia.Przemysł drzewny, w szczególności celulozowo-papierniczy, wytwarza znaczne ilości odpadowej biomasy, która p więcej »

Fotografia narodziła się w pierwszej połowie XIX stulecia, a towarzyszył jej wielki rozwój i głębokie przemiany w papiernictwie. Chociaż fotografie wykonywane były na różnych podłożach, np. na blachach miedzianych srebrzonych - dagerotypy, na szkle - ambrotypy, na blachcach żelaznych - ferrotypy, na skórze - pannotypy oraz innych jeszcze podłożach, to właśnie papier stał się podstawowym i powszechnie stosowanym podłożem fotograficznym, okazując się również w tej dziedzinie materiałem wszechstronnym i uniwersalnym. Ta jego uniwesalność wynikała z: lekkości i elastyczności, łatwości obróbki w poszczególnych operacjach fotograficznych, możliwości przycinania do dowolnych formatów i kształtów, łatwego montażu w oprawie oraz szeregu innych cech. Do niepożądanych właściwości papieru fotograficznego należała natomiast jego chłonność, ponieważ w celu usunięcia resztek chemikaliów używanych przy obróbce fotografii konieczne było długotrwałe płukanie odbitek. Papierowe materiały fotograficzne Papier wykorzystywano w fotografii zarówno do sporządzania negatywów, jak i pozytywów. Opracowano różne rodzaje papierowych negatywów fotograficznych, takich jak np. kalotypy - negatywy z warstwą albuminy (białka jaja kurzego). Innym przykładem były negatywy z warstwą żelatynową. Warto zwrócić uwagę na negatywy kalotypowe - należą one do obiektów bardzo cennych i poszukiwanych przez kolekcjonerów. Były to pierwsze negatywy na papierze i negatywy w ogóle (nie wszystkie bowiem techniki fotograficzne wymagały zastosowania negatywów, niektóre fotografie powstawały bezpośrednio). Papierowe negatywy miały swoiste zalety: były lekkie, ich przechowywanie nie wymagało wiele miejsca (można było umieścić nawet sto negatywów w jednej książce). Wadami były dłuższe czasy ekspozycji przy wykonywaniu odbitek (w porównaniu do negatywów szklanych) oraz odbijanie się ziarnistości negatywu na odbitce (1). Wraz z rozwojem fotografii rosło także zapotrzebowanie na ma więcej »

Rekord produkcji papieru w Mondi Świecie S.A. 17 listopada 2011 r. zakład Mondi Świecie S.A. osiągnął najwyższy w dotychczasowej historii poziom produkcji - 20 milionów ton papieru. Usatysfakcjonowany Maciej Kunda, dyrektor generalny Mondi Świecie S.A. tak komentuje ten fakt: "Wyprodukowanie 20-milionowej tony papieru to symboliczna chwila dla Mondi Świecie S.A., która nastąpiła po ponad 40 latach działalności zakładu". Ponad 40 lat pomyślnej pracy Zakład w Świeciu uruchomiono w 1967 r., gdy nastąpił rozruch celulozowni bukowej. Sześć maszyn papierniczych, które uruchomiono w ciągu kolejnych lat, obecnie odpowiada za roczną produkcję na poziomie ponad 1,3 mln ton papieru. "Pierws więcej »

Celem pracy było porównanie metod eksperymentalnych służących do oznaczania chłonności papierów stosowanych na warstwy składowe tektury falistej. Porównano właściwości absorpcyjne linerów i flutingów zmierzone zgodnie ze znormalizowaną metodą Cobb oraz wyznaczone na podstawie dynamiki penetracji wody aparatem PDA. W toku badań zostało ustalone, że niektóre papiery - pomimo zbliżonych wartości wskaźnika Cobb - charakteryzowały się inną dynamiką penetracji. Całkowite objętości wody, jakie wniknęły w próbki po długim czasie pomiaru, były ze sobą porównywalne, jednakże szybkość penetracji była zróżnicowana, zwłaszcza w początkowym etapie absorpcji. Odmienne charakterystyki penetracji przy podobnych wartościach absorpcji wody Cobb mogą być przyczyną problemów podczas sklejania lub drukowania tektury falistej. Słowa kluczowe: absorpcja wody, dynamika penetracji, szybkość penetracji, liner, fluting, tektura falista.Tektura falista dzięki swym zaletom zajmuje czołową pozycję na rynku opakowań. Pomimo konkurencji ze strony innych materiałów opakowaniowych obserwuje się ciągły wzrost jej produkcji. Tak wielką popularność zawdzięcza swej lekkości, odpowiednim właściwościom ochronnym, wytrzymałościowym i amortyzacyjnym oraz efektownym nadrukom, a także nieszkodliwości dla środowiska i zdrowia oraz łatwości ponownego przerobu na papier. Zmieniają się jednakże wymagania stawiane przez konsumentów i odbiorców wobec opakowań wytwarzanych z tektury falistej oraz wprowadzane są innowacje zwiększające wydajność tekturnic. Coraz większą uwagę zwraca się na estetykę i jakość produktu, jego przydatność do pakowania różnych produktów spożywczych, czy przemysłowych. Jakość tektury falistej jest uzależniona w skomplikowany sposób od wielu różnych czynników związanych z charakterystykami papierów i tektur składowych, właściwościami kleju, konstrukcją Właściwości absorpcyjne linerów i flutingów: porównanie metody Cobb i PDA EWA DRZEWIŃSKA, ANNA STANI więcej »

Ewa Drzewińska (1946-2011) Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 25 listopada 2011 r. odeszła od nas na zawsze dr hab. inż. Ewa Drzewińska, prof. PŁ. Było to nagłe, niespodziewane i zdecydowanie przedwczesne. Najpierw nie chcieliśmy w tę straszną wiadomość uwierzyć, a potem byliśmy jak piorunem rażeni. Ewa Drzewińska urodziła się 28 września 1946 r. w Łodzi. W 1969 r. ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej, uzyskując tytuł magistra inżyniera chemika ze specjalizacją w zakresie technologii celulozy i papieru. Po studiach podjęła pracę naukową w Instytucie Celulozowo-Papierniczym w Łodzi, gdzie pracowała - przechodząc różne szczeble kariery zawodowej więcej »

Konsultacje FORUM CO2 z Ministerstwem Środowiska w sprawie korekty przydziałów uprawnień do emisji na rok 2012 W związku z rządowym planem rewizji postanowień dotychczasowego Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2008-2012, 7 listopada w siedzibie NOT w Warszawie, z inicjatywy Forum Branżowych Organizacji Gospodarczych, przedstawiciele sektorów przemysłowych odbyli wewnętrzne spotkanie konsultacyjne w sprawie przyjęcia wspólnego stanowiska. Zdaniem resortu środowiska, celem rewizji dotychczasowego przydziału uprawnień do emisji CO2 jest możliwość przydziału większej ilości bezpłatnych uprawnień z puli emisji niewykorzystanych przez inne sektory. przedsiębiorstwom modernizującym się, dzięki czemu dostosują je do rzeczywistych potrzeb 2012 r. Jubileusz 60-lecia działalności SITLiD 8 listopada 2011 r. w Gołuchowie k. Kalisza, w siedzibie Ośrodka Kultury Leśnej, odbyły się uroczyste obchody 60-lecia działalności Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa (SITLiD). Uroczystości towarzyszyła konferencja naukowo-techniczna "Rozwój zasobów drzewnych - strategia ich wykorzystania". Nasze Stowarzyszenie reprezentował dyrektor Janusz Turski. W imieniu Członków SPP wręczył on okolicznościowy list gratulacyjny prof. Piotrowi Paschalisowi-Jakubowiczowi - prezesowi SITLiD (dyr. Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie (IBL)). Podczas debaty obejmującej tezy programowe konferencji J. Turski zwrócił się publicznie z apelem o pilne wzięcie pod uwagę gwałtownie pogarszającej się sytuacji przedsiębiorców, którzy należą do największych odbiorców surowca drzewnego na rynku krajowym. J. Turski przypomniał, że od 2005 r. główni odbiorcy drewna sygnalizowali wolę bliskiego współdziałania z MŚ, MG, DGLP i innymi partnerami, aby możliwe było uzgodnienie takiej strategii, która zapewni realizację priorytetów zrównoważonej gospodarki leśnej w sposób k więcej »

Wilgotność papieru ma istotny wpływ na jego właściwości mechaniczne. Zawartość wilgoci w materiale włóknistym zależy od warunków klimatyzowania. Z tego powodu, określenie wilgotności równowagowej papierów i wyrobów papierowych ma duże znaczenie praktyczne. Niniejsza praca zawiera opis metody teoretycznego wyznaczania zawartości wilgoci w papierze po jego kondycjonowaniu w określonych warunkach klimatycznych. Słowa kluczowe: wilgotność, zawartość wilgoci, histereza suszarnicza, papier.Papier jest materiałem porowatym, którego głównym składnikiem są włókna celulozowe. Średnia prędkość, z jaką porusza się cząsteczka wody w porach papieru, wynosi ok. 200 m/s i jeżeli nie zostanie zatrzymana przez materiał, z którego wykonany jest papier, to może przedostać się przez jego strukturę w czasie 10-5 s. Wskutek wzajemnego oddziaływania cząsteczek wody oraz papieru część z nich przyłącza się lub odłącza od jego struktury, co jest powodem wymiany wilgoci papieru z otoczeniem. Wpływa to na wilgotność papieru, która jest jednym z podstawowych czynników, decydujących o jego właściwościach fizycznych. Mimo że zależności te są badane i publikowane od wielu lat (1-5), to jednak często można się spotkać z niewłaściwą interpretacją podstawowych pojęć związanych z tą tematyką i z tego powodu warto przypomnieć ich definicje. Wilgotność względna powietrza Wilgotność względna powietrza to stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej zawartej w powietrzu do ciśnienia nasycenia, określającego maksymalne ciśnienie cząstkowe pary wodnej w danej temperaturze. Mgr inż. K. Głowacki, dr hab. inż. W. Szewczyk, Politechnika Łódzka, Instytut Papiernictwa i Poligrafii, ul. Wólczańska 223, 90-924 Łódź PRACE NAUKOWO - BADAWCZE 752 PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 67 · GRUDZIEŃ 2011 wody do masy całkowitej utrudnia opis procesów technologicznych, takich jak np. suszenie i z tego powodu zawartość wilgoci dla masy więcej »