Dzieje polskiego ruchu turystyczno- krajoznawczego sięgają lat siedemdziesiątych XIX wieku. Kiełkująca wśród przyjaciół Leona Tetmajera, właściciela dworu w Łopusznej w powiecie nowotarskim, idea przeniosła się na bardziej wpływowe forum do Zakopanego. Tam 3 sierpnia 1873 roku na spotkaniu u właściciela dóbr zakopiańskich barona Ludwika Eichborna takich osobistości, jak właściciel Szczawnicy Józef Szalay, znany lekarz warszawski Tytus Chałubiński, poseł na sejm galicyjski Feliks Pławicki, adwokat Jan Biesiadecki, doktor Bolesław Lutostański, wysunięto projekt utworzenia towarzystwa miłośników gór, dyskutowany już od pewnego czasu przez takich znawców Tatr i ich przyrody, jak Maksymilian Siła-Nowicki, Eugeniusz Janota czy Walery Eljasz. Za dzień powstania stowarzyszenia - które początkowo nosiło nazwę Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie, rok później Towarzystwo Tatrzańskie (TT), a po odzyskaniu niepodległości Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (PTT) - przyjmuje się wymienioną datę. Towarzystwo Tatrzańskie było pierwszą organizacją turystyczną na ziemiach polskich, działało nieprzerwanie do II wojny światowej. Po jej zakończeniu, w 1945 roku wznowiło działalność. W pięć lat później w grudniu 1950 roku władze komunistyczne wymusiły na działaczach PTT decyzję o rozwiązaniu Towarzystwa. Przestało ono istnieć, podobnie jak bratnie stowarzyszenie Polskie Towarzystwo Krajoznawcze (1906-1950). Po trzydziestu latach nieistnienia, przy sprzyjających warunkach ruchu "solidarnościowego" - doszło w październiku 1981 roku do reaktywowania Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Jednakże władze administracyjne PRL-u przez siedem kolejnych lat nie dopuszczały do zarejestrowania Towarzystwa. Nastąpiło to dopiero w grudniu 1988 roku. Od tej Wokół tych, zdawać by się mogło, nazbyt lakonicznie określonych zadań rozwinęła się niebawem cała ideologia TT i skonkretyzował się szeroki plan przedsięwzięć. Skupił on liczne grono ludzi o więcej »

Rozmowa z Krzysztofem Telegą, wiceprezesem Zarządu Banku Ochrony Środowiska SA w Warszawie.AURA - Bank Ochrony Środowiska kojarzony jest na rynku usług fi nansowych jako instytucja o określonej misji, wspierająca zrównoważony rozwój. Czy tak jest rzeczywiście? KRZYSZTOF TELEGA, wiceprezes Zarządu: - Bank Ochrony Środowiska SA wspiera działalność proekologiczną naszych klientów, czego rezultatem jest około 10 mld zł kredytów udzielonych na inwestycje przynoszące efekty ekologiczne. Wartość zrealizowanych z pomocą naszego Banku zadań inwestycyjnych, służących ochronie środowiska, to 36 mld złotych. Klientami są: jednostki samorządu terytorialnego, spółki komunalne, przedsiębiorstwa, spółdzielnie mieszkaniowe, a także osoby fi zyczne. Naszym głównym zadaniem jest współpraca w sfi - nansowaniu planowanej inwestycji, nie ograniczamy się jednak jedynie do oceny przedłożonych przez inwestora dokumentów - niejednokrotnie także staramy się podpowiadać, jak właściwie przeprowadzić proces inwestycyjny, jakie będą najkorzystniejsze możliwości sfi nansowania danego przedsięwzięcia, czy wreszcie - jakie dodatkowe korzyści środowiskowe może przynieść dana inwestycja. Taką wiedzę mogą przekazać naszym klientom ekolodzy, zatrudnieni w strukturach Banku. To, o czym Pan mówi, to więcej »

Znacznie ograniczone są możliwości pozyskania w Polsce gazu z rodzimych łupków bez szkody dla środowiska. Dotychczas głównym producentem tego gazu na świecie były i są nadal Stany Zjednoczone Ameryki Północnej oraz Rosja - główny eksporter dla krajów europejskich. Złoża gazu łupkowego występują także w Anglii, Niemczech, Szwecji, Francji i innych krajach oraz w Polsce, lecz nie są eksploatowane. Problemy wydobycia gazu łupkowego wynikają głównie z poziomego ułożenia cienkich, kilkucentymetrowych warstw łupków, między którymi on zalega. Stąd również jego nazwa - gaz łupkowy. Należy zatem opanować technikę wykonania otworów nie tylko pionowo, lecz głównie poziomo. W tej sytuacji gaz znajdujący się w łupkach wymaga zawsze odrębnej każdorazowo techniki pozyskania. Generalnie przyjęto, że nie ma standardów, jeśli chodzi o pozyskanie gazu łupkowego. W każdym pr więcej »

XI KONFERENCJA NEEL (Network of European Environmental Lawyers) pt. "Efektywność wdrażania europejskiego prawa środowiska w państwach członkowskich UE" odbyła się 5-6 września w Warszawie. Członkowie NEEL to prawnicy specjalizujący się w prawie ochrony środowiska, którzy biorą udział we wdrażaniu unijnego prawa środowiskowego do krajowego porządku prawnego. Celem spotkań NEEL jest m.in. wymiana pomysłów dotyczących redukcji zakresu regulacji, co jest priorytetem w wielu państwach członkoskich. - Prawo ochrony środowiska odgrywa kluczową rolę w systemie prawnym każdego państwa. Obserwujemy coraz większą ilość różnorodnych regulacji, które są istotne dla zapewnienia ochrony środowiska, jednakże komplikują swoją złożonością życie obywateli. Polska prezydencja nie przechodzi obok tych zagadnień obojętna. Dostrzegamy potrzebę przeglądu efektywności regulacji prawnych w celu zapewnienia zarówno ekologicznego, jak i g więcej »

Jesień, pełnia owocowego sezonu. Dorodne, świeże, ciepłe od słońca przyciągają kolorami i aromatem, kojarzą się ze zdrowiem. Objadamy się, robimy przetwory, wszystko - by wykorzystać dobro w nich zawarte. Cenny każdy kawałek Miłośnikom natury zależy na jej poznaniu, by czerpać to, co ma najcenniejszego. Eksperci poszukują i wyodrębniają pełne sił witalnych substancje czynne. Wszechstronne wykorzystywanie tego bogactwa to w kosmetyce trend równoległy do fascynacji nowoczesnymi technologiami. Świat roślin jest bowiem niewyczerpanym źródłem surowców do pielęgnacji skóry, to alternatywa dla surowców syntetycznych czy pochodzących od zwierząt. Surowce syntetyczne bywają przyczyną alergii, a pozyskiwanie substancji kosztem cierpienia zwierząt jest niehumanitarne, dlatego tam, gdzie to możliwe, stosuje się surowce naturalne. Powinno się to odbywać z poszano waniem przyrody. Droga od owocu do kosmetyku następuje przez odpowiednie przetwarzanie. Wykorzystuje się różne technologie i części owoców. Może to być wyciśnięty sok, powstają wody owocowe, otrzymuje się olejki eteryczne tłoczone na zimno lub oleje także z zimnego tłoczenia, całe owoce mogą być przetwarzane na pulpę czy macerat. Nasiona, pestki czy skorupy orzechów służą zmiażdżone jako materiał do naturalnych peelingów. Z pestek lub miąższu także tłoczy się olej. Ekstrakty z owoców otrzymuje się, wykorzystując różne rozpuszczalniki. Może to być glikol propylenowy, niechętnie oceniany przez zwolenników kosmetyków organicznych, alkohol etylowy, woda czy gliceryna. Można produkować także suche ekstrakty, które są potem traktowane wybranym rozpuszczalnikiem. Tu mamy największą koncentrację dobrych składników. Najlepsze ekstrakty to standaryzowane na konkretną substancję, co zapewnia powtarzalność partii oraz stałą zawartość substancji czynnej, niezależnie od sezonu i plonów. Działanie tak naturalne jak to tylko możliwe. Wnikając do komórek skóry, zwiększają ich więcej »

Zaledwie kilka tygodni pozostało do ogłoszenia wyniku światowego konkursu New7Wonders of Nature, w którym udział biorą mazurskie jeziora. W kraju mobilizacja. W Mikołajkach odbyła się premiera piosenki Krzysztofa Jaworskiego Mazurski cud, hymnu Krainy Wielkich Jezior. Mazury są jedynym polskim kandydatem. Wśród 28 zakątków świata o tytuł "Cudu Świata" walczą między innymi Amazonia, wyspy Galapagos, Wodospad Aniołów w Wenezueli, Morze Martwe i Kilimandżaro. Rozstrzygnięcie nastąpi 11 listopada. Jest taki kraj tysiąca jezior… Zwykłemu Polakowi Mazury kojarzą się z latem, słońcem i wypoczynkiem. Rozległe błękitne tafl e jezior upstrzone bielą żagli, cieniste lasy, bujna zielona soczysta przyroda i sielskie krajobrazy, na których nie odcisnęło się jeszcze niszczące piętno cywilizacji. Synonimem "mazurskości" są Wielkie Jeziora Mazurskie. Są naprawdę wielkie. Wszystkie razem zajmują 35 proc. powierzchni wszystkich polskich jezior. Choć ukuto dla nich slogan Kraina Tysiaca Jezior, jest ich ponad trzy tysiące. Mamry, Niegocin, Ryńskie, Tałty, Mikojeziorach ty" - pisała zakochana poetka. W ich pejzażu Roman Polański umieścił akcję fi lmu Nóż w wodzie. To tu Gałczyński słuchał, "jak bije olbrzymie, zielone serce przyrody". Wcześniej, w latach 30. Melchior Wańkowicz poszukiwał Smętka, czyli diabła, który mieszał w sercach Mazurów nie pozwalając przyznać się im do swojej polskości. Ryszarda Kapuścińskiego ciągnęły na Mazury wspomnienia z dzieciństwa - latem 1945 rok więcej »

Wielu zadaje sobie pytanie, czy fantaści przewidzieli kryzys ekologiczny, którego doświadczamy? Czy zwrócili w tym kierunku uwagę swych czytelników, jak to czynili z kosmosem? Kiedy Neil Armstrong stawiał nogę na Księżycu, ludzkość się nie zdziwiła, była na to przygotowana powieściami fantastycznonaukowymi. "Księżycowe sceny" z udziałem Armstronga oglądało wówczas osiemset milionów ludzi w 59 krajach świata. W przypadku zagrożonego środowiska naukowi fantaści nie uderzyli w porę na alarm, nie zaproponowali drogi ratunku. Dlaczego zagrożenie środowiska uszło również uwagi tradycyjnej literatury? Dlaczego? Bo nie znalezniono bohatera dla stworzenia porywającej opowieści. Cóż to bowiem za bohater człowiek, ludzkość. Jak tworzyć dzieło w oparciu o tak amorfi cznego bohatera? Jako zasadne należy uznać przypuszczenie, zawarte w książce Josepha Meekera "Komedia przeżycia" (The Comedy of Survival), że temat katastrofy ekologicznej był przez literaturę długo ignorowany, bo nie było określonego winowajcy. Za pierwszą książkę o niszczeniu życia na Ziemi napisaną w formule sf, która mogła być przestrogą i poruszyć wyobraźnię czytelnika, uważane jest dzieło "Po Londynie" (After London), wydane w roku 1885 przez angielskiego przyrodnika Richarda Jefferiesa. Po nim w n więcej »

W dniach 15 - 17 września br. odbyła się we Wrocławiu XIX doroczna sesja plenarna i konferencja sieci EEAC - Europejskich Rad Konsultacyjnych Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju. Organizatorami były: Państwowa Rada Ochrony Środowiska, niemiecka Rat für Nachhaltige Entwicklung i belgijska Conseil Fédéral du Développment. W trakcie obrad Bernard Błaszczyk, podsekretarz stanu w Ministrestwie Środowiska, przedstawił przygotowania resortu do przyszłorocznej Konferencji Rio+20 w Brazylii.Konferencja Rio+20 odbędzie się w czerwcu 2012 r. - 20 lat po zorganizowanej w czerwcu 1992 roku w Rio de Janeiro konferencji Narodów Zjednoczonych na temat. środowiska i rozwoju. Światowa Konferencja Rio+20 będzie najważniejszym wydarzeniem międzynarodowym w zakresie zrównoważonego rozwoju w ciągu ostatnich 20 lat. Przygotowania do Konferencji to również wyzwanie dla polskiej prezydencji w Radzie UE, gdyż przypada ona w czasie wypracowywania stanowiska UE na tę konferencję. Głównym celem konferencji jest zabezpieczenie i odnowienie zobowiązań politycznych na rzecz zrównoważonego rozwoju, ustalenie postępu i niedociągnięć w realizacji uzgodnionych zobowiązań oraz odniesienie się do nowych i pilnych wyzwań w tej dziedzinie. Zarówno UE, jak i inne kraje, stoi przed koniecznością znalezienia odpowiedzi na pilne wyzwania rozwojowe, gospodarcze, społeczne i środowiskowe. W os więcej »

Pytanie: Czy po ostatniej nowelizacji ustawy o rybactwie śródlądowym można nakładać na wędkarzy grzywny za wykroczenia w postępowaniu mandatowym? Jerzy Janowski, Wrocław Odpowiedź: Wskutek niepojętej niefrasobliwości ustawodawcy jest to wykluczone. Sprawdźmy, jak do tego doszło. Przepisy karne zamieszczone w ustawie z 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (tekst pierwotny DzU z 1985 r. nr 21, poz. 91) zmieniały się wielokrotnie. W wersji pierwotnej wszystkie czyny zabronione tą ustawą pod groźbą kary były wykroczeniami, za które art. 27 przewidywał najsurowsze znane wówczas kary "wykroczeniowe", tj. alternatywnie areszt do 3 miesięcy, ograniczenie wolności do 3 miesięcy, grzywnę do 5000 zł z obowiązkowym orzeczeniem kar dodatkowych: nawiązki, przepadku i zakazu amatorskiego połowu ryb. Ten stan prawny utrzymał się przez jedenaście lat do wejścia w życie ustawy z 27 września 1996 r. o zmianie ustawy o rybactwie śródlądowym (DzU nr więcej »

W efekcie rozwoju działalności gospodarczej występują coraz częściej liczne zagrożenia środowiska naturalnego. Można także stwierdzić, iż przyroda w całej Europie ulega coraz większej degradacji. W zastraszającym wręcz tempie znikają całe populacje gatunków, znika też wiele cennych siedlisk naturalnych, głównie w wyniku coraz intensywniejszego wykorzystywania gruntów do celów gospodarczych. Nieustanny rozwój stref miejskich oraz dynamiczna rozbudowa sieci drogowych i innych obiektów infrastruktury przyczynia się w znacznym stopniu do niszczenia naturalnych siedlisk. Obecnie w Europie zagrożona całkowitym wyniszczeniem jest prawie połowa gatunków kręgowców (w tym blisko 1/3 gatunków gadów, ryb oraz ptaków). Uogólniając, obserwowane w skali całego globu ziemskiego zmiany klimatyczne stanowią najpoważniejsze wyzwanie, przed którym stoi ludzkość1). Ta trudna sytuacja ekologiczna spowodowała konieczność stworzenia jednolitych uregulowań formalno-prawnych stałego monitoringu i ochrony zagrożonych gatunków i siedlisk. W ten sposób powołano sieci obszarów chronionych funkcjonujące w całej Unii Europejskiej w oparciu o takie same kryteria w celu ochrony zagrożonych gatunków i ekosystemów w każdym kraju członkowskim na identycznych zasadach - pod nazwą Programu Natura 2000. Innymi słowy, jest to tzw. Europejska Sieć Ekologiczna. W Unii Europejskiej polityka ochrony środowiska traktowana jest priorytetowo i stanowi immanentną część ogólnej polityki zrównoważonego i trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego2). Członkostwo w UE nakłada na Polskę obowiązek działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego i tak rozumianego rozwoju Natura 2000 rozumiana często jako Europejska Sieć Ekologiczna, stanowi kompleksowy system obszarów chronionych, mając na celu zapewnienie trwałego funkcjonowania ekosystemów. Ma to sprzyjać zachowaniu naturalnej bioróżnorodności i przetrwaniu dziedzictwa przyrodniczego Europy5. Program jest i więcej »

J uż sama nazwa jest dziwna. Dotyczy bowiem pyłów drobnych, unoszących się w powietrzu; mają dużą powierzchnię w stosunku do swojego ciężaru i nie opadają tak szybko, jak pyły grube. Z silnym wiatrem mogą się przemieszczać setki kilometrów, a podczas deszczu lub łagodnego wiatru opadają na ziemię. Już kilka kilometrów za miastem, w którym ich koncentracja jest duża, ich zawartość w powietrzu maleje. Walnie do tego przyczyniają się drzewa, gdyż na ich liściach łatwo te pyły osiadają. Do pyłów zawieszonych zalicza się ciekłe i stałe cząstki o wymiarach poniżej 10 μm (1 mikrometr to milionowa część metra) i oznacza się je symbolem PM - ang. particulate matter. Pod względem wielkości cząstek dzieli się je umownie na PM10 - o średnicy aerodynamicznej ziaren mniejszej niż 10 μm i PM2,5 - średnicy poniżej 2,5 μm, bardziej szkodliwych dla zdrowia, bo wnikających do pęcherzyków płucnych. Pyły zawieszone mają różne źródła pochodzenia. Wiatr więcej »

Nauczyciel wobec zróżnicowań społecznych Prezentowana książka jest pracą zbiorową pod redakcją Romy Kwiecińskiej i Mirosława J. Szymańskiego, wydaną przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Tematem jest pozycja nauczciela i szkoły w zmieniającym się świecie, z uwzględnieniem polskiej specyfi ki. Książkę rozpoczyna szkic Mirosława J. Szymańskiego, który kreśli fi lozofi czno-społeczne tło współczesnych przemian. Nie bez znaczenia dla nauczania i szkolnictwa jest to, że żyjemy w epoce przemian cywilizacyjnych i ekonomicznych. Kultura nasza jest dodatkowo kulturą ryzyka, które nie tylko jest wpisane w indywidualne wybory, ale i w sytuacje zbiorowe związane z gospodarką (widmo kryzysu), sytuacją międzynarodową (widmo wojny jądrowej). Szkoda, że Mirosław J. Szymański nie wspominał o kryzysie ekologicznym. Nasze poczynania mogą zostać zniweczone przez anomalie pogodowe oraz katastrofy ekologiczne, zmiany klimatu. W takich właśnie warunkach zmienności spo więcej »

W wielu krajach, w których wystąpiło zjawisko smogu (Anglia, USA, Szwecja, RFN, Austria), wydano odpowiednie przepisy regulujące tryb postępowania władz zarządzających środowiskiem. Przepisy szczegółowe, opierające się na podstawowych aktach prawnych, dotyczą: - określenia zjawiska smogu i kryteriów ogłaszania stanów alarmowych, - określenia sposobu realizacji prac przygotowawczych i sporządzania programów ograniczenia emisji z urządzeń stacjonarnych w przypadku wystąpienia smogu, - zasad ruchu pojazdów spalinowych, - zasad postępowania niektórych służb publicznych, - zasad postępowania i zachowania się ludności. Regulacja prawna sytuacji smogowych w RFN Podstawowym aktem prawnym regulującym w RFN ochronę powietrza jest uchwalona 15 marca 1974 r. ustawa o ochronie przed szkodliwym wpływem na środowisko zanieczyszczeń powietrza, hałasu, wibracji i podobnych czynników, zwana w skrócie ustawą o ochronie przed imisjami (Bundes- Immissionsschutzgesetz). Problematyki smogu dotyczą dwa paragrafy tej ustawy: § 40 i § 49. Pierwszy z nich upoważnia rządy krajowe do wydawania rozporządzeń zakazujących lub ograniczających ruch samochodowy na obszarach, na których wystąpił smog. Drugi upoważnia rządy krajowe do wydawania rozporządzeń określających dla obszarów, na których może wystąpić smog: - zasady eksploatacji urządzeń emitujących zanieczyszczenia, - zasady zużywania paliw (eliminowanie paliw zanieczyszczających powietrze). W celu unifi kacji rozporządzeń wykonawczych Rada ds. Ochrony przed Imisjami opracowała wzór rozporządzenia o smogu, który został przyjęty 4 grudnia 1987 r. na konferencji ministrów ochrony środowiska krajów związkowych (Musterentwurf 1987 einer Smog-Verordnung). Projekt rozporządzenia podzielony jest na siedem rozdziałów obejmujących 16 paragrafów. Integralną częścią rozporządzenia są cztery załączniki, które każdy kraj opracowuje we własnym zakresie. Rozdział pierwszy określa zakres stosow więcej »

W poprzednim numerze AURY (9/11) wyjaśniałem pojęcie optymalnego poziomu ochrony środowiska. Jest on wyznaczony zrównaniem się krańcowych korzyści z krańcowymi kosztami społecznymi (MB=MSC). Jego osiągnięcie możliwe jest np. po nałożeniu specjalnego podatku, zwanego podatkiem Pigou. Powoduje on, że podmiot gospodarczy, który przerzuca na otoczenie część obciążeń w formie kosztów zewnętrznych, musi owe koszty wziąć pod uwagę i w rezultacie chroni środowisko w sposób uzasadniony ekonomicznie. Ale jeśli umiemy sporządzić więcej »

16 czerwca br. w kampusie Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie odbyło się uroczyste seminarium naukowe z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin oraz 45- lecia pracy naukowej profesora dra hab. Kazimierza Górki. Na uroczystość przyjechało do Krakowa wielu ekonomistów środowiska oraz przyjaciół profesora z całej Polski. Obecni byli m. in.: rektor Szkoły Głównej Handlowej prof. dr hab. Adam Budnikowski, rektor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu prof. dr hab. biznesu i polityki, rodzina, przyjaciele i współpracownicy Ju więcej »

Czy straż miejska jest potrzebna? To pytanie z różną częstotliwością pojawia się w mediach. Ludzie, którzy mieli kontakt ze strażnikami, zakończony często mandatem karnym, odpowiadają, że nie. Jednak czy osoby wchodzące w konfl ikt z prawem, jeśli nawet jest to najczęściej prawo o wykroczeniach, mogą być obiektywne? Działania funkcjonariuszy nie są kaprysem czy złośliwością, ale wyłącznie egzekwowaniem prawa. W dobie coraz mniejszego poczucia bezpieczeństwa dobrze zorganizowana i zarządzana umundurowana samorządowa formacja, czyli straż miejska, ma do spełnienia ważne zadanie nałożone przez ustawodawcę na samorząd terytorialny - ochronę bezpieczeństwa zamieszkałej na j więcej »

Samochody napędzane gazetami Naukowcy z Uniwersytetu Tulane w Luizjanie odkryli nowy szczep bakterii, który wykorzystuje papier do produkcji butanolu, biopaliwa, które może być substytutem benzyny. Nowy szczep, nazwany TU-103, poradził sobie z przerobieniem oddanych na makulaturę egzemplarzy nowoorleańskiego dziennika. TU-103 jest pierwszym szczepem bakterii, który produkuje butanol bezpośrednio z celulozy. Tylko w Stanach Zjednoczonych rocznie wyrzuca się 323 miliony ton materiałów, zawierających celulozę. Gdyby udało się ją przetworzyć na paliwo, byłby to wielki krok w produkcji biopaliw. Naukowcy wykryli TU-103 w odchodach zwierzęcych i po długotrwałej kultywacji odkryto metodę produkcji butanolu. TU-103 jest jedynym znanym szczepem bakterii beztlenowych, które mogą prdukować butanol w obecności tlenu, który zabija pozostałe podobne bakterie. Oznacza to obniżenie kosztów produkcji butanolu. Ten z kolei ma olbrzymią prz więcej »

Dwie ostatnie dekady lat upłynęły pod znakiem wzmożonego zainteresowania różnych gremiów naukowych, społecznych, gospodarczych i politycznych kwestiami zmian klimatycznych. Wciąż brak konsensu co do przyczyn oraz charakteru i tempa tych zmian, choć z pomiarów wynika, że obecnie mamy do czynienia ze wzrostem średniej temperatury atmosfery ziemskiej, co oznacza globalne ocieplenie. Wspólnota Europejska od początku międzynarodowej debaty na ten temat jest aktywnym jej uczestnikiem i pretenduje, by być liderem w walce z globalnym ociepleniem. Biorąc pod uwagę zmiany, jakie zaszły w składzie Wspólnoty, oraz wynikające z tego jeszcze silniejsze zróżnicowanie między państwami tworzącymi UE, warto zastanowić się, czy możliwe jest opracowanie i wdrożenie wspólnej polityki klimatycznej, która byłaby nie tylko werbalnym wyrazem troski o stan środowiska naturalnego, ale także stymulatorem rozwoju gospodarczego wszystkich państw członkowskich. Zarówno dotychczasowe, jak i planowane działania UE na rzecz ochrony klimatu należy ocenić jako bardzo ambitne, ale osiągalne, choć państwa członkowskie mają możliwości bardzo różne. Poszczególne państwa w różnym stopniu odpowiadają za narastanie efektu cieplarnianego - mierząc emisją dwutlenku węgla - i również w różnym stopniu są narażone na odczuwanie skutków tego procesu. Różne będą także ekonomiczne i społeczne koszty walki z globalnym ociepleniem. W Europie wyróżniono 5 rejonów, w których zmiany klimatu powodują różne następstwa. Przykładowo, w obszarze środkowo-wschodnim, do którego należy Polska, obserwuje się coraz częściej ekstremalnie wysokie temperatury i bardziej zróżnicowane ilości opadów, zwłaszcza w lecie, oraz częstsze powodzie. W efekcie rośnie zmienność wysokości plonów w rolnictwie, ryzyko pożarów lasów. Szczególnie narażony na negatywne konsekwencje zmian klimatu jest region śródziemnomorski, gdzie na skutek niższych średniorocznych deklaruje swoje głębokie za więcej »

Grzyb to nie tylko pieczarka! To naturalne, że ludziom grzyby kojarzą się z pieczarkami, prawdziwkami czy maślakami, niektórzy pomyślą także o pleśni na ścianie czy grzybicy skóry. A tak naprawdę szacuje się, że mamy znacznie ponad 100 tysięcy gatunków tych organizmów, z czego znakomitą większość stanowią tzw. micromycetes - grzyby mikroskopowe. Tylko nieliczne są patogenami (głównie roślin), większość to saprofi ty o dużym potencjale dla współczesnej nauki, medycyny, farmacji i przemysłu - nie tylko spożywczego. Niestety niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak wiele korzyści i możliwości dają nam grzyby pleśniowe i drożdże. Jeszcze ich nie widziano, a już wykorzystywano! Historia wina sięga około ośmiu tysiącleci wstecz i zaczyna się najprawdopodobniej na Zakaukaziu, skąd ten napój przywędrował do Mezopotamii, Egiptu i Chin, by następnie dotrzeć wreszcie do Europy. Historia piwa nie jest wiele młodsza - archeologowie potwierdzają, że rolnicy z terenów dzisiejszego Iranu już 6500 lat p.n.e. potrafi li warzyć piwo. Również kilka tysięcy lat temu ludzie nabyli umiejętność wypieku chleba, wykorzystując zaczyn drożdżowy. Jednak dopiero Ludwik Pasteur w drugiej połowie XIX wieku skojarzył, że to właśnie drożdże odpowiedzialne są za przebieg procesu fermentacyjnego, w którym powstaje alkohol - kluczowy w produkcji piwa i wina oraz gaz, który powoduje, że ciasto rośnie. W przemyśle spożywczym To właśnie produkcja spożywcza stanowi gałąź tradycyjnego "biotechnologicznego" wykorzystania grzybów: zarówno pleśni, jak i drożdży. Oczywiście dla wielbicieli win nie jest tajemnicą ogrom więcej »