SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

HUTNIK - WIADOMOŚCI HUTNICZE

Miesięcznik ISSN 1230-3534, e-ISSN 2449-9897 - rok powstania: 1929
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce (SITPH)

Opis zjawisk zużycia matryc do kucia na gorąco tarczy do skrzyni biegów

zbigniEw gronostAJsKi MArEK hAwryluK MArCin KAszubA ADAM niEChAJowiCz MACiEJ zwiErzChowsKi

Wpływ zjawisk zachodzacyh na powierzchni matryc jest na ogół analizowany odzielnie. Nie ma dokładnego globalnego opisu fizycz- nego procesu zużycia, a więc uwzględniającego wszystkie zjawiska, których intensywność zmienia się wraz ze zmianą parametrów procesu lub miejscem na narzędziu, co determinuje czas kontaktu i zmiany temperatury. Badania przedstawione w pracy wykazały, że najbardziej niebezpiecznym czynnikiem dla analizowanego procesu kucia na gorąco tarczy jest zmęczenie cieplno- mechaniczne, które prowadzi bardzo szybko do powstania małych pęknięć. Dalszy ich rozwój jest uwarunkowany parametrami procesu, czasem kontaktu, prędkością płynięcia materiału, ale najczęściej prowadzi to do powstania siatki pęknięć na całej powierzchni kontaktu. The effects of the particular processes on the surface layer of dies and on their wear are usually analyzed separately. There is no comprehensive detailed description of the physical process of wear, which would take into account all the phenomena involved, whose intensity varies depending on the forging parameters and the location on the die, which in turn determine contact time and temperature variation. The research presented in the paper has shown that thermomechanical fatigue, quickly resulting in the formation of small cracks, is the most harmful factor affecting hot forging of disc. The further development of the cracks is determined by the forging process parameters, the contact time, the rate of material flow, but usually a network of cracks extends over the entire contact surface. Słowa kluczowe: zużycie, kucie, zmęczenie, odkształcenia plastyczne Key word: wear, forging, fatigue, deformation S. 608 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 powierzchni trących i niszczenie tych połą [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji (format pdf): 6.00 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 1h: 21.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 4h: 37.80 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma (format swf) - 12h: 64.80 zł	DO KOSZYKA

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 504.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 453.60 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 414.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 207.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 103.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Analiza numeryczna procesu walcowania wałków drążonych z uzębieniami

JAnusz toMCzAK zbigniEw pAtEr JArosŁAw bArtniCKi

W artykule przedstawiono wyniki analizy numerycznej procesu walcowania wielostopniowego wałka drążonego z wieńcem zębatym. Analizę numeryczną procesu oparto na metodzie elementów skończonych (MES), wykorzystując komercyjny pakiet oprogramowa- nia DEFORM-3D. Omówiono szczegółowo model geometryczny zastosowany w obliczeniach MES. Symulacje przeprowadzono w warunkach przestrzennego stanu odkształcenia, w trakcie których wyznaczono parametry geometryczne wyrobów oraz siłowe procesu. Opisane rezultaty badań numerycznych potwierdzają możliwość wytwarzania wałków drążonych z wieńcami uzębionymi ze wsadu w postaci rury metodami walcowania poprzecznego trzema narzędziami. This paper presents the results of the numerical analysis of the rolling process of a multistage hollowed shaft with a toothed wheel rim. The numerical analysis of this process was conducted basing on the finite element method (FEM), with the application of the commercial software DEFORM-3D. The geometrical model used in FEM calculations was discussed in details. Simulations were made in the conditions of three-dimensional state of strain. During these simulations the following data were determined rolling moments distributions. The described results of numerical research confirm the possibility of manufacturing of hollowed shafts with toothed wheel rims from the billet in the form of a bar by means of cross-wedge rolling with three tools. Słowa kluczowe: walcowanie poprzeczne, wałki drążone, więcej »

Analysis of lifetime of the cold forging tool with PVD coatings

hAnnA wiŚniEwsKA-wEinErt D Volf lEshChynsKy MiKhAil ignAtEV JACEK borowsKi

The main goal of the presented research is to reach the best balance between the cost of forging tools and their performance by apply- ing nanocomposite coatings providing low friction coefficient and optimum surface properties, which will help to achieve important increased in tool durability and high forging precision. The tribological tests with ball on disc (T10) tester and industrial tests of forging tool durability were made for the following PVD coatings: TiN (reference coating), TiAIN, nACVIc, TiCN-NP-MOVIC, TiC, TiCN-CBC and CrN-CBC2. SEM-EDAX microanalyser, TEM, Calotest and Rockwell diamond cone indentation/scratching performed were applied to study of coating nanomicrostructures. The differences in coatings structure leads to the change of the coating tribology behavior. The CrN-CBC2 and nACVIc nanocomposite coatings are characterized by significantly less value of the friction coefficient (0.1-0.2) as compared to other coatings under the same test conditions that results in its better durability. The present research was carried out in the frame of EUROSTARS Project NEGFORT. Głównym celem przedstawionych badań jest uzyskanie równowagi pomiędzy kosztem wytwarzania narzędzi kuźniczych oraz ich właściwościami użytkowymi, poprzez zastosowanie powłok nanokompozytowych, które pozwolą na uzyskanie niskiego współczynnika tarcia i optymalnych właściwości powierzchni. Pomoże to osiągnąć polepszoną wytrzymałość narzędzi oraz dużą dokładność kucia. Przeprowadzono testy tribologiczne na testerze kulka-dysk (T10) oraz testy przemysłowe wytrzymałości narzędzi kuźniczych z następującymi powłokami PVD: TiN (powłoka referencyjna), TiAIN, nACVIc, TiCN-NP-MOVIC, TiC, TiCN-CBC oraz CrN-CBC2. W celu zbadania nano- i mikrostruktury powłok, przeprowadzono analizy z wykorzystaniem: mikroanalizatora SEM-EDAX, TEM, Calotest oraz badanie twardości metodą Rockwella a także próbę zarysowań. Różnice w strukturze powłok powodują zmiany w ich właściwości tribolo więcej »

Aspekty technologiczne przeróbki plastycznej kompozytowego mate- riału stykowego Ag-Re(5, 8 i 10) % wag

stAnisŁAw KsiĘżArEK DAriusz KoŁACz MAriAn CzEpElAK zbigniEw ŚMiEszEK Krzysztof MArszowsKi

W artykule przeprowadzono analizę procesu wytwarzania kompozytowego materiału stykowego w procesie konsolidacji odkształce- niowej i plastycznej. Przeróbkę plastyczną spieczonych wyprasek prowadzono z wykorzystaniem laboratoryjnej prasy hydraulicznej pracującej w systemie KOBO oraz w procesie ciągnienia i spęczania drutów do postaci nitów litych i bimetalowych. Uzyskane w tym procesie wyroby - styki elektryczne, poddawane były badaniom mikrostruktury. Production process of the composite contact material based on deformation consolidation and plastic consolidation has been analyzed. Plastic working of sintered compacts was conducted using laboratory hydraulic press operating under the KOBO system and by means of drawing and upsetting wires into the form of solid and bimetallic rivets. Microstructure of electric contacts obtained from this processes was examined. Słowa kluczowe: kompozyt, konsolidacja plastyczna, wyciskanie KOBO, spęczanie, styki elektryczne Keys words: composite material, plastic consolidation, KOBO extrusion process, upsetting, electric contacts S. 634 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 Wytworzone w ten sposób wypraski były spiekane w oporowym piecu próżniowym przy temperaturze 850 ºC w czasie 2 godz., przy zachowaniu ciśnienia w komorze pieca na poziomie 10-7 bar i studzone z zachowaniem próżni do temperatury 50 ºC. Uzy- skany w ten sposób półwyrób przedstawiony został na rys. 1. Dalszym etapem jego przeróbki była konsoli- dacja plastyczna w procesie wyciskania na prasie hydraulicznej pracującej w systemie KOBO, której widok oraz zasada działania przedstawione zostały na rys. 2. Proces wyciskania pozwolił na uzyskanie pra- sówki o średnicy 4,00 mm, przy współczynniku wydłużenia λ=18. W dalszym etapie konsolidacji plastycznej prasówkę poddawano ciągnieniu do średnicy 2,95 mm. Prze więcej »

Badania plastyczności stopu magnezu WE43

DAriusz KuC iwonA bEDnArCzyK EugEniusz hADAsiK grzEgorz niEwiElsKi

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących wpływu parametrów odkształcenia na podatność do plastycznego kształto- wania stopu magnezu WE43. Badania prowadzono w próbie ściskania na gorąco w temperaturze odkształcenia od 800 do 1100 °C i prędkości odkształcenia 1 i 10 s-1. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie zależności naprężenia uplastyczniającego i odkształcenia granicznego od temperatury i prędkości odkształcenia. Wyznaczono funkcję naprężenia uplastyczniającego i określo- no czułość stopu WE43 na prędkość odkształcenia. In the article results of the influence of deformation parameters on the susceptibility to plastic forming for WE43 alloy type have been presented. Research were conduced as dynamic forming tests at elevated temperature. Hot torsion test was performed on torsion plastometer at the temperature range 800 to 1100 ºC and strain rate of 0.01 and 10 s-1. This research admit to determine relation between flow stress and limit deformation from temperature and strain rate. Function of flow stress and WE43 alloy sensibility on strain rate have been determined. Słowa kluczowe: stop magnezu WE43, badania plastometryczne, więcej »

Badania powierzchniowych i strukturalnych zmian odkształconych plastycznie aluminiowanych taśm stalowych

Krzysztof żAbA

W artykule przedstawiono wyniki badań powierzchniowych i strukturalnych zmian powłoki Al-Si na stalowych taśmach po odkształ- ceniu plastycznym. Wycięte z taśmy krążki poddano procesowi wytłaczania, na specjalnie skonstruowanym przyrządzie, stosując różne warunki tarcia. Następnie wytłoczki poddano ocenie makroskopowej i mikroskopowej. Określono zmiany parametrów chro- powatości powierzchni powłoki Al-Si oraz zrealizowano obserwacje struktury powłoki Al-Si w wybranych obszarach wytłoczek. In the article results of the influence of parameters of plastic deformation on the surface and structural changes of aluminized steel sheets are presented. Deep drawing process on the special device was made with difference friction parameters. Next cups were subjected to macroscopic and microscopic evaluation. Determine changes in the parameters of surface roughness of Al-Si coating and the coating was carried out observations of the structure of Al-Si cups in selected areas. Słowa kluczowe: aluminiowane taśmy stalowe, powłoka Al-Si, wytłaczanie, chropowatość, struktura Key words: aluminized steel sheets, Al-Si coating, deep drawing, roughness, structure 2011 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 689 oznaczono za pomocą urządzenia SPECTROLAB M7 i jest on następujący: C=0,003 %, Mn=0,15 %, S=0,1 %, Si=0,007 %, Cr=0,02, Fe - reszta. Z taśmy wycięto krążki o średnicy 60 mm, które następnie poddano procesowi wytłaczania. Do badań wykorzystano specjalnie skonstruowane, laborato- ryjne urządzenie Próbki wytłaczano na maszynie wytrzymało- ściowej, z prędkością v=10 mm/min, przy użyciu na- rzędzi ze stali NC6. Do badań wykorzystano matrycę o średnicy dm = 33 mm i promieniu krawędzi rm = 5 mm oraz stempel o średnicy ds = 30 mm i promieniu krawędzi rs = 4 mm. Badania dla różnych warunków tarcia realizowano na sucho oraz przy zastosowaniu smarów Masterdraw i grafitowego. Dla każdego wa- runku smarowania wytłaczano po 5 krążków. W trak- cie procesu rejestrowan więcej »

Badania technologicznej plastyczności nadstopów niklu w procesie hydromechanicznego kształtowania stożka

MoniKA hyrCzA-MiChAlsKA

W pracy przedstawiono kontynuację badań nad technologiczną podatnością żaroodpornych i żarowytrzymałych stopów niklu do procesów plastycznego kształtowania [1, 2]. Analizie poddano proces kształtowania hydromechanicznego symetrycznej wytłoczki - stożka ze stopu Inconel 625. Wybrana do analizy wytłoczka stanowi element obudowy silnika lotniczego. Jednym z podstawowych sposobów wytworzenia tego typu wytłoczki jest kształtowanie cieczą przy użyciu elastycznych membran. Z uwagi na złożoną geo- metrię wytłoczki i złożone zagadnienie opracowania technologii jej wytwarzania zaproponowano metodę symulacji numerycznej przy użyciu programu ETA/Dynaform w wersji 5.7. Wyniki symulacji procesu hydromechanicznego kształtowania stożka zaprezen- towano w niniejszym opracowaniu i zweryfikowano opierając się na rezultatach prób przemysłowych kształtowania cieczą stożka. The paper presents the continuation of researches on technological plasticity of creep and heat resistance nickel alloys at forming processes [1, 2]. Hydroforming of symmetrical drawpiece - cone, made of these alloys type - INCONEL 625, is analyzed. The chosen drawpiece is used as a part of air jet engine corpus. The major possibility of manufacturing of those elements is to use stamping machines for hydroforming with added elastic m więcej »

Badanie właściwości blach ze stali X20MnAl17-3

AgniEszKA toMAszEwsKA

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczące wpływu składu chemicznego na właściwości mechaniczne i podatność do od- kształcenia plastycznego stali wysokomanganowych z efektem TRIP. Założone parametry wyznaczono dla trzech wariantów składu chemicznego blach walcowanych na zimno o grubości 1,2 mm. Blachy poddawane były próbie statycznego rozciągania oraz pomia- rom twardości. Na poszczególnych etapach procesu walcowania analizowano strukturę stali. Przeprowadzone badania pozwoliły na wybór jednego gatunku stali charakteryzującej się najkorzystniejszymi właściwościami mechanicznymi oraz występowaniem efektu TRIP. In the paper the results of influence analysis of chemical composition on the mechanical properties and plasticity of high manganese TRIP steels were investigated. Defined parameters, for three different chemical composition of cold rolled steels 1.2 mm thickness were determined. The sheet after rolling at static tensile test and hardness test was performed. The structure of investigated steels after each cycle of rolling process were analyzed. The researches conducted that one of the investigated steels characterized best mechanical properties and TRIP effect. Słowa kluczowe: stal wysokomanganowa, efekt TRIP, więcej »

KRONIKA

Profesor Leopold Jeziorski - Doktorem Honoris Causa Politechniki Łódzkiej.W dniu 15 czerwca 2011 roku w audytorium im. A. Sołtana Politechniki Łódzkiej odbyło się uroczyste posiedzenie Senatu PŁ, na którym został nadany tytuł doktora honoris causa prof. dr. inż. Leopoldowi Jeziorskiemu - współtwórcy polskiej szkoły inżynierii materiałowej, wybitnemu uczonemu, uznanemu autorytetowi w dziedzinie metalurgii i nauki o materiałach. Uchwałę Senatu Politechniki Łódzkiej o nadaniu tej godności prof. L. Jeziorskiemu przedstawił JM Rektor Prof. dr hab. inż. Stanisław Bielecki. Życiorys naukowy prof. L. Jeziorskiego zaprezentował dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej - prof. dr hab. inż. Bogdan Kruszyński. Promotorem nadania tytułu był prof. dr hab. inż. Piotr Kula. L. Jeziorski urodził się w 1931 r. w Jaworznie. W 1957 roku ukończył studia na Wydziale Metalurgicznym Politechniki Częstochowskiej. Od tego czasu jest pracownikiem naukowo- dydaktycznym tej uczelni. Prof. Leopold Jeziorski stworzył w Politechnice Częstochowskiej szkołę naukową w zakresie metaloznawstwa i nauki o materiałach. Jest członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Materiałoznawczego. Jego dorobek naukowy obejmuje m.in. 120 oryginalnych publikacji naukowych i współautorstwo 21 patentów. Jest autorem ponad 50 recenzji rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Opracował również wiele specjalistycznych opinii naukowych. Od 1995 roku prof. L. Jeziorski jest członkiem Centralnej Komisji do spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych. Podczas uroczystości podkreślano bliskie związki prof. L. Jeziorskiego z Politechniką Łódzką. Od niemal 30 lat prof. L. Jeziorski współpracuje z zespołami naukowymi Instytutu Inżynierii Materiałowej łódzkiej uczelni. Prof. L. Jeziorski swoją działalnością na rzecz rozwoju inżynierii materiałowej zainspirował szerokie grono młodych pracowników Politechniki Łódzkiej do szybkiego rozwoju naukowego. Oba ośrodki naukowe organizują cyklicznie konferencje z więcej »

Kształtowanie skrajnych zgrubień w odkuwkach wydłużonych ze stopu magnezu Mg4AlZn

AnDrzEJ gontArz

W opracowaniu przedstawiono wyniki badań procesu spęczania swobodnego i w wykroju walcowym skrajnych zgrubień w odkuw- kach wydłużonych ze stopu Mg4AlZn. Kształtowanie realizowano w trójsuwakowej prasie kuźniczej (TPK) posiadającej trzy rucho- me suwaki, która umożliwia ekonomiczne kształtowanie odkuwek typu stopniowane wały i osie metodą spęczania. W przypadku stosowania wykroju walcowego zaprojektowano i wykonano zespół narzędziowy posiadający wymienne elementy tworzące wykrój. Taka konstrukcja narzędzi pozwoliła, na określenie wpływu długości i średnicy wykroju na przebieg procesu spęczania. Na podstawie wyników badań określono zjawiska ograniczające badane procesy. Wyznaczono również graniczne wartości współczynników spę- czania w zależności od długości i średnicy wykroju walcowego. Uzyskane wyniki opisano równaniem, które można stosować przy projektowaniu procesów kształtowania skrajnych stopni odkuwek wydłużonych ze stopu Mg4AlZn. Research results of free upsetting process and upsetting in cylindrical impression of elongated forging external steps from Mg4AlZn magnesium alloy are presented in this paper. Forming was realized on three slide forging press (TSFP) with three working slides. This press allows for economical forming of forgings of stepped axes and shafts type by means of upsetting method. In the case of upsetting in cylindrical impression, tools set with changeable elements constituting the impression was designed and made. Such a design of tools allowed for determining of the impression length and diameter influence on the upsetting process. On the basis of the obtained results limiting phenomenon were determined. Limiting values of upsetting ratio versus diameter and length of the impression were determined, also. Obtained results were described by equation, which can be used to design of forming processes of elongated forging external steps from Mg4AlZn alloy. Słowa kluczowe: spęczanie, warunki graniczne, stop magnezu Mg więcej »

Mikrokompozyty Cu-Nb o włóknistej mikrostrukturze

woJCiECh gŁuChowsKi zbigniEw rDzAwsKi JErzy stobrAwA

W artykule przedstawiono wstępne wyniki badań nad materiałem kompozytowym Cu-Nb, wytworzonym na drodze wielokrotnego ciągnienia iteracyjnego pakietu drutów Nb w rurce Cu. Prace te zostały poprzedzone próbami modelowymi wyciskania kompozytu Cu-Nb na prasie z oscylacyjnie skręcającą matrycą (KOBO). Stwierdzono, że wielokrotne ciągnienie pakietu drutów jest obiecującą metodą wytwarzania mikrokompozytów włóknistych (ponad 823 000 włókien Nb o przekroju nanometrycznym) cechujących się wysokimi właściwościami wytrzymałościowymi i konduktywnością elektryczną. Initial research results on Cu-Nb composite material obtained using repeated iterative drawing of niobium wires compacted into copper tube, have been presented in this article. This works have been preceded by model extrusion tests of Cu-Nb composite with oscillatory turning die press (KOBO). It was assumed that repeated drawing of compacted wires is a promising method for fibrous composite production (more than 823 000 Nb fibres with nonmetric diameter) characterized with high mechanical properties and electrical conductivity. Słowa kluczowe: kompozyty włókniste, stopy miedzi, własności wytrzymałościowe, konduktywność elektryczna, mikrostruktura Key words: fibrous composite, copper alloy, mechanical properties, electrical conductivity, microstructure Tablica 1. Zmiana liczby włókien Nb podczas kolejnych operacji pakietowania i ciągnienia Table 1. Number of Nb fibres after successive compacting and drawing operations Nr pakietowania Liczba włókien 1 7 2 49 3 343 4 2401 5 16807 6 117649 7 823543 2011 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 613 manych z wyjątkowo czystych składników w mikrostrukturze obserwuje się dendryty niobu w osnowie miedzianej natomiast w przypadku obec- ności zanieczyszczeń t więcej »

Mikrostruktura i właściwości mechaniczne wysokostopowych stali Mn-Al typu duplex

stAnisŁAw lAliK DAriusz KuC grzEgorz niEwiElsKi JAnusz CEbulsKi

W ostatnich latach ośrodki badawcze w kraju i na świecie koncentrują swoje prace badawcze w obszarze rozwoju wysokomanga- nowych stali przeznaczonych dla przemysłu motoryzacyjnego. Stale te charakteryzują się możliwością absorpcji energii podczas zderzenia. Materiały te mogą w przyszłości zastąpić stosowane obecnie konwencjonalne stale. Grupą stali, która spełnia to kryte- rium, są stale austenityczne i austenityczno-ferrytyczne o wysokiej zawartości manganu (15÷30 %) oraz aluminium (3÷9 %) i/lub Si (1÷6 %).W pracy analizowano wpływ składu chemicznego na właściwości mechaniczne stali o wysokiej koncentracji węgla, man- ganu i aluminium. Oceniano ponadto podatność tych stali do przeróbki plastycznej na gorąco w testach plastometrycznych. Przepro- wadzone badania umożliwiły optymalizację składu chemicznego stali dwufazowych i wytworzenie stali o korzystnej relacji wytrzy- małości do ciągliwości. Recently, research centres home and abroad have focused their work on the development of high-manganese steels used in automotive industry. These steels are characterized by the energy absorption possibilities during a collision. Such materials may, in the future, replace the currently used conventional steels. The groups of steels which meet these criteria are the austenitic steels and austenitic- ferritic steels with high manganese content (15÷30 %) and high aluminium content (1÷6 %). The influence of the chemical composition on the mechanical properties of steel with high carbon, manganese and aluminium concentration was analyzed in this paper. Moreover, the susceptibility of those steels to hot deformation was assessed in plastometric tests. Słowa kluczowe: stal wysokomanganowa, mikrostruktura, plastyczność, właściwości mechaniczne Key words: high manganese steel, microstructure, plasticity, mechanical properties Tablica 1. Skład chemiczny wytopów laboratoryjnych bada- nych stali, % masy Table 1. Chemical composition of laboratory melts of teste więcej »

Modelowanie mikrostruktury i własności stali DP po walcowaniu na gorąco i chłodzeniu laminarnym

MoniKA pERNACH MACiEJ pIETRZYK

Praca przedstawia model numeryczny przemian fazowych w stali DP zachodzących podczas walcowania na gorąco i chłodzenia laminarnego. Model oparty na rozwiązaniu MES równania dyfuzji z ruchomą powierzchnią międzyfazową pozwolił na wyznaczenie ułamka objętości faz, wielkości ziarna i rozkładu koncentracji węgla w austenicie w zmiennych warunkach temperaturowych. Wyniki symulacji numerycznych posłużyły do opracowania zależności pomiędzy mikrostrukturą i własnościami mechanicznymi stali DP. Numerical model of phase transformation occurring during hot rolling and laminar cooling in DP steel is presented in this paper. The model, which is based on FEM solution of a diffusion equation with a moving boundary, allows to determine ferrite and martensite volume fraction, grain size, carbon segregation before the front of transformation in fluctuating temperature conditions. Results of numerical simulations were used for development of the relationship between microstructure and mechanical properties of DP steel. Słowa kluczowe: stale DP, przemiany fazowe, własności, modelowanie dyfuzji Key words: DP steel, phase transformations, mechanical properties, diffusion modelling S. 658 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 W konsekwencji obniżony jest koszt produkcji ma- teriału, a podwyższona jest jakość wyrobu. Możliwość usprawnienia i przyspieszenia pro- cesu projektowania technologii wytwarzania wy- robów ze stali DP dają modele przemian fazowych (przemiana g-a, przemiana martenzytyczna) zacho- , dzących w stali podczas obróbki cieplno mechanicz- nej. Wśród nich można wyróżnić modele oparte na równaniach typu Avramiego [1, 2], wykorzystujące zależności funkcyjne pomiędzy liczbą zarodków i objętością nowej fazy. Modele te nie dostarczają in- formacji na temat morfologii ziaren, oraz segregacji węgla i pierwiastków stopowych, poprawnie opisu- ją jedynie kinetykę przemiany w warunkach izoter- micznych, względnie przemiany zachodzącej przy stałej prędkości więcej »

Modelowanie numeryczne procesu wyciskania stopów magnezu AZ31 i WE43

zDzisŁAw CygAnEK MArEK tKoCz

Badania metali lekkich, takich jak stopy aluminium i magnezu, są obecnie jednym z wiodących kierunków działań w zakresie kształ- towania plastycznego metali. W artykule przedstawiono wyniki badań symulacji numerycznych procesu wyciskania współbieżnego dla stopów magnezu AZ31 i WE43, znajdujących zastosowanie m.in. w przemyśle lotniczym. Model numeryczny dla materiału po- wstał na podstawie wyników badań plastometrycznych przeprowadzonych na symulatorze GLEEBLE. Wyniki symulacji numerycz- nych zostały następnie zweryfikowane na laboratoryjnej prasie hydraulicznej wyposażonej w narzędzia do wyciskania współbieżne- go. Wyniki badań laboratoryjnych wykazały dobrą zgodność z wynikami symulacji numerycznych. Proponowane modele zostaną w dalszym etapie prac zastosowane do symulacji numerycznej procesu wyciskania na prasie przemysłowej oraz modelowania innych procesów przeróbki plastycznej. The research of light metals such as aluminum and magnesium alloys are currently one of the leading courses of action in the field of metals forming. The article presents the results of forward extrusion numerical simulations for magnesium alloys AZ31 and WE43. These alloys are used i.a. in the aerospace industry. Material numerical model is based on the results of plastometric tests conducted on the GLEEBLE simulator. Verification of the numerical simulation results was conducted on a więcej »

NORMALIZACJA

Nowe Polskie Normy: - PN-EN 10305-1:2011 Rury stalowe precyzyjne - Wa- runki techniczne dostawy - Część 1: Rury bez szwu ciągnione na zimno - PN-EN 10120:2011 Blachy i taśmy stalowe na spawa- ne butle do gazów - PN-EN 10152:2011 Wyroby płaskie stalowe walcowa- ne na zimno ocynkowane elektrolitycznie do obróbki plastycznej na zimno - Warunki techniczne dostawy - PN-EN 10208-1:2011 Rury stalowe przewodowe dla mediów palnych - Warunki techniczne dostawy - Część 1: Rury o klasie wymagań A - PN-EN 10208-2:2011 Rury stalowe przewodowe dla mediów palnych - Warunki techniczne dostawy - Część 2: Rury o klasie wymagań B - PN-EN 10238:2011 Wyroby ze stali konstrukcyjnej automatycznie czyszczone strumieniowo i z automatycznie na- noszoną pow więcej »

Numeryczne prognozowanie wpływu prędkości pojazdu szynowego na obciążenie rozjazdu kolejowego

Krzysztof AnioŁEK JErzy hEriAn

W warunkach eksploatacyjnych kształtowniki szynowe, w tym elementy rozjazdów kolejowych, podlegają zużyciu masowemu (ścierno-adhezyjnemu) oraz zmęczeniowemu. O wartości zużycia decydują: wartość obciążenia i poślizgu, poziom naprężeń w naj- bardziej wytężonym obszarze oraz właściwości materiału, z jakiego wykonano kształtowniki. Z przeprowadzonych obliczeń nume- rycznych wynika, że największe obciążenie dynamiczne występuje w momencie wjazdu zestawu kołowego na krzyżownicę rozjazdu. W trakcie przejazdu na elementy rozjazdu działają zmienne siły: pionowa oraz poprzeczna. Wartość siły pionowej jest zależna od prędkości oraz masy pojazdu szynowego. In exploitation conditions rail sections, including components of turnouts, are subject to mass wear (abrasive and adhesive), as well as fatigue. Value of wear decides: value of load and slip, level of intensity in the most strenuous areas, as well as properties of material, from which these sections are made. From conducted numerical calculations result that the biggest dynamic load is in the moment of a drive of a wheel set on a frog of the turnout. During the ride on components of the turnout act variable forces: vertical and transverse. The value of the vertical force depends on speed and mass of the railway vehicle. Słowa kluczowe: rozjazdy kolejowe, obciążenie, modelowanie numeryczne Key words: railroad switches, load, numerical modelling S. 578 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 i wykruszenia dzioba, a czasami nawet pęknięcia. Ze względu na oddziaływanie wysokich obcią- żeń dynamicznych i występującego przyspieszenia od mas niesprężynowanych (zestawów kołowych), materiały elementów rozjazdów muszą charaktery- zować się wysoką odpornością na zużycie ścierne i zmęczeniowe [1÷3] oraz posiadać odpowiednie własności wytrzymałościowe i plastyczne. Znajomość obciążenia występującego w trakcie przejaz więcej »

Ocena plastyczności i mikrostruktury austenitycznej stali wysokomanganowej w trakcie odkształcania na gorąco

MAgDAlEnA JAbŁoŃsKA

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu parametrów odkształcania plastycznego na wybrane właściwości oraz strukturę stali austenitycznej X57MnAl27-5 w próbach ściskania w zakresie temperatury 700÷1200 °C. Pręty o średnicy 15 mm z badanej stali zostały wytworzone drogą klasycznego odlewania, kucia swobodnego na młocie i kucia na prasie, gdzie temperatura końca przeróbki plastycznej wynosiła 900 °C. Tak otrzymane pręty poddano przesycaniu z temperatury 1150 °C. Ujawniono, że równowaga pomiędzy procesami umacniania i odbudowy struktury ustala się podczas odkształcania stopu w temperaturze 1000 °C i wyższej, a zmiany mikro- i substruktury wskazują na zachodzenie efektów charakterystycznych dla procesów dynamicznej odbudowy w trakcie odkształcania na gorąco badanej stali, takie jak: przegrupowanie dyslokacji, tworzenie nowych podziarn i ziarn oraz tworzenie bliźniaków wyżarzania The paper presents the results of the influence of hot deformation parameters on the selected properties and changes of microstructure of austenitic high manganese steel X57MnAl27-5 after hot compression tests in the range of temperature 700÷1200 °C. The bars of analyzed steel with diameter ø 15 were obtained by casting, primary forging and a finally forging, with the temperature of finally deformation was at 900 °C. After than the bars was conducted a saturation process at the temperature 1150 °C. The influence więcej »

Oddziaływanie obciążenia na rozkład naprężeń i odkształceń na powierzchni styku podczas przejazdu pojazdu szynowego przez rozjazd

Krzysztof AnioŁEK JErzy hEriAn

O trwałości i bezpieczeństwie transportu szynowego decydują takie czynniki, jak rozkład naprężeń stykowych i odkształceń w miej- scach kontaktu koła z elementami toru zasadniczego i rozjazdu. W obliczeniach numerycznych wyznaczono rozkłady obciążenia, a następnie rozkłady naprężeń stykowych i odkształceń w miejscach kontaktu koło - element rozjazdu. Ich wartości są zależne od warunków eksploatacyjnych. Przewidywanie rozkładu obciążeń oraz powstałych naprężeń stykowych i odkształceń umożliwia ra- cjonalnie projektować rozjazdy kolejowe i służy właściwemu doborowi materiału na ich elementy. Distribution of stresses and strains in a place of a wheel contact with an element of the turnout during ride of the railway vehicle through the turnout are parameters, which decided on durability and safety of the transport. In numerical estimations there were marked distributions of the loads and then distributions of the contact stresses and the strains in places of contact wheel-turnout components. Their values depend on exploational conditions. Forecast of the load distribution and formed contact stresses and strains enable to rationally design the railway turnouts. It also serves to proper selection of a material for their elements. Słowa kluczowe: rozjazdy kolejowe, obciążenie, naprężenia stykowe, modelowanie numeryczne Key words: railroad switches, load, contact stresses , numerical modelling S. 582 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 menty. W modelowaniu numerycznym przy wykorzy- staniu komputerowego programu Universal Mecha- nizm wyznaczono występujący charakter obciążenia podczas przejazdu pojazdu szynowego przez rozjazd oraz jego wartości [7÷9]. Wyniki numerycznego prognozowania obciążenia w rozjeździe kolejowym potwierdzają występowanie wysokich wartości ob- ciążeń działających na jego elementy, a w szczegól- noś więcej »

Oddziaływanie stopnia przerobu plastycznego na własności prętów walcowanych na gorąco z wlewków ciągłych

JErzy hEriAn rADosŁAw suŁKowsKi

W artykule przedstawiono własności mechaniczne prętów ze stali S355J2 po walcowaniu na gorąco wlewków ciągłych ze 136 wy- topów. Własności prętów analizowano w zależności od stopnia przerobu plastycznego oraz od równoważnika węgla. Wykonane testy potwierdziły istotność wpływu stopnia przerobu plastycznego oraz równoważnika węgla na własności mechaniczne stali. In the article there was presented an evaluation of mechanical properties of bars from S355J2 steel after the hot rolling made from constant casting of 136 heats. The properties of bars was analyzed depending on the degree of the plastic processing as well as an equivalent of a carbon. Conducted tests have confirmed a relevance of an influence of the plastic processing degree and the equivalent of a carbon on mechanical properties of the steel. Słowa kluczowe: wlewek ciągły, stopień przerobu plastycznego, własności mechaniczne Key words: continuous casting, degree of plastic processing, mechanical properties.Wprowadzenie. Pręty o wymaganej strukturze oraz własnościach wytwarza się z wlewków cią- głych w procesie walcowania na gorąco. Wlewki z ciągłego odlewania stali posiadają strukturę skła- dającą się z dendrytów z obszarami mikrosegrega- cji w przestrzeniach międzydendrytycznych [1]. Taka struktura jest niejednorodna i posiada nierów- nomierny rozkład twardości (własności) na prze- kroju poprzecznym wlewka [2]. Jest to wynikiem niejednakowego rozdziału pierwiastków w cieczy podczas krzepnięcia w zakresie dwufazowym [3]. Nierównomierny rozdział pierwiastków w stali po- woduje obniżenie własności mechanicznych, a w szczególności udarności. W procesie produkcji wy- robów długich nagrzany wsad w postaci wlewków ciągłych poddawany jest odkształceniu plastycz- nemu w kolejnych wykrojach. W trakcie odkształ- cania stali nast więcej »

Odporność na korozję elektrochemiczną przerobionego plastycznie stopu magnezu WE43

JoAnnA przonDziono witolD wAlKE EugEniusz hADAsiK

Celem pracy była ocena odporności na korozję w roztworach NaCl przerobionego plastycznie stopu magnezu WE43. Badania koro- zyjne realizowano w roztworach o stężeniu 0,01÷2 M NaCl przy użyciu systemu do badań elektrochemicznych VoltaLab®PGP201. Odporność na korozję elektrochemiczną oceniano opierając się na rejestracji krzywych polaryzacji anodowej metodą potencjodyna- miczną. Wyniki zrealizowanych badań jednoznacznie wskazują na pogorszenie właściwości korozyjnych stopu magnezu WE43 wraz ze wzrostem stężenia molowego roztworu NaCl. The purpose of the study was to assess corrosion resistance of magnesium alloy WE43 after plastic working in NaCl solutions. Corrosion tests of WE43 alloy were carried out in solution with concentration of 0.01÷2 M NaCl with application of the system for electrochemical tests VoltaLab®PGP201. Resistance to electrochemical corrosion was evaluated on the ground of registered anodic polarization curves by means of potentiodynamic method. Results of all carried out tests explicitly prove deterioration of corrosion properties of magnesium alloy WE43 with the increase in molar concentration of NaCl solution. Słowa kluczowe: stop magnezu WE43, korozja elektrochemi więcej »

Opracowanie warunków kucia na podstawie analizy kinetyki wydzielania się w austenicie faz międzywęzłowych typu MX

MArEK opiElA

W pracy przeprowadzono analizę kinetyki wydzielania się w austenicie faz międzywęzłowych typu MX w nowo opracowanej stali mikrostopowej przeznaczonej do wytwarzania kutych elementów maszyn metodą obróbki cieplno-plastycznej. Weryfikację przepro- wadzonej analizy stanowiły badania wpływu temperatury austenityzowania w zakresie od 900 do 1200 oC na wielkość ziaren auste- nitu pierwotnego. Na podstawie przeprowadzonej analizy opracowano temperaturowe warunki kucia badanej stali. In this work, the analysis of releasing kinetics of MX-type interstitial phases in the austenite in newly worked out microalloy steel, was made. The investigated steel is assigned for production of forged parts of machines by thermo-mechanical treatment. As a verification of the analysis, the effect of austenitizing temperature, at the range of 900÷1200 °C, on the grain size of primary austenite was investigated. The temperature conditions of forging process of investigated steel were determined on the basis of the carried out analysis. Słowa kluczowe: stale mikrostopowe, fazy typu MX, austenit pierwotny, elementy kute Key words: microalloyed steels, MX-type phases, primary austenite, forged elements 2011 r. HUTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE S. 647 no-mechanicznej do kinetyki wydzielania się w au- stenicie dyspersyjnych cząstek faz międzywęzłowych typu MX (M - metal, X - metaloid) wprowadzonych do niej mikrododatków [4, 5]. Materiał i metodyka badań. Badania przepro- wadzono na nowo opracowanej stali, zawierającej 0,28 % C, 1,41 % Mn, 0,29 % Si, 0,008 % P, 0,004 % S, 0,26 % Cr, 0,11 % Ni, 0,22 % Mo, 0,2 % Cu i 0,025 % Al oraz mikrododatki Nb, Ti, V i B w ilości 0,027 %, 0,028 %, 0,019 % i 0,003 % odpowiednio, przeznaczonej do wytwarzania kutych elementów maszyn metodą obróbki cieplno-plastycznej. Wytop wykonano w laboratoryjnym próżniowym piecu in- dukcyjnym typu VSG-100S firmy PVA TePla AG. Wlewek o masie 100 kg przekuto na płaskowniki o przekroju 32 × 160 mm. Analizę więcej »

Plastyczność i mikrostruktura stopów Mg-Li

EugEniusz hADAsiK DAriusz KuC toMAsz MiKuszEwsKi

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących wpływu parametrów odkształcenia na podatność do plastycznego kształto- wania stopów magnezu z litem, o zawartości litu 2,5; 4,5; 7,5 i 15 % masy. Badania plastyczności prowadzono w próbie ściskania w temperaturze otoczenia i temperaturze od 100 do 300 °C i prędkości odkształcenia 1 s-1. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie podatności stopów magnezu o różnej zawartości litu do kształtowania plastycznego. Przedstawiono wyniki wpływu tem- peratury odkształcania na mikrostrukturę badanych stopów. In the article results of the influence of deformation parameters on the deformability to plastic forming for Mg-Li alloys type with contents of 2.5, 4.5, 7.5 and 15 mass % have been presented. Research were conduced as dynamic forming tests at elevated temperature. Hot torsion test was performed in compression tests at the temperature range from RT to 300 ºC and strain rate of 0.1 s-1. This research admit to determine the deformability of magnesium alloys with various contents of lithium to plastic forming. The influence of deformation temperature on microstructure changes in research alloys have been studied. Słowa kluczowe: stop Mg-Li, badania plastometryczne, mikrostruktura stopu Mg-Li Key words: Mg-Li alloy, plastometric research, microstructure Mg-Li alloy S. 618 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 (w zależności od zawartości litu) do formy grafitowej. Uzyskano w ten sposób wlewki w kształcie walca o średnicy 12 mm i długości 80 mm. Z wlew- ków wykonano próbki do ściskania o średnicy 10 mm i wysokości 12 mm. Próby ściskania na gorąco. Realizowano na symulatorze cieplno-mechanicznym Gleeble 3800 w temperaturze otoczenia 100, 200, 300 °C. Pró- by ściskania prowadzono po nagrzaniu próbki do temperatury odkształcania z prędkością nagrze- wania 3 °C/s, wytrzymaniu w tej temperaturze przez 300 s. więcej »

Proces kształtowania uzębień stożkowych metodą walcowania

JArosŁAw bArtniCKi JAnusz TOMCZAK

W pracy przedstawiono metodę walcowania uzębień stożkowych za pomocą trzech rolek kształtowych i popychacza wprowadza- jącego wsad do przestrzeni roboczej pomiędzy narzędziami. Obliczenia numeryczne procesu walcowania przeprowadzono metodą elementów skończonych (MES) z wykorzystaniem komercyjnego pakietu oprogramowania DEFORM 3D v.10.0. Skorzystano z opcji pełnej analizy termomechanicznej w przestrzennym stanie odkształcenia. Zakres wykonanych obliczeń numerycznych obejmował analizę kształtu uzyskiwanego wyrobu, ze szczególnym uwzględnieniem zarysu uzębienia stożkowego oraz badania rozkładów na- prężeń, odkształceń i temperatur w wyrobie kształtowanym. This paper presents the rolling method of conical teeth by means of three forming rolls and a pusher implementing the billet into the workspace between tools. Numerical calculations of the rolling process were conducted by means of finite element method (FEM) with the application of the commercial software DEFORM3D v.10.0. The option of complete th więcej »

RÓŻNE

Dobre prognozy dla światowego hutnictwa1 1World Steel Association prognozuje, że jawne zużycie 1 Zużycie jawne stali na świecie wzrośnie, Worldsteel.org z 19.04.2011 stali w 2011 roku wzrośnie o 5,9 % do 1,359 mld ton, po 13,2 % wzroście w 2010 roku. Z kolei w 2012 roku zużycie jawne ma wzrosnąć do 1,441 mld ton, czyli o 6 %. Według S. 700 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 1Po sprzedaży sieci dystrybucyjnej koncernowi Arcelor- Mittal oraz nabyciu spółek produkcyjnych od Złomreksu, Cognor ma w tym roku zarobić na czysto, około 100 mln PLN. Z prezentacji Złomreksu przedstawionej przez zarząd firmy wczoraj wynika, że perłą w koronie Złomreksu, a właściwie już Cognora, jest HSW-HSJ, która przy przychodach na poziomie 487 mln PLN zarobi w tym roku 50,4 mln PLN. Mniej rentowny ma być Ferrostal, który przy 650,7 mln PLN ma zarobić na czysto 30,4 mln PLN, a sieć handlu złomem zarobi 6,7 mln PLN przy 558,2 mln PLN przychodów. Chociaż Cognor planuje zamknięcie transakcji nabycia tych spółek od Złomreksu (ma 64,4 % akcji), dopiero na III kwartał, to firma zamierza konsolidować ich wyniki od 1 maja. Spółki zależne dadzą Cognorowi 60 mln PLN zysku netto. Około 40 mln PLN zasili wynik Cognora w związku ze sprzedażą sieci dystrybucyjnej koncernowi ArcelorMittal. Jest to jednak papierowy zysk będący wynikiem różnicy między wartością księgową aktywów sprzedanych a ceną sprzedaży. Z informacji przekazanych przez Złomrex 1 Roszady Złomrex-Cognor więcej »

Symulacja fizyczna walcowania na gorąco blach cienkich ze stali TRIP o podwyższonej zawartości Mn i Al

ADAM grAJCAr roMAn KuziAK

W pracy wyznaczono charakterystyki odkształcenia na gorąco dwóch stali TRIP o podwyższonej zawartości Mn i Al. Szczególną uwagę zwrócono na wpływ mikrododatku Nb na krzywe s-e wyznaczone w próbie ściskania ciągłego i kilkuetapowego oraz na kinetykę zaniku umocnienia odkształceniowego. Próby przeprowadzono z wykorzystaniem symulatora procesów metalurgicznych Gleeble. Końcowym etapem pracy była symulacja fizyczna procesu walcowania blach taśmowych. Hot deformation characteristics for two TRIP-type steels of increased Mn and Al content were determined in the present study. The special attention was paid to the effect of Nb microaddition on σ-ε curves determined in the continuous and multi-stage compression tests and the softening kinetics as well. The experiments were carried out using the Gleeble thermomechanical simulator. Physical simulation of the process of hot rolling of sheets was a final stage of the work. Słowa kluczowe: stal TRIP, stal Mn-Al, symulacja fizyczna, walcowanie na gorąco Key words: TRIP steel, Mn-Al steel, physical simulation, hot rolling S. 604 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 Materiał i metodyka badań. Badaniom poddano 2 nowo opracowane stale typu TRIP o podwyższonej zawartości Al i Mn (tabl. 1). Szcze- gólną uwagę zwrócono na wpływ mikrododatku Nb na otrzymane charakterystyki odkształcalności na gorąco. Wytopy wykonano w próżniowym piecu indukcyjnym firmy Balzers VSG-50 w Instytucie Metalurgii Żelaza w Gliwicach. Wlewki przekuto na płaskowniki 22 × 220 mm, z których wykonano prób- ki o wymiarach ϕ 10 × 12mm oraz 15 × 20 × 35mm. Obróbkę cieplno-plastyczną pr więcej »

Technologiczna plastyczność wybranych stopów tytanu i aluminium w próbach oscylacyjnego skręcania

JACEK pAwliCKi frAnCiszEK grosMAn

Wprowadzenie. Opracowanie fizykalnych mo- deli reakcji materiału na zmianę orientacji kierun- ków głównych naprężeń i odkształceń oraz proporcji składowych obciążeń jest niezbędnym warunkiem prawidłowego projektowania i symulacji kompute- rowej procesów przeróbki plastycznej. Opracowanie charakterystyk plastyczności metali w warunkach cyklicznie zmiennych obciążeń wymaga opracowa- nia procedur badawczych oraz posiadania określo- nych możliwości aparaturowych, które gwarantują realizację kontrolowanych warunków odkształcenia oraz rejestrację parametrów procesu w czasie rzeczy- wistym. Pomocne do identyfikacji i opisu mechani- zmu plastycznego płynięcia są badania wpływu zło- żonych warunków odkształcenia na makro-, mikro- i substrukturę materiału. Dodatkowe korzyści wyni- kające z uzyskanych wyników badań i opracowanej na ich podstawie metodyki badawczej, to możliwość bezpośredniego zastosowania baz danych lub funkcji analitycznych w programach numerycznej symulacji procesów kształtowania plastycznego, które rozsze- rzą możliwości zastosowania tych programów do procesów charakteryzujących się występowaniem obszarów o niemonotonicznym i nieproporcjonal- nym przebiegu składowych stanu odkształcenia [1]. W Katedrze Technologii Materiałów Politechni- ki Śląskiej prowadzone są badania eksperymentalne i prace teoretyczne, których celem jest określenie Dr inż. JACEK pAwliCKi prof. Dr hAb. inż. frAnCiszEK grosMAn Politechnika Śląska, Katedra Technologii Materiałów ul. Krasińskiego 8, 40-019 więcej »

Walcowanie poprzeczno-klinowe wałka ze zgrubieniem końcowym

zbigniEw pAtEr ArKADiusz TOFIL

W artykule przedstawiono rozwiązanie umożliwiające kształtowanie metodą WPK odkuwek ze zgrubieniem skrajnym o średnicy większej od średnicy wsadu. Polega ono na wyposaże niu narzędzia w listwę oporową, biegnącą z boku klina równolegle do kierunku walcowania. Materiał znajdujący się między klinem a listwą podlega spęczaniu, w wyniku którego nastę puje wzrost średnicy stopnia kształtowanego. Sprawdzenia poprawności przyjętego rozwiąza nia dokonano numerycznie, symulując kształtowanie na gorąco odkuwki wałka wykonywa nego ze stali C45, stopu aluminium 2618 oraz stopu tytanu Ti6Al4V. This paper presents the solutions allowing for forming by CWR method of parts with extreme boss and of a diameter larger than the billet’s diameter. It is based on equipping tools with a positioning batten at the wedge side parallel to the rolling direction. The material placed between the wedge and the batten undergoes upsetting, in the result of which the formed step diameter increases. The rightness więcej »

Właściwości półwyrobów wykonanych ze stopów aluminium o strukturze nanometrycznej

JACEK borowsKi DAniEl AnDrzEJEwsKi JustynA wEnDlAnD hAnnA wiŚniEwsKA-wEinErt

W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości mechanicznych wybranych półwyrobów wykonanych ze stopu aluminium, wykonanych wyciskaniem hydrostatycznym (HE) oraz metodą KoBo. Określono plastyczność w próbie ściskania i wpływ obróbki cieplnej na charakter krzywej umocnienia stopu aluminium 7075. Półwyrób w postaci pręta o kształcie zębatki został poddany badaniom metalograficznym oraz wytrzymałościowym. Określono siłę wyłamania zęba oraz twardość. Analizowano również wpływ obróbki cieplnej (przesycania i starzenia) na wybrane właściwości mechaniczne. Trudno odkształcalny stop aluminium - 7075 po procesie wyciskania metodą KoBo staje się plastyczny i stwarza możliwość dalszego kształtowania. Obie metody pozwoliły uzyskać zadowalające cechy wytrzymałościowe przy zachowaniu ciągłości materiału. Wyroby wykonane w ten sposób można wytwarzać na skalę przemysłową. The paper presents the results of investigation of mechanical properties of selected semi-products made of aluminium alloys by the method of hydrostatic extrusion (HE) and by the KoBo method. Plasticity has been determined in a compression test and the influence of heat treatment on the shape of the work-hardening curve of 7075 aluminium alloy. A semi-product in the form of a toothed bar has been subjected to metallographic and strength examinations. The force of tooth break-off and hardness have been determined. The influence of heat treatment (impregnation and ageing) on the selected mechanical properties has also been analyzed. The hard-to-deform aluminium alloy - 7075, becomes plastic and further formable after the process of extrusion by the KoBo method. Both methods have allowed for obtaining satisfactory strength features while maintaining material continuity. Products made in this way can be manufactured in industrial scale. Słowa klu więcej »

Wpływ umocnienia odkształceniowego na odporność na korozję elektrochemiczną drutów stosowanych w kardiologii

JoAnnA przonDziono

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu odkształcenia w procesie ciągnienia oraz modyfikacji powierzchni na odporność na korozję elektrochemiczną drutów stosowanych na prowadniki kardiologiczne. Ustalono przebieg krzywej umocnienia drutów ze stali nierdzewnej X10CrNi18-8. Podano krzywe obrazujące zależność oporu polaryzacji w funkcji odkształcenia w procesie ciągnienia. Dzięki opracowanym zależnościom będzie można przewidzieć, jakimi właściwościami korozyjnymi będzie charakteryzował się drut o żądanej wytrzymałości ciągniony z zadanym odkształceniem. The article presents test results of the effect of strain in drawing process and surface modification on electrochemical corrosion resistance of wires used for cardiological guide wires. The course of flow curve for wires made of stainless steel X10CrNi18-8 was determined. Curves showing polarization resistance as the function of strain in drawing process were presented. Thanks to those formulated relations it will be possible to anticipate corrosion characteristics of wire featuring the required strength, drawn with the set strain. Słowa kluczowe: naprężenie uplastyczniające, krzywa umocnienia, korozja elektrochemiczna, opór polaryzacji, prowadnik kardio- logiczny Key words: flow stress, flow curve, electrochemical corrosion, polarization resistance, leader for cardiology S. 664 UHTNIK-WIADOMOŚCI HUTNICZE Nr 8 Wprowadzenie. W ostatnim dwudziestoleciu obserwowany jest dynamiczny rozwój kardiologii inwazyjnej. Kardiologia inwazyjna, opierając się na cewnikowaniu serca, pozwala na bardzo dokład- ną ocenę struktur oraz funkcji serca, a tym samym na wybór optymalnej metody leczenia pacjenta. Ustaloną metodą leczenia stabilnej choroby wień- cowej i jej ostrych postaci jest przezskórna angio- plastyka wieńcowa. Angioplastyka wieńcowa jest zabiegiem polegającym na udrożnieniu zwężonej lub nawet zupełnie zamkniętej tętnicy wieńcowej, bez konieczności wykonania zabiegu chirurgicz- nego. J więcej »

Wpływ zawartości węgla na strukturę i właściwości mechaniczne wysokomanganowej stali austenitycznej

AnnA ŚMiglEwiCz MAgDAlEnA JAbŁoŃsKA grzEgorz niEwiElsKi

W ostatnich latach ośrodki badawcze koncentrują swoje prace badawcze w obszarze rozwoju wysokomanganowych stali przezna- czonych dla przemysłu motoryzacyjnego. Zależnie od zawartości Mn, Al i Si stale te wykazują różną EBU, a tym samym odrębny mechanizm odkształcenia, taki jak indukowana odkształceniem przemiana martenzytyczna (efekt TRIP) i indukowane odkształce- niem bliźniakowanie (efekt TWIP). W artykule analizowano strukturę oraz właściwości wysokomanganowej stali FeMnAlSi o różnej zawartości węgla oraz manganu. Materiał wytapiano w piecu indukcyjnym z tyglem ceramicznym i odlewano techniką odlewania grawitacyjnego do zimnych form grafitowych. Badaną stal po procesie wytapiania poddano procesowi kucia na pręty o średnicy 15 mm, przy temperaturze końca przeróbki plastycznej. Otrzymane pręty poddano przesycaniu z temperatury 1150 °C. Analizowano strukturę przy użyciu mikroskopii świetlnej oraz skaningowej mikroskopii elektronowej. Właściwości wytrzymałościowe wyznaczo- no w statycznej próbie rozciągania, a pomiaru twardości dokonano metodą Vickersa. Badania fraktograficzne wykonano przy użyciu skaningowego mikroskopu elektronowego. In recent years considerable efforts have been directed to the development of high-Mn steels for a automotive industry. For a value of Mn, Al, and Si addition those steels have a unequal value of EBU and a different stress mechanism like twinning induced plasticity TWIP and transformation induced plasticity TRIP. In this więcej »

WYNALAZKI I UDOSKONALENIA HUTNICZE

P-389575 Sposób i stanowisko do wyznaczania punktów charakterystycznych przemian strukturalnych w stalach w warunkach cykli cieplnych spawania Instytut Spawalnictwa, Gliwice Z. Mikno, M. Łomozik, A. Pilarczyk, M. L. Zeman Sposób polega na tym, że mierzy się równocześnie trzy wielkości, to jest strumień magnetyczny za pomocą cewki po- miarowej, dylatację (rozszerzalność termiczną) za pomocą czuj- nika laserowego oraz temperaturę próbki za pomocą termopary, przy czym małogabarytową próbkę umieszcza się w szczelinie ferromagnetycznej rdzenia, po czym próbkę nagrzewa się za po- mocą lamp grzewczych do określonej maksymalnej temperatury, korzystnie 1350°C i chłodzi na podobieństwo cykli spawalni- czych, i dokonuje się pomiaru trzech wielkości w funkcji czasu, a następnie przekształca się je w funkcji temperatury. Wykreśla się następnie styczne do krzywych więcej »