Celem badań doświadczalnych było częściowe zweryfikowanie wybranych wyników z badań teoretycznych. Weryfikacji zostały poddane obliczenia numeryczne zmiany wartości siły wyciskania w zależności od drogi stempla oraz charakter lokalnych stref odkształceń metalu na przekroju wzdłużnym tulei. Badania eksperymentalne wykonano na stanowisku badawczym składającym się z maszyny wytrzymałościowej oraz narzędzi do wyciskania tulei. Materiałem modelowym do badań laboratoryjnych był ołów. W analizowanym sposobie wyciskania, jako wsad posłużyły próbki walcowe o wymiarach ø 49 × 75 mm. W celu określenia charakteru płynięcia metalu podczas wyciskania, na powierzchni przekroju wstępniaka wzdłuż osi symetrii, naniesiono kwadratową siatkę koordynacyjną o długości boku 1,5 mm. The aim of experimental research was the partial verifying selected results of theoretical research. Numeric calculations of changes of strength extrusion value in dependence from path of stamp as well as the character of local zones of metal deformations on longitudinal section of sleeve were verified. The experimental research was carried out on the test stand consisting from testing machine and tools for sleeve extrusion. Lead was the model material for laboratory tests. In the analyzed extrusion method as charge were used cylindrical samples ø 49 × 75 mm. In order to determinate the character of metal flow during extrusion on the preform surface along the symmetry axis a square co-ordination net about length of side 1 więcej »

W pracy przedstawiono wyniki badań niskotemperaturowego spoiwa Ag45Cu27Zn25Sn3 (BAg-36 wg AWS) przeznaczonego do łączenia stali i metali nieżelaznych. Główny nacisk położono na określenie warunków uzyskania możliwie najlepszej podatności do przeróbki plastycznej na gorąco i na zimno. Zaprezentowano wyniki zarówno badań metalograficznych po obróbce cieplnej oraz uzyskane w wyniku sterowania mikrostrukturą zmiany właściwości wytrzymałościowych i plastycznych. The study presents results of research tests of low-temperature Ag45Cu27Zn25Sn3 brazing alloy (BAG-36 according to AWS) usefull for joining steels and non-ferrous metals. Particular emphasis was placed on determination of conditions ensuring achieving good cold and hot workability. A metallography examination after heat treatment and changes of mechanical properties have been presented. Słowa kluczowe: Ag45Cu27Zn25Sn3, spoiwa twarde, plastyczność, mikrostruktura, obróbka cieplna, właściwości mechaniczne Key words: Ag45Cu27Zn25Sn3, brazing alloys, formability, microstructure, heat treatment, mechanical properties Wstęp. Niskotemperaturowe spoiwa Ag-Cu-Zn- Sn należą do materiałów o ograniczonej podatności do przeróbki plastycznej na zimno [1÷4]. Oznacza to konieczność odkształcania stopów w wysokich temperaturach, powyżej temperatury rekrystalizacji [5]. Spoiwa te były i są dedykowane jako zamienniki dla spoiw srebrowych kadmowych, a wzrost ich znaczenia nastą więcej »

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących wpływu parametrów odkształcenia na podatność do plastycznego kształtowania stali austenitycznej FeMnAl. Badania prowadzono w próbie skręcania na gorąco na plastometrze skrętnym w temperaturze odkształcenia od 800 do 1100 °C i prędkości odkształcenia 1 i 10 s-1. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie zależności naprężenia uplastyczniającego i odkształcenia granicznego od temperatury i prędkości odkształcenia. Wyznaczono funkcję naprężenia uplastyczniającego i określono czułość stali na prędkość odkształcenia. In the article results of the influence of deformation parameters on the susceptibility to plastic forming for high manganese austenitic steel FeMnAl type have been presented. Research were conduced as dynamic forming tests at elevated temperature and cold forming as static and dynamic tests. Hot torsion test was performed on torsion plastometer at the temperature range 800 to 1100 °C and strain rate of 1 and 10 s-1. This research admit to determine relation between flow stress and limit deformation from temperature and strain rate. Function of flow stress and steel sensibility on strain rate have been determined. Słowa kluczowe: stal austenityczna FeMnAl, badania plastometryczne, naprężenie uplastyczniające Key words: austenitic FeMnAl steel, plastometric research, flow stress S. 392 Hutnik - Wiadomości hutnicze Nr 8 Wprowadzenie. Zastosowanie nowyc więcej »

W pracy przedstawiono wyniki badań stopów Ag-Cu-Zn-In, zawierających 40 do 50 % Ag, 20 do 40 % Cu, 10 do 25 % Zn i 8 do 10 % In, jako potencjalnych zamienników szeroko rozpowszechnionych lutowi kadmowych. Prezentowane wyniki badań obejmują ocenę mikrostruktury oraz właściwości mechanicznych w próbie ściskania w temperaturze otoczenia i podwyższonych, ze szczególnym uwzględnieniem podatności do przeróbki plastycznej. The paper presents results of testing Ag-Cu-Zn-In alloys containing 40 to 50 % Ag, 20 to 40 % Cu, 10 to 25 % Zn and 8 to 10 % In, as interchangeable for popular cadmium brazing alloys. The study presents estimation of microstructure and mechanical properties in ambient and elevate temperatures in compression test for good plastic workability. Słowa kluczowe: stopy Ag-Cu-Zn-In, spoiwa twarde, przeróbka plastyczna, mikrostruktura, właściwości mechaniczne Key words: Ag-Cu-Zn-In alloys, brazing alloys, plastic deformation, microstructure, mechanical properties Wstęp. Problematyka związana ze stosowaniem w stopach dodatków metali uznawanych za szkodliwe, przewija się w publikacjach naukowych od wielu lat. Także w zakresie produkcji i stosowania stopów do lutowania twardego konieczne jest poszukiwanie nowych zamienników, przede wszystkim w miejsce szeroko stosowanych spoiw srebrowych z kadmem [1÷3]. Pierwiastek ten jest niezastąpionym od lat dodatkiem stopowym, który przede wszystkim obniża temperaturę solidus i liquidus, a tym samym zakres temperatury pracy, a także zwiększa plastyczność i rzadkopłynność. W pracy [4, 5] kadm zastąpiono cyną oraz ograniczono zawartość srebra do 25 %, dzięki czemu zachowano niską temperaturę więcej »

The favourable properties of magnesium account for the fact that it is applied not only in cast structural components but also in those subjected to plastic working. The following work concentrates on the analysis of microstructure and plasticity of magnesium alloy AZ31 type during hot plastic deformation process. After rolling and annealing alloy specimens were subjected to axial-symmetric compression. Structural examination was carried out using light an transmission electron microscopy. Deformation mode such as slip and twinning, which take place during hot deformation, have been detected. The research carried out enabled the understanding of the phenomena taking place during deformation and annealing of the investigated AZ31 type alloy. The results will constitute the basis for modelling the structural changes. Obecnie obserwuje się intensywny rozwój technologii związanych z przeróbką plastyczną stopów magnezu. W związku ze złożonością zjawisk zachodzących w mikrostrukturze, wiele prowadzonych prac badawczych w zakresie stopów Mg‑Al-Zn koncentruje się na poznaniu procesów odbudowy struktury podczas odkształcenia. W artykule podjęto badania zmierzające do oceny mikrostruktury stopu Mg-Al-Zn podczas ściskania na gorąco. Wykazano dwa odrębne mechanizmy odkształcenia, związane z przebiegiem poślizgu i bliźniakowania w zależności od parametrów procesu. Analiza tych mechanizmów umożliwi poprawną symulację zachowania się stopu w rzeczywistych warunkach przeróbki plastycznej Key word: magnesium alloys, plasticity forming, magnesium alloy microstructure Słowa kluczowe: stopy magnezu, plastyczne kształtowanie, mikrostruktura stopu magnezu 2010 r. Hutnik - Wiadomości hutnicze S. 407 Introduction. The current trends in the automotive, aircraft and space industries focus first and foremost on a reduction of the vehicle weight and saving energy, thereby protecting the environment. Such a set of technical, economical and ecological aspects więcej »

W pracy przedstawiono nowy, oryginalny sposób kształtowania plastycznego, charakteryzujący się rozłożeniem nacisku narzędzia na pojedyncze powierzchnie segmentów, z których składa się narzędzie. Do realizacji takiego sposobu odkształcania skonstruowano specjalny przyrząd, który wprowadzono do przestrzeni roboczej prasy z wahającą matrycą. Wyniki prób kształtowania segmentowego na zimno stopu aluminium (PA38) oraz w podwyższonych temperaturach i na gorąco stopu tytanu (WT 3-1), potwierdziły słuszność przyjętych założeń konstrukcyjnych i są obiecujące z uwagi na możliwość zastosowania nowego sposobu kształtowania elementów integralnych dla potrzeb przemysłu lotniczego. A new, original metal forming technique has been presented in the paper. It consists in division of load between the specific die segments. A special device was constructed for realization of such a forming technique and it was located in the operating space of an orbital press. Incremental cold forging of PA38 aluminium alloy as well as incremental forging of WT 3-1 titanium alloy at elevated temperatures were conducted. The test results confirmed that the design assumptions were right and they are promising in terms of opportunity to apply the new forming technique in production of integral components for the aircraft industry. Słowa kluczowe: kształtowanie plastyczne, droga odkształcenia, tytan, aluminium, odkuwka matrycowa Key words: metal forming, deformation path, titanium, aluminium, drop forging Wprowadzenie. Nowe procesy technologiczne przeróbki plastycznej stwarzają duże perspektywy wykorzystania odkształcania z wymuszoną drogą odkształcania do uzyskania wyrobów o nieosiągalnej w procesach konwencjonalnych strukturze oraz właściwościach użytkowych. Stopień zaawansowania badań podstawowych oraz prób na stanowiskach modelowych jest już obecnie, dla procesów walcowania i kucia, wystarczający do podjęcia prac zmierzających w kierunku aplikacji więcej »

W pracy przedstawiono charakterystykę stanowiska badawczego i oprzyrządowania do realizacji odkształcenia w warunkach złożonego stanu obciążenia. Opisano metodykę badań pozwalającą na wyznaczenie wpływu dużych, cyklicznie zmiennych odkształceń plastycznych na wartość naprężenia uplastyczniającego. Określono wpływ cyklicznego skręcania oraz jednoczesnego cyklicznego skręcania z rozciąganiem lub ściskaniem na naprężenie uplastyczniające wybranych materiałów metalicznych. Features of the test stand and equipment for conducting deformation under complex load conditions have been presented in the paper. Research method has been described that allows to determine the effect of large, cyclically varying plastic strains on the flow stress values. The effects of cyclic torsion as well as simultaneous cyclic torsion and tension (or compression) on the flow stress of selected metals have been determined. Słowa kluczowe: naprężenie uplastyczniające, droga odkształcenia, ściskanie, rozciąganie, oscylacyjne skręcanie Key words: flow stress, deformation path, compression, tension, oscillatory torsion Wprowadzenie. Problem poprawnego wyznaczania charakterystyk technologicznej plastyczności materiałów jest równie ważny dla twórców i potencjalnych użytkowników programów komputerowych do analizy i projektowania procesów przeróbki plastycznej, jak i badaczy wyznaczających te charakterystyki [1÷3]. W Katedrze Technologii Materiałów Politechniki Śląskiej prowadzone są badania eksperymentalne i prace teoretyczne, których celem jest określenie charakter więcej »

Praktyczne zastosowanie wyrobów wytwarzanych niekonwencjonalnymi metodami, takimi jak SLM (Selective Laser Melting), SLS (Selectve Laser Sintering) oraz metali o strukturze mikro- i nanokrystalicznej jest uwarunkowane znajomością charakterystyk ich właściwości. W pracy przedstawiono wyniki badań uzyskane w próbie ściskania próbek stali, wykonanych niekonwencjonalnymi i innowacyjnymi technologiami, oraz porównano z próbkami wykonanymi klasycznymi metodami kucia i wyciskania na gorąco. Do badań plastyczności próbek o średnicy 2 i 3 mm zaprojektowano i wykonano specjalny przyrząd badawczy. Na podstawie analizy wykresów umocnienia wyznaczono moduł Younga oraz określono mechanizm odkształcenia plastycznego podczas ściskania. Practical application of products made by unconventional methods such as SLM (Selective Laser Melting), SLS (Selective Laser Sintering) as well as metals with micro- and nanocrystallic structure requires knowledge of broad characteristics of their properties. The paper present investigation results obtained in a compressive test of samples) manufactured by modern methods; the results were compared to those made by conventional method of forging, casting and hot extrusion. For compressing the samples of 2 and 3 mm diameter, it was necessary to make a special test device to determine plasticity. Basing on the consolidation curves, the Young’s modulus has been determined and the mechanism of plastic strain during compression have been defined. Słowa kluczowe: próba ściskania, struktura nanometryczna, PLC Key word: compression test, nanometric structure, PLC Wpr więcej »

W artykule przedstawiono metodę wyznaczania kinetyki procesów statycznych zachodzących po odkształceniu plastycznym na gorąco na podstawie o tzw. krzywych relaksacji. Zastosowana metoda w powiązaniu z badaniami struktury umożliwia wyznaczenie równań kinetyki rekrystalizacji statycznej i metadynamicznej, co jest niezbędne dla opracowania modelu zmian struktury do symulacji procesów przeróbki plastycznej. Badania wykonano metodą ściskania na gorąco dla stopu magnezu AZ31. Na podstawie badań opracowano równania opisujące czas połówkowej rekrystalizacji oraz zmiany wielkości ziarna This paper presents method determing kinetics of the static processes taking place after hot deformation based on the relaxation method. Relaxation curve was developed by hot compression method for magnezium AZ31 alloy grade. Selected method in connecting with structure researches is enable to determination of static and metadynamic equations for developing of hot deformed structural model. Formulas, which describe kinetics of static recrystallization and changes of statically recrystallized grain size of tested steel were developed. Słowa kluczowe: modelowanie, krzywe relaksacji, mikrostruktura, rekrystalizacja statyczna i metadynamiczna, rozmiar ziarna Key word: modelling, relaxation curves, microstructure, static and metadynamic recrystallization, grain size Wprowadzenie. Stopy Mg z grupy AZ, według norm ASTM, odznaczają się zawartością od 2 do 9 % aluminium oraz dodatkami cynku i manganu [1]. W pracy [2] stwierdzono, że dodatek aluminium znacząco zmniejsza energię błędu ułożenia tych stopów, co zwiększa skłonność do rekrystalizacji podczas procesów przeróbki plastycznej. Zmiany mikrostruktury stopu AZ31 w warunkach osiowosymetrycznego ściskania zaprezentowano w pracach [3÷4]. W celu analitycznego określenia rozwoju mikrostruktury podczas odkształcenia na gorąco opracowano dotychczas wiele metod. Każdy model zawiera równania pozwalające na obliczenie: roz więcej »

Mosiądze bizmutowe są jednym z ekologicznych zamienników mosiądzów ołowiowych, stosowanych do produkcji wyrobów znajdujących się w kontakcie z wodą pitną, np. z odlewaną armaturą sanitarną. Niektóre części armatury (np. łączniki) wykonywane są na drodze przeróbki plastycznej na gorąco, co stawia przed stosowanym materiałem wymagania dobrej podatności do kształtowania na drodze kucia matrycowego. W pracy omówiono badania wykonane dla mosiądzu bizmutowego CuZn38Bi2, obejmujące charakterystykę jego mikrostruktury i właściwości mechanicznych w zależności od temperatury badania, wyniki prób wyciskania na gorąco prętów oraz kucia matrycowego łączników. Wykazano pełną przydatność tego gatunku materiału do produkcji elementów armatury metodą kształtowania plastycznego na gorąco. The bismuth brasses are one of ecological substitutes for lead brasses used in the manufacture of products, which are in a contact with potable water, for instance with a cast sanitary fixtures. Some parts of these fixtures (e.g. fittings) are made by hot plastic working and therefore, the material used for these parts should exhibit high formability during die forging. In this paper results from the investigation carried out for the CuZn38Bi2 bismuth brass have been described, including an effect of temperature on microstructure and mechanical properties of the material, and the results from tests with hot extrusion of rods and die forging of fittings. The tests have proved that this material grade is fully suitable for the production of fixture components using hot plastic working methods. Słowa kluczowe: mosiądz, plastyczność, odks więcej »

Selection of the most efficient and accurate rheological model for hot formed austenitic steel is the objective of the work. Plastometric tests were performed at various conditions. Inverse analysis was used to identify two groups of models. The first were equations, which describe flow stress as function of external variables. The second group were models, which use internal variable as independent variable. This variable represents the state of the material and accounts for the history of deformation. Analysis has shown that conventional models, which are simple in implementation into FE codes, give good results for processes performed at reasonably monotonic conditions. Internal variable model should be used when conditions of deformation vary or when information regarding microstructure evolution is needed. Celem pracy jest dobór najbardziej efektywnego i dokładnego modelu reologicznego stali austenitycznej odkształcanej na gorąco. Wykonano badania plastometryczne w różnych warunkach. Przeprowadzono identyfikację dwóch grup modeli metodą analizy odwrotnej. Pierwsza grupa to równania opisujące naprężenie uplastyczniające w funkcji zmiennych zewnętrznych. Drugą grupą są modele, w których zmienną niezależną jest zmienna wewnętrzna. Analiza wykazała, że konwencjonalne modele, które są proste w implementacji w MES, dają dobre wyniki dla względnie monotonicznych warunków procesu. Model zmiennej wewnętrznej powinien być stosowany dla procesów prowadzonych w zmiennych warunkach oraz kiedy informacja o stanie mikrostruktury jest również istotna. Key words: flow stress, conventional models, internal variable models, austenitic steel Słowa kluczowe: model reologiczny, model zmiennej wewnętrznej, stal austenityczna. Introduction. Selection of the rheological model of deformed materials is crucial for the accuracy of numerical simulations of metal forming proces więcej »

W ostatnich latach ośrodki badawcze w kraju i na świecie koncentrują swoje prace badawcze w obszarze rozwoju wysokomanganowych stali przeznaczonych dla przemysłu motoryzacyjnego. Zależnie od zawartości Mn, Al i Si stale te wykazują różną EBU, a tym samym odrębny mechanizm odkształcenia, taki jak indukowana odkształceniem przemiana martenzytyczna (efekt TRIP) i indukowane odkształceniem bliźniakowanie (efekt TWIP). W artykule analizowano zmiany plastyczności w funkcji temperatury odkształcania, wyznaczając temperaturę zerowej plastyczności stali FeMnAlSi. Ponadto przeprowadzono badania faktograficzne. Powierzchnię przełomów badano za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego. In recent years considerable efforts have been directed to the development of high-Mn steels for a automotive industry. For a value of Mn, Al, and Si addition those steels have a unequal value of EBU and a different stress mechanism like twinning induced plasticity TWIP and transformation induced plasticity TRIP. In this article was analyzed plasticity test with a function of stress temperature calculated a zero plasticity temperature of FeMnAlSi steel. Moreover a factography investigations was made. Fracture surface was examined in the scanning electron microscope. Słowa kluczowe: stale wysokom więcej »

The multiscale model of layers growth in systems of nanocoatings characterized by properties of functionally graded materials, which is based on the cellular automata method, is presented in the paper. Simulations performed using the developed program allowed the analysis of the structure of generated layers. It was observed that main processes active in coatings deposition, like adsorption and surface diffusion, depend on intensity of the cell flux and the substrate temperature. Numerical tests were performed for various parameters of the growth process and predictive capabilities of the model are evaluated in the paper. W pracy przedstawiono wieloskalowy model wzrostu warstw w układach nanopowłok o własnościach materiałów gradientowych, który oparto na metodzie automatów komórkowych. Symulacje przeprowadzone we własnym oprogramowaniu pozwoliły na wykonanie analiz związanych ze strukturą powstałej warstwy. Stwierdzono, że dominujące w napylaniu powłok procesy, takie jak adsorpcja i dyfuzja powierzchniowa, zależą od natężenia strumienia cząstek oraz temperatury podłoża. Wykonano zestaw symulacji testowych dla generowanych powłok dla różnych wartości kluczowych parametrów. Key words: cellular automata (CA), growth model, molecular beam epitaxy (MBE) Słowa kluczowe: automaty komórkowe (CA), model wzrostu, epitaksja z wiązki molekularnej (MBE) Introduction. The development of the computer model of nanocoating growth needs adaptation of method, which reproduces phenomena playing crucial role in the coating formation. This purpose is reached by selection of the molecular beam epitaxy (MBE) process [1, 2], which is a new technology used to production of thin layers under control. In this method thin layers crystallize due to reaction among material elements of molecular or atomic beams and substrate surface kept in appropriate conditions. The growth model presented in this paper is a kind of approximation of the real processes. This appro więcej »

W artykule przedstawiono porównanie wyników procesu walcowania z wymuszoną drogą odkształcenia dla różnych materiałów. Badania były prowadzone dla dwóch materiałów o różnym charakterze płynięcia plastycznego. Głównym celem tych badań było uzyskanie maksymalnej wartości całkowitego odkształcenia zastępczego w materiale. Efekt ten uzyskano poprzez obniżenie prędkości walcowania, zastosowanie maksymalnej częstotliwości ruchu poosiowego i możliwie dużej wartości przemieszczenia osiowego walców. Na skutek wymuszenia drogi odkształcenia zaobserwowano zmniejszenie względnej pracy odkształcenia w trakcie procesu. Comparison of rolling process with induced strain path research for different metals are presented in this paper. Research was conducted for copper and austenitic steel, which are very different materials in view of plastic flow. The main aim of this research was to obtain maximum value of total equivalent strain during the process. This aim can be achieved when the process is conducted with low value of rolling velocity, maximum value of transverse rolls movement frequency and the biggest possible displacement of working rolls. Lowering of relative deformation work was observed as effect of induced strain path during the process. Słowa kluczowe: walcowanie, Duże Odkształcenie Plastyczne, wymuszona droga odkształcenia, materiały trudno odkształcalne, praca odkształcenia Key words: rolling process, Severe Plastic Deformation, induced strain path, hard-to-form materials, deformation work Wprowadzenie. Stosowane dotychczas możliwości wpływu na właściwości metali i stopów w procesach przeróbki plastycznej metali poprzez dobór parametrów procesu, takich jak: wskaźnik stanu naprężenia, temperatura, prędkość odkształcenia, wartość odkształcenia, zostały praktycznie wyczerpane. Konieczne jest zatem poszukiwanie alternatywy w nowych metodach kształtowania plastycznego meta więcej »

W pracy oceniono wpływ dużej prędkości ciągnienia na wytrzymałość zmęczeniową i strukturę geometryczną powierzchni drutów ze stali wysokowęglowej. Proces ciągnienia drutów o średnicy 5,5 mm na średnicę końcową średnicy 1,60 mm zrealizowano na wielociągu Kocha. Prędkości ciągnienia na ostatnim ciągu wynosiły odpowiednio: 5, 10, 15 i 20 m/s. Przeprowadzone badania wykazały pozytywny wpływ dużej prędkości ciągnienia na wytrzymałość zmęczeniową drutów. Stwierdzono, że większa wytrzymałość zmęczeniowa drutów ciągnionych z prędkością 20 m/s, w stosunku do drutów ciągnionych z prędkościami 5÷15 m/s, związana jest z ich korzystniejszą strukturą geometryczną powierzchni. The estimation of the influence of high speed drawing on fatigue strength and geometrical structure of surface of high carbon steel wires has been done. The wires from φ5.5 mm diameter were drawn on the final diameter ø1.6 mm on a Koch multi-die drawing machine. Drawing speeds on the last drafts were: 5, 10, 15 and 20 m/s. The tests which were carried out showed a positive effect of high drawing speed on the fatigue strength of wires. It was found that the better fatigue strength of wires drawn at the speed of 20 m/s compared to the wires drawn at the speeds of 5÷15 m/s is associated with a better geometric structure of the surface of those wires. Słowa kluczowe: duża prędkość ciągnienia, wytrzymałość zmęczeniowa, druty wysokowęglowe Key words: high speed drawing, fatigue strength, high carbon wires Wprowadzenie więcej »

W pracy dokonano analizy cech mikrostrukturalnych austenitu szczątkowego w stali wielofazowej typu 0,24C-1,5 Mn-0,9Si-0,4Al z mikrododatkami Nb i Ti po obróbce cieplno-plastycznej. Analizę morfologii, wielkości i rozmieszczenia austenitu szczątkowego w osnowie ferrytycznej przeprowadzono z zastosowaniem techniki EBSD. Stwierdzono, że austenit szczątkowy ma kształt blokowych, nieregularnych ziarn o wielkości od 0,4 do 7 μm2 lub filmów, ulokowanych pomiędzy płytkami ferrytu bainitycznego. Austenit szczątkowy wykazuje zależności krystalograficzne z sąsiadującymi obszarami ferrytu bainitycznego. The analysis of microstructural features of retained austenite in a 0.24C-1.5 Mn-0.9Si-0.4Al type multiphase steel with Nb and Ti microadditions after the thermomechanical processing was performed in the work. The analysis of the morphology, size and distribution of retained austenite in a ferritic matrix was carried out by the use of the EBSD technique. It was found that retained austenite has a shape of block, irregular grains with a size from 0.4 to 7 μm2 or films located between bainitic ferrite laths. The retained austenite fulfils crystallographic relationships with neighbouring regions of bainitic ferrite. Słowa kluczowe: stal TRIP, obróbka cieplno-plastyczna, austenit szczątkowy, EBSD Key words: TRIP steel, thermomechanical processing, retained austenite, EBSD 2010 r. Hutnik - Wiadomości hutnicze S. 385 Wprowadzenie. Korzystne połączenie wysokiej wytrzymałości, ciągliwości oraz odkształcalności technologicznej decyduje o ciągłym rozwoju grupy stali typu C-Mn-Si, C-Mn-Si-Al oraz C-Mn-Al o strukturze wielofazowej [1÷4]. Jednym z kierunków dalszej poprawy właściwości wytrzymałościowych, przy zachowaniu wysokiej plastyczności, jest wprowadzenie mikrododatków Nb, Ti i V [5]. Stale o strukturze wielofazowej, składającej się z ferrytu, bainitu oraz austenitu szczątkowego charakteryzuje duże rozdrobnienie. Z tego powodu szczególnie ist więcej »

W artykule przedstawiono badania prowadzone pod kątem zdolności kształtowania stopów z układu Fe-Al na drodze obróbki cieplno-plastycznej. Analizowano wpływ wyżarzania ujednorodniającego i składu chemicznego na plastyczność. Po odlaniu i wyżarzaniu stopy poddano próbie osiowosymetrycznego ściskania na symulatorze Gleeble w temperaturze 900 i 1000 °C z prędkością odkształcenia 0,1 s-1 do wartości odkształcenia 1,0. Analizowano procesy zachodzące podczas odkształcenia. The alloys based from the Fe-Al system with intermetallic phases belong to materials for high-temperature applications with good creep resisting and mechanical properties. Limitation on the capacity for a broad their application as an alternative to expensive alloy steels of specific properties, is their insufficient plasticity, which is a factor inhibiting further their development as constructional materials. In this paper research has been conducted on the capacity for forming alloys from the Fe-Al system, via thermomechanical processing. The influence of homogenizing parameters and chemical composition on the plasticity of this materials was analyzed. After casting and annealing, alloys were subjected to axial-symmetric compression in the Gleeble simulator in the 900 °C and 1000 °C at 0.1 s-1 strain rates. The processes which take place during deformation have been analyzed. Słowa kluczowe: intermetaliki Fe-Al, obróbka termo-mechaniczna, próba ściskani więcej »

Zarządzanie produkcją - planowanie, wytwarzanie, optymalizacja i kontrola Praca zbiorowa pod redakcją: R. Barcik, M. Dudek, W. Waszkielewicz, wyd. ATH, Bielsko- -Biała 2010, ISBN 978-83-62292-76-9, s. 334. Prezentowana monografia, pod redakcją naukową wymienionych w tytule autorów, jest opracowaniem pokonferencyjnym III Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Współczesne problemy zarządzania przedsiębiorstwem. Organizatorami konferencji były Wydział Zarządzania i Informatyki Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej oraz Wydział Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica w Krakowie. Konferencja odbyła się w dniach 17-19 czerwca 2010 roku w Szczyrku. Przedmiotem monografii jest szeroko rozumiana inżynieria produkcji, a przede wszystkim problematyka proje więcej »

W pracy przestawiono wstępne wyniki badań nad oceną podatności do tłoczenia stali i stopów stali żarowytrzymałych i żaroodpornych stopów niklu. Materiały te są trudno odkształcalnymi, a poddane procesom tłoczenia stwarzają liczne problemy technologiczne. Ma to miejsce z uwagi na ich wysoką wytrzymałość i znaczący efekt sprężynowania powrotnego występujący po procesie kształtowania. Zaproponowano sposób oceny tłoczności tego typu materiałów oparty na zestawie prób podstawowych i technologicznych, a także na podstawie przewidywania rezultatów kształtowania przy zastosowaniu symulacji numerycznych. Przeprowadzono analizę możliwości zastosowania technologii alternatywnych, np. kształtowania cieczą wybranej wytłoczki przemysłowej z blachy i z wsadu rurowego spawanego laserowo. Initial examination results of assessing drawability of creep-resisting steel, and steel alloys and heat-resisting nickel alloys have been presented in the paper. These materials shaw low deformability and when exposed to the pressing processes many technological problems appear. High strength and quite considerable springback effect after the process of pressing are responsible for these problems. The way of evaluating drawability of such type of materials has been suggested, taking into account a set of basic tests and technological tests. Forecasting the results of the forming process using numerical simulation methods has also been considered. The analysis of the possibility of applying alternative technologies has been carried out, e.g. hydroforming a selected industrial drawpiece from a blank and a laser welded tubular charge. Słowa kluczowe: kształtowanie stali żarowytrzymałych i żaroodpornych stopów niklu, tłoczność Key words: metal forming of creep-resisting steel and heat-resisting nickel alloys, drawability Wprowadzenie. Przetwarzanie stali żarowytrzymałych i stopó więcej »

W pracy przestawiono wykorzystanie technik skanowania przestrzennego i szybkiego prototypowania w procesie opracowywania technologii wytwarzania wyrobu tłoczonego, stosowanego w silniku lotniczym - dyfuzora rurkowego. Techniki szybkiego prototypowania umożliwiają wytworzenie modeli wyrobów w sposób przyrostowy, na podstawie ich odwzorowania i zapisu w przestrzeni trójwymiarowej (3D). Analizowany dyfuzor rurkowy, wytworzony przy zastosowaniu dotychczasowej technologii wytwarzania, poddano procesowi digitalizacji. Uzyskany w ten sposób wirtualny model gotowego wyrobu odwzorowano, celem zweryfikowania wymiarów uzyskanych ze skanowania z wymiarami rzeczywistymi. Model wirtualny odwzorowano techniką druku przestrzennego. Tą samą techniką wykonywano prototypy w poszczególnych etapach projektowania. Modele - prototypy posłużyły zarówno do weryfikacji cech geometrycznych zaprojektowanych narzędzi, jak również do wizualizacji rezultatów otrzymanych w wyniku symulacji numerycznych (MES). Obecnie dyfuzor rurkowy jest produkowany z dwóch tłoczonych połówek, łączonych poprzez spawanie w jeden element. Zaproponowano modyfikację technologii wytwarzania dyfuzora polegającą na zwijaniu półwyrobu w postaci arkusza blachy, spawaniu i gięciu w matrycach. The use of 3D scanning and rapid prototyping techniques for obtaining jet engine pressed element production technology - a tubular diffuser, is presented in this paper. The techniques of rapid prototyping allow making models incrementally, on the basis of models record created in three-dimensional space (3D). The chosen element has been digitalized and made by three-dimensional printing. Tubular diffuser followed up common processing technology has been applied for digitalization. A prototype made by three-dimensional printing was taken to obtain geometry in comparison of scanning results and real geometry of the examined element. The same technology (3D Printing) was executed in getting prototypes of each sta więcej »

Wybrane wynalazki i wzory użytkowe zgłoszone do opatentowania w Urzędzie Patentowym RP (według Biuletynu Urzędu Patentowego) P-386850 Stal konstrukcyjna stopowa do azotowania Politechnika Lubelska, Lublin T. Pełczyński, K. Lenik Stal konstrukcyjna stopowa do azotowania zawiera w swoim składzie chemicznym, oprócz Fe wagowo, C w ilości od 0,3 % do 0,35 % oraz dodatek stopowy Ti w ilości od 2,4 % do 2,8 % wagowo. Stal posiada zachowany stosunek Ti do C równy 8 w stosunku do zawartości węgla w stali. (4 zastrzeżenia) BUP 13/2010, s. 21 P-386623 Sposób wytwarzania stopowego katalizatora żelazowego do syntezy amoniaku, o regularnych kszt więcej »