Wydzielenie odpadów ulegających biodegradacji z ogólnej masy odpadów komunalnych i poddanie ich kompostowaniu radykalnie poprawia efektywność gospodarki odpadami. W maju ruszyła w Legionowie akcja pt. "Po prostu kompostuj", której ważnym elementem jest rozdawanie bezpłatnych kompostowników. Kompostowniki przeznaczone są do użytku na prywatnych działkach mieszkańców. Akcja, zorganizowana przez legionowski Urząd Miasta i sfi nansowana z budżetu gminy przeznaczonego na ochronę środowiska, jest częścią kompleksowego Systemu Gospodarki Odpadami, wprowadzonego w ubiegłym roku w Legionowie. Dotychczas chęć ustawienia kompostowników na własnej posesji zadeklarowały 302 osoby. Miasto przeznaczyło na ten cel 100 tys zł. Konkretny model kompostownika zostanie wybrany w przetargu. Kompostowanie (inaczej zwane organicznym recykling więcej »

Dyskusje - bezpośrednie i medialne, toczące się w ostatnich latach w środowisku planistów przestrzennych (urbanistów), architektów, i na forum społecznym, o różnorodnych aspektach planowania przestrzennego, a głównie pogarszającego się obrazu ładu przestrzennego kraju i stanu podstaw prawnych regulujących zasady kształtowania przestrzeni - nie napawają optymizmem. Brak pozytywnych odczuć jest efektem realizacyjnych działań w gospodarowaniu przestrzenią - bo te się łatwo zauważa, i dyskusji w środowiskach profesjonalistów. Znaczna ich część jest poświęcona sprawom towarzyszącym właściwym działaniom planistycznym, a mianowicie: metodom organizowania przetargów na prace planistyczne, krytyce uczestników przetargów z uwagi na proponowane przez nich dumpingowe wyceny opracowań i istnieniu konkurencji. Innymi torami przebiegają dyskusje na tematy merytoryczne, tj. dyskusje nad okolicznościami przemian gospodarczo-społecznych i związanymi z tym bezpośrednio kierunkami przemian w kształtowaniu przestrzeni kraju. Niekiedy można odnieść wrażenie, iż zagadnienia organizacyjne, poprzedzające działania merytoryczne, są ważniejsze niż wyznaczanie perspektyw rozwoju przestrzennego w warunkach szybkich przemian tych czynników i aspektów rozwoju kraju, którym powinien odpowiadać system kształtowania przestrzeni. W tej sytuacji wydaje się celowe krótkie przypomnienie, czym było planowanie przestrzenne, a zwłaszcza urbanistyka, w przeszłości. Planowanie przestrzenne w Polsce ma wielowiekową tradycję, natomiast nadanie mu rangi sztuki nastąpiło w okresie renesansu, gdy zaczęły powstawać teoretyczne modele miast, koncepcje "miast idealnych". Celem prac nad tego typu modelami były próby optymalnej dyspozycji funkcji miasta i odpowiadających im obszarów odpowiednich do tych funkcji. Próby tego rodzaju podejmował m.in. Leonardo da Vinci. Znacznie intensywniejszy rozwój sztuki planowania przestrzennego, a zwłaszcza kie asp więcej »

W odniesieniu do zagospodarowania doliny Wisły obserwuje się dwa odmienne podejścia: techniczno-biznesowe i ekorozwojowe. W górnym i częściowo dolnym biegu rzeki dokonano już kilkadziesiąt lat temu zmian w myśl pierwszego z wymienionych podejść. Pozostały jednak, nie tylko na środkowym odcinku, cenne wartości przyrodnicze, na które zwracają uwagę gremia naukowe i społeczne, myślące kategoriami ekorozwojowymi. Wysuwają one umotywowane postulaty i projekty urządzenia całego dorzecza Wisły zgodnie z wymogami rozwoju zrównoważonego, jako obszaru ważnego dla ochrony wód Bałtyku. Królowa polskich rzek - jak się często nazywa Wisłę - wywiera w ciągu dziejów istotny wpływ na oblicze naszego kraju. Na jej osi rozwinęły się najważniejsze ośrodki miejskie: Kraków, Sandomierz, Kazimierz Dolny, Warszawa, Toruń, Gdańsk. Ale jako ważny szlak transportowy i handlowy, wzbogacający te ośrodki i przyległe do nich tereny - zaczęła ona tracić znaczenie w XIX w. na skutek rozwoju kolei i innych środków transportu. Obecnie nie ma już pod tym względem niemal żadnego znaczenia (poza lokalnym). Wyłaniają się natomiast inne żywotne aspekty wykorzystania jej wartości. Wywołuje to splot, często sprzecznych, interesów i dążeń, wyrażających się w założeniach koncepcyjnych i przedsięwzięciach realizacyjnych. Pomysłów na zagospodarowanie Wisły było już wiele. Jej skanalizowanie i wykorzystanie transportowe propagowali Tadeusz Tillinger i R więcej »

Rozpoczynamy trzyczęściowy cykl poświęcony gospodarce wodnej. Wprawdzie niektóre kwestie pojawiały się już wcześniej na łamach AURY, ale niedawne powodzie i ożywienie dyskusji na temat zasobów wodnych (nie zawsze rzeczowej) skłaniają do zajęcia się problemem bardziej systematycznie. W bieżącym numerze omówiona zostanie Ramowa Dyrektywa Wodna. Za miesiąc będzie mowa o instrumentach polityki, na koniec zaś dokładniej zajmiemy się racjonalnością w tej dziedzinie. Racjonalność ekonomiczną - utożsamianą z efektywnością - rozumie się zazwyczaj jako osiągnięcie stanu, przy którym przewaga korzyści nad kosztami jest największa z możliwych. Stwierdzenie takiego stanu wymaga umiejętności obliczenia zarówno kosztów, jak i korzyści, oraz wyrażenie ich w porównywalnych jednostkach. Postuluje się czasem, by wszelkie efekty odnoszące się do człowieka wyrażać w latach uratowanego życia (z uwzględnieniem jego jakości), zaś odnoszące się do przyrody - w hektarach pozostawionych w naturalnym stanie (z uwzg więcej »

Obsadzanie drzewami dróg praktykowane jest od dawien dawna. Już w starożytności było ono powszechne wszędzie tam, gdzie wymagały tego utylitarne względy podróżujących oraz ich zwierząt pociągowych. W strefach klimatycznych krajów południowych, gdzie zimy są bezśnieżne, a nasłonecznienie bywa bardzo intensywne, zadaniem przydrożnych zadrzewień było przede wszystkim dostarczanie cienia podróżującym ludziom i zwierzętom. Łagodziło to trud podróżowania i gwarantowało lepsze warunki odpoczynku. W strefach umiarkowanych i chłodnych, gdzie w zimie zalega niekiedy gruba warstwa śniegu, zadaniem przydrożnych drzew jest wyznaczanie szlaków, gdy drogi są niewidoczne. Drzewa przy drodze były też traktowane niczym obecne tablice informacyjne, wskazujące miejscowości W tym celu drogi prowadzące do różnych miejscowości obsadzano różnymi gatunkami. I tak np. rzymska Via Appia prowadząca z Rzymu do Neapolu obsadzona była cyprysami, na pewnych odcinkach zaś topolami włoskimi. Z Rzymu do Ostii - piniami, sosnami o parasolowatych koronach. Przy innych drogach sadzone były inne. Wystarczyło tylko wiedzieć, jakimi drzewami obsadzone są drogi do jakiejś miejscowości i tego się trzymać, a na pewno dotarło się do celu. Z podobną sytuacją spotykałem się również w Meksyku, gdzie stare handlowe trakty drogowe obsadzone były gatunkami drzew, które prowadzić miały podróżujących do miejsc przeznaczenia. I tak np. ważny drogowy szlak handlowy prowadzący z portu Vera Cruz do Miasta Meksyk obsadzony był jakarandami, z miasta Irapuato do Querretano - eukaliptusami, do miasta Guanajuato - Schinus m więcej »

Wytwarzanie odpadów jest nieodłączną cechą aktywności gospodarczej, natomiast ich zagospodarowanie staje się dużym problemem wszystkich społeczeństw. Każdy niezagospodarowany i nie mający określonego przeznaczenia produkt nabywa właściwości odpadu. Każdy odpad staje się potencjalnym surowcem lub materiałem z chwilą jego zagospodarowania lub przeznaczenia do zagospodarowania. Zagospodarowanie odpadów komunalnych powinno się odbywać z zachowaniem równowagi w środowisku oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych. Do podstawowych aktów prawnych obowiązujących w gospodarce odpadami komunalnymi należy zaliczyć ustawę Prawo ochrony środowiska, ustawę o odpadach oraz ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do takich odpadów. przypadająca na 1 mieszkańca jest zdecydowanie wyższa - wynosi ok. 320 kg. Metodą odzysku odpadów jest zbiórka selektywna w punktach na terenie zabudowy szeregowej oraz segregacja odpadów u źródła na posesjach indywidualnych. Selekcja u źródła jest formą elastyczną, umożliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. W zbiórce selektywnej zbierane są głównie odpady opakowaniowe, takie jak papier, szkło białe i kolorowe, butelki PET. Zebrane selektywnie odpady są doczyszczane na liniach sortowniczych, a następnie mogą być prasowane, belowane, i poddane recyklingowi. W 2008 roku selektywna zbiórka odpadów była prowadzona w 2290 gminach. Odpady biodegradowalne były zbierane w 834 gminach, gdy w roku 2007 - tylko w 252. W 188 gminach nie zorganizowano selektywnej zbiórki odpadów (w 2007 w 312 gminach). Udział odpadów zebranych selektywnie z przeznaczeniem do recyklingu wzrósł z 5,1% w roku 2007, do 6,8% w roku 2008. Całkowita waga więcej »

Najwyższa Izba Kontroli, poczynając od 1994 roku, kilkanaście razy w różnych częściach kraju sprawdzała, jak wygląda stan zabezpieczenia przeciwpowodziowego. Wszystkie raporty Izby trafi ły do odpowiednich ministrów i właściwych komisji sejmowych. Ocenę akcji przeciwpowodziowej w 1997 r. i realizację wniosków z niej wyciągniętych podaje artykuł "NIK o powodzi" (AURA 8/1997) i przytoczone z niego fragmenty w artykule wstępnym "Powodzie mogą się zdarzać coraz częściej trzeba się do nich przygotować"( AURA 7/2010). Ponownej oceny działań administracji publicznej, związanych z usuwaniem skutków "powodzi stulecia" dokonano w wyniku kontroli w 2000 r. Wykazała ona, iż w dalszym ciągu nie poprawił się stan zabezpieczenia przeciwpowodziowego kraju. Nadal brak było krajowego programu ochrony przed powodzią, nakłady inwestycyjne na ochronę przed powodzią nie zostały zwiększone. Nie poprawił się stan osłony hydrologiczno- meteorologicznej kraju, która nadal nie była przygotowana do działań przy gwałt więcej »

Kolejnym produktem rybim jest tran, czyli ciekły tłuszcz otrzymywany ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego Gadus morrhua lub innych ryb z rodziny dorszowatych. Tran jest znanym od dawna lekiem, polecanym zwłaszcza dzieciom jako środek wzmacniający układ kostny, uzębienie i poprawiający wzrok. Ma charakterystyczną woń i smak. Podstawowymi składnikami tranu są glicerydy nienasyconych kwasów tłuszczowych (ok. 85%), w tym kwasów: eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowego (DHA). Tran zawiera ponadto witaminy A i D (1 g tranu leczniczego zawiera co najmniej 600 j.m. witaminy. A i 60 j.m. witaminy D). W latach 60. i 70. XX wieku, dla profi laktyki zdrowotnej tran był podawany dzieciom w przedszkolach w formie nieprzetworzonej (płynnej), co z obrzydzeniem wspominają obecni pięćdziesięciolatkowie. Dzisiaj stosuje się go jako suplement diety bądź środek leczniczy w postaci żelatynowych kapsułek, co znacznie ułatwia jego spożycie w leczeniu awitaminoz A i D oraz krzywicy. W dermatologii stosowany jest najczęściej jako 40% maść tranowa Unguentum Olei Jecoris Aselli FP VI. Tran wykorzystywany jest również jako tłuszcz jadalny przez ludność Dalekiej Północy; dawniej używany był też jako paliwo do lamp. Obecnie wykorzystywany jest w medycynie do leczenia lub zapobiegania wielu chorobom. Dzisiaj "tranem" określa się również ciekłe tłuszcze z innych gatunków ryb niż dorszowate. Mówiąc o produktach rybnych nie można zapomnieć o kawiorze. Kawior to solona w odpowiedni sposób ikra ryb. Lecz nie każda ikra może być nazwana kawiorem. Wyróżnia się ofi cjalnie dwa rodzaje tego delikatesu: kawior czarny oraz kawior czerwony. Miano czarnego kawioru przysługuje wyłącznie przetworzonej ikrze pozyskanej z ryb jesiotrowatych. Natomiast kawior czerwony pochodzi od łososi, głównie pacyfi cznych. Każda inna ikra może być jedynie namiastką i tylko zwyczajowo bywa nazywana kawiorem. Nazwa "kawior" pochodzi z perskiego chawjar oznaczaj więcej »

Ludzie starali się przewidzieć pogodę od zarania dziejów. Obserwowali kolor nieba, słońce i księżyc, słuchali śpiewu drozda, obserwowali szyszki sosny, śledzili zachowanie zwierząt, tajemne ruchy i reakcje roślin na zmiany aury. Żyjący w III wieku p.n.e. fi lozof grecki Aratos z Soloj utrzymywał, że wyraźny i ostry sierp księżyca w czerwonej aureoli zapowiada silny wiatr. Jeśli zaś jego kształt jest niewyraźny, oznajmia nadchodzący deszcz. Mówi się, że owady przeczuwając nadchodzące opady schodzą bliżej ziemi, a za nimi obniżają lot żywiące się nimi jaskółki. Istnieje, jak widać, wiele przysłów i powiedzeń, wiążących zachowanie przyrody ze zmianami pogody. Choćby to: czerwone niebo o zachodzie słońca zapowiada silny wiatr, zaś "lisia czapa" na księżycu - pogorszenie się pogody. Albo to: jeśli otwierające się w czasie suchej pogody szyszki sosny zaczynają się zamykać, oznacza to zbliżający się deszcz. Znawcy owadów zauważyli, że jeśli zbliża się deszcz, pająki skracają włókna pajęczyn, aby je wzmocnić, a w ciepłe i suche dni tworzą delikatne i rozległe. Wiele z tych obserwacji przybliżało uczonych do dzisiejszej wiedzy, która jest potrzebna inżynierom i architektom, budowniczym i astronautom, pilotom, marynarzom, jak i biologom, rolnikom, leśnikom, geologom oraz badaczom mórz. Ułamek historii Najważniejszym zastosowaniem wiedzy meteorologicznej jest sporządzanie prognoz pogody. Są one rutynowo wykorzystywane przez służby cywiln więcej »

Załamanie na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych typu subprime przyczyniło się do poważnego kryzysu w wymiarze globalnym. Sytuacja w Stanach Zjednoczonych nie pozostała bez wpływu na kraje Unii Europejskiej. Po kilku miesiącach kryzys w wymiarze fi nansowym przybrał postać kryzysu fi nansowo-gospodarczego. Negatywne skutki działań spekulantów na rynkach fi nansowych, przede wszystkim w USA, miały wpływ na funkcjonowanie realnej gospodarki wielu państw. Dynamicznie rozwijająca się dotąd gospodarka Niemiec, Irlandii, Hiszpanii czy nowych państw członkowskich z Europy Środkowo- Wschodniej, szczególnie Estonii, Łotwy czy Słowacji, zaczęła spowalniać. Przyczyny tego stanu rzeczy wynikają z kilku powodów. Bez wątpienia najważniejsze z nich są związane z utrzymaniem płynności fi nansowej przedsiębiorstw, wynikające z ograniczenia dostępności kredytów bankowych, przy jednoczesnym spadku zamówień. Brak kapitału i ograniczona ilość zleceń przyczyniły się do wstrzymania inwestycji, które inicjowały i pobudzały rozwój gospodarczy. Kryzys gospodarczy spowodował również spowolnienie realizacji programów ochrony środowiska naturalnego oraz spadek zainteresowania zmniejszaniem emisji gazów cieplarnianych, powodujących zmiany klimatyczne. Sposoby przezwyciężenia kryzysu gospodarczego W obliczu globalnej recesji przywódcy wielu państw podjęli programy przeciwdziałające negatywnym skutkom kryzysu. Szczególną rolę odgrywają spotkania grupy G20. Głównym celem spotkania w Waszyngtonie w listopadzie 2008 roku było ustalenie przyczyn załamania systemu gospodarowania oraz opracowanie kierunków działań, które stworzyłyby ramy dla funkcjonowania światowych rynków fi nansowych. I właśnie te poczynania przykuwały uwagę mediów. Tymczasem okazało się, iż konieczne jest stworzenie nych i energii". Z kolei w raporcie przygotowanym przez World Economic Forum podkreślono, że "każdy wydatkowany dolar musi spełnić następujące zadania: więcej »

Mimo mikroskopijnych czasami rozmiarów, często trudne do zaobserwowania bez lupy i binokularu, porosty mają duże znaczenie w przyrodzie. Jako pionierzy zasiedlają środowiska często niedostępne dla innych organizmów (np. skały, wydmy), równocześnie przygotowując siedlisko do zajmowania go przez rośliny naczyniowe w kolejnych etapach sukcesyjnych. Dzięki możliwości szybkiego pochłaniania wody w plechach gromadzą dużą jej ilość. Woda powoli wyparowuje i wpływa na kształtowanie się mikroklimatu w lesie i utrzymywanie odpowiedniego poziomu wilgotności. Porosty odgrywają także ważną rolę w świecie zwierząt. Plechy tych organizmów są wykorzystywane do budowy gniazd (ptaki), jako miejsce schronienia (bezkręgowce) i źródło pożywienia (bezkręgowce, niektóre ssaki, np. renifery, karibu, woły piżmowe). Porosty były wykorzystywane przez ludzi już od dawna. Z ich plech wytwarzano mazidła do balsamowania zwłok w starożytnym Egipcie oraz do produkcji mydeł i perfum. Przed erą barwników syntetycznych umożliwiały również farbowanie tkanin. W okresach wojen, zwłaszcza w zimie, plechy stanowiły pożywienie, chroniąc przed głodem. Współczesne zainteresowanie porostami przejawia się w stosowaniu lichenizowanych grzybów lub prowadzeniu badań nad możliwością ich praktycznego wykorzystania m.in. w dziedzinach istotnych dla człowieka. Porosty w lecznictwie Porosty są źródłem substancji chemicznych o interesujących właściwościach. Wytwarzane przez nie związki w literaturze często defi niuje termin "substancje porostowe" (ang. lichens substances) lub stosowane zwyczajowo określenie "kwasy porostowe". Tworzenie substancji wtórnych niespotykanych w świecie roślin wyższych jest konsekw więcej »

PYTANIE: Czy dążąc do zapewnienia ochrony obszarów dolnej Wisły przed nadmiernym zainwestowaniem należy wybrać drogę powiększenia jednego z istniejących parków krajobrazowych wchodzących w skład zespołu parków krajobrazowych, czy też utworzenia nowego parku krajobrazowego, które wejdzie w skład istniejącego zespołu parków krajobrazowych? Dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego ODPOWIEDŹ: Parki krajobrazowe zaczęto tworzyć w Polsce w drugiej połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia uchwałami ówczesnych wojewódzkich rad narodowych. Po wejściu w życie ustawy z 16 października 1991 r. o ochronie przyrody kompetencja do tworzenia parków krajobrazowych została przekazana wojewodom, którzy czynili to w formie rozporządzeń. Ten stan prawny został utrzymany w tekście pierwotnym obowiązującej ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (DzU nr 92, poz. 880). Kolejne zmiany w organ więcej »

Artykuł 13 Tytułowy artykuł 13 jest częścią Konwencji o różnorodności biologicznej (całość obejmuje czterdzieści dwa artykuły), która została przyjęta przez wspólnotę międzynarodową na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w roku 1992. Odbyła się tam światowa konferencja zorganizowana przez ONZ na temat zrównoważonego rozwoju oraz bioróżnorodności. Przez Polskę Konwencja została ratyfi kowana w 1996 r. Artykuł 13 jest uzgodnieniem między stronami (państwami), które zobowiązały się do działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej, promocji świadomości ekologicznej oraz do współpracy międzynarodowej w tych właśnie sprawach. Celem opracowania Anny Kalinowskiej, ekologa i nauczyciela akademickiego, jest przedstawienie wybranych sposobów, w jaki propaguje się w Polsce i na świecie różnorodność biologiczną. W dwóch pierwszych częściach monografi i autorka przedstawia historię powstania Konwencji i sposób, w jaki od tego czas więcej »

Kampanie wyborcze odzwierciedlają problemy, jakimi interesuje się społeczeństwo. Mniej ważne są programy i zadania, jakie stoją przed wybieranymi, bo ważniejsze są sprawy, które nurtują wyborców. Tak było również w rywalizacji dwóch kandydatów w drugiej turze wyborów na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Zadania określone w Konstytucji dla prezydenta nie były specjalnie roztrząsane. Według art. 126 Konstytucji, jest on najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej, czuwa nad przestrzeganiem konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Warto podkreślić, zwłaszcza to, że czuwa nad przestrzeganiem konstytucji, której Art. 5 stanowi: Polska Rzeczpospolita strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowisk więcej »

Słońce oznacza życie, światło i ciepło. Opalenizna daje nam atrakcyjność i pewność siebie, promienie słoneczne wywołują radość, dobre samopoczucie i poprawiają ogólną kondycję. Nie bój się ciepłych promieni, ale pamiętaj, że słońce ma też drugie, groźne oblicze. Istniejemy, bo jest Słońce Codziennie potrzebujemy światła słonecznego, bo poprawia oddychanie, krążenie, wydajność mięśni i naszą odporność. Słońce pobudza gruczoły wydzielania wewnętrznego i neuroprzekaźniki w mózgu, zwiększa zdolność czerwonych krwinek do przenoszenia tlenu. Wzmacnia serce, gdyż podobnie jak ćwiczenia fi zyczne, światło obniża tętno spoczynkowe, podnosi napięcie mięśnia sercowego i wzmaga wydajność serca. Tylko w skórze wystawionej na promienie słoneczne tworzy się witamina D3, która odpowiada za prawidłowy wzrost i utrzymanie w zdrowiu kości i zębów. Promieniowanie UV pomaga w leczeniu chorób skórnych, takich jak łupież, łuszczyca czy trądzik. Często wystarczy kilka promieni słonecznych, by nam było lepiej i weselej. My, a także rośliny i zwierzęta, nie możemy istnieć bez światła słonecznego. Wysyłane przez Słońce promieniowanie UV jest fi ltrowane przez atmosferę i odbija się od chmur, nim dotrze na Ziemię. To, co dociera, jest już znacznie słabsze. Mimo to trzeba pamiętać, że zbyt długie kąpiele słoneczne szkodzą. Są najistotniejszym czynnikiem zewnętrznym wywołującym starzenie się skóry. Brązowa skóra O opaleniźnie decyduje barwnik melanina, która powstaje w skórze pod wpływem promieniowania UV. Odcień karnacji, barwa włosów, skłonność do powstawania piegów i wrażliwość na słońce zależy od ilości melaniny w skórze. Opa więcej »

Wysoce wydajne ogniwa słoneczne Nowe badania nad półprzewodnikowymi nanokryształami sugerują, że możliwe jest zwiększenie efektywności ogniw słonecznych z obecnych 30% do ponad 60%. Naukowcy z Uniwersytetu stanu Teksas odkryli sposób na wychwycenie promieni słonecznych, które dotąd tracono w postaci energii cieplnej. Maksymalna efektywność współczesnych ogniw słonecznych wynosi 31%. Wynika to z faktu, że część energii jest za wysoka, aby dało się ją przetworzyć na elektryczność. Ma ona postać tzw. gorących elektronów i jest tracona w formie ciepła. Złapanie gorących elektronów może zwiększyć efektywność ogniw nawet do ponad 66%. Aby to się udało, trzeba przede wszystkim spowolnić szybkość ochładzania się gorących elektronów. Następnie trzeba je wychwycić i wykorzystać, zanim stracą energię. Rozwiązaniem pierwszego problemu mogą być półprzewodnikowe nanokryształy. Z kolei wyłapanie elektronów jest możliwe przez ich transfer więcej »

Kilimandżaro od dziesięcioleci stanowi namacalny dowód ocieplenia klimatu naszego globu, którego przyczynę niesłusznie upatruje się w działalności człowieka. Emerytowany profesor Uniwersytetu Wisconsin, Stefan Hastenrath, znawca i ekspert lodowców Afryki, zaznacza, iż "hemingwayowskie śniegi" topią się od ok. 1880 r. [1]. Transgresja lodowców Kilimandżaro rozpoczęła się więc w czasach, gdy światowy przemysł znajdował się w początkowym stadium. Biała Góra jest jednak nie tylko wizytówką globalnego ocieplenia, coraz częściej mówi się o niej "zadeptana góra". Kilimandżaro znajduje się w północno -wschodniej Tanzanii, jest najwyższym szczytem kontynentu zwanego "Sercem Gondwany" i najwyższą wolnostojącą górą świata. Cały masyw Kilimandżaro Na szczyt prowadzi sześć dróg trekkingowych o różnych trudnościach. Są to drogi Marangu, Mweka (zejściowa), Umbwe, Machame, Shira i Loitokitok. Większość turystów wybiera drogę Marangu, która z racji najbardziej rozbudowanej infrastruktury (doskonale przygotowane ścieżki, hotele, restauracje itp.) określana jest "drogą turystyczną" lub dobitniej "Coca-Cola Route". Mimo braku trudności technicznych, znaczna wysokość sprawia, że tylko połowa aspirujących osiąga cel. W większości przypadków winę ponoszą turyści: złe przygotowanie kondycyjne oraz zbyt szybkie zdobywanie wysokości (brak aklimatyzacji). Ciężko jednak długo adaptować organizm do wysokości, gdy za dobę przebywania w parku trzeba uiścić opłatę od 120 USD wzwyż, plus kilkaset dolarów za obowiązkowego przewodnika. Do całej kwoty należy doliczyć jeszcze obowiązkowe napiwki dla przewodnika / kucharza / tragarzy w wysokości ok. 10% całkowitej opłaty. Recesja lodowców, krucha skała oraz wysokie opłaty wejściowe sprawiły, iż masyw przestał być atrakcyjny dla alpinistów. Góra, określana czule "Kili", jeden z fi larów Korony Ziemi, w 1977 r. zaczęła swą międzynarodową karierę. Baczących na środowisko alpinistów i eksplorato więcej »

Kontynuując przegląd międzynarodowych statystyk w dziedzinie ochrony środowiska, podjętych w ostatniej AURZE, weźmiemy z kolei pod uwagę emisję zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Dla Polski szczególne znaczenie ma emisja tlenków siarki ze względu na ich toksyczność oraz dużą "produkcję" spowodowaną oparciem energetyki na węglu, który z reguły stanowi paliwo najbardziej zasiarczone. Polska zrobiła w tej dziedzinie duży postęp, zmniejszając emisję SO2 w ciągu ostatnich 30 lat z ponad 4 mln do 1,13 mln ton w 2008 roku. Jednakże z tabeli 1 wynika, że emisja dwutlenku siarki w Polsce w przeliczeniu na 1 mieszkańca jest o 67,6% wyższa niż przeciętnie w Unii Europejskiej. Udział Polski stanowił w 2005 roku 13,8% emisji SO2 w UE (w 2000 r. 14,4%), przy wskaźniku udziału ludności 8,3%. Z kolei emisja tlenków azotu - zanieczyszczeń równie toksycznych, w tym kancerogennych - w latach 2000-2006 zmniejzwłaszcza pozaziemskie, i dlatego ocena stopnia wpływu człowieka z jego gospodarką wzbudza kontrowersje, to jednak emisja gazów cieplarnianych ("szklarniowych") j więcej »