Jest takie miejsce na Ziemi, gdzie koncentruje się ogromne bogactwo natury. To niezmierzone, zielone obszary amazońskiej puszczy. Jest to bardzo cenny obszar dla przemysłu kosmetycznego. Świadczy o tym duże zainteresowanie surowcami z tych rejonów. Sprawdzenie dotykiem, powąchanie, obejrzenie kolorystyki zaproponowanych substancji z deszczowych lasów Amazonii to ciekawa lekcja etnobotaniki, lekcja o niezmierzonej przyrodzie. Substancje kosmetyczne powstają na bazie wielowiekowych doświadczeń mieszkańców południowoamerykańskiego kontynentu i wiedzy tamtejszej tradycyjnej medycyny. Służą doskonale nowoczesnej pielęgnacji skóry i włosów. Mit Amazonii, przewijający się przez wieki, mówi o sekretach natury, o budzących grozę lasach deszczowych, pełnych nieznanych, tajemniczych zjawisk i niebezpieczeństw, o starożytnej kulturze i mądrości Indian. Niestety, ten mityczny obszar jest niezwykle szybko dewastowany. Pustoszenie ogromnych obszarów przez rabunkową wycinkę lasów deszczowych Amazonii to nie tylko niszczenie legendy, to realne, ogromne zagrożenie dla światowego ekosystemu. T więcej »

Włóczęgami flory nazwał je sir Joseph Dalton Hooker, wielki brytyjski botanik i podróżnik, Julian Tuwim w "Kwiatach polskich" - dziczą i roślinnym lumpenproletariatem, rolnicy i ogrodnicy zaś skaraniem boskim. Nie zmienia to faktu, że w literaturze pięknej, muzyce i malarstwie gościły od zarania dziejów ludzkości, że w różnych przekazach, legendach i mitach spotykamy intrygujące postaci zielarzy, owiane tajemniczą mocą. Oni to, dzięki bacznej obserwacji, intuicji, a często przypadkowi odkrywali w roślinach dziko rosnących terapeutyczną moc. Zdobyta przez nich wiedza i umiejętności odchodziły w zapomnienie wraz z gwałtownym, pozbawionym równowagi rozwojem cywilizacji przemysłowej i fascynacją człowieka jej pozornie nieodzownymi zdobyczami. Pod koniec XIX wieku, kiedy to coraz wyraźniej zaczęto zdawać sobie sprawę ze zniszczeń, spowodowanych oddalaniem się od natury, do niej to, nie widząc innego wyjścia, zwracano się o ratunek. Pomoc przyszła ze strony roślin kryjących w sobie wielkie bogactwo środków, mogących zapobiegać chorobie lub przywracać zdrowie. Pisałam o tym w poprzednim numerze. Dziś opiszę kilka roślin o wyraźnych właściwościach immunostymulujących. Jak wynika z badań, mogą one pobudzać fagocytozę makrofagów; zwiększać aktywność limfocytów B i T; indukować wytwarzanie interferonu, immunoglobulin i tak zwanego surowiczego czynnika martwicy guza rakowego (TNF); mogą wzmagać aktywność komórek rakowych NK, zwanych zabójcami - niszczą bowiem komórki uszkodzone i rozwijające się nieprawidłowo; mogą zmieniać reakcje komórek rakowych na podawane leki; nasilać obronne mechanizmy układu siateczkowo- śródbłonkowego. Znaczna część roś więcej »

Znaczenie gospodarcze zachodniej części Karpat polskich wynika z występowania licznych wód mineralnych różnych typów i najważniejszego w Polsce zbiornika wód termalnych, a także z charakterystycznych dla fliszu wielu płytkich systemów wód podziemnych. Wszystkie wody podziemne są w mniejszym lub większym stopniu zmineralizowane, a więc ich podział na zwykłe i zmineralizowane jest umowny. W Polsce granica między tymi wodami ustalona jest na 1 000 mg/dm3 [1, 2]. Pod względem geologicznym południowa część obszaru należy do Karpat wewnętrznych, a północna do zewnętrznych Karpat fliszowych (rys. 1). Były one gające szczególnej ochrony. Mapa ta obejmuje również zasobniejsze zbiorniki wód podziemnych zachodniej części Karpat, występujące w skałach fliszowych i utworach czwartorzędowych (rys. 2). Cały omawiany obszar został już w 2004 roku pokryty arkuszami mapy hydrogeologicznej Polski 1 : 50 000 [4], w wersji komputerowej i w archiwalnej wersji kartograficznej, na której przedstawiony jest i scharakteryzowany pierwszy od powierzchni terenu główny użytkowy poziom wodonośny. Wody zwykłe związane są tu przede wszystkim z utworami fliszowymi Karpat zewnętrznych oraz z osadami czwartorzędowymi, występującymi w dolinach większych rzek karpackich. przedmiotem zainteresowania hydrogeologów już od początku XX wieku ze względu na konieczność uzyskiwania wód podziemnych do celów komunalnych i przemysłowych. Jednak do lat 50. ubiegłego wieku obszar ten był słabo rozpoznany pod względem hydrogeologicznym. Na przełomie lat 70. i 80. wzrosło zainteresowanie utworami fliszowymi Karpat ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na wody zwykłe i mineralne, nadające się do celów leczniczych i produkcji wód stołowych. W następnych latach, w ramach ogólnopolskiego projektu badawczego [3], powstała mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w skali 1 : 500 000, gdzie zostały w więcej »

Coraz powszechniej mówi się o ociepleniu klimatu Ziemi. Takie ustalenia zapadają na kolejnych światowych konferencjach. Po konferencji ONZ w Brazylii, po ustaleniach protokołu Kioto i fiasku konferencji w Kopenhadze nic dobrego się nie dzieje w klimacie Ziemi. Czy ludzkość zdoła dojść do porozumienia globalnego? Zapewne tak, wymaga to jednak zmiany dotychczasowej strategii, bo nie działania globalne, ale lokalne mogą dokonać cudu. To dało się zauważyć po Kioto; najwięksi truciciele, Chiny i Indie, nie wzięli udziału, a Stany Zjedn więcej »

Pytanie: Czy organ nadzoru budowlanego ma obowiązek interweniować, jeżeli roboty budowlane prowadzone przy ocieplaniu budynków mieszkalnych zagrażają gnieżdżącym się na budynku jerzykom? Adam Gatniejewski Poznań Odpo wiedź: Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity DzU z 2009 r. nr 151, poz. 1220) daje podstawę do wyróżnienia: 1) powszechnej ochrony przyrody, 2) szczególnej (specjalnej) ochrony przyrody, a w niej: a) ochrony obszarowej, tj. ochrony parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu i obszarów Natura 2000, b) ochrony obiektowej, tj. ochrony pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo- krajobrazowych, c) ochrony gatunkowej, tj. ochrony rzadkich, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie przepisów umów międzynarodowych gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich si więcej »

Swoistą cechą polityki ekologicznej w Polsce i w większości krajów Europy Środkowo- Wschodniej jest rozbudowany system opłat za korzystanie ze środowiska naturalnego i wprowadzanie w nim zmian (w krajach zachodnich szerzej stosuje się podatki ekologiczne, pobierane przez budżet). Opłaty te są podstawą tworzenia funduszy celowych, które z istoty swej stanowią ważne i pewne źródło finansowania ochrony środowiska (15-20% nakładów inwestycyjnych). Fundusze ekologiczne gromadzą również kary pieniężne za naruszanie warunków korzystania ze środowiska. Nie korzystają natomiast z żadnych dotacji budżetowych, co jednak ma miejsce w innych krajach. Opłaty obciążają koszty bieżące przedsiębiorstw uciążliwych dla środowiska. Z kolei kary stanowią element rachunku zysków i strat (rachunku wyników) i dlatego są dotkliwsze dla przedsiębiorców, zwłaszcza że ich stawki jednostkowe są zwykle 10 razy wyższe niż stawki opłat. Jednakże w praktyce relacja między wpływami z opłat i kar kształtuje się co najwyżej jak 95:5 ze względu na coraz lepsze przestrzeganie przepisów ekologicznych, a także ich tolerancyjność. Opłaty za korzystanie ze środowiska są pobierane od lat 70. za emisję zanieczyszczeń powietrza, składowanie odpadów, pobór i korzystanie z wód i urządzeń wodnych, wprowadzanie ścieków do wód lub ziemi, usuwanie drzew i krzewów. Obecnie kwestie te reguluje ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. 2008, nr 25, poz. 150), która wprowadziła ponadto opłaty produktowe i depozytowe. Kolejne nowe opłaty i kary obowiązują od 2006 r. Stały się one podstawą utworzenia w 1989 r. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich FOŚiGW. W 1993 roku powołano fundusze gminne, a w 1998 - fundusze powiatowe. Zasady rozdysponowania opłat i kar pomiędzy te fundu więcej »

Na rejony użytkowane rolniczo nieustannie oddziałują różne czynniki, w tym antropogeniczne, które mogą mieć ujemny wpływ m.in. na jakość gleby, wody, powietrza i roślin, a pośrednio - otrzymywanej żywności. Związane są przede wszystkim z rozwojem przemysłu, transportu, a niekiedy również z działalnością rolniczą. Konsekwencją tego stalego wpływu może być zanieczyszczenie środowiska różnymi substancjami, w tym także związkami i pierwiastkami szkodliwymi, a nawet niebezpiecznymi dla organizmów żywych i człowieka. Lubelszczyzna to typowy rejon rolniczy. Uprawia się tu, ze względu na zróżnicowanie glebowe, m. in. ozime pszenicę i żyto oraz ziemniaki. Rośliny te spełniają bardzo ważną funkcję w żywieniu zwierząt i ludzi. Dlatego należy systematycznie kontrolować jakość ziarna zbóż i bulw ziemniaków. W ocenie tej konieczne jest uwzględnienie zawartości m.in. metali ciężkich, a szczególnie ołowiu, kadmu, arsenu i rtęci; uzupełnieniem tej oceny spożywane produkty roślinne. Zawartość pierwiastków śladowych w płodach rolnych jest zmienna i zależy od gatunku, fazy rozwojowej oraz części rośliny. Najmniejsze ilości metali ciężkich zazwyczaj znajdują się w ziarnie zbóż i owocach, natomiast największe w organach wegetatywnych. O ilości tych metali pobieranych przez rośliny z gleby decyduje m.in. skład granulometryczny, odczyn gleby, ich ogólna zawartość i forma występowania, zawartość próchnicy oraz interakcje z innymi pierwiastkami. W ocenie jakości surowców roślinnych pomocne jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności (Dz. U. 03. 37. 326) (tabela 1). Nadmiar metali ciężkich w roślinach, jeżeli przedostaną się one do organizmów zwierząt i ludzi, może wywołać nieko więcej »

Kiedy w latach osiemdziesiątych do komunistycznej Polski przyjeżdżały delegacje szwedzkiego rządu w sprawie bezzwrotnej pomocy na rzecz ochrony środowiska, wiele osób pukało się w czoło. Czy Szwedzi są już tak bogaci, że nie mają na co pieniędzy wydawać? Jednak to, co było niepojęte w minionej epoce, dziś jest oczywistością. Przyroda nie zna granic, a zanieczyszczenia z jednego kraju z łatwością przemieszczają się do innego, oddalonego nawet o setki kilometrów. Dlatego działania na rzecz ochrony środowiska muszą być prowadzone w wymiarze międzynarodowym, a rozwiązanie własnych problemów ekologicznych często wymaga udzielenia pomocy biedniejszym sąsiadom. Dziś, kiedy jesteśmy już w Unii Europejskiej, konieczność globalnego podejścia do problemów ochrony środowiska wydaje się oczywistością. Jako oczywistą uznajemy zwłaszcza zasadność olbrzymiej pomocy, jaka na cele ochrony środowiska płynie do Polski z Brukseli. Niestety, europejska solidarność ekologiczna kończy się na Bugu - a przecież zanieczyszczenia wcale się na tej granicy ni więcej »

Szkoły, szpitale i inne budynki użyteczności publicznej w całym kraju będą ocieplane za pieniądze z handlu emisjami. 3 marca minister środowiska prof. Andrzej Kraszewski podpisał kolejną umowę Polski na sprzedaż jednostek emisji w ramach Protokołu z Kioto, która przyniesie Polsce blisko 30 mln euro, czyli ponad 100 mln zł, na ochronę klimatu i wsparcie we wdrażaniu pakietu energetyczno-klimatycznego. To już kolejna sfinalizowana przez Polskę transakcja, która umacnia pozycję naszego kraju jako wiarygodnego partnera na globalnym rynku emisji i powiększa kwotę dotychczasowego zarobku na klimacie do 55 mln euro łącznie. Kolejna polska umowa na sprzedaż jednostek AAU (Assigned Amount Unit, jednostki przyznanej emisji CO2 w systemie ONZ) została podpisana z partnerem japońskim reprezentującym sektor prywatny. Poprzednią, na kwotę 20 mln euro, podpisaliśmy z Hiszpanią. Wartość umowy to blisko 30 mln euro, które zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji zostaną przeznaczone na inwestycje w ochronę klimatu i wsparcie wdrażania pakietu energetyczno-klimatycznego.. Narodowy Fundus więcej »

Nowy minister środowiska wpisał uporządkowanie gospodarki odpadami na listę najważniejszych priorytetów. To porządkowanie nie będzie takie łatwe, gdyż zabrnęliśmy dość głęboko w arkana wolnego rynku i zawrócenie z tej drogi, przynajmniej w podstawowych zasadach, nie będzie proste. Dawniej nasze śmieci odbierało za odpowiednią opłatą MPO (Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania) i wywoziło je na składowisko odpadów. W walce z monopolami umożliwiono nam wybranie przedsiębiorcy, który będzie odbierał od nas odpady. Liczba takich firm rosła, jak na drożdżach. Oferowały one konkurencyjne ceny, ale co z odpadami robiły - nie bardzo było wiadomo. W dużych miastach takich odbiorców liczono na dziesiątki, a nawet setki. Wołania o zaprowadzenie ładu i więcej »

W Domu Polonii w Krakowie 5 marca 2010 r. odbyło się posiedzenie Rady Programowej naszego pisma. W obradach, oprócz członków Rady i Kolegium Redakcyjnego uczestniczyli: profesor Wiesław Starowicz - wiceprezydent miasta Krakowa, Małgorzata Mrugała - dyrektor Wydziału Kształtowania Środowiska miasta Krakowa, Henryk Kultys - prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania, dr inż. Józef Chowaniec - dyrektor Karpackiego Oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego oraz profesor Kazimierz Górka z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Obrady otworzył przewodniczący Rady, profesor Maciej Nowicki, a następnie profesor Wiesław Starowicz, zgodnie z porządkiem obrad omówił rozwój transportu publicznego w Krakowie (artykuł na ten temat zamieścimy w następnym numerze). Profesor Starowicz przekazał życzenia owocnych obrad od prezydenta miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego, podkreślił, że prezydent ceni współpracę z AURĄ i jest rad, że tak często na jej łamach są obecne wątki krakowskie. Następnie profesor Nowicki podziękował za prezentację materiałów dotyczących rozwoju transportu w Krakowie i rozpoczął formalną część obrad. Redaktor naczelny AURY przedstawił krótkie sprawozdanie za rok 2009. W 2009 roku wydano 12 numerów AURY o normalnej objętości 40 stron. Zachowując dotychczasowy układ i profil pisma kontynuowano rozszerzanie jego tematyki przez dołączenie do niego wkładek: "Dodatek ekologiczny dla szkół" i "Zioła a zdrowie". Wydano również cztery wkładki Państwowego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Oprócz typowych zagadnień, które poruszano na łamach AURY (ochrona gleby, wód, powietrza, hałas, odpady), omawiano m.in. problemy kontrowersyjne (energetyka atomowa, genetycznie modyfikowane organizmy, obwodnica Augustowa) oraz problemy energetyczne, wynikające z konieczności pokrycia zwiększającego się zapotrzebowania na energię elektryczną i ograniczenia emisji CO2. Problemy te nabrały znaczenia w wyniku strategii Unii więcej »

Przypomnijmy. Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa dla uczczenia pamięci papieża Jana Pawła II zainicjowało w 2006 r. cykl dorocznych spotkań poświęconych prawdzie, dobru i pięknu w nauce i kulturze. Nazwano je Dniami Jana Pawła II. Niniejsza książka jest zapisem wystąpień na konferencjach organizowanych przez Akademię Rolniczą w Krakowie (dziś Uniwersytet Rolniczy). Przewodnim tematem konferencji była "Wielowymiarowość prawdy". O niej to bowiem mówił Ojciec Święty z okazji 600- lecia Wydziału Teologicznego UJ w czerwcu 1997 r. "Powołaniem każdego uniwersytetu jest służba prawdzie - jej odk więcej »

Technologia GPS (Global Positioning System - Globalny System Nawigacyjny) to jedna z najczęściej wykorzystywanych satelitarnych technik pomiarowych. Jej początki sięgają przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy to Stany Zjednoczone uruchomiły system nawigacyjny GPS (NAVSTAR). Udostępnienie go naukowcom przyczyniło się do dynamicznego rozwoju nie tylko geodezji, ale także i wiedzy o naszej planecie. Ogromną zaletą technologii GPS jest automatyzacja pomiarów i jej globalny układ odniesienia. Łatwość użycia systemu nawigacyjnego powoduje, iż jest on często wykorzystywany także poza geodezją, chociażby przez geologów do pomiarów ruchów płyt tektonicznych. System ten wykorzystany jest jako podstawa aktywnej sieci geodezyjnej ASG - PL położonej na Śląsku, i w podobnych instalacjach w krajach Europy Zachodniej. Technologia GPS pozwala ponadto zachować stałość systemu odniesienia, pomimo więcej »

Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej SA w Krakowie zostało laureatem pierwszej edycji Światowej Nagrody Klimatycznej dla Miejskich Systemów Energii Cieplnej. Nagroda została wręczona podczas szczytu miejskiej energetyki cieplnej 3 listopada ub.r. w Kopenhadze. To prestiżowe wyróżnienie przyznawane jest pod patronatem Międzynarodowej Agencji Energii. Oceniając działalność przedsiębiorstw, brano m.in. pod uwagę realizację najważniejszych przedsięwzięć służących rozwojowi technicznemu i technologicznemu, których głównym celem była poprawa parametrów eksploatacyjnych sieci cieplnych oraz likwidacja emisji zanieczyszczeń przez eliminowanie nieefektywnych źródeł ciepła (głównie kotłowni opalanych paliwem stałym). Podstawowymi wyznacznikami działalności MPEC były uzyskane efekty w ochronie środowiska i poprawa jakości usług w wyniku zastosowania innowacyjnych technologii. Charakterystyka MPEC SA Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej od 57 lat dostarcza energii cieplnej do mieszkań, przedsiębiorstw oraz instytucji. Energia wykorzystywana jest nie tylko do ogrzewania, ale także do przygotowania ciepłej wody użytkowej, klimatyzacji, wentylacji i innych potrzeb technologicznych. Przedsiębiorstwo powstało w 1953 r. pod nazwą Miejskie Ciepłownie. Pierwszym zadaniem była eksploatacja osiedlowych kotłowni węglowych (7 kotłowni w Nowej Hucie, 5 w innych dzielnicach więcej »

Kolejny lodowy gigant odpływa od Antarktydy Kolejna olbrzymia góra lodowa odpłynęła od brzegów Antarktydy kierując się na północ. Gigantyczna masa lodu o powierzchni 2500 km2 oderwała się od Lodowca Mertza. Ten liczący 160 km długości pływający lodowy jęzor czerpie lód z masywu wschodniej Antarktydy. Po zderzeniu z górą lodową skrócił się prawie o połowę, a oderwana masa o powierzchni Luksemburga wypłynęła na wody międzynarodowe. Według naukowców w swej podróży na północ może znacząco wpłynąć na zmianę prądów oceanicznych. Zderzenie gór lodowych nie było bezpośrednim wynikiem ocieplenia klimatu, jedynie częścią następujących naturalnie przemieszczeń mas lodu. Długa na 97 kilometrów góra, która doprowadziła do oderwania się jęzora lodowcowego, jest pozostałością po jednej z największych mas lodu, które pływały po oceanie antarktycznym od 1987 roku. Pierwotnie liczyła aż 5000 km2 powierzchni, ale wskutek więcej »

Ekologia jest dziedziną bardzo rozległą i wymagającą stosowania wielu różnych narzędzi, w tym m.in. także matematycznych i informatycznych. Należy dodać, że w różnych dziedzinach ekologii potrzebne są narzędzia o zróżnicowanych właściwościach. Czego innego potrzebują projektanci, tworzący systemy ochrony środowiska (np. oczyszczalnie ścieków lub elektrofiltry montowane w elektrowni), inaczej używają komputerów specjaliści zajmujący się bieżącym sterowaniem takich urządzeń, innych narzędzi używają do bieżącej kontroli badacze monitorujący stan środowiska, inna matematyka ma zastosowanie przy diagnozowaniu stanu obiektów, a jeszcze inne narzędzia wykorzystuje się do tworzenia krótko- albo długookresowych prognoz. Jeśli można mówić o czymś, co te odległe dziedziny łączy, to jest to pojęcie modelu. Dobry stym. Dlatego obok modeli dokładnych stosujemy często modele behawioralne, tym się cechujące, że ich wewnętrzna budowa i zasada działania absolutnie nie muszą odpowiadać analogicznym elementom w oryginalnym (podlegającym modelowaniu) systemie, natomiast działanie modelu odpowiada (najdokładniej, jak to tylko jest osiągalne w danej technice) zachowaniu oryginalnego systemu (rys. 2). Do tego właśnie celu znakomicie nadają się sieci neuronowe. Sieci neuronowe, których budowę i działanie każdy może poznać na domowym komputerze korzystając z programów, które są udostępnione (bezpłatnie!) na stronie http://home.agh.edu.pl/~tad są uproszczonymi technicznymi imitacjami biologicznych systemów neuronowych, czyli (mówiąc w uproszczeniu) fragmentów ludzkiego mózgu. Sieci te są najlepszymi aktualnie dostępnymi narzędziami zużywanymi do tworzenia modeli behawioralnych. Korzystają z tego specjaliści różnych dziedzin, w tym oczywiście także ekolodzy. Jednym z najwybitniejszych specjalistów z zakresu sieci neuronowych jest prof. dr hab. inż. Stanisław Gruszczyński z Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH. Było więcej »

Niefachowcy mają czasem problem z odróżnieniem kilowatów od kilowatogodzin, ale i profesjonaliści miewają kłopoty z właściwą interpretacją udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie. Kilowaty i ich wielokrotności są jednostkami mocy, natomiast kilowatogodziny są jednostkami zużycia energii. Przeliczanie jednych na drugie wymaga podania, ile godzin pracowało źródło - np. elektrownia lub ciepłownia - z daną mocą. I tu zaczyna się problem. Wiele elektrowni węglowych pracuje niemal bez przerwy. Natomiast elektrownie wiatrowe pracują tylko wtedy, kiedy wieje wiatr z wymaganą prędkością (nie za szybko ani nie za wolno). Tak więc czym innym jest udział w mocy, a czym Nie będziemy tolerować "falowania" napięcia w sieci, skutkującego niestabilnym świeceniem lamp. Również nasze urządzenia elektroniczne nie tolerują wahań napięcia. Ostatecznie nie obchodzi nas, w jaki sposób firma energetyczna to zrobi, ale prąd w naszym gniazdku ma mieć ustalone napięcie, niezależnie od tego, czy ktoś korzysta z żelazka, kuchenki, pralki, wierta więcej »