SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA

miesięcznik ISSN 0137-3668, e-ISSN 2449-9927 - rok powstania: 1973
FSNT-NOT

Reforma metropolitalna szansą na uporządkowanie zarządzania przestrzenią

JANUSZ RADZIEJOWSKI

Polska od wielu lat jest w okresie dotkliwego kryzysu planowania przestrzennego. Bardzo często planowanie to stało się przykrywką dla różnych doraźnych decyzji lokalizacyjnych, podyktowanych nierzadko partykularnymi interesami. W coraz mniejszym stopniu godzi interesy różnych podmiotów gospodarujących w przestrzeni oraz jest instrumentem wspomagającym ochronę środowiska. Sprawny system planowania przestrzennego, z długofalową wizją, zapobiegałby wielu konfliktom między gospodarką a środowiskiem. Wyzwanie, przed którym staje planowanie przestrzenne w naszym kraju, to zrównoważony sposób użytkowania przestrzeni i środowiska przyrodniczego. Mimo kolejnych nowelizacji prawa o planowaniu przestrzennym z lat 1994, 2003 i obecnych prób jego nowelizacji, coraz więcej ekspertów [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 420.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 378.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Dnie krótkie, zimno, ponuro – tylko siąść i płakać

W takiej to porze roku Międzynarodowy Ośrodek Śmiechu w Szwajcarii jest wypełniony po brzegi. To tam pomaga się sfrustrowanym, stosując geloterapię, której nazwa pochodzi od greckiego terminu gelos, co znaczy śmiech. Nie wiadomo, kto i kiedy wymyślił powiedzenie: śmiech to zdrowie, wiadomo natomiast, że śmiech jest jednym z atrybutów Homo sapiens, wyróżniającym go spośród innych gatunków, u których podobna z pozoru mimika wyraża zupełnie inną treść - oznacza agresję. Tą właściwością człowieka zajmuje się wiele gałęzi nauki, a wśród nich psychologia, fizjologia, neurologia i socjologia. Śmiech jest udziałem wszystkich ludzi. Jedni śmieją się często, inni rzadziej. Prowadzone jakiś czas temu badania pokazały, że współcześni Francuzi śmieją się na przykład średnio 5-6 minu więcej »

Elektrownia "Kozienice" a środowisko leśne (2)

W analizach wpływu imisji przemysłowych na środowisko leśne uwzględnia się często epifityczne porosty. We współpracy z Wydziałem Biologii Uniwersytetu w Białymstoku przeprowadzono transplantację plech pustułki pęcherzykowatej Hypogymnia physodes (L.) Nyl. i określono stopień żywotności jej symbionta glonowego zielenicy Trebouxia sp. Po ekspozycji na obszarze oddziaływania emisji przemysłowych pozwala to ocenić stopień zanieczyszczenia i koncentracji zanieczyszczeń powietrza w trzech strefach zagrożenia emisjami. Obliczono udział komórek żywych i martwych. Wszystkie próby, które umieszczono na powierzchniach badawczych, cechowały się bardzo dobrą kondycją gauwzględtunku wskaźnikowego pustułki pęcherzykowatej. Były to plechy prawidłowo wykształcone, bez śladów nekroz ani i więcej »

Geologiczna sensacja w Polsce

JOLANTA ZIENTEK-VARGA

Polscy naukowcy w nieczynnym kamieniołomie Zachełmie pod Kielcami odkryli skamieniałości i odciski sprzed 395 mln lat. To ślady stóp tetrapodów, najstarszych czworonożnych zwierząt lądowych, od których wywodzą się płazy, gady, ptaki i ssaki. Ślady są starsze o około 18 mln lat od znanych dotąd nauce. - Po opublikowaniu wyników tych badań trzeba będzie zmienić podręczniki do paleontologii - stwierdził Jerzy Nawrocki, dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego, podczas konferencji prasowej na początku stycznia br. Po raz pierwszy o znalezisku wspomniano w lipcu 2009 r. w czasie obchodów jubileuszu 90-lecia Państwowego Instytutu Geologicznego (pisaliśmy o tym w AURZE 7/2009). Oficjalnie udostępniono ją teraz, po opublikowaniu 7 stycznia br. wyników badań na łamach presti więcej »

Informacja o środowisku

ARTUR MICHAŁOWSKI

Dla przezwyciężenia zagrożeń ekologicznych i społecznych już od ćwierćwiecza podejmuje się wysiłki mające na celu ukierunkowanie gospodarki zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Koncepcja ta zakłada, że każda decyzja o znaczeniu strategicznym i wszystkie ważniejsze decyzje o znaczeniu taktycznym, podejmowane na wszystkich poziomach zarządzania, muszą być rozpatrywane jednocześnie z trzech punktów widzenia: gospodarczego, społecznego i przyrodniczego. Analizując skutki decyzji dotyczących aspektu przyrodniczego, przede wszystkim należy odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu programowane lub podejmowane działania wpłyną na stan środowiska. Dotychczas w gospodarowaniu środowiskiem nie dostrzegano niedostatecznego rozpoznania ogniw przebiegu informacji w ekosystemac więcej »

Jeśli chcesz krzewić pokój, strzeż dzieła stworzenia

6. Czyż nie jest prawdą, że u źródeł tego, co w sensie kosmicznym nazywamy «przyrodą », jest «plan miłości i prawdy»? Świat «nie powstał w wyniku jakiejś konieczności, ślepego przeznaczenia czy przypadku (...) pochodzi z wolnej woli Boga, który chciał dać stworzeniom uczestnictwo w swoim bycie, w swojej mądrości i dobroci »(9). Księga Rodzaju na pierwszych stronicach ukazuje nam mądry projekt kosmosu, który jest owocem myśli Boga. Na głównym miejscu są w nim mężczyzna i kobieta, stworzeni na obraz i podobieństwo Stwórcy, by «zaludnili ziemię» i «panowali » nad nią jako «rządcy» samego Boga (por. Rdz 1, 28). Opisaną w Piśmie Świętym harmonię, która panowała między Stwórcą, ludzkością i stworzeniem, zburzył grzech więcej »

KRONIKA EKOLOGICZNA

ZMIANY W PRAWIE OCHRONY ŚRODOWISKA. Przekształcenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w państwową osobę prawną, a wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w samorządowe osoby prawne - to główne zmiany, jakie wprowadza wchodząca w życie 1 stycznia 2010 r. ustawa z 20 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Wśród podstawowych założeń ustawy jest likwidacja powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, których środkami będą dysponować odpowiednio starostowie i wójtowie (burmistrzowie lub prezydenci miast). Ustawa wprowadza usystematyzowanie celów z dziedziny ochrony środowiska i gospodarki wodnej, na które będą przeznaczane środki przekształconych NFOŚiG więcej »

Pobór wody ze stawów rybnych

WOJCIECH RADECKI

PYTANIE: Czy rybak stawowy może, nie narażając się na odpowiedzialność, zwiększyć pobór wody przepływającej przez stawy rybne ponad limity wyznaczone w pozwoleniu wodnoprawnym, jeżeli według jego oceny w konkretnej sytuacji spowodowanej na przykład zmianą warunków atmosferycznych jest to niezbędne dla zapewnienia przeżycia ryb? Gospodarstwo Rybackie Bełżec ODPOWIEDŹ: Zgodnie z przepisami ustawy z 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (DzU z 1999 r. nr 66, poz. 750 ze zm.) własność lub posiadanie gruntów pod stawami rybnymi jest wystarczającą podstawą uprawnień do rybactwa. Rybak stawowy nie musi uzyskać żadnej decyzji administracyjnej ani dokonywać żadnej czynności cywilnoprawnej, aby móc prowadzić gospodarkę rybacką na stawach. Jeżeli jednak rybak potrzebuje pobra więcej »

Polskie łany zbóż...

KRYSTYNA BONENBERG

Te słowa Jarosława Iwaszkiewicza, przywołane z zakamarków pamięci, towarzyszyły mi w czasie konferencji w Uniwersytecie Rolniczym. Towarzyszyły pewnie nie mnie jednej, ale i tym, którzy pamiętają wakacyjne refleksje Wojciecha Młynarskiego, przywołujące nostalgię za ojczystym krajem i "polskie łany zbóż zdobne barwami polnych kwiatów …". Listopadowa ogólnopolska konferencja, z udziałem zagranicznych gości, zorganizowana przez Uniwersytet Rolniczy w Krakowie i Małopolską Hodowlę Roślin HBP pod hasłem "Owies w przemyśle i dla przemysłu", poświęcona była roślinom zbożowym, ze szczególnym uwzględnieniem owsa i nieobecności produktów owsianych na polskich stołach. Istotne postępy w uprawie wysoko wydajnych zbóż nie zlikwidowały, jak wiadomo, stałego niedożywienia milion więcej »

Psucie klimatu

TOMASZ ŻYLICZ

K EKONOMIA ŚRODOWISKA onferencja klimatyczna w Poznaniu w grudniu 2008 (COP-14) została przez niektórych "odpuszczona" jako nieważna, ponieważ dopiero rok później, w Kopenhadze (COP-15) miały zapaść jakieś decyzje. Niesympatyczne wrażenie robiły plakaty rozwieszane w Poznaniu z hasłem Countdown to Copenhagen ("Odliczanie do Kopenhagi"), bo dawały do zrozumienia, że tu się nic nie wydarzy. Minęła konferencja w Kopenhadze, też nie wydarzyło się nic, czego oczekiwali działacze ekologiczni, i prasę obiegły komentarze o skandalicznym postępowaniu możnych tego świata. Rzeczywiście postępowanie możnych jest zawstydzające, ale większość komentarzy medialnych zdradza skrajną niekompetencję. Tymczasem ochrona klimatu podlega dość specyficznym uwarunkowaniom (pisałem już o nich w więcej »

RECENZJE

Współcześni uczeni potwierdzają to, o czym wiele wieków temu wiedzieli Egipcjanie, a mianowicie, że "złe zapachy wywołują choroby, zaś dobre je odpędzają". Jak to w historii ludzkości z olfaktologią i zielarstwem bywało, a jak jest dziś, dowiadujemy się z niezwykle użytecznej i piękne napisanej książki sięgającej do źródła problemu, czyli roślin olejkowych. Zamiarem autorów, profesor Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie Elżbiety Pisulewskiej i profesora Zbigniewa Janeczki z Collegium Medium UJ, było dostarczenie czytelnikom - w tym studentom - wszechstronnej wiedzy na temat gatunków roślin olejkowych występujących w Polsce, ich pochodzenia, występowania w stanie naturalnym. Plantatorzy roślin znajdą w książce dane na temat sposobu uprawy roślin zielarskich, sposobu wprowadzania więcej »

Świdnicka kapliczka w Bardzie Śląskim

MAGDALENA SZARWARYN

Niedawno, zupełnie przypadkiem, natknęłam się na pewne informacje dotyczące Świdnickiej kapliczki w Bardzie. Bardzo mnie to zaintrygowało, ponieważ sama pochodzę ze Świdnicy, więc postanowiłam dowiedzieć się więcej na ten temat. Kapliczka znajduje się obecnie w lesie, daleko od szlaku uczęszczanego przez ludzi. Zarówno elewacja zewnętrzna, jak i ściany wewnątrz są bardzo zniszczone. Zapewne niejednokrotnie miejsce to było PRACE Z KONKURSU IM. PROFESORA WIKTORA ZINA N Świdnicka kapliczka w Bardzie Śląskim MAGDALENA SZARWARYN odwiedzane przez tych, którzy poszukiwali cennych przedmiotów, ponieważ kapliczka jest bardzo zdewastowana. Chciałam się również dowiedzieć, jak wyglądała wcześniej, ale niestety nie trafiłam na żadne ryciny obrazujące pierwotny stan obiektu, próc więcej »

WIADOMOŚCI Z INTERNETU

ADAM WIECZOREK

Najbardziej niegościnny kontynent na ziemi również przyciąga turystów. Daleko mu do popularności Egiptu czy Chin, ale i tak tysiące turystów stanowią prawdziwą plagę. Holenderski naukowiec Machiel Lamers zbadał wpływ turystyki na środowisko. Jeszcze 20 lat temu rejon bieguna południowego odwiedzało kilkuset podróżników rocznie. Obecnie liczba ta przekroczyła już 40 tysięcy. Każda wyprawa statków turystycznych produkuje olbrzymie ilości dwutlenku węgla i wbrew surowym przepisom zostawia sterty śmieci. Problem Antarktydy tkwi w braku jednolitego prawa dotyczącego turystyki. Wynika to z podzielenia kontynentu na strefy wpływów poszczególnych państw, sygnatariuszy Traktatu Antarktycznego z 1 grudnia 1959 r. Do tej pory największymi regulatorami ruchu turystycznego są biura p więcej »

Wielkość i struktura nakładów na ochronę środowiska naturalnego

KAZIMIERZ GÓRKA

W nowym roczniku statystycznym "Ochrona środowiska", który ukazał się pod koniec 2009 roku, rozdział pt. Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska należy do najobszerniejszych - liczy 85 stron - i podaje m.in. dane o wydatkach na ochronę środowiska naturalnego i źródłach ich finansowania. Nakłady gospodarcze na ochronę środowiska sięgają ostatnio ponad 41 mld zł rocznie, czyli 3-4% dochodu narodowego (mierzonego produktem krajowym brutto), co ilustruje tabela 1. Większość tych nakładów przypada na wydatki gospodarstw domowych oraz koszty bieżące utrzymania urządzeń technicznych i służb ochrony środowiska, edukacji ekologicznej itp. Natomiast dopiero trzecią pozycję zajmują nakłady na środki trwałe, to jest - ogólnie biorąc - nakłady inwestycyjne na budowę i modernizację ur więcej »

Wodór

WIESŁAW CIECHANOWICZ

Gospodarowanie w biosferze to nie tylko powrót do sytuacji, jaka miała miejsce w erze cywilizacji agrarnej, gdy rozwijała się w tej części Ziemi, w której istnieje życie. To także niedopuszczenie do sytuacji, aby rozwój cywilizacji był zakłócany zjawiskami nieokreślonymi i nieprzewidywalnymi. Jednym z tych zjawisk jest efekt cieplarniany, będący konsekwencją stosowania paliw kopalnych, gdy ciepło zamieniane na pracę prądnicy jest źródłem elektronów tworzących prąd elektryczny. Zgodnie z zasadą, podaną przez André Carnota w 1824 roku, nie można zamieniać ciepła na pracę prądnicy nie oddając części tego ciepła do atmosfery. Elektrownie na paliwa kopalne oddają do atmosfery 70% ciepła spalania. Moc ich zainstalowana w skali świata w 2005 roku wynosiła 4,2 mln MW, emitując d więcej »

Zbyt duże oczekiwania

EDWARD GARŚCIA

Zbyt duże oczekiwania. W grudniu 2009 r. odbył się w Kopenhadze kolejny szczyt klimatyczny, określany symbolem COP-15. Obrady otworzył minister Maciej Nowicki, pełniący funkcję prezydenta COP-14 zorganizowanego w 2008 r. w Poznaniu. Podsumowując okres swojej prezydencji minister Nowicki omówił międzynarodowe działania dyplomatyczne, obejmujące dziesiątki spotkań z kluczowymi dla całego procesu postaciami. Wspomniał m.in. o spotkaniu w maju 2009 r. na forum Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku ministrów rolnictwa, natury, rozwoju i leśnictwa, na którym dyskutowano o bezpieczeństwie żywnościowym, gospodarce przestrzennej i zalesieniu. Podkreślił, że głównym celem wszystkich działań winno być takie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, aby przyrost zwiększającej się temperat więcej »

Zielony szlak Pochód Lajkonika

MARIA WOJTACHA

Oprócz ochrony dóbr materialnych coraz więcej uwagi przywiązuje się do ochrony wartości pozamaterialnych, które tworzą dziedzictwo kulturowe. Krajobrazy historyczne wzbudzają coraz większe zainteresowanie. Dostrzega się w nich ważki element dziedzictwa, zasługujący na zachowanie, tak jak i inne zabytki. Warto jednak zwrócić uwagę na występowanie licznych powiązań między ochroną dziedzictwa kulturowego a przyrodniczego. Co więcej, jest to swoistego rodzaju jedność Zielony szlak Pochód Lajkonika MARIA WOJTACHA O i chyba nie budzi zdziwienia pogląd, że warto chronić wprawdzie każdą przyrodę, niemniej jednak szczególnie tę, która występuje na wartościowych kulturowo terenach. Nie bez znaczenia jest również aspekt ekonomiczny takich poczynań. Przykładem na potwierdzenie tej więcej »

Ziołowe potpourri, czyli sposób na chandrę, mole i odory

PAULINA JAKOWIENKO

Zioła to prawdziwe dobrodziejstwa przyrody, a fascynacja nimi zostawiła na trwałe ślad w naszej kulturze, literaturze i medycynie. Obecnie na coraz szerszą skalę rośliny lecznicze stosowane są w fitoterapii jako naturalne leki, antyoksydanty i nutraceutyki. Co prawda, działają wolniej niż środki syntetyczne, ale są uważane za bezpieczniejsze. Wiele świeżych lub suszonych ziół stosuje się także do przyprawiania, barwienia, aromatyzowania i garnirowania potraw czy napojów. Ziołowe olejki eteryczne wykorzystywane są w aromaterapii do kąpieli, masażu, inhalacji, kompresów, jak i w kosmetyce do sporządzania wód kwiatowych, balsamów, mydeł czy kremów. Zioła pomagają dostrzec urok polskiej przyrody. Ich uprawa oraz zbiór są okazją do rozmyślania i wypoczywania. Latem rośliny z więcej »