SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA

miesięcznik ISSN 0137-3668, e-ISSN 2449-9927 - rok powstania: 1973
FSNT-NOT

Polska 2030 - zrównoważony rozwój bez kapitału środowiska

WANDA PAZDAN

17 czerwca 2009 premier Donald Tusk zaprezentował raport "Polska 2030. Wyzwania rozwojowe". Dokument wymienia 10 najważniejszych problemów, jakie stoją przed Polską w najbliższych dwóch dziesięcioleciach: wzrost i konkurencyjność, sytuacja demograficzna, wysoka aktywność zawodowa oraz adaptacyjność zasobów pracy, odpowiedni potencjał infrastruktury, bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne, gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału intelektualnego, solidarność i spójność regionalna, poprawa spójności społecznej, sprawne państwo, wzrost kapitału społecznego Polski. Po przeczytaniu raportu, bardzo ładnie napisanego po polsku, nasuwa się szereg refleksji. W kilku miejscach jest używane określenie zrównoważony rozwój, który czasem jest dopełniany ok [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 420.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 378.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

"Porozumienie burmistrzów"

IWONA KOROHODA

Międzynarodowa konferencja "Porozumienie burmistrzów" - europejska inicjatywa ochrony klimatu", która odbyła się w Urzędzie Miasta Krakowa w dniach 28-29 maja 2009 roku zgromadziła ponad 100 uczestników zainteresowanych przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym w miastach i gminach. Konferencja została zorganizowana przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć "Energie Cités" we współpracy z Urzędem Miasta Krakowa pod patronatem ministra środowiska Macieja Nowickiego i prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego. Celem konferencji było rozpowszechnienie idei Porozumienia Burmistrzów oraz zachęcenie polskich miast do podjęcia tej inicjatywy i działania na rzecz ochrony klimatu. Podczas obrad zaprezentowane zostały doświadczenia miast, których władze już podpisały Porozumienie Burmistr więcej »

Dunajec w widokach z lotu ptaka

PAULINA PAWLINA-ŁUBA

Dolinę Dunajca cechują oryginalne formy rzeźby terenu, różnorodność flory i fauny oraz znaczne bogactwo kulturowe wynikające z kilkuwiekowej historii osadnictwa. Walory te tworzą wspólnie formę godną obejrzenia, złożoną i wspaniałą sekwencję wnętrz krajobrazu. Po zachwytach nad Dunajcem, urokliwymi kaskadami potoków, krętą drogą wiodącą dawnym "szlakiem bursztynowym" i tym wszystkim, co widać w kształcie wsi i miasteczek zbudowanych w dolinie (AURA 8/07 "Na falach Dunajca"), czas na to, by z otaczających wzgórz spojrzeć z lotu ptaka na ten otwarty krajobraz. Każdy kolejny krok w kierunku szczytów pozwala na objęcie wzrokiem coraz to szerszej panoramy wzgórz, zarysów stoków, sylwetek odległych grzbietów i malejących osad. Linie grzbietów górskich są doskonałym miejscem si więcej »

Efektywność a sprawiedliwość

TOMASZ ŻYLICZ

E konomiczna analiza kosztów zewnętrznych zapoczątkowała zainteresowanie związkiem między efektywnością a sprawiedliwością polityki ekologicznej. Pierwsze teoretyczne próby naprawy nieefektywności spowodowanej kosztami zewnętrznymi doprowadziły w 1920 r. do powstania koncepcji podatku Pigou, który wydawał się oczywistym rozwiązaniem (AURA 6/2009). Nie tylko sprowadzał koszt zewnętrzny do społecznie optymalnego poziomu, ale jeszcze karał sprawcę opłatą według specjalnie obliczonej stawki. Wydawało się, że rozwiązanie efektywne jest jednocześnie sprawiedliwe. Dopiero w 1960 r., wraz z twierdzeniem Coase’a (AURA 7/2009), pojawiły się wątpliwości. Zaczęto się zastanawiać, czy rzeczywiście to, co efektywne, jest sprawiedliwe. Wreszcie w 1989 r. John Pezzey zauważył, że więcej »

Gdyby Adam powstrzymał Ewę - żylibyśmy jak w raju

KRYSTYNA BONENBERG

Pełniący niegdyś funkcje sekretarza Kompanii Wschodnio-Indyjskiej Charles Lamb, rzucił pewnego razu takie oto pytanie: o czym myślał Adam, wspominając obfitości, w jakie opływał w raju, kiedy za drobniaki przyszło mu w Mezopotamii kupować jabłka u straganiarki. Bez wątpienia mniej by robił sobie wyrzutów, gdyby posiadał wyborną sztukę konserwowania owoców, do której dziś doszliśmy za pomocą chemii i fizyki. W każdym razie usiłowania ludzkości pod tym względem - pisano swego czasu w tygodniku społeczno-kulturalnym "Wędrowiec" - rozpoczynają się z utratą raju. U najdzikszych ludów znajdujemy już rozwinięte do pewnego stopnia umiejętności usuwania przyczyn, które powodują psucie się pokarmów roślinnych i mięsnych. W nowszych czasach usiłowania skierowane na usunięcie tych więcej »

Gospodarka wodna - ma być lepiej

JOLANTA ZIENTEK-VARGA

Plan jest ambitny - doprowadzić do 2015 roku wszystkie wody powierzchniowe i podziemne w Polsce do stanu zbliżonego do naturalnego, w którym jak najmniej widać ingerencję człowieka. Ustaleniu koniecznych działań służyły trwające od dwóch lat konsultacje społeczne, które zakończyły się w końcu czerwca br. Wyniki III tury konsultacji podsumowano podczas panelu dyskusyjnego zorganizowanego przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Aby było jak najbliżej tematu, czyli wody, spotkanie odbyło się na statku "Wars" w Warszawie. Uczestnicy panelu - przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, przemysłu, rolnictwa, leśnictwa, rybactwa, żeglugi, świata nauki, organizacji pozarządowych, dziennikarze - nie tylko wysłuchali informacji na temat działań związanych z tworzeniem więcej »

KRONIKA EKOLOGICZNA

PROGRAM "EKO-POLSKA". 24 czerwca w Warszawie odbyło się uroczyste podpisanie deklaracji ministrów o współpracy przy wdrażaniu Programu "Eko-Polska". Deklarację podpisali: sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska - Stanisław Gawłowski, minister rolnictwa i rozwoju wsi - Marek Sawicki, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia - Jakub Szulc, minister sportu i turystyki - Mirosław Drzewiecki oraz Katarzyna Sobierajska, podsekretarz stanu w tym resorcie. Informację na temat programu zamieszczamy na str.15. XI SYMPOZJUM WODNE odbyło się w dniach 1-3 lipca w Cannes. W tegorocznym spotkaniu pod auspicjami UNESCO uczestniczyły delegacje z 50 krajów świata; nasz kraj był gościem honorowym. Sympozjum poświęcone było sprawom związanym m.in. z jakością i kontrolą wody, nowym tech więcej »

Lotnisko Rakowice-Czyżyny największy park Małopolski

KAROL CHAJDYS

Ogród "Góra Czterech Wiatrów" - ogród ze sztucznie usypanym wzniesieniem i instalacjami krajobrazowymi, nawiązującymi do pierwszych prób szybowcowych oraz początków szybownictwa górskiego jako kolebki lotnictwa. Dobór roślinności, nawiązujący do otwartych partii szczytowych, grzbietów Beskidów czy Pogórza Karpackiego. Kopiec widokowy zrealizowany w 2008 roku, nazwany "Górą Czterech Wiatrów", pozwolił na wykorzystanie wtórnej hałdy ziemi nasypowej z lat 60. i 70. XX wieku oraz z lat 2002-2005, bez konieczności jej dalekiego wywożenia poza teren parku. Da równocześnie okazję do wprowadzenie bogatego programu dydaktycznego, przyczyni się do znacznego podniesienia standardów krajobrazowych i użytkowych parku. Ideowo nawiązuje do miejsc, w których rodziło się lotnictwo bezs więcej »

PARAGRAF I ŚRODOWISKO - Ryby roślinożerne na obszarze Natura 2000

WOJCIECH RADECKI

PYTANIE: Czy zarządzający wodami na obszarze Natura 2000 może wpuścić do rzeki amura, aby ryba ta zjadła roślinność wodną utrudniającą żeglugę na rzece? Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu ODPOWIEDŹ: Za postawionym pytaniem kryje się nader racjonalna argumentacja: po co Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (dalej w skrócie RZGW) ma ponosić koszty związane z usuwaniem roślinności wodnej utrudniającej żeglugę, skoro mogą to zrobić "za niego" roślinożerne amury. To jednak nie jest takie proste, gdyż biorąc pod uwagę to, że taka operacja miałaby być przeprowadzona na obszarze Natura 2000, należy uwzględnić wymagania wynikające z dwóch aktów normatywnych: 1) ustawy z 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (DzU z 1999 r. nr 66, poz. 750 ze zm.), zwanej dalej "u więcej »

RECENZJE

Instalacje kanalizacyjne. Projektowanie, wykonanie, eksploatacja.Jest to drugie wydanie książki autorstwa absolwentów Politechniki Warszawskiej - specjalność inżynieria sanitarna i wodna, dra inż. Jarosława Chudzickiego i dra inż. Stanisława Sosnowskiego. W tym wydaniu uzupełniono i zaktualizowano dane zgodnie z najnowszymi osiągnięciami technologicznymi i przepisami w zakresie projektowania, konstruowania i działania instalacji kanalizacyjnych według norm polskich i europejskich. Dotyczy to kanalizacji we wszelkiego rodzaju budynkach, a więc niskich, wysokich, mieszkalnych i niemieszkalnych. Recenzent książki, prof. dr inż. Zbigniew Heidrich, zwrócił uwagę w przedmowie na godny wyróżnienia sposób przedstawienia takich zagadnień, jak projektowanie instalacji grawitacyjnych, ro więcej »

Skala Fahrenheita; trzysta lat pomiarów temperatury nad Bałtykiem

ROMAN MARKS

Wszystko zaczęło się w Gdańsku zimą na przełomie roku 1708-1709, kiedy to Daniel Gabriel Fahrenheit (1686- 1736) skonstruował precyzyjny przyrząd wykorzystujący rozszerzanie się cieczy zawierającej alkohol i wyznaczył pierwszą powszechnie stosowaną (jednak nie pierwszą zaproponowaną) skalę termometryczną, tj. wyznaczył zero i 96 jednostek na zbudowanym mierniku. Jeszcze trzysta lat temu, o zakresie zmian temperatury nie wiedzieliśmy praktycznie nic. Jednak kilkoro ludzi fascynowały doświadczenia z cieczami, które podczas ogrzewania potrafiły powiększać swoją objętość. Do takich osób z pewnością należał Fahrenheit, który własne obserwacje z rozszerzalnością alkoholu prowadził już od dłuższego czasu przed zimą 1708/09. Jako człowiek polegający na eksperymentach, Fahrenhei więcej »

Szwedzki przykład sanitacji

KINGA BONENBERG

W czerwcu grupa ekologów i miłośników zdrowego środowiska udała się na wyjazd studyjny do źródła wiedzy i praktyki sanitacyjnej, czyli do Szwecji. W skład 22-osobowej grupy wchodzili przedstawiciele Gliwickiego Klubu Ekologicznego, z organizatorką wyprawy Marią Staniszewską na czele, współpracujący z nimi konsultanci z Wydziału Inżynierii Środowiskowej Uniwersytetu Śląskiego, członkowie Krynickiego Klubu Ekologicznego, którym towarzyszyli zaprzyjaźnieni pracownicy Instytutu Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa z Górskiego Centrum Badań i Wdrożeń w Tyliczu, reprezentant Urzędu Gminy z Iwkowej oraz grupa z okręgu lwowskiego i Koalicji Czystego Bałtyku na Ukrainie. Idea efektywnego zagospodarowania wód zrodziła się na światowym szczycie na rzecz Zrównoważon więcej »

Trzeba skorygować plan rozwoju Polski

EDWARD GARŚCIA

W Trzeba skorygować plan rozwoju Polski czerwcu br. zespół strategicznych doradców Premiera przedstawił dokument przyjęty przez Radę Ministrów pod nazwą: "Polska 2030. Wyzwania rozwojowe". Tych wyzwań jest 10. Takim mianem nazwano następujące dziedziny (problemy), które ten dokument, zwany również raportem opisuje: wzrost i konkurencyjność, sytuacja demograficzna, wysoka aktywność zawodowa oraz adaptacyjność zasobów pracy, odpowiedni potencjał infrastruktury, bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne, gospodarka oparta na wiedzy oraz rozwój kapitału intelektualnego, solidarność i spójność regionalna, poprawa spójności społecznej, sprawne państwo, wzrost kapitału społecznego. Celem raportu jest wytyczenie nowych kierunków rozwoju kraju po 20 latach przemian społeczno-gospodarcz więcej »

Wapnowanie gleb i plonowanie zbóż w Polsce

JAN SIUTA BOGUSŁAW ŻUKOWSKI

Niekorzystne działanie kwasowości gleby na wzrost i plonowanie roślin uprawnych jest dobrze znany. Dotyczy to również rozwoju mikroorganizmów i fauny glebowej, stanowiących (łącznie z korzeniami roślin) o agroekologicznej jakości środowiska glebowego. Przodujące rolnictwo neutralizuje szkodliwą kwasowość gleby oraz zapobiega jej w drodze wapnowania począwszy od XVI wieku. Rolnictwo polskie jest zapóźnione pod tym względem. Nawet obecnie nie docenia się ekologicznej i produkcyjnej roli wapnowania gleb kwaśnych, mimo że geologiczne i klimatyczne czynniki stanowią o istniejącej i potencjalnej kwasowości środowiska glebowego. Według danych statystycznych zużycie wapna nawozowego (w przeliczeniu na CaO) w kraju wyniosło średnio 6,2 kg/ha w roku 1949/1950. Wzrosło do 12,4 kg/ więcej »

WIADOMOŚCI Z INTERNETU

ADAM WIECZOREK

Pogoń za alternatywnymi paliwami prowadzi do zaskakujących rozwiązań. Amerykańska firma EnerTech Environmental rozpoczęła produkcję paliwa ze ścieków komunalnych. Ścieki składają się w 80% z wody, po której odparowaniu otrzymuje się stały materiał energetyczny. Produkt końcowy jest w 95% ciałem stałym i może być używany jako substytut węgla. Materiał jest już spalany w piecach cementowni w południowej Kalifornii. Niestety produkcja jest jeszcze w fazie testowej, więc wystarcza do pokrycia zaledwie 10% zapotrzebowania. Trwają prace nad zwiększeniem efektywności produkcji. Według wstępnych szacunków, przy pełnym rozruchu fabryka będzie przekształcać 700 ton ścieków na 170 ton gotowego produktu dziennie. Wstępne doświadczenia ze spalania nowego paliwa w cementowni pokazują więcej »

Wstępne wyniki pomiarów jasności tła nocnego nieba

T. ZBIGNIEW DWORAK MAREK KUBALA TOMASZ ŚCIĘŻOR WIESŁAW KASZOWSKI

Jak pisaliśmy w "Aurze" nr 3 podjęliśmy się, w ramach badań prowadzonych na Wydziale Inżynierii Środowiska Politechniki Krakowskiej, Określenia zmian zanieczyszczenia świetlnego nocnego nieba dla dużego miasta na przykładzie Krakowa oraz próby określenia jego korelacji z zanieczyszczeniami atmosfery aerozolami i pyłami zawieszonymi (Projekt badawczy nr PB 3361/B/P01/ 2008/34, kierownik dr Tomasz Ściężor). Pomiary jasności nocnego nieba od czwartego kwartału 2008 roku prowadzą - za pomocą mierników SQM-LT. Zbigniew Dworak (Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH), Wiesław Kaszowski (Zakład Teledetekcji Atmosfery IMGW), Marek Kubala i TomaszŚciężor (Wydział Inżynierii Środowiska PK), jak również inne, przyuczone osoby. Te obserwacje są wykonywane bez filtra więcej »

Wykorzystanie biopolimerów w rolnictwie

PIOTR SIWEK

Producenci i ogrodnicy amatorzy od wielu lat wykorzystują folie polietylenowe do ściółkowania gleby, bezpośredniego osłaniania roślin i pokrywania tuneli. Powszechnie stosowane ściółkowanie zapobiega wzrostowi chwastów, erozji i umożliwia lepsze wykorzystanie nawozów zwłaszcza na lekkich, piaszczystych glebach. Rośliny lepiej rozwijają się, ich wzrost przebiega szybciej, a plonowanie następuje wcześniej. Zastosowanie osłon polietylenowych (PE) w rolnictwie ma jednak szereg wad m.in. muszą być one usuwane z pola po zakończeniu uprawy - co jest trudne i pracochłonne, folie powstają ze źródeł nieodnawialnych - polietylen jest produktem polimeryzacji etylenu pochodzącego z przeróbki ropy naftowej, utylizacja tego materiału jest droga. Zużycie tworzyw sztucznych i ich wpływ więcej »

Wyniki konkursu im. Profesora Wiktora Zina "SŁOWEM, PIÓRKIEM I WĘGLEM"

MONIKA BOGDANOWSKA

7 lipca 2009 roku po wnikliwej analizie nadesłanych prac oraz w wyniku dyskusji Komisja Konkursowa w składzie: prof. dr hab. inż. arch. Stanisław Juchnowicz, przewodniczący, członkowie: dr Monika Bogdanowska, mgr inż. Elżbieta Koniuszy, dr hab. inż. arch. Zbigniew Myczkowski, mgr inż. Elżbieta Tyralska-Wojtycza wyróżniła według przyjętych w regulaminie kryteriów następujące prace: I miejsce: Ewa Kostecka - "Przydrożne kapliczki", II miejsce: Maria Przybylska i Anna Kozłowska - "Powiat zamojski - idealne miejsce dla turystów", III miejsce: Agnieszka Bednarska i Magdalena Sosnowska - "Biskupice najstarsza dzielnica Zabrza". Dodatkowo wyróżnienia otrzymują: Martyna Wabich - "Sokołowsko", Magdalena Półtorak - "Perła Dolnego Śląska", Magdalena Szarwaryn - "Świdnicka kap więcej »

Z działalności resortu środowiska

Działalność kierownictwa resortu cechuje się bardzo dużą aktywnością. Z końcem czerwca br. minister wizytował Podlasie w sprawie powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego, z początkiem lipca było spotkanie ministrów środowiska państw Grupy Wyszehradzkiej w Krakowie, a 13 lipca w Dreźnie posiedzenie Polsko-Niemieckiej Rady Ochrony Środowiska. O problemach związanych z tymi wydarzeniami rozmawiają minister środowiska, prof. MACIEJ NOWICKI i EDWARD GARŚCIA redaktor naczelny AURY. EDWARD GARŚCIA: W czerwcu br. wysunął Pan bardzo śmiałą i długo oczekiwaną propozycję powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego. Minister MACIEJ NOWICKI: Puszcza Białowieska jest unikatowym w skali świata kompleksem przyrodniczym. To jedyny fragment lasu pierwotnego w Europie, zachowany w więcej »