SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA

miesięcznik ISSN 0137-3668, e-ISSN 2449-9927 - rok powstania: 1973
FSNT-NOT

Trzeba nasilić edukację ekologiczną

EDWARD GARŚCIA

W latach międzywojennych ub. w. ochrona przyrody w Polsce obejmowała głównie ochronę osobliwych zwierząt, roślin i krajobrazów. W wyniku tych działań, a zwłaszcza Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Polskiego Towarzystwa Krajobrazowego i Ligi Ochrony Przyrody utworzono pierwsze parki narodowe i rezerwaty przyrody, oraz uchwalono w 1934 r. ustawę o ochronie przyrody. Trzeba podkreślić, że polscy przyrodnicy należeli do pionierów ochrony przyrody. Taki zakres ochrony nie mógł wystarczyć po drugiej wojnie światowej w erze ogromnego rozwoju cywilizacyjnego, nazwanego rewolucją naukowo-techniczną. Żywiołowo rozwijający się przemysł w widoczny sposób degradował przyrodę, zanieczyszczając zasoby wodne, powietrze i glebę. Szczególnie dotyczyło to terenów, na których zlokalizowano prz [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 399,00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 359,10 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330,00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165,00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82,50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

"Dżolly i s-ka" - recenzja

KINGA BONENBERG

Książka autorstwa Antoniny Żabińskiej zawiera rzeczywiste historie oraz anegdoty toczącego się wokół pracy w ogrodzie zoologicznym życia zawodowego oraz rodzinnego. Mąż pani Antoniny, Jan Żabiński, zootechnik i zoolog, uczeń profesora J. Sosnowskiego, był jednym z założycieli, a następnie dyrektorem (1929-1950) otwartego w marcu 1928 r., nowoczesnego ogrodu zoologicznego, na który oczekiwano od czasu odzyskania niepodległości. Ponadto od 1947 do 1965 pełnił funkcję redaktora Ksiąg Rodowodowych Żubrów. Był członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, przewodniczącym Komitetu Akcji Ochrony Żubra w Komisji Ochrony Gatunków Wymierających Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody. W latach 1950-1952 kierował Oddziałem Aklimatyzacji i Udomowienia Zwierząt Instytutu Zootechniki, był człon więcej »

20 lat na rzecz ekorozwoju Musimy dogonić najlepszych

JOLANTA ZIENTEK-VARGA

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej obchodzi jubileusz 20-lecia działalności. Podsumowano ten okres podczas zorganizowanej w Warszawie sesji popularno- naukowej "NFOŚiGW 1989- 009. Dwadzieścia lat na rzecz ekorozwoju". W sesji wzięli udział politycy, specjaliści z dziedziny ekologii i ekonomii, przedstawiciele wojewódzkich funduszy ochrony środowiska oraz instytucji współpracujących z NF, dziennikarze, przedstawiciele organizacji pozarządowych. Polska ma rozbudowany system ochrony środowiska, co cieszy, bo dzięki temu jest możliwość wspierania wielu inicjatyw - mówił, rozpoczynając sesję, Jan Rączka, prezes zarządu NFOŚiGW. - W ciągu 20 lat działalności zawarliśmy bezpośrednio lub za pośrednictwem Banku Ochrony Środowiska 14 tys. umów na kwotę 21,4 więcej »

Ekspansja i inwazja gatunków obcego pochodzenia

WANDA BACIECZKO AGNIESZKA KOCHANEK

W krajobrazie miejskim ostojami przyrody na skalę lokalną są niewielkie obszary leśne, zadrzewienia, szpalery drzew bądź pojedyncze rośliny. Rola, jaką środowiska te mogą odgrywać jako ostoje różnych gatunków zwierząt oraz roślin, zależy w dużej mierze od ich ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi i mechanicznymi, chemizacją środowiska oraz przed ekspansją i inwazją obcych gatunków roślin, które stanowią poważny problem ekologiczny wielu polskich miast. Skutki rozprzestrzeniania się gatunków inwazyjnych uznaje się za jedną z najpoważniejszych przyczyn zmniejszania różnorodności biologicznej w skali i lokalnej, i globalnej. Prawidłowe rozpoznanie rozprzestrzeniania się roślin inwazyjnych w polskich miastach oraz przeciwdziałanie mu ma olbrzymie znaczenie nie tyl więcej »

Geologia dla środowiska

JOLANTA ZIENTEK-VARGA

Obchody jubileuszu 90-lecia Państwowego Instytutu Geologicznego obfitowały w ciekawe wydarzenia. Organizatorzy pokazali dotychczasowe osiągnięcia placówki, a także zaprezentowali plany na przyszłość. Podczas okolicznościowych spotkań i konferencji padały pytania ważne dla stanu środowiska, m.in. kwestie związane ze składowaniem dwutlenku węgla czy odpadów jądrowych. - Dowodem uznania dla pracy PIG jest nadanie mu w ubiegłym roku statusu instytutu badawczego - podkreślił wiceminister Henryk Jacek Jezierski, główny geolog kraju, podczas spotkania z dziennikarzami. - Warto też podkreślić, że instytut jest w Unii Europejskiej kilka lat dłużej niż Polska jako kraj. Już w 2002 roku PIG przyjęto do EuroGeoSurveys, europejskiej organizacji skupiającej służby geologiczne kontyne więcej »

Jak sobie radzić z powodzią - edukacja powodziowa dzieci i dorosłych

ELŻBIETA TYRALSKA-WOJTYCZA

Temat: przygotowanie nauczycieli do prowadzenia zajęć oraz do organizacji konkursu w szkole dotyczących problematyki powodziowej. Forma realizacji: warsztaty dydaktyczne. Czas zajęć: 16 godzin dydaktycznych (2 x 8 godzin). Uczestnicy: nauczyciele szkół podstawowych i gimnazjów z miejscowości leżących wzdłuż rzeki/rzek, która na danym obszarze jest przyczyną powodzi, oraz przedstawiciele samorządów (władz lokalnych lub służb kryzysowych z poszczególnych gmin) i mediów lokalnych. Cele szkolenia Przygotowanie merytoryczne do prowadzenia zajęć dotyczących problematyki powodziowej przez poznanie podstawowych informacji z tego zakresu: - zjawisko powodzi (przyczyny, skutki, nieuchronność powodzi, powodzie historyczne, znaki powodziowe....) - analiza na przykładzie lokalne więcej »

Kwasowa degradacja gleb rolniczych

Jan Siuta

Klimat Polski jest korzystny dla ekosystemów leśnych, trawiastych i mokradłowych. Czynią to wielkości i rozkład opadów atmosferycznych oraz sezonowa zmienność temperatury i nasłonecznienia. Leśna szata roślinna oraz przewaga wielkości opadów atmosferycznych nad parowaniem wody do atmosfery tworzą warunki do wgłębnego przemieszczania(wymywania) składników mineralnych i organicznych. Z rozkładu ściółki leśnej powstają kwasy organiczne, które nasilają rozpuszczalność i wymywalność składników o charakterze alkalicznym (wapnia, magnezu, potasu). Wyjaławia to sukcesywnie górną część profilu glebowego i nasila jej zakwaszenie. Proces ten jest zjawiskiem naturalnym dla ekosystemów leśnych, zwłaszcza dla monokulturowych lasów iglastych. Antropogenicznie ukształtowane monokulturow więcej »

Lekcja Rospudy

STANISŁAW ABRAMCZYK

Przy lokalizacji autostrad i innych szlaków drogowych w Polsce ścierają się dwa sprzeczne podejścia rozwojowo- cywilizacyjne: technicystyczno- -biznesowe i ekorozwojowe. Elementy pierwszego z nich, przestarzałe historycznie i moralnie, ignorujące kardynalne wartości publiczne i tendencje światowe, znajdują silny wyraz w planach i wdrożeniach Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Elementy drugiego, zmierzające do zapewnienia cennym ekosystemom i aglomeracjom miejskim oraz ich otoczeniu rozwiązań zgodnych z wymogami współczesności i przyszłości, wyrażają głównie koncepcje i postawy pracowników nauki, organizacji społecznych i na co raz większą skalę samorządów terytorialnych. Wsparcie jednego z tych podejść przez czynniki nadrzędne może więc zaważyć negatywnie l więcej »

Lotnisko Rakowice-Czyżyny - największy park Małopolski

KAROL CHAJDYS

Kraków miał zawsze dwa wielkie obszary trawiaste: Błonia Zwierzynieckie i Błonia Rakowickie. Jedne i drugie były przedmiotem planów zabudowy, jedne i drugie chroniło odwieczne zapisane prawo i tradycja użytkowania, która do zabudowy nie dopuszczała. Dziś nikt nie wyobraża sobie Krakowa bez Błoń Zwierzynieckich. Błonia Rakowickie, które, zgodnie z przywilejem króla Zygmunta Augusta, mogli używać do wypasu bydła krakowscy mieszczanie, lecz których nie można było sprzedawać, uszczuplając grunta królewskiej wsi Rakowice - miały mniej szczęścia. Dziś pozostał z nich wąski pas, przebiegający od Alei Jana Pawła II do ul. Gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego. Tyle zo- Lotnisko Rakowice-Czyżyny - największy park Małopolski KAROL CHAJDYS K stało z kilkuset hektarów łąk i pól uprawny więcej »

Ochrona środowiska atmosferycznego we Francji i w Polsce

EDWARD GARŚCIA ADAM WIECZOREK

22 maja br. Redakcja AURY gościła JEAN-MARIE RAMBAUD, wiceprezesa Association pour la Prévention de la Pollution Atmosphérique (APPA) i redaktora naczelnego czasopisma "Pollution Atmosphérique", oraz ANDRZEJA JAGUSIEWICZA - głównego inspektora ochrony środowiska, członka Rady Programowej miesięcznika AURA i zarazem członka Komitetu Naukowego francuskiego czasopisma. W trakcie tej wizyty omawiano problemy związane z ochroną powietrza we Francji oraz w Polsce. EDWARD GARŚCIA: Panie doktorze Rambaud, jest Pan pierwszy raz w Krakowie, proszę przedstawić się naszym czytelnikom, bo pana ministra Jagusiewicza wszyscy znają, często występuje na łamach AURY. JEAN-MARIE RAMBAUD: Jestem naukowcem. Ukończyłem studia prawnicze i nauk politycznych. Trzy czwarte kariery spędziłem w więcej »

Ogrody radości

MAGDALENA FURGA

stanowi nawiązanie do tradycji. Do lokalnych tradycji nawiązuje także studnia z żurawiem. Nasi uczniowie nie pamiętają już tego urządzenia, które było kiedyś nieodłącznym elementem wiejskiego krajobrazu. W studni nie ma jednak wody, a rosną w niej rośliny o płożących łodygach imitujące wylewającą się wodę. Podobne cechy mają rośliny rosnące w wiadrach, jednym zawieszonym na żurawiu i drugim ustawionym obok. W ten sposób łączymy tradycję ze współczesnością. Ponadto dzięki zaangażowaniu rodziców obudowaliśmy starą studnię znajdującą się przy głównej alejce kamieniami (to obecna moda panująca w naszej okolicy). Uzupełniliśmy także kwiatostan przy alejce, którą od wielu lat zdobią okazałe piwonie, sadzone bardzo często na wsi. Park szkolny jest miejscem nauki, wiele zajęć l więcej »

Pięć procent utrzymuje pozostałe dziewięćdziesiąt pięć (2)

ROMUALD OLACZEK

Nie było nas, był las … W tym porzekadle kryje się przykra i gorzka prawda: las był i będzie, może istnieć bez ludzi. Ale ludzie są, ludzkość istnieje w liczbie prawie 7 miliardów osobników i liczba ta może się podwoić za niespełna 100 lat. Mądrość polega na tym, żeby las istniał teraz, przy ludziach i z ludźmi, a nie jedynie przed nimi i po nich. Mimowiednie rozszerzyłem przestrzeń rozważań z obszaru Polski na los i rolę lasów na całej Ziemi. Często bowiem przez obrońców przyrody przywoływane jest twierdzenie, że lasy istniały bez gospodarki leśnej i że dla leśnych ekosystemów byłoby lepiej, żeby człowiek nie wycinał, nie sadził i zostawił las w spokoju. Także Ludwik Tomiałojć do sloganów i starych wierzeń, a nie rzeczowych argumentów, zalicza opinię leśników, iż więcej »

Rejestr bezpośrednich zagrożeń szkodą w środowisku i szkód w środowisku wg stanu na 31 grudnia 2008 r.

Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493 z późn. zm.) wprowadziła zmianę do ustawy z 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska poprzez dodanie rozdziału 4a, a w nim art. 28a ust. 1, który stanowi, że Główny Inspektor Ochrony Środowiska prowadzi rejestr bezpośrednich zagrożeń szkodą w środowisku i szkód w środowisku. Wymieniona ustawa obejmuje transpozycję dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dz. Urz. WE L 143/56 z 30.04.2004). Ustawa weszła w życie 30 kwietnia 2007 r. Istotą transpozycji dyrektywy 2004/ 35/WE było: zapewnienie rzeczywi więcej »

Rośliny motylkowe - walory użytkowe

CZESŁAWA TRĄBA

Rośliny motylkowe, ze względu na dużą zawartość białka w nasionach oraz organach wegetatywnych, mają ogromne znaczenie w żywieniu człowieka i zwierząt. Wykorzystanie tych roślin jako paszy dla bydła pozwala na zmniejszenie zużycia pasz treściwych i nakładów na nawożenie azotowe, co jest jednym Rośliny motylkowe - walory użytkowe CZESŁAWA TRĄBA które zawierają ok. 40% białka (prawie dwukrotnie więcej niż nasiona innych roślin motylkowych) oraz około 20% tłuszczu. Przetworzone nasiona soi są niezastąpione w diecie wegetariańskiej. Wyjątkowo dużo tłuszczu, blisko 50%, znajduje się w prażonych nasionach orzachy (orzeszki ziemne) Arachis hypogaea. W Polsce dla celów żywieniowych uprawiane są fasola zwykła Phaseolus vulgaris, groch siewny Pisum sativum, bób Vicia faba i loka więcej »

Transgraniczne przemieszczanie odpadów -; nadzór i kontrola inspekcji ochrony środowiska

Zadania Inspekcji Ochrony Środowiska Pocedury nadzoru i kontroli międzynarodowego przemieszczania odpadów, przyjęte we wszystkich państwach Unii Europejskiej, są zależne przede wszystkim od: rodzaju przesyłanych odpadów, ich pochodzenia, miejsca przeznaczenia, trasy przemieszczania, a także od tego, czy są one przeznaczone do unieszkodliwiania czy do operacji odzysku. Określają je wprost przepisy prawa unijnego, tj. rozporządzenie (WE) Nr 1013/ 2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów. Natomiast na poziomie prawa polskiego - ustawa z 30 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów unormowała kwestie pozostawione do rozstrzygnięcia państwom członkowskim, np. organy krajowe wydające decyzje w sprawie przemie więcej »

Twierdzenie Coase'a

TOMASZ ŻYLICZ

Przypuśćmy, że sąsiad słucha głośnej muzyki w nocy i naraża mnie na dyskomfort. Przypuśćmy dodatkowo, że są skuteczne przepisy, które mnie przed tym chronią, gdybym chciał je wyegzekwować. Przypuśćmy wreszcie, że jest możliwość niekłopotliwego dogadywania się zainteresowanych. W tej sytuacji, jeśli sąsiad ma nadal ochotę na głośną muzykę, musi mi to jakoś zrekompensować. Przypuśćmy, że wyceniam swoją szkodę na 10 zł za noc. Jeśli sąsiad wycenia swoją przyjemność na 15 zł, to powinniśmy się dogadać - np. uzgadniając kwotę 12 zł - co do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania, przy którym w nocy wprawdzie jest głośno, ale ja dobrowolnie odstępuję od wyegzekwowania ciszy. Natomiast gdyby sąsiad wyceniał swoją przyjemność na 8 zł, to nie dałoby się znaleźć rekompensaty, więcej »

Witaminy? Rzut oka na fakty

KRYSTYNA BONENBERG

Witaminy są składnikami układów enzymatycznych, które działają jak świece zapłonowe w samochodzie, umożliwiają i regulują poszczególne procesy metaboliczne ustroju, zestrajają je ze sobą, pozwalając zachować wysoką sprawność organizmu. A oto dziesięć pytań najczęściej stawianych medykom o rolę witamin: Dlaczego są nam potrzebne, czy trzeba je przyjmować codziennie? Bez witamin nie moglibyśmy być sprawni ani żyć. Ich brak powoduje zachwianie funkcji naszego organizmu. Każda z witamin - a jest ich 13 - spełnia szczególne zadanie w przemianie materii. Nasz organizm potrzebuje substancji czynnych, aby nasze pożywienie było optymalnie wykorzystane. Witaminy są nieodzowne do rozwoju, ich brak prowadzi do zaniku systemu odpornościowego. W przeciwieństwie do hormonów i enzymów więcej »

Wyznaczenie innego organu do wydania zezwolenia na usunięcie drzew

WOJCIECH RADECKI

PYTANIE: Który organ rozstrzyga o pobraniu lub umorzeniu opłaty za usunięcie drzew, jeżeli zezwolenie miało charakter warunkowy, a wydał je organ inny niż miejscowo właściwy z uwagi na to, że ten właściwy został wyłączony od rozpoznania sprawy? Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Katowice ODPOWIEDŹ: Z przedstawionych mi informacji wynika, że do wydania zezwolenia na usuniecie drzew miejscowo właściwy był prezydent miasta M. Samorządowe kolegium odwoławcze wyłączyło go od wydania decyzji i jako organ właściwy do jej wydania wyznaczyło prezydenta miasta K., który wydał decyzję zezwalającą na usunięcie drzew pod warunkiem posadzenia innych w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych. Prezydent miasta K. wyliczył opłatę za usunięcie, odraczając termin jej uiszcze więcej »

Zespół Szkół w Rudnej Wielkiej w powiecie rzeszowskim Zielony Certyfikat II stopnia (5)

Możemy się pochwalić pokaźnym dorobkiem i działaniami na rzecz rozwoju zrównoważonego. Od wielu lat priorytetami w pracy szkoły są działania proekologiczne i wszechstronny rozwój uczniów. Przyznany naszej placówce w 2005 roku Zielony Certyfikat I stopnia - "Szkoła przyjazna środowisku", był uwieńczeniem długiej i starannie realizowanej pracy dydaktycznej i wychowawczo-opiekuńczej. Idea zrównoważonego rozwoju przyświeca naszym poczynaniom i przejawia się w wielu dziedzinach pracy szkoły. Upowszechniają ją zarówno nauczyciele, dbający o nauczanie oraz o rozwój fizyczny i intelektualny uczniów, w tym także uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, jak również pracownicy szkoły, nasi wychowankowie, ich rodzice, społeczność lokalna. Integracja całego środowiska prowadzi więcej »