SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA

miesięcznik ISSN 0137-3668, e-ISSN 2449-9927 - rok powstania: 1973
FSNT-NOT

Parki narodowe w Polsce w ujęciu statystycznym

KAZIMIERZ GÓRKA

Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1 tys. ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Stanowi on podstawowy sposób zachowania różnorodności biologicznej w dotychczasowym kształcie. W Polsce utworzono dotąd 23 parki narodowe, które w 2007 roku zajmowały 317,3 tys. ha, to jest 3,1% łącznej powierzchni o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych (najwięcej obszary chronionego krajobrazu 68,9% i parki krajobrazowe 24,9%). Parki te stanowią 1% powierzchni kraju. Zostały one utworzone na drodze rozporządzenia Rady Ministrów, a nadzór nad nimi sprawuje Minister Środowiska, który uwzględnia m.in. wyty [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 420,00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 378,00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 330,00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 165,00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 82,50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

"Drzewko dla Małopolski"

KRYSTYNA BONENBERG

Drzewko dla Małopolski" jest plenerową imprezą edukacyjną, symbolicznym rozpoczęciem sezonu zalesień na tym terenie, organizowaną przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Krakowie. W ubiegłym roku bukowy las został posadzony w Nadleśnictwie Krzeszowice przy Białej Drodze w zabierzowskim lesie. W drugiej połowie kwietnia roku bieżącego uroczyste sadzenie drzew miało miejsce w Nadleśnictwie Niepołomice, na terenie leśnictwa Sitowiec. Celem było przywrócenie do życia fragmentu lasu w Puszczy Niepołomickiej, zniszczonego w wyniku ubiegłorocznej ekstremalnej wichury. Przybyłych powitał dyrektor RDLP w Krakowie Stanisław Sennik, za objęcie patronatu nad imprezą podziękował Andrzejowi Sztorcowi, przewodniczącemu Sejmiku Województwa Małopolskiego oraz radnym za przyjęcie więcej »

Efekty zewnętrzne

TOMASZ ŻYLICZ

Efekt zewnętrzny jest jednym z najważniejszych pojęć wykorzystywanych w ekonomii środowiska. Ma on miejsce wówczas, gdy czyjeś działanie bezpośrednio wpływa na wyniki gospodarcze osiągane przez inny podmiot. Należy podkreślić bezpośredniość tego wpływu. Na przykład jeśli ktoś ma większy apetyt na lody, to w rezultacie popyt wzrośnie, co może doprowadzić do wzrostu ceny, czego konsekwencje odczuje inny konsument, którego preferencje nie uległy zmianie, jak również lodziarz, któremu poprawiły się warunki działania. Ale w tym przypadku wpływ odbędzie się za pośrednictwem rynku i ekonomista nie stwierdzi występowania efektu zewnętrznego. Efekt taki wystąpi dopiero wówczas, gdy wpływ dokona się bez pośrednictwa mechanizmu rynkowo-cenowego. Podręczniki wyróżniają efekty konsu więcej »

Fenomen Nowej Huty

- z okazji 60-lecia powstania miasta i huty stali z prof. STANISŁAWEM JUCHNOWICZEM rozmawia BARBARA GAWRYLUK.BARBARA GAWRYLUK: Panie profesorze, był pan jednym z twórców projektu miasta Nowej Huty, współpracownikiem inżyniera Tadeusza Ptaszyckiego, głównego projektanta. Przez dziesięć lat współtworzył pan to miasto i w ten sposób trochę też zaprojektował życie jego mieszkańców. Dzięki temu projektowi tak, a nie inaczej układały się ich losy. Jak według pana, wasze projekty miały wpływ na ich życie. Prof. STANISŁAW JUCHNOWICZ: Nowa Huta jest już dzisiaj dziedzictwem historii. Powstała w określonych warunkach społeczno-gospodarczych. Lokalizacja do dziś ma zasadniczy wpływ na rozwój Krakowa, a właściwie całego regionu. Wiele o tym napisano. Niewątpliwie na jej koncepcję m więcej »

III Krajowe Forum Wodne

Wdniach 25-26 marca w Rawie Mazowieckiej odbyło się III Krajowe Forum Wodne, organizowane przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Spotkanie to wpisane jest (podobnie jak i poprzednie) w kalendarz przygotowania planu gospodarowania wodami, podstawowego dokumentu określającego działania niezbędne dla osiągnięcia dobrego stanu wód w perspektywie roku 2015. Przypomnijmy, że w roku 2007 przedmiotem obrad forum był harmonogram przygotowywania tego dokumentu, w 2008 dyskusja nad istotnymi problemami gospodarki wodnej uniemożliwiającymi osiągnięcie przez wody dobrego stanu, a obrady tegorocznego poświęcono projektowi samego planu. W obradach uczestniczyło blisko 300 osób z różnych środowisk, zwłaszcza administracji państwowej i samorządowej, użytkowników wód i organizacji społ więcej »

Konsumentem jest każdy z nas

KRYSTYNA BONENBERG

Społeczny ruch w obronie konsumentów sięga swymi korzeniami XIX wieku. Pierwsze akty prawne chroniące interes konsumenta pojawiły się jednak dopiero na początku XX wieku. W tym samym czasie rządy poszczególnych państw rozpoczynają działalność prokonsumencką, na początku doraźną, stopniowo przeradzającą się w politykę konsumencką. Intensywny rozwój instytucjonalnych form ochrony interesów konsumentów nastąpił w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Obok już działających organizacji społecznych powołano instytucje państwowe i quasipaństwowe, których zadaniem jest czuwanie nad interesami konsumenta. Przełomowe dla percepcji zagadnień konsumenckich było wyodrębnienie w jednym dokumencie zbioru praw. Dokonał tego prezydent John Kennedy przedstawiwsz więcej »

Kraków buduje spalarnię śmieci

W ramach porządkowania gospodarki odpadami komunalnymi i doprowadzenia jej do wymogów Unii Europejskiej, Kraków przystąpił do budowy spalarni śmieci. Rada Miasta uchwałą z 5 listopada 2008 r. powierzyła przygotowanie projektu, budowę i eksploatację Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów (ZTPO) Krakowskiemu Holdingowi Komunalnemu. O budowie tego zakładu mówi MAREK JAGLARZ, prezes tego przedsiębiorstwa. AURA: Krakowski Holding Komunalny SA to nowa instytucja w strukturach miasta. Czym ona się zajmuje? MAREK JAGLARZ: Jesteśmy miejską firmą działającą już od ponad 10 lat w sferze krakowskiej gospodarki komunalnej. Holding powołany został w 1996 r. przez Radę Miasta, jest właścicielem akcji krakowskich spółek komunalnych (MPEC SA, MPK SA, MPWiK SA) i działa jako pierw więcej »

O miedzach Profesora Wiktora Zina

18 maja br. minęła druga rocznica śmierci Profesora Wiktora Zina, nazwanego przez naszą redakcję Wiktorem z Hrubieszowa, wspaniałego architekta, znawcę i popularyzatora sztuki, wspaniałego gawędziarza, który gromadził przed telewizorami prawie całą Polskę. W audycjach "Piórkiem i węglem" ukazywał piękno polskiego krajobrazu, przekonywał do szacunku dla dziedzictwa kulturowego i jego odnowy, i uczył patriotyzmu i ukochania ojczystej przyrody. Drukujemy fragmenty pierwszego Jego artykułu o typowym elemencie wiejskiego krajobrazu, jakim są miedze (AURA 5/2004). Słowo miedza to osobliwy synonim, na pewno oznacza granice własności. Jeśli tak, to ktoś może wyobrazić sobie miedzę jako linię prostą, pojęcie niemal geometryczne, abstrakcyjnie określone przez Euklidesa. Na ogół więcej »

Ochrona Morza Bałtyckiego

O Bałtyckim Planie Działań mającym na celu wyeliminowanie wszystkich zagrożeń dla tego cennego dla nas akwenu morskiego rozmawia z ANDRZEJEM JAGUSIEWICZEM, głównym inspektorem ochrony środowiska, EDWARD GARŚCIA, redaktor naczelny AURY. EDWARD GARŚCIA: Na ministerialnym spotkaniu Komisji Helsińskiej (HELCOM), która jest ciałem polityczno- decyzyjnym w odniesieniu do celów Konwencji o ochronie środowiska morskiego rejonu Morza Bałtyckiego, w skrócie zwanej Konwencją Helsińską, odbytym w Krakowie w listopadzie 2007 roku przyjęto tzw. Bałtycki Plan Działań. Co to za dokument i jakie stawia sobie cele? ANDRZEJ JAGUSIEWICZ: Bałtycki Plan Działań (BPD) to dokument wypracowany zbiorowym wysiłkiem państw bałtyckich w okresie ponad dwóch lat, który wyznacza strategiczne dział więcej »

Pierwszy krok do normalności

EDWARD GARŚCIA

Wpierwszym numerze AURY, a było to w styczniu 1973 roku, wydrukowaliśmy list Zdzisława Tomala, wiceprezesa Rady Ministrów i zarazem przewodniczącego Polskiego Komitetu Ochrony Środowiska. Pisał w nim m.in., że z dużym zadowoleniem przyjął wiadomość o powołaniu do życia AURY - miesięcznika poświęconego ochronie środowiska, że "Skala, złożoność i powszechność problemów środowiska wymaga wywołania aktywnej postawy i działania całego społeczeństwa. Musimy upowszechnić przekonanie, że - po pierwsze - sprawa jest ważna, a po wtóre - możliwa do rozwiązania". Był przekonany, że w tych dwóch sferach AURA powinna odegrać wielką rolę i życzył redakcji: "celnych artykułów, interesujących inicjatyw, a przede wszystkim licznych i wiernych czytelników, którzy staną się gorącymi orędownikami więcej »

Pięć procent utrzymuje pozostałe dziewięćdziesiąt pięć

ROMUALD OLACZEK

pytacie: gdzie jest tak dobrze, że mniejszość pracuje na utrzymanie większości? Wszak w świecie, który znamy, to ogromna większość tworzy dobra i usługi zapewniające bogactwo i błogostan pasożytniczej mniejszości. Nie o społeczności ludzkiej będzie tu mowa, lecz o lesie. Leśnicy nie lubią, gdy nieleśnicy roztrząsają sprawy gospodarki leśnej. Mimo to, nie będąc leśnikiem zabieram głos w sprawie gospodarki leśnej w Polsce, by zwrócić uwagę na pewne fakty i okoliczności, które często uchodzą uwagi zarówno apologetów, jak krytyków leśnictwa. Do faktów należy swoistość zawodu leśnika i całego sektora gospodarki leśnej, która należy jednocześnie do trzech różnych sfer życia społecznego: jest produkcyjnym działem gospodarki, dawcą usług publicznych i administratorem zarządzają więcej »

Poprawa stanu środowiska wodnego - szansa czy zagrożenie?

AGNIESZKA MAŁEK

Woda to życie, bez niej na Ziemi nie istniałby żaden organizm, nawet najmniejsza bakteria, dlatego odpowiedź na postawione w tytule pytanie wydaje się oczywista - czyste jeziora i rzeki to odpowiednie warunki sanitarne, zdrowa woda do picia, możliwość wytchnienia w naturalnym otoczeniu, to zatem naturalna potrzeba, a zarazem korzyść dla człowieka. Mimo to działania zmierzające do poprawy środowiska wodnego budzą wiele niepokojów i wątpliwości. Pokazały to wyraźnie konsultacje społeczne prowadzone przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie na poszczególnych etapach opracowania planów gospodarowania wodami. Plany te stanowią podstawowe narzędzie współczesnej polityki wodnej, która kładzie nacisk na ochronę różnorodności biologicznej przy racjonalnym wykorzystani więcej »

Posiedzenie Rady Programowej AURY

1 kwietnia 2009 r. w Urzędzie Miasta Krakowa, w Pawilonie Wyspiańskiego odbyło się posiedzenie Rady Programowej naszego pisma. W obradach oprócz członków Rady uczestniczyli: prezes Krakowskiego Holdingu Komunalnego Marek Jaglarz, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania Henryk Kultys oraz prezes-redaktor naczelny Wydawnictwa SIGMA-NOT Andrzej Kusyk. Uczestników spotkania powitał zastępca prezydenta Miasta Krakowa profesor Wiesław Starowicz: Szanowni Państwo, po raz kolejny serdecznie witam w imieniu Prezydenta Miasta prof. Jacka Majchrowskiego. To dla nas duży zaszczyt, że Rada Programowa chce spotykać się w naszym urzędzie. Sądzę, że oznacza to, iż nasze działania należy zaliczyć do dobrych i mogą być promowane w artykułach jako przykłady dla innych regionów kr więcej »

RECENZJE

Czy tur powróci do polskich lasów Jest to pierwsza w języku polskim, natomiast druga w literaturze światowej książka poświęcona opisowi tura, jego historii, zwyczajach, warunkach bytowania, a także wyniki badań genetycznych poświecone temu zwierzęciu. Pomysłodawcą programu badawczego, którego celem jest odtworzenie wymarłego gatunku ze starożytnego DNA metodą klonowania jest Polska Fundacja Odtwarzania Tura założona przez prof. Mirosława Rybę, neurochirurga, myśliwego, podróżnika, znawcę zwierząt zbliżonych do tura, oraz współautora książki. Pozostali współautorzy to lekarz weterynarii, znawca zwierząt domowych i dzikożyjących Alexander Dzieduszycki oraz prof. Ryszard Słomski, biochemik i genetyk. Opis gatunku odnajdujemy w trzech źródłach, po pierwsze na rysunkach reliefach więcej »

Rezolucja Rady Miasta Krakowa

Upływa 50 lat od rozpoczęcia budowy i działalności kombinatu metalurgicznego i powstania miasta Nowa Huta. Znane są wielorakie negatywne konsekwencje decyzji usytuowania tej inwestycji w pobliżu Krakowa. Dotyczą one szczególnie dewastacji środowiska i zasobów kultury. Stworzony został jednak znaczący dorobek materialny w postaci infrastruktury przemysłowej i cywilizacyjnej. W okresie zachodzących przemian i procesów integracyjnych z Unią Europejską, jak również narastającej konkurencji na rynku stali, Kombinat HTS znalazł się w trudnej sytuacji ekonomicznej, co wiąże się z ograniczeniem produkcji i koniecznością zmniejszenia ilości miejsc pracy. Rosną równocześnie koszty utrzymania wyłączonych z eksploatacji obiektów i opuszczonych terenów. Brak jest oczekiwanych efekt więcej »

Uzgadnianie inwestycji w parku krajobrazowym

WOJCIECH RADECKI

PYTANIE: Czy regionalny dyrektor ochrony środowiska musi uzgodnić decyzję o warunkach zabudowy na terenie parku krajobrazowego, jeżeli zakaz podejmowania takiej inwestycji nie został wprowadzony w rozporządzeniu o utworzeniu parku krajobrazowego? Dyrektor Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich ODPOWIEDŹ: Przepisy art. 64 w związku z art. 53 ust. 4 pkt 8 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (DzU nr 80, poz. 717 ze zm.) wymagają uzgodnienia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska decyzji o warunkach zabudowy w odniesieniu do obszarów objętych ochroną na podstawie przepisów ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (DzU nr 92, poz. 880 ze zm.) innych niż parki narodowe (gdyby chodziło o park narodowy, organem uzgadniającym byłb więcej »

Wody podziemne w planie gospodarowania wodami w dorzeczu Odry

STANISŁAW STAŚKO ROBERT TARKA

Plany gospodarowania wodami w dorzeczu Odry i Wisły są przedmiotem szerokiej dyskusji i konsultacji społecznych, a ich podstawę stanowią projekty planów. Na przykładzie planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry widać rangę i znaczenie wód podziemnych w planowaniu gospodarki wodnej. Planowanie gospodarki wodnej wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego wszystkie elementy cyklu hydrologicznego - zarówno wód w strefie aeracji, tak ważnych dla rolnictwa, jak i wód powierzchniowych będących źródłem zaopatrzenia przemysłu, rolnictwa, rybołówstwa i rekreacji oraz wód podziemnych, przeznaczonych głównie dla celów komunalnych. Wody podziemne, niedostępne dla bezpośrednich obserwacji, sprawiają iż potoki i rzeki mimo braku opadów atmosferycznych przez trzy czw więcej »

Zbierać i utylizować

JOLANTA ZIENTEK-VARGA

Trwa porządkowanie przepisów dotyczących gospodarki odpadami niebezpiecznymi, czym zajmuje się przede wszystkim Ministerstwo Środowiska. Dzięki jego pracy od 1 stycznia br. obowiązuje nowa ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, a na podpis prezydenta czeka przyjęta przez Sejm 24 kwietnia br. ustawa o bateriach i akumulatorach. Obie ustawy są bardzo ważne z co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, wprowadzają nowoczesne przepisy dotyczące odpadów, które mają - jeśli nie są odpowiednie zbierane, odzyskiwane bądź utylizowane - ogromny, negatywny wpływ na stan środowiska. Po drugie zaś, baterie i akumulatory, a także sprzęt AGD i RTV używane są przez każdego. W związku z tym jest bardzo ważne, by te przedmioty codziennego użytku były odpowiednio zagospoda więcej »