SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

ELEKTRONIKA - KONSTRUKCJE, TECHNOLOGIE, ZASTOSOWANIA

Miesięcznik ISSN 0033-2089, e-ISSN 2449-9528 - rok powstania: 1960
Czasopismo Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) wydawane przy współpracy Komitetu Elektronikii Telekomunikacji PAN

Ocena czynności autonomicznego układu nerwowego na podstawie analizy zmienności amplitudy sygnału fotopletyzmograficznego

BARBARA WILK

Autonomiczny układ nerwowy odpowiada za utrzymanie homeostazy oraz regulację czynności różnych narządów człowieka. W diagnostyce układu autonomicznego szczególne miejsce, z uwagi na nieinwazyjny charakter i dużą powtarzalność wyników, zajmują standaryzowane metody badania układu sercowo - naczyniowego. Ubytek czynności lub nadreaktywność części współczulnej bądź przywspółczulnej układu auto [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 519,00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 467,10 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 450,00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 225,00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 112,50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

ACCINO 2 - a microprocessor measurement system with IMEMS accelerometers and gyroscope for testing road restraint systems

PAWEŁ PAWŁOWSKI ADAM DĄBROWSKI

aCCino 2 is a microcontroller based measurement arrangement for testing road restraint systems with measurement and computation of: ASI (acceleration severity index), THIV (theoretical head impact velocity) and PHD (post-impact head deceleration). These parameters are needed to test and certify new road restraint systems in Europe according to PN-EN 1317- 1: 1998 [1] standard. Nowadays in Eu więcej »

Amperometryczne oznaczanie przeciwciał anty-CRP znakowanych fosfatazą alkaliczną

BEATA KAZIMIERCZAK DOROTA PIJANOWSKA

Białko C-reaktywne (CRP) należy do białek fazy ostrej i jest jednym z najlepszych niespecyficznych biochemicznych markerów stanów zapalnych, np. w chorobie niedokrwiennej serca. Według standardów amerykańskich, na podstawie stężenia CRP we krwi wyodrębnia się odpowiednio 3 grupy ryzyka przeżyć bez zdarzeń sercowo-naczyniowych: do 1 mg/L niskie, 1...3 mg/L średnie oraz powyżej 3 mg/L wysokie więcej »

Analiza przepływowa artykułów spożywczych zawierających pomidory za pomocą potencjometrycznej matrycy czujników na stałym podłożu

PATRYCJA CIOSEK MARTA KUCHAREK AGATA GRABIAS ANNA KUTYŁA DOROTA PAWŁOWSKA ANNA PIASECKA WOJCIECH WRÓBLEWSKI

Potrzeba kontroli stanu środowiska, procesów przemysłowych czy jakości wyrobów przyczyniła się do prowadzenia prac nad miniaturyzacją elektrod jonoselektywnych. Miniaturyzacja sensorów chemicznych umożliwia analizę niewielkich objętości próbek, co ma ogromne znaczenie przede wszystkim w diagnostyce medycznej. W analizach środowiskowych miniaturyzacja w znacznym stopniu ogranicza zużycie duży więcej »

Analiza stosunku mocy sygnału do mocy szumu czujnika NO2

JACEK WOJTAS

W Instytucie Optoelektroniki WAT opracowano optoelektroniczny czujnik dwutlenku azotu (NO2) o czułości wynoszącej 0,2 ppb. Zastosowano w nim technikę CEAS (ang.: Cavity Enhanced Absorption Spectroscopy), która jest modyfikacją metody CRDS (ang.: Cavity ring Down Spectroscopy) polegającą na pozaosiowym sprzężeniu lasera i wnęki optycznej. W metodzie tej impuls światła zostaje wprowadzony do w więcej »

Application of semiconductor sensors for quality control of food products

VITALY ZARAPIN VALERY LUHIN PAWEŁ ŻUKOWSKI TOMASZ KOŁTUNOWICZ

Semiconductor sensors represent an independent class of analytical devices and make possible to get reliable, quick and easily processed information. Their use gives the possibility of control, diagnostics and management of various processes, as well as the possibility of analyzing indications of raw material and final product quality. The application of semiconductors in this field can be q więcej »

Badania możliwości wykorzystania optycznej detekcji koncentracji wodoru rozpuszczonego w izolacji olejowej do diagnostyki transformatora

ERWIN MACIAK MARIAN URBAŃCZYK TERESA BUCHACZ ZBIGNIEW OPILSKI

Zawartość gazów rozpuszczonych w oleju transformatorowym świadczy o rozwijającym się procesie degradacji izolacji, który jest wywołany wewnętrzną usterką. Przyczynę usterki można określić, a także ocenić stopień zagrożenia transformatora i ustalić sposób postępowania w oparciu o badania składu i koncentracji gazów. Powszechnie stosowaną metodą diagnostyczną jest diagnostyka DGA (Dissolved Ga więcej »

Badania nad aktywnością powierzchniową soli lipofilowych stosowanych w membranach elektrod selektywnych na jony azotanowe

MARTA KUCHAREK KAMIL WOJCIECHOWSKI WOJCIECH WRÓBLEWSKI

Najważniejszym elementem jonoselektywnych sensorów potencjometrycznych jest membrana jonoselektywna. Do konstrukcji takich czujników najczęściej stosowane są membrany polimerowe, szklane bądź krystaliczne. Idealna membrana powinna być selektywna, niewrażliwa na zjawiska adsorpcji oraz mieszanie próbki. Powinna również charakteryzować się stabilnym i odtwarzalnym potencjałem. Typowa polimero więcej »

Badania struktur warstwowych typu tlenek metalu - pallad w układzie z akustyczną falą powierzchniową do detekcji gazów

WIESŁAW JAKUBIK MARIAN URBAŃCZYK ERWIN MACIAK HENRYK URZĘDNICZOK

Koncepcja warstwowych struktur sensorowych, typu: tlenek metalu - pallad, stwarza nowe możliwości detekcji gazów w takich układach sensorowych. Przez wykorzystanie oddziaływań akustoelektrycznych (zmiana prędkości fali powierzchniowej w wyniku zmiany przewodności elektrycznej struktury) można uzyskać układy o niezwykle dużej czułości. W zależności od zastosowanych materiałów, oddziaływania więcej »

Badania wpływu temperatury na czujniki gazów z akustyczną falą powierzchniową

HENRYK URZĘDNICZOK WIESŁAW JAKUBIK

Czujniki gazów wykonywane są w przy wykorzystaniu różnorodnych technologii, w tym technologii wykorzystującej zjawisko propagacji akustycznych fal powierzchniowych (fal Rayleigha) [1, 2]. Zastosowanie odpowiednio dobranych warstw sensorowych sprawia, że czujniki te wykazują korzystne właściwości metrologiczne (czułość i dokładność). Zasada działania czujnika stężenia gazu z wykorzystaniem pr więcej »

Badanie cienkowarstwowego bolometru LSFO

ANDRZEJ ŁOZIŃSKI PAWEŁ WIERZBA SYLWIA PISKORSKA

Kontynuując prace nad nowymi technologiami i materiałami elektronicznymi opracowano cienkowarstwowy bolometryczny detektor podczerwieni wykorzystujący niestechiometryczne lantanowo- strontowo żelazowe tlenki typu perowskitu [1]. Tlenek lantanowo-strontowo żelazowy (La,Sr)FeO3 (LSFO) jest roztworem stałym tlenku lantanowo żelazowego LaFeO3 i strontowo żelazowego SrFeO3, w którym jony lantanu więcej »

Badanie przemysłowego łącza światłowodowego

ARKADIUSZ HULEWICZ GRZEGORZ WICZYŃSKI

Do transmisji sygnałów cyfrowych obok powszechnie stosowanych łączy "miedzianych", coraz powszechniej wykorzystywane są łącza światłowodowe. Charakteryzują się one wieloma zaletami, wśród których należy wymienić: separację galwaniczną nadajnika i odbiornika, odporność na zakłócenia elektromagnetyczne, trudność w podsłuchiwaniu przesyłanych informacji [1, 2]. Łącza wykorzystujące światłowody więcej »

Bezprzewodowe sieci transmisji danych w zastosowaniach sensorowych

JACEK STĘPIEŃ KONSTANTY MARSZAŁEK

Bardzo intensywnie upowszechniające się aplikacje wykorzystujące szeroko rozumiane układy sensorowe wymagają stworzenia odpowiedniej, specyficznej infrastruktury komunikacyjnej, pozwalającej na zbieranie danych, a jednocześnie umożliwiającej budowanie rozproszonych systemów sensorowych. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że do celów tak pojętej komunikacji najwygodniej byłoby wykorzystać szero więcej »

Budowa cząsteczki gazu a parametry rezystancyjnych czujników gazu

HELENA TETERYCZ PATRYK HALEK JULITA SZCZEPAŃSKA

Powszechnie wiadomo, że czujniki chemiczne to proste rezystory ceramiczne służące do przekształcenia sygnałów chemicznych na sygnał analityczny nadający się do odczytu. Składają się one z części receptorowej oraz przetwornikowej. Część receptorowa, najistotniejsza część sensora, odpowiedzialna jest za odbieranie i przekształcenie informacji chemicznej na zmiany parametrów czujnika. To odbier więcej »

Czujnik pola magnetycznego z nanokrystalicznym rdzeniem o specjalnej konstrukcji

STANISŁAW MOSKOWICZ

Transduktorowe czujniki pola magnetycznego wykorzystuje się do pomiarów słabych stałych i wolno zmiennych pól magnetycznych [1-3]. Są one stosowane w różnych dziedzinach nauki i techniki: badaniach geofizycznych, geologicznych, testowaniu materiałów, nawigacji a także technice kosmicznej. O ich zastosowaniach zadecydowała wysoka stabilność temperaturowa czułości i poziomu zera oraz niskie sz więcej »

Czujniki i przetworniki pomiarowe w sieci przemysłowej M2 M

MARIUSZ GÓRNIAK KRZYSZTOF KRYWALD ROMUALD MASNICKI

Powszechnie stosowaną praktyką w wymianie informacji pomiędzy elementami systemów technicznych jest wykorzystywanie połączeń kablowych, w których sygnały elektryczne, bądź rzadziej optyczne, przenoszą dane [1-3]. W poszczególnych systemach transmitowana informacja może mieć postać zarówno analogową, jak i cyfrową, a jej nośnikiem mogą być sygnały analogowe lub cyfrowe. Do przesyłania danych więcej »

Czujniki światłowodowe nowej generacji do pomiarów naprężeń w strukturach kompozytowych w czasie rzeczywistym

ANDRZEJ W. DOMAŃSKI ANNA BOCZKOWSKA KAZIMIERZ JĘDRZEJEWSKI PIOTR LESIAK LECH LEWANDOWSKI TOMASZ R. WOLIŃSKI

Rozwój współczesnej techniki uwzględnia potrzeby oszczędzania energii i tym samym ochrony środowiska. Stąd tendencja do zastępowania metali w konstrukcjach maszyn i urządzeń, a także w pojazdach i maszynach latających znacznie lżejszymi nowoczesnymi materiałami kompozytowymi. Powstają one w wyniku połączenia składników o różnych właściwościach, dlatego też częściej niż inne materiały narażon więcej »

Dokładność mostka z czujnikami Pt100

ZYGMUNT L. WARSZA

Zakres względnych zmian rezystancji wielu czujników, w tym i termorezystorów platynowych jest szeroki. Do pozyskiwania i wstępnego przetwarzania ich sygnału na wejściu torów pomiarowych często stosuje się odchyłowy mostek rezystancyjny. Aby umożliwić wymianę czujników, układ pomiarowy kalibruje się według ich charakterystyki znamionowej i wyposaża w możliwości adjustacji. Ponieważ czujniki s więcej »

Dwubarwny lidar rozproszeniowy do zdalnej detekcji aerozoli naturalnych i sztucznych

MICHAŁ MUZAL ZYGMUNT MIERCZYK MAREK ZYGMUNT ANDRZEJ GAWLIKOWSKI ANDRZEJ GIETKA PIOTR KNYSAK ANDRZEJ MŁODZIANKO WIESŁAW PIOTROWSKI MIROSŁAWA SZOPA JACEK WOJTANOWSKI

Zadaniem lidara rozproszeniowego jest analiza sygnałów rozproszonych od obiektów znajdujących się na drodze promieniowania wiązki laserowej emitowanej przez układ nadawczy. Celem realizowanych prac naukowo-badawczych nad opracowaniem systemu zdalnego wykrywania aerozoli jest detekcja przez układ odbiorczy lidara sygnałów rozproszonych od sztucznych chmur aerozolowych, pozwalających na podsta więcej »

Dwupasmowy cyrkulator falowodowy

TADEUSZ MRÓZ JERZY MICHAŁOWSKI RYSZARD FRENDER MICHAŁ ŻEBROWSKI

W technice radarowej zastosowanie znajdują sygnały sondujące o znacznie różniących się od siebie częstotliwościach, np. z pasm C i X. Użycie takich sygnałów daje możliwość lepszego poznania cech obiektu oświetlanego. Technika ta jest stosowana w radarach pogodowych [1, 2]. Umożliwia ona precyzyjne określenie właściwości chmur, zawartości wody, wielkości drobin gradu lub śniegu. We wspomnian więcej »

Dynamometr do zastosowań w badaniach postępu procesu rehabilitacji

ANDRZEJ KOZYRA MARCIN BEDNARSKI

Postęp w opracowywaniu i ulepszaniu metod rehabilitacji wymaga dysponowania odpowiednimi przyrządami pomiarowymi umożliwiającymi dokonywanie obiektywnych ocen osiąganych wyników. Istotnym czynnikiem pozwalającym oceniać wyniki rehabilitacji jest pomiar siły mięśniowej za pomocą dynamometru [1, 2]. Dostępne w handlu urządzenia nie pozwalają na automatyczną rejestrację danych pomiarowych, co j więcej »

Efektywne, niskotemperaturowe osadzanie tlenku indowo-cynowego (ITO) metodą impulsowego rozpylania magnetronowego

BARTŁOMIEJ CICHY WITOLD POSADOWSKI ANNA GÓRECKA-DRZAZGA

Przewodzące i przezroczyste tlenki pełnią bardzo ważną rolę, głównie jako aktywne oraz pasywne elementy w urządzeniach elektronicznych oraz optoelektronicznych. Materiały te charakteryzują się wysoką transmitancją w obszarze widzialnym (VIS), wysoką reflektancją w zakresie podczerwieni (IR) oraz przewodnictwem elektrycznym zbliżonym do metalicznego [1]. Ze względu na swe specyficzne właściwo więcej »

Electrical properties of porous nanocrystalline undoped ceria oxygen sensor

SEBASTIAN MOLIN MARIA GAZDA PIOTR JASIŃSKI ANTONI NOWAKOWSKI

Gas sensors are becoming indispensable in many applications. They play important role in controlling our everyday environment. Nowadays many gas sensors are commercially available, either for poisonous species (nox, Sox) or for other gases, e.g. hydrogen, nitrogen, oxygen, alcohols etc [1]. research trend in this discipline is connected with improving sensor response time and stability in lo więcej »

Energia aktywacji i mechanizm przewodzenia w polimerowych czujnikach wilgotności z polietylenoiminy

BOGDAN CHACHULSKI GRZEGORZ JASIŃSKI PIOTR JASIŃSKI ANTONI NOWAKOWSKI

Oddziaływania pomiędzy cząsteczkami pary wodnej z filmem polimeru w dużym stopniu zależą od temperatury. Mechanizm procesów sorpcyjnych może być opisywany w oparciu o analizę wartości funkcji termodynamicznych. Zmiana entalpii adsorpcji H jest funkcją stopnia związania adsorbatu z polimerem, a zmiana energii swobodnej G określa tendencje systemu gaz/polimer do oddziaływań wzaje więcej »

Experimental characterization of the qualitative errors in time-of-flight laser range measurements

PIOTR SKRZYPCZYŃSKI

Range sensors, such as laser range finders and laser scanners are today the most widely used exteroceptive sensors in mobile robotics. However, mobile robots operate in real-time in a changing and unpredictable environment, thus it is quite hard to ensure, which object in the environment caused the given range measurement. This uncertainty is of qualitative type, i.e. it cannot be described więcej »

Formation of thin polyaniline films by means of ionic sputtering in crossed electromagnetic field

ZENON HOTRA PAVLO STAKHIRA ZYNOVIY SHANDRA VLADYSLAV CHERPAK IRYNA KREMER DMYTRO VOLYNYUK MARIUSZ SKOCZYLAS

Polymers with their own electron conduction constitute one of the most interesting classes of organic semiconductor materials [1]. Such polymers pose semiconductor properties [2] caused by the presence of π-electron bonds. From the practical point of view, polyaniline (PAN) which is the simple nontoxic synthesis of high sensitivity to outer factors and high reproductively of optical pro więcej »

Fotoniczne światłowody ciekłokrystaliczne jako całkowicie światłowodowe układy czujnikowe

TOMASZ R. WOLIŃSKI MIŁOSZ CHYCHŁOWSKI ALEKSANDRA CZAPLA ROMAN DĄBROWSKI ANDRZEJ W. DOMAŃSKI SŁAWOMIR ERTMAN KAROL GODYŃ EDWARD NOWINOWSKI-KRUSZELNICKI MARZENA TEFELSKA JAN WÓJCIK

W ciągu ostatnich dziesięciu lat światłowody fotoniczne stały się przedmiotem wielu intensywnych badań naukowych [1]. Szczególną uwagę skoncentrowano na możliwości wypełniania powietrznych otworów światłowodu fotonicznego różnymi substancjami zmieniającymi właściwości propagacyjne światła w światłowodzie. Dzięki obecności takiego wypełnienia możliwe stało się zarówno przestrajanie tzw. prze więcej »

Generator cyfrowy do współpracy z czujnikami pomiarowymi

MICHAŁ BOŁTRUKIEWICZ

Problem generacji sygnałów przeznaczonych do współpracy z czujnikami pomiarowymi obejmuje dwie grupy zagadnień. Pierwszą z nich stanowi wytwarzanie sygnałów "zasilających", z których korzystają m.in. używane do pomiaru odległości czujniki LVDT, pracujące w konfiguracji transformatora różnicowego. Druga grupa zagadnień dotyczy symulacji sygnałów pomiarowych, wykorzystywanych do testowania, k więcej »

Immobilizacja koenzymu (NAD/NADH) w polipirolu osadzanym elektrochemicznie na powierzchni czujnika amperometrycznego

AGNIESZKA KOSSAKOWSKA DOROTA G. PIJANOWSKA JERZY KRUK WŁADYSŁAW TORBICZ

Dinukleotyd nikotynamidoadeninowy (NAD) jest koenzymem biorącym udział w reakcjach redoks, katalizowanych przez enzymy z grupy dehydrogenaz. Pełni on funkcję nośnika atomów wodoru - zredukowany koenzym (NADH) przekazuje grupie karbonylowej substratu dwa elektrony i proton, czyli anion wodorkowy (H-). Aby uniknąć stosowania drogiego koenzymu w ilości stechiometrycznej, należy zastosować syste więcej »

Integrated microsensor array for the recognition of tea and herbal products

PATRYCJA CIOSEK WOJCIECH WRÓBLEWSKI

Electronic tongue systems are devices that couple sensor arrays with chemometric tools in order to read out sample characteristics (quality, origin, type, etc.). Usually, separate sensors form the sensor array based on e.g. macro-scale potentiometric electrodes [ , 2]. there have been few attempts to construct sensor arrays integrated on one substrate, because those devices work in simplifie więcej »

Komputerowy system kontroli eksperymentu i akwizycji sygnałów spektroskopowych

ADAM BUCZEK GUSTAW SZAWIOŁA EWA STACHOWSKA WOJCIECH KOCZOROWSKI ADRIAN WALASZYK DANUTA STEFAŃSKA ANDRZEJ JAROSZ BOGUSŁAW FURMANN

Projektowanie czujników optoelektronicznych wymaga określenia wpływu działania światła na właściwości elementu czynnego czujnika lub - prowadząc rozumowanie odwrotne - ustalenie, jak parametry badanej substancji i zewnętrzne, oddziałujące na nią czynniki wpływają na emitowane przez nią promieniowanie i jego spektrum. Te parametry i czynniki to na przykład: skład chemiczny, technologia wykona więcej »

Koncepcja jednoatomowego czujnika pola elektrycznego typu FM

GUSTAW SZAWIOŁA ADAM BUCZEK WOJCIECH KOCZOROWSKI DAWID KUCHARSKI PIOTR MAZEREWICZ ADRIAN WALASZYK EWA STACHOWSKA

Obecny dynamiczny rozwój nanotechnologii wymusza powstawanie zupełnie nowych narzędzi, pierwszorzędną role odgrywają tu mikroskopy sił atomowych [1]. Stosowane w tych urządzeniach czujniki-igły są rozwiązaniami mechanicznymi, z natury rzeczy niezwykle czułymi na zakłócenia w postaci drgań. Charakterystyczne rozmiary badawczego narzędzia przekraczają znacznie wymiary badanych nanoobiektów, a więcej »

Laserowe wykrywanie obiektów podwodnych - analizy zasięgowe

JACEK WOJTANOWSKI MAREK ZYGMUNT

Podwodna teledetekcja laserowa, szczególnie realizowana za pomocą układu generacji i detekcji, umieszczonego ponad poziomem wody jest techniką pomiarową, której realna skuteczność uzależniona jest od wielu czynników, wynikających zarówno z charakterystyk wody morskiej, jak i aktualnych warunków atmosferycznych. Na rys. 1. przedstawiono schematycznie zjawiska, które zachodzą w obszarze propag więcej »

Metrologiczne problemy związane z detekcją za pomocą kamery CCD sygnałów emitowanych z matrycy LED

JOANNA PARZYCH MICHAŁ BOŁTRUKIEWICZ AGNIESZKA SPŁAWSKA Zbigniew KRAWIECKI

Przetworniki obrazu bazujące na matrycach CCD lub CMOS są coraz częściej stosowane jako narzędzia do obserwacji i gromadzenia danych w systemach pomiarowych. Jednym z zastosowań jest rejestracja zjawisk luminescencyjnych przy użyciu kamery z matrycą CCD. W niniejszej pracy przedstawiono wybrane problemy metrologiczne związane z detekcją tego typu zjawisk, a w szczególności z rejestracją za więcej »

Mikroprocesorowy miernik rozkładu temperatury w profilu gleby

KAMIL WIŚNIEWSKI HELENA TETERYCZ ANDRZEJ ŻYROMSKI WOJCIECH SIEMASZKO

Jednym z istotnych czynników środowiska jest temperatura gleby. Parametr ten, ze względu na swoją ważność znajduje się na liście elementów agrometeorologicznych, które podlegają systematycznym pomiarom [8]. Zmienność temperatury w profilu gleby w istotny sposób wpływa na przebieg wegetacji roślin oraz na kształtowanie się zasobów wodnych gleby [1-3]. Znajomość rozkładu temperatury w profilu więcej »

Mikroreaktor do prowadzenia reakcji nitrowania z wielopunktowym pomiarem ciśnienia i temperatury

PAWEŁ KNAPKIEWICZ JAN A. DZIUBAN BOGDAN LATECKI

Kontrola reakcji chemicznej przebiegającej w kanałach mikroreaktora, szczególnie reakcji egzotermicznych, w tym nitrowania węglowodorów, jest zagadnieniem trudnym ale istotnym. Lokalne wzrosty temperatury (tak zwane Hot Points), tym samym gwałtowne wzrosty ciśnienia, mogą prowadzić do niekontrolowanego przebiegu reakcji, również do eksplozji. Pomiar ciśnienia i temperatury wewnątrz mikroreak więcej »

Mikroreaktor do prowadzenia reakcji nitrowania z wielopunktowym pomiarem ciśnienia i temperatury

PAWEŁ KNAPKIEWICZ JAN A. DZIUBAN BOGDAN LATECKI

Mikroreaktor do prowadzenia reakcji nitrowania z wielopunktowym pomiarem ciśnienia i temperatury

PAWEŁ KNAPKIEWICZ JAN A. DZIUBAN BOGDAN LATECKI

Mikrostruktura i parametry warstw gazoczułych na bazie SnO2 otrzymanych metodą zol-żel

GRZEGORZ HALEK HELENA TETERYCZ KAMIL WIŚNIEWSKI

W ostatnich kilkudziesięciu latach obserwuje się dynamiczny rozwój wszelkiego rodzaju sensorów. W szczególności intensywne badania prowadzone są nad czujnikami chemicznymi, gdyż bardzo często od ich jakości zależy nie tylko zdrowie ale i życie ludzi. Obecnie badania prowadzone w tym zakresie, koncentrują się na poszukiwaniu nowych materiałów sensorowych oraz na optymalizacji procesu technolo więcej »

Mikrosystemy w pomiarach biochemicznych

WŁADYSŁAW TORBICZ DOROTA G. PIJANOWSKA MAREK DAWGUL

Zapotrzebowanie na systemy pomiarowe wielkości biochemicznych ma źródło w masowym ich wykorzystaniu w diagnostyce medycznej, ochronie środowiska oraz konieczności monitorowania różnych procesów w przemyśle spożywczym, chemicznym i farmaceutycznym, w tym w biotechnologii. Współczesnym metodom analitycznym i systemom do kontroli zawartości różnych składników chemicznych i biochemicznych są st więcej »

Miniaturowe źródła światła wykorzystujące emisję polową z nanorurek węglowych

BARTŁOMIEJ CICHY ANNA GÓRECKA-DRZAZGA JAN DZIUBAN

Lab-on-chipy wykorzystują najczęściej optyczną detekcję sygnałów analitycznych z wykorzystaniem metod fluorometrycznych. Źródłami wzbudzającymi są lasery lub diody LED o widmie emisji dobranym do danego chromoforu. Wadą tych źródeł jest trudna integracja on-chip, czyli bezpośrednio w obrębie chipu. Rozwiązaniem problemu może być opracowanie miniaturowego polowego źródła światła, emitującego więcej »

Miniaturowy system do prowadzenia reakcji PCR czasu rzeczywistego do taniego i masowego wykrywania patogenów żywności

RAFAŁ WALCZAK JAN A. DZIUBAN JAN KOSZUR DANG DUONG BANG JESUS MIGUEL RUANO-LOPEZ

Choroby człowieka wywołane obecnością patogenów bakteryjnych w złej jakości lub źle przechowywanej żywności są powszechnym i kosztownym problemem. Efektywne zapobieganie skażeniom możliwe jest tylko wtedy, gdy testy bakteriologiczne będą tanie i prowadzone na masową skalę u producentów i dystrybutorów żywności, czyli w miejscach, w których wystąpienia skażenia jest najbardziej prawdopodobne. więcej »

Model matematyczny zmiany rezystancji czujnika Pt100 podczas impulsowego wymuszenia prądowego

JAKUB WOJTURSKI ANNA SZLACHTA

Rezystancyjne metalowe czujniki temperatury są jednymi z najważniejszych elementów przemysłowych systemów do pomiaru i kontroli temperatury [1]. W przemyśle wykorzystywane są głównie czujniki platynowe [2, 3], dla których model matematyczny statycznej funkcji przetwarzania R( ϑ) zapisuje się zwykle w postaci wielomianu czwartego stopnia [4]: ( ) gdzie: R0 - rezystancja znamionowa, A, B więcej »

Modeling of the light scattering process in a planar waveguide with liquid crystal core

ANDRIY FECHAN MARYAN SHYMCHYSHYN VASYLYY LEVENETS MARIUSZ SKOCZYLAS

The light scattering by the liquid crystals (LC) confocal domain is the subject to the theory of the Rayleigh-Gans scattering. this is a scattering process of particles where a wave-length is equivalent. According to this light scattering theory, p value is the basic parameter which determines the scattering indicatrix and the transparency of the system: ( ) where R is the radius of s więcej »

Możliwości optymalizacji błędów czujników danych aerodynamicznych stosowanych w zintegrowanych systemach awionicznych

ZDZISŁAW SZPORKA ANDRZEJ SZELMANOWSKI TADEUSZ KWIATKOWSKI

Jednym z tematów realizowanych w Zakładzie Awioniki ITWL jest elektroniczna integracja urządzeń i podsystemów (m.in. pilotażowych, nawigacyjnych, radionawigacyjnych, łączności i uzbrojenia) w jeden system awioniczny [1]. Proces realizacji zawiera kilka etapów, a jednym z ważniejszych jest etap określania funkcji i dokładności przetwarzania parametrów pilotażowo-nawigacyjnych przez system aw więcej »

Możliwości optymalizacji błędów czujników danych inercjalnych stosowanych w zintegrowanych systemach awionicznych

SŁAWOMIR MICHALAK ANDRZEJ SZELMANOWSKI ANDRZEJ CIEŚLIK

Jedną z podstawowych informacji na pokładzie każdego statku powietrznego są dane o parametrach lotu stanowiące tzw. informacje pilotażowo-nawigacyjne, konieczne do prowadzenia lotu zarówno w załogowych jak i bezzałogowych obiektach latających. Dokładność (a zatem i błędy) określania takich wielkości fizycznych jak kąty orientacji przestrzennej i współrzędne pozycji nawigacyjnej w decydujący więcej »

Multivariate analysis of signals from array of semiconductor gas sensors

ADAM SZPAKOWSKI CUMA TYSZKIEIWCZ TADEUSZ PUSTELNY

From the practical point of view, the solid-state gas sensors based on Sno2 are the most important ones due to their high sensitivity, good accuracy, short response time, good stability and suitability to portable instruments [1-3]. The major disadvantage of tin-oxide based sensor is their non-selectiveness and cross-sensitivity [1-3]. Selectivity can be enhanced by means of catalytic oxidat więcej »

Neuronowa hodowla in vitro na matrycach mikroelektrod (MEAS) jako biosensor do detekcji toksyn i neurotoksyn

TOMASZ SOBAŃSKI HELENA HOGBERG MAURICE WHELAN ANNA PRICE

W ostatnich latach odnotowuje się wzrost zainteresowania metodami wykorzystującymi testy in vitro w szeroko rozumianej toksykologii i farmakologii. W testach tych wykorzystuje się hodowle in vitro, które zazwyczaj ograniczone są do jednego typu tkanki lub nawet jednej linii komórkowej. Podejście takie umożliwia zredukowanie stopnia złożoności modelu i pozwala na badanie poszczególnych mechan więcej »

Niskomocowa metoda przetwarzania danych w paśmie podstawowym dla bezprzewodowych sieci sensorowych z wykorzystaniem układów FPGA

ŁUKASZ KRZAK DOMINIK RZEPKA

Jednym z najważniejszych parametrów bezprzewodowej sieci sensorowej [1] jest ilość energii, wymagana do jej funkcjonowania w założonym okresie czasu. Ograniczając pobór mocy, jaką potrzebuje pojedynczy węzeł takiej sieci do odbioru danych radiowych, można efektywnie zwiększyć jego czas pracy. Jest to szczególnie istotne w bezobsługowych sieciach sensorowych, posiadających zdolność samoorgran więcej »

Nowości techniki

Urządzenia audio firmy PHILIPS. - jeśli dźwięk jest dla ciebie naprawdę ważny. Tej wiosny w ofercie Philips pojawiło się wiele nowych urządzeń audio. Dzięki nim można słuchać naszej ulubionej muzyki podczas spaceru, w podróży, czy w domowym zaciszu. Wysoka jakość dźwięku Nowe przenośne odtwarzacze GoGear zaprojektowano z myślą o spełnieniu wymagań ludzi zapracowanych, umożliwiając im s więcej »

Nowy typ przepływowego mikrokonduktometru bezkontaktowego

MARCIN JUCHNIEWICZ MAREK EKIELSKI MICHAŁ CHUDY ZBIGNIEW BRZÓZKA ARTUR DYBKO

Pomiar konduktometryczny polega na pomiarze przewodnictwa roztworu. Ze względu na rodzaj pomiaru konduktometrię można podzielić na: konduktometrię bezpośrednią (pomiar czystości wody, kontrola przebiegu reakcji), miareczkowanie konduktometryczne (miareczkowania alkacymetryczne, strąceniowe, redoksometryczne i kompleksometryczne). Inny podział metod konduktometrycznych wynika z konstrukcji de więcej »

Numeryczno-eksperymentalna metodyka badania mikrobelek z piezoelektryczną warstwą azotku aluminium

MICHAŁ JÓŹWIK KATARZYNA KRUPA CHRISTOPHE GORECKI PATRICK DELOBELLE LAURENT HIRSINGER

Ruchome struktury mikromechaniczne wykonywane są w procesach mikroobróbki powierzchniowej lub/i objętościowej poprzez osadzanie cienkich warstw na powierzchni podłoża i kształtowanie za pomocą technik litograficznych oraz trawienia. Ze względu na zmianę skali, użycie różnych materiałów i technik ich wytwarzania właściwości mechaniczne otrzymanych struktur są silnie uzależnione od procesów te więcej »

Ocena parametrów metrologicznych mikromechanicznych dźwigni piezorezystywnych

MIROSŁAW WOSZCZYNA PAWEŁ JANUS PIOTR GRABIEC ANDRZEJ KOLEK TEODOR GOTSZALK I.W. RANGELOW

Dźwignia sprężysta jest podstawowym mikromechanicznym przyrządem badawczym, wykorzystywanym do oceny zjawisk zachodzących w mikro- i nanoskali. Najczęściej zbudowana jest z monokrystalicznego krzemu bądź azotku krzemu. W mikroskopii bliskich oddziaływań dźwignia znajduje zastosowanie w wysokorozdzielczych badaniach topografii powierzchni, przewodności elektrycznej oraz cieplnej, twardości ma więcej »

Optical properties of vacuum deposited poly(o-toluidine) films in integral and fibre optics to use

ZENON HOTRA PAVLO STAKHIRA VLADYSLAV CHERPAK IRYNA KREMER DMYTRO VOLYNYUK MARIUSZ SKOCZYLAS

Elements basis of fibre and integral optical devices are mainly based on application of electro-physical effects in solids, semiconductors, thin and thick film materials and waveguides. Latest achievements in technology of polymers with proper electronic conduction as well as the study of electro-physical, electro-chromic effects, photosensitivity and luminescence along with unique propertie więcej »

Optyczny układ pomiarowy zewnętrznej średnicy membrany kapilarnej

WŁODZIMIERZ ŁUKASIK TADEUSZ PAŁKO ANDRZEJ PIĄTKIEWICZ JÓZEF PRZYTULSKI

W procesach rozdzielania materii na skalę przemysłową wykorzystywane są różnorodne typy membran. Metodą chemicznej inwersji faz wytwarza się między innymi polimerowe membrany kapilarne [1, 2]. W celu zapewnienia prawidłowej jakości wytwarzanych membran, celowy jest pomiar zewnętrznej średnicy membrany kapilarnej podczas jej wytwarzania. Umożliwi to eliminację wad produkcyjnych, takich jak z więcej »

Oscylator pierścieniowy CMOS jako układ detekcji odkształcenia nanoczułych mikrosond krzemowych

PIOTR DUMANIA JAN ŁYSKO HELENA KŁOS MIROSŁAW GRODNER KARINA SKWARA DARIUSZ SZMIGIEL

Standardowymi rozwiązaniami elektronicznych układów pomiarowych wychylenia mikrobelek krzemowych są piezorezystory skonfigurowane w mostki Wheastone'a [1, 2] lub tranzystory MOS [3, 4]. Istnieje możliwość wykorzystania, jako układu detekcyjnego, bardziej złożonego układu CMOS - oscylatora pierścieniowego. Układ taki reaguje na odkształcenie belki zmianą częstotliwości drgań własnych i więcej »

Pętlowy mikrozgięciowy czujnik światłowodowy do pomiaru nacisku

JACEK KUSZNIER

Czujniki światłowodowe ze względu na swoje liczne zalety (mają małe wymiary i ciężar, nie wytwarzają i nie są wrażliwe na zewnętrzne pola elektromagnetyczne, pozwalają na pomiar wielopunktowy i pomiar rozłożony) znajdują coraz większe zainteresowanie we współczesnej metrologii. Czujniki światłowodowe pozwalają również na budowę sieci czujników, a ponieważ nie występuje zagrożenie iskrzeniem, więcej »

Planarne sprzęgacze siatkowe do zastosowań w spektroskopii pola zanikającego

PAWEŁ KARASIŃSKI

Technologie planarne wytwarzania układów optycznych mają wiele zalet. Jednymi z najważniejszych są: możliwość realizacji struktur światłowodowych o wysokim kontraście współczynnika załamania, możliwość masowej produkcji oraz duża powtarzalność parametrów otrzymywanych struktur. Ponadto struktury planarne są względnie łatwe do optymalizacji. Światłowody planarne ze względu na naturalną, wynik więcej »

Platforma sensorowa dla mikroreaktora do prowadzenia reakcji nitrowania

PAWEŁ KNAPKIEWICZ JAN A. DZIUBAN BOGDAN LATECKI JAN KOSZUR DUSAN BOSKOVIĆ STEFAN LOEBBECKE

Reakcje nitrowania są skrajnie niebezpieczne. Do ich prowadzenia stosuje się stężone kwasy siarkowy i azotowy, produkty reakcji są kancerogenne, a sam proces zagrożony wybuchem. Zminimalizowanie zagrożeń możliwe jest przez zastąpienie reaktorów stacjonarnych układami przepływowymi wykorzystującymi mikroreaktory. Najczęściej są stosowane mikroreaktory szklane wykonane ze światłoczułego szkła więcej »

Pomiary czułości rezystancyjnych sensorów gazów

TADEUSZ PISARKIEWICZ WOJCIECH MAZIARZ

Do uzyskiwania sygnału w układach z użyciem sensorów gazów stosuje się różne konfiguracje pomiarowe, charakterystyczne dla danego typu sensora. W niniejszym artykule ograniczono się do sensorów półprzewodnikowych typu rezystancyjnego oraz do metod stosowanych w warunkach eksploatacyjnych. W takich warunkach nie stosuje się kosztownych zestawów uniwersalnych, typowych dla pomiarów laboratoryj więcej »

Pomiary pirometryczne w modelowaniu termicznym lampy halogenowej stosowanej w procesie RTP

MICHAŁ WARZECHA HENRYK JANKOWSKI LIDIA MAKSYMOWICZ TADEUSZ PISARKIEWICZ

Pirometryczny pomiar temperatury żarnika halogenowego dostarcza bardzo szybko informacji o promieniowanym strumieniu ciepła, przez co jest bardzo atrakcyjny w sterowaniu procesem RTP. Precyzyjne sterowanie źródłami ciepła ma decydujące znaczenie w efektywnym wykorzystaniu procesów RTP. Modelowanie transportu energii w tym silnie nieliniowym procesie pozwala na zbudowanie systemu sterowania, więcej »

Pomiary widm procesów spalania z wykorzystaniem spektrometru FTIR

WALDEMAR WÓJCIK SŁAWOMIR CIĘSZCZYK PIOTR KISAŁA PAWEŁ KOMADA

Spalanie jest procesem bardzo złożonym. Środowisko, w którym zachodzi jest zmienne i niejednorodne. Diagnostyka tego procesu wymaga pomiaru wielu wielkości fizycznych, z których najważniejsze to temperatura oraz skład spalin. Główne gazowe produkty spalania to dwutlenek węgla CO2, para wodna H2O oraz tlenek węgla CO i tlenki azotu NOx. Informację o ich zawartości można uzyskać poprzez pomiar więcej »

Pomiary wilgotności w procesie suszenia drewna

PRZEMYSŁAW OTOMAŃSKI LESZEK BOINSKI

Jednym z najważniejszych parametrów określających stan drewna jest jego wilgotność. W sposób decydujący wpływa ona na jego właściwości mechaniczne oraz fizyczne. Decyduje o wielkości skurczu i przydatności do obróbki mechanicznej. W pomiarach wilgotności drewna stosuje się pojęcia wilgotności względnej WW , jako stosunek masy wody zawartej w drewnie (wolnej i związanej) do masy drewna wilgot więcej »

Powłokowe struktury optyczno-aktywnych materiałów w czujnikach światłowodowych do zastosowań w systemach ekologicznych

WŁODZIMIERZ KALITA ZENON HOTRA PAVLO STAKHIRA VLADYSLAV CHERPAK MARIUSZ SKOCZYLAS

Coraz szybszy rozwój cywilizacyjny i pęd człowieka do wprowadzania nowych technologii pociąga za sobą nieunikniony wpływ na otaczające nas środowisko. W większym, bądź mniejszym stopniu ma to niestety negatywne skutki. Sytuacja taka, co jest obecnie mocno akcentowane, wymaga bardzo wnikliwej oceny stanu naturalnego środowiska i prowadzenia na bieżąco pomiarów jego wielu różnych parametrów, j więcej »

Przepływowy czujnik amperometryczny wykonany techniką LTCC

PIOTR KUREK KAROL MALECHA DOROTA G. PIJANOWSKA LESZEK J. GOLONKA

Cukrzyca jest chorobą polegającą na zaburzeniu metabolizmu, spowodowanym całkowitym lub częściowym brakiem sekrecji insuliny. Najwcześniejszym objawem choroby jest zaburzenie stężenia glukozy we krwi. W celu leczenia cukrzycy konieczne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi, tzn. w przedziale 4,7...7,5 mM [1]. Utrzymanie odpowiedniego poziomu pozwala uniknąć powikłań w postaci więcej »

Przybliżenia charakterystyki czujnika niskiej temperatury metodą minimaksu

MAJEWSKI PETRO MAŁACZIWSKI VIKTOR LOZBIN

Podczas badania temperaturowych charakterystyk czujników i ich czułości niezbędne jest otrzymanie takich zależności funkcyjnych, które z zadowalającą dokładnością odtwarzają zarówno charakterystykę czujnika, jak i jego czułość [1]. W pracy [1], w celu otrzymania takiego przybliżenia charakterystyki krzemowych diodowych czujników temperatury, zastosowano aproksymację metodą najmniejszych kwad więcej »

Realizacja skokowej zmiany aktywności jonów na membranie jonoselektywnej z wykorzystaniem elektrozaworów

ALICJA WIORA ADAM KLACZYŃSKI JÓZEF WIORA ANDRZEJ KOZYRA

Pomiary potencjometryczne należą do elektrochemicznych metod analitycznych, które prowadzone są w warunkach bezprądowych. Ogniwo pomiarowe składa się z dwóch elektrod: pomiarowej i odniesienia. Rolę elektrody pomiarowej pełni elektroda jonoselektywna (ISE). Jej potencjał jest mierzony względem elektrody odniesienia, najczęściej elektrody chlorosrebrowej, za pomocą miernika o bardzo dużej imp więcej »

Realizacja układu pomiarowego z czujnikami tensometrycznymi w mostku z przełączanym źrodłem prądowym

ADAM IDŹKOWSKI JAROSŁAW MAKAL

technice pomiarowej stosuje się układy mostków, zasilanych ze źródła prądowego lub napięciowego, o rezystancjach ramion tak dobranych do czujników, aby osiągnąć najkorzystniejszy przebieg charakterystyki i jak najbardziej uproszczone równanie pomiaru. Zaproponowane [1, 2] układy do pomiarów wieloparametrowych różniące się sposobem zasilania od mostka Wheatstone'a i innych znanych ukła więcej »

Sensory organs and sensing devices

TATSUO TOGAWA

Sensing devices are highly developed in their performance and the use of sensors is spreading even in the ordinary life of many people, at least in developed countries where daily life is maintained by the support of high technologies. On the other hand, a similar situation is found in nature, where very sophisticated sensory systems have evolved, especially among higher animals. although si więcej »

Skalowanie optycznego czujnika sił tarcia mikroskopu sił atomowych

AGATA MASALSKA PAWEŁ ZAWIERUCHA MIROSŁAW WOSZCZYNA TEODOR GOTSZALK YVONNE RITZ EHRENFRIED ZSCHECH

Mikroskopia sił atomowych umożliwia wysokorozdzielcze obrazowanie powierzchni za pomocą zbliżanego do powierzchni mikroostrza. W ten sposób można uzyskiwać informacje o mechanicznych, elektrycznych, termicznych i optycznych właściwościach powierzchni. Wadą tej wysokoczułej techniki jest jednak jakościowy charakter uzyskiwanych danych - ilościowa analiza uzyskiwanych wyników wymaga najczęście więcej »

Sonda do bezkontaktowego pomiaru współczynnika kontrastu w terapii fotodynamicznej

PRZEMYSŁAW SADOWSKI KRZYSZTOF JELLONEK

Terapia Fotodynamiczna PDT (ang. Photodynamic Therapy) jest alternatywną metodą w leczeniu niektórych chorób nowotworowych. Opiera się ona na fotoaktywacji związków chemicznych zwanych fotouczulaczami. Są to związki mające właściwość selektywnego gromadzenia w tkance patologicznej. Jeden z mechanizmów powodujących selektywną kumulację fotouczulacza w tkankach nowotworowych wykorzystuje zwię więcej »

Sprzęgacz światłowodowy na włóknie mikrostrukturalnym

KAROL A. STASIEWICZ LESZEK R. JAROSZEWICZ

Wzrost zainteresowania właściwościami propagacyjnymi światłowodów fotonicznych wymaga dostosowywania obecnie istniejących elementów torów światłowodowych do wymagań technicznych tych włókien. Dla szerszego wykorzystania tych włókien do użytku powszechnego należy wykonać elementy, które pozwolą na dowolne prowadzenie fali - układy wprowadzające, sprzęgające itp. Jednym z elementów jakie post więcej »

Sterowane programowo stanowisko pomiarowe z kamerą CCD do badań optoelektronicznych

JOANNA PARZYCH ZBIGNIEW KRAWIECKI

Matryce CCD były początkowo wykorzystywane do celów naukowych szczególnie w dziedzinie astronomii [1]. Obecnie masowo są stosowane w komercyjnych rozwiązaniach np.: w aparatach i kamerach cyfrowych. Jednak podstawowy cel stosowania przetworników CCD do obserwacji i rejestracji obiektów jest ten sam: obrazowanie z jak największą czułością i rozdzielczością. Niniejsza praca dotyczy wybranych więcej »

Stopień wejściowy fotoodbiornika na zakres 2...4 nm

JANUSZ MIKOŁAJCZYK

Wykorzystanie promieniowania optycznego z przedziału fal o długościach 2...4 nm (zakres "okna wodnego") może stanowić kolejny etap rozwoju diagnostyki komórek i tkanek biologicznych [1]. Aplikacja ta wypełnia lukę między mikroskopią optyczną a elektronową, ponieważ niezwykle ważne są badania komórek o rozmiarach (20…40) nm, a nawet mniejszych np. dla struktur DNA. Obecnie stosowane więcej »

Symulacja komputerowa technik konwersji przetworników analogowo-cyfrowych z wykorzystaniem środowiska LabVIEW

ANDRZEJ ODON ZBIGNIEW KRAWIECKI

Kondycjonowanie sygnałów wyjściowych z czujników i przetworników pomiarowych wymaga stosowania takich operacji jak: wzmacnianie, filtracja i przetwarzanie analogowo-cyfrowe. Kluczową rolę w torze kondycjonowania sygnału pełni przetwornik analogowo-cyfrowy (A/C) umożliwiający komunikację z systemem mikroprocesorowym. W celu uzyskania oczekiwanych efektów procesu kondycjonowania wymagany jest więcej »

Symulator do oceny parametrów transmisji w bezprzewodowych sieciach czujnikowych AD-HOC

DANIEL PACZESNY TOMASZ PACZESNY JERZY WEREMCZUK RYSZARD JACHOWICZ

W czasie rozwoju sieci czujnikowych pojawiły się koncepcje rozwiązań bezprzewodowych, w których informacja o mierzonej wielkości może zostać przesłana drogą radiową. Pozwoliło to na dostęp czujników do trudno dostępnych miejsc, w których poprowadzenie okablowania jest problematyczne. Rozwiązanie bezprzewodowe umożliwia również wykorzystanie czujników na obiektach ruchomych. Możliwości bezpr więcej »

System aktywnego zintegrowanego czujnika siatkowego do pomiaru mikropól odkształceń i naprężeń

JERZY KRĘŻEL MAŁGORZATA KUJAWIŃSKA

Mikrotechnologia przeżywająca swój rozkwit umożliwiła wytwarzanie elementów w skali mikro, których funkcjonalność lub konstrukcja wymaga pomiarów bezinwazyjnych, a skala, w przeciwieństwie do skali nano, umożliwia stosowanie polowych optycznych metod pomiarowych. Prezentowane urządzenie jest czujnikiem bazującym na interferometrii siatkowej [1, 2] powszechnie stosowanej w skali makro, pozwal więcej »

System aktywnego zintegrowanego czujnika siatkowego do pomiaru mikropól odkształceń i naprężeń

JERZY KRĘŻEL MAŁGORZATA KUJAWIŃSKA

System komputerowego rozpoznawania gatunków ziaren pyłku (aeroalergenów)

ZBIGNIEW WAWRZYNIAK JACEK SOCHOŃ RYSZARD JACHOWICZ PIOTR RAPIEJKO DARIUSZ JURKIEWICZ

Nowoczesne techniki rozpoznawania obiektów, oparte na analizie wizualnej obrazu, umożliwiają poszerzenie potencjału diagnostycznego i badawczego w dziedzinie medycyny (stanu zdrowia) i badań środowiska naturalnego (monitorowania właściwości środowiskowych). W przypadku przewlekłych chorób o podłożu alergicznym, duże wartości lokalnego stężenia ziaren pyłku mogą oddziaływać na pacjenta wywołu więcej »

System pomiarów zapylenia dla kopalń węgla kamiennego

JERZY MRÓZ MAŁGORZATA SZCZYGIELSKA MARCIN MAŁACHOWSKI TOMASZ CHOROBA

Źródłem zagrożenia pyłowego w wyrobiskach kopalń podziemnych jest pył powstający w procesach urabiania i transportu węgla i skał. Jest to pył o złożonym składzie tak pod względem chemicznym jak i pod względem rozdrobnienia. W zakładach górniczych podaje się następujące definicje pyłów [1]: ● pył kopalniany - pył powstały podczas robót górniczych oraz w trakcie przeróbki, wraz z dodatki więcej »

System sensoryczny czteronożnego robota kroczącego WR-06

KRZYSZTOF KOZŁOWSKI DARIUSZ PAZDERSKI MATEUSZ MICHALSKI MICHAŁ KOWALSKI

Pojęcia "robot" używa się między innymi do nazywania urządzeń działających autonomicznie, których działanie opiera się w dużej mierze na ciągłym wykorzystywaniu informacji o ich stanie i otoczeniu [1]. Do podstawowych parametrów zaliczanych do informacji o stanie robota należą położenie i prędkości jego poszczególnych członów oraz siły na nie wywierane. "Robot kroczący" to urządzenie realizu więcej »

Szybka metoda wykonywania niebondowanych mikroukładów w technologii polimerowej

MARCIN JUCHNIEWICZ MICHAŁ CHUDY ZBIGNIEW BRZÓZKA ARTUR DYBKO

Współczesny świat stawia przed chemią analityczną wiele wyzwań. Analizowane próbki muszą mieć coraz mniejsze objętości (cecha szczególnie ważna w diagnostyce medycznej), na przeprowadzenie oznaczenia należy zużyć minimalną ilość odczynników, a samą analizę najlepiej przeprowadzić w miejscu pobrania próbki, np. przy łóżku pacjenta [1]. Wszystko to powoduje, że coraz powszechniejsza staje się więcej »

Światłowodowy czujnik przemieszczeń kątowych do rękawicy sensorycznej

ANNA SANKOWSKA KRZYSZTOF KRYSZTOFORSKI Łukasz HALUSIAK WOJCIECH JOPEK

Światłowody polimerowe znajdują coraz powszechniejsze zastosowanie do budowy linii optotelekomunikacyjnych krótkiego zasięgu oraz w pomiarach szeregu wielkości fizycznych i chemicznych (w zastosowaniach czujnikowych). Decydują o tym zalety światłowodów takie jak: niewrażliwość na zakłócenia elektromagnetyczne, iskrobezpieczeństwo, duża czułość pomiarowa, możliwość integracji z materiałami ko więcej »

Technologia włókien fotonicznych z zawieszonym rdzeniem do konstrukcji czujników światłowodowych

JAN WÓJCIK MARIUSZ MAKARA KRZYSZTOF POTURAJ LIDIA CZYŻEWSKA PAWEŁ MERGO JACEK KLIMEK

Nieliniowe efekty we włóknach optycznych, tak ostatnio atrakcyjne dla generacji supercontinuum, można uzyskać, jeśli gęstość mocy światła w rdzeniu jest bardzo duża. Dlatego rdzeń światłowodu nieliniowego powinien mieć jak najmniejsza średnicę. Dla zapewnienia jednomodowej pracy światłowodu przy niewielkim tłumieniu potrzebny jest odpowiednio mały iloczyn apertury numerycznej i średnicy rdze więcej »

Temperature sensor on the base of light selective reflection

ZENON HOTRA ZINOVIY MYKYTYUK OLGA YASYNOVSKA

The dependence of laser generation frequency from temperature in the distributed feedback laser based on cholesteric liquid crystal (CLC) can be used for creation of primary converter of sensor device for temperature controlling. it is well known [1], that the sensitivity CLC to temperature gives the possibilities to register the temperature with high accuracy (0,01 -0,001C ). The więcej »

Tensometryczny czujnik ciśnienia śródgałkowego

Ewa ROGALSKA TADEUSZ PAŁKO

Ciśnienie śródgałkowe IOP (ang. Intraocular Pressure) jako ciśnienie wewnątrz oka wytwarzane jest przez ciecz wodną, za pośrednictwem której utrzymywane jest napięcie powłok gałki ocznej. Dzięki niemu zapewniona jest odpowiednia regularność krzywizn powierzchni środków optycznych. W diagnostyce medycznej stosuje się głównie trzy metody pomiaru ciśnienia śródgałkowego: impresyjną, aplanacyjną więcej »

Uniwersalne stanowisko do pomiaru termicznej stałej czasowej bolometrów

PAWEŁ WIERZBA

Termiczna stała czasowa jest istotnym parametrem detektorów termicznych. Określa ona szerokość pasma częstotliwości tych detektorów, zgodnie z wzorem: ( ) gdzie: τt h - termiczna stała czasowa, ωg - częstotliwość graniczna detektora. Termiczna stała czasowa wyraża się wzorem [1]: (2) gdzie: τth - termiczna stała czasowa, Gt h - przewodność cieplna, parametry materiałowe wars więcej »

Wiarygodność pomiarów w medycznym laboratorium diagnostycznym na przykładzie badań morfologii krwi

ANDRZEJ ODON PRZEMYSŁAW OTOMAŃSKI BOGUSŁAW KRUPIŃSKI

Wynik każdego pomiaru obarczony jest błędem, którego wartość zależy od dokładności zastosowanej metody pomiarowej. Podstawowym problem w ocenie błędu pomiaru jest fakt, że nigdy nie znamy dokładnej wartości prawdziwej wielkości mierzonej. W przypadku wykonywania serii pomiarów konieczne jest przeprowadzenie analizy statystycznej uzyskanych wyników z wykorzystaniem odpowiednich procedur matem więcej »

Wieloelementowa szczelinowa antena do zastosowań w mikrofalowych lokalnych systemach łączności

MICHAŁ GRABOWSKI

Obserwowany w ostatnich latach dynamiczny rozwój bezprzewodowych systemów łączności, spowodował duże zapotrzebowanie na rozwiązania konstrukcyjne anten, które mogą być stosowane w ich urządzeniach nadawczo - odbiorczych. W zależności od częstotliwościowego zakresu pracy i wymaganej szerokości pasma w systemach tych stosowane są anteny wykonywane w różnych technologiach. Na wybór ten istotny więcej »

Wizyjny system lokalizacji robota mobilnego wykorzystujący znaczniki LED

MARCIN KIEŁCZEWSKI DARIUSZ PAZDERSKI

W sterowaniu robotem mobilnym i planowaniu zadań [1, 2] istotnym elementem jest jego lokalizacja, tj. określenie pozycji i orientacji w przestrzeni konfiguracyjnej, co umożliwia realizację sprzężenia zwrotnego. Do lokalizacji robota mogą być wykorzystywane zarówno układy pomiarowe umieszczone na platformie mobilnej (odometria inkrementalna, czujniki ultradźwiękowe, optyczne i inne), jak równ więcej »

Wpływ kąta obserwacji na wynik pomiaru temperatury kamerą termowizyjną

MARIUSZ LITWA GRZEGORZ WICZYŃSKI

Termowizja zwana również termografią stała się obecnie jedną z najbardziej uniwersalnych metod pomiarowych [1]. Opis jej szerokiego zastosowania można znaleźć w wielu publikacjach [2, 3]. W szczególności pomiary termowizyjne są często wykorzystywane w przemyśle, medycynie oraz wojsku. Podczas wykonywania pomiarów należy pamiętać o kilku istotnych czynnikach, takich jak współczynnik emisyjnoś więcej »

Wpływ prądu zasilania na koherencję czasową wielomodowej diody laserowej

OLGA IWASIŃSKA

Badania miały na celu dobranie diody i odpowiedniego dla niej prądu zasilania, którą można by użyć do wykrycia pozycji zerowej różnicy dróg optycznych w interferometrze typu Michelsona [1-4]. Badano wielomodowe diody o długościach fali 635 i 650 nm. Taki wybór wynikał z potrzeby zapewnienia możliwie dobrej współpracy wiązki diody z elementami projektowanymi dla światła lasera HeNe o długości więcej »

Wpływ temperatury na mikrostrukturę sepiolitu

HELENA TETERYCZ EbRU GÜNISTER ÖMER ISIK ECE GRZEGORZ HALEK ROMAN KLIMKIEWICZ

Istotą działania czujników chemicznych, wykonanych na bazie ciał stałych, jest odwracalny proces oddziaływania gazu z powierzchnią tych materiałów. W chemicznych rezystancyjnych czujnikach gazu warstwę sensorową (receptorową) stanowią polikrystaliczne, katalityczne tlenki metali, wykazujące właściwości charakterystyczne dla półprzewodników. Podczas oznaczania gazów, te sensorowe materiały ka więcej »

Wpływ temperatury na wartości elementów schematu zastępczego diody LED

GRZEGORZ WICZYŃSKI

Dioda LED jest półprzewodnikowym źródłem promieniowania optycznego wykorzystywanym do sygnalizacji, transmisji sygnałów oraz badań spektrometrycznych. Przetwarza ona energię elektryczną na energię promieniowania optycznego oraz energię cieplną. Sygnałem wejściowym jest prąd diody LED, którego wartość wpływa na moc promieniowania optycznego i na ciepło rozpraszane w złączu półprzewodnikowym. więcej »

Wpływ temperatury na widmo optyczne diody LED

GRZEGORZ WICZYŃSKI

Dioda LED jest półprzewodnikowym źródłem promieniowania optycznego wykorzystywanym do sygnalizacji, transmisji sygnałów oraz badań spektrometrycznych. W badaniach spektrometrycznych fundamentalna jest informacja o widmie optycznym diody LED. Widmo takiego emitera nie jest wąskie. Ponadto w większości diod LED występują dwa lokalne ekstrema charakterystyki widmowej. Ekstremum krótkofalowe bę więcej »

Wybór estymatora odległości mierzonej sensorem ultradźwiękowym

JAROSŁAW MAJCHRZAK MATEUSZ MICHALSKI GRZEGORZ WICZYŃSKI

Pomiar odległości od obiektów jest ważnym źródłem informacji o środowisku działania robota [1, 2, 3]. Na ocenę wiarygodności pomiaru odległości przy pomocy układu ultradźwiękowego mają istotny wpływ właściwości fizyczne propagacji fali ultradźwiękowej [4, 5]. Błąd pomiaru zrealizowanego przy pomocy sensora ultradźwiękowego zależy od wielu czynników, m.in.: temperatury, wilgotności, ruchów po więcej »

Wykorzystanie czujnika ze światłowodową siatką Bragga do analizy połączeń klejowych

WALDEMAR WÓJCIK PIOTR KISAŁA SŁAWOMIR CIĘSZCZYK

Znane jest wykorzystanie siatek Bragga w charakterze czujników odkształcenia [1]. Dokładna znajomość zmian rozkładu naprężeń i związanych z nimi odkształceń na bardzo małych obszarach jest czynnikiem oceny jakości wykonania połączeń klejowych. Pojawienie się zwiększonych naprężeń wynikających z defektów materiałowych czy też niedoklejeń może prowadzić do uszkodzeń urządzeń pracujących w trud więcej »

Wykorzystanie czujników optoelektronicznych do pomiaru położenia i orientacji robota mobilnego

JAROSŁAW MAJCHRZAK MATEUSZ PŁOCIŃSKI

Współczesne roboty mobilne korzystają z różnych metod pomiaru położenia oraz orientacji w przestrzeni roboczej. O wyborze sposobu pomiaru decydują takie czynniki, jak przeznaczenie robota, rozmiar przestrzeni roboczej, własności układu jezdnego oraz wymagana dokładność pozycjonowania. Do podstawowych sposobów pomiaru pozycji robota należą: pomiar triangulacyjny w oparciu o radiowo-zegarowy s więcej »

Wzmacniacz AD8594 w niskich temperaturach

JAKUB PAJĄKOWSKI

W torze pomiarowym zawierającym: czujnik, kondycjoner i układ akwizycji danych występuje zjawisko wzmocnienia sygnału pomiarowego. Artykuł traktuje o pracy wzmacniaczy operacyjnych CMOS w niskich temperaturach. Praca podzespołów elektronicznych poniżej 200 K nie jest typowym zakresem przewidzianym przez ich producentów. Wiele urządzeń technicznych działa jednak w zakresie niższych temperatur więcej »

Zastosowanie metody różnic skończonych do symulacji czujników elektrokatalitycznych

GRZEGORZ JASIŃSKI PIOTR JASIŃSKI BOGDAN CHACHULSKI ANTONI NOWAKOWSKI

Czujniki elektrokatalityczne zbudowane na bazie elektrolitów stałych stanowią stosunkowo nowy typ czujników elektrochemicznych. Czujniki te pobudzane są okresowym sygnałem trójkątnym przy jednoczesnym pomiarze odpowiedzi prądowej czujnika (woltamperometria cykliczna). Jak pokazały nasze wcześniejsze badania [1, 2], w obecności NO2, So2 i Co2 w otoczeniu czujników zbudowanych na bazie wybrany więcej »

Zastosowanie obrazowodu do oceny stabilności pracy palnika

WALDEMAR WÓJCIK ANDRZEJ KOTYRA TOMASZ ŁAWICKI

Konieczność zmniejszenia emisji szkodliwych substancji, przede wszystkim NOx spowodowało upowszechnienie nowych sposobów spalania pyłu węglowego, do których zalicza się tzw. spalanie strefowe [1]. Spalanie strefowe posiada jednak ujemne strony, do których należy zaliczyć większą niestabilność. Może to prowadzić do uszkodzenia palnika, zwiększenia niedopału, a w skrajnym przypadku do zaniku więcej »

Zastosowanie sensorów termoelektrycznych do analizy gazów

VALERY LUHIN VITALY ZARAPIN IVAN ZHARSKY PAWEŁ ŻUKOWSKI MARIUSZ KOLASIK CZESŁAW KOZAK

W ostatnich latach dużo uwagi poświęcono opracowaniu mikroelektronicznych przetworników (czujników) pomiarowych różnych wielkości fizycznych i chemicznych, takich jak czujniki temperatury, ciśnienia, przyspieszenia, indukcji pola magnetycznego, natężenia promieniowania, wilgotności oraz składu chemicznego gazów. Czujniki gazów mają duże zastosowanie w przemyśle chemicznym, elektronicznym, l więcej »

Zastosowanie wymuszenia szumowego do wyznaczania właściwości dynamicznych przetworników.Część 1: dziedzina czasu

ROBERT HANUS

Eksperymentalne metody badania właściwości dynamicznych przetworników i torów pomiarowych przy zastosowaniu wymuszenia zewnętrznego ze względu na rodzaj stosowanych sygnałów testowych można podzielić na: a) deterministyczne, w których wymuszenie stanowią sygnały zdeterminowane; b) probabilistyczne, w których wymuszeniem są stacjonarne sygnały losowe (najczęściej szum biały). W każdej z wym więcej »

Zastosowanie wymuszenia szumowego do wyznaczania właściwości dynamicznych przetworników.Część 2: dziedzina częstotliwości

ROBERT HANUS

Jednostronna gęstość widmowa mocy (GWM ) Gy (ω) sygnału wyjściowego przetwornika y (t) związana jest z modułem transmitancji widmowej badanego układu |K( jω)| zależnością: ( ) gdzie Gx (ω) jest GWM sygnału wejściowego x (t ). Dla szumu białego o stałej wartości Gx (ω) = a = const zależność (1) przyjmuje postać: (2) skąd otrzymuje się: (3) Wyrażając GWM w decybelach na więcej »

Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych w obiektywnej ocenie ostrości wzroku

ARKADIUSZ HULEWICZ ANNA CYSEWSKA-SOBUSIAK ANDRZEJ GRZYBOWSKI

Obiektywne metody oceny ostrości wzroku, które wykorzystują badania wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP), polegają na ocenie zmian elektrycznych potencjałów czynnościowych powstających w obrębie kory mózgowej. Badania te opierają się na pomiarze VEP za pomocą odpowiednio rozmieszczonych elektrod i umożliwiają nieinwazyjne oraz szybkie i obiektywne zdiagnozowanie stopnia osłabienia wzroku. więcej »

Zminiaturyzowane czujniki potencjometryczne jako detektory do elektroforezy kapilarnej

KAMILA SADOWSKA LUC J. NAGELS JAN F. BIERNAT

Czujniki chemiczne, ze względu na swoją specyfikę, szybką odpowiedź, stosunkowo niski koszt i przenośny charakter urządzenia, mogą stanowić interesujące narzędzie analizy. Coraz częściej są stosowane w takich dziedzinach, jak chemia analityczna, ochrona środowiska, inżynieria chemiczna czy medycyna. Spośród różnych grup sensorów najbardziej dynamicznym rozwojem w ostatnim dziesięcioleciu cha więcej »