SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

Miesięcznik ISSN 0033-2496, e-ISSN 2449-9951 - rok powstania: 1917
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego (SITPChem.)

Wpływ siarczanu glinu na kwaśną degradację celulozy

ANDRZEJ BARAŃSKI ROMAN DZIEMBAJ ANNA KONIECZNA-MOLENDA JANUSZ MAREK ŁAGAN STANISŁAW WALAS

Badano wpływ obecności jonów glinu w modelowym gatunku papieru, zawierającym ponad 95% celulozy, na szybkość jej degradacji. Badany papier impregnowano siarczanem glinu. Stwierdzono istnienie konkurujących ze sobą mechanizmów degradacji, kwaśnej hydrolizy celulozy oraz jej utlenienia, których dominacja zależy od zawartości glinu w papierze oraz od temperatury, w której prowadzono testy prz [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 780.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 702.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 690.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 345.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 172.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

0 możliwościach selektywnego utleniania węglowodorów na katalitycznych wypełnieniach strukturalnych

WALDEMAR KRAJEWSKI ANDRZEJ KOŁODZIEJ ANTONI DUBIS

Przedstawiono badania strukturalnego nośnika katalizatora dla selektywnego utleniania n-butanu do bezwodnika maleinowego oraz wyniki badań cieplno-przepływowych. Sformułowano kryteria wyboru optymalnej konstrukcji. Opisano sposób preparacji katalizatora wanadowofosforowego na powierzchni nośnika metalowego i przedstawiono wyniki testów w reaktorze laboratoryjnym. n-Butane, 1 L(S.T.P.)/h, więcej »

Adhezja i aglomeracja w układach dynamicznych. Wpływ prędkości rozdzielania kontaktu na siły adhezji

IRENEUSZ OPALIŃSKI MARCIN CHUTKOWSKI ROMAN PETRUS

W celu określenia wpływu prędkości rozdzielania powierzchni na wielkość sił adhezji kapilarnej wywołanej obecnością mostka cieczowego dokonano eksperymentalnej weryfikacji istniejących modeli teoretycznych. Stwierdzono dominujący wpływ składowej kapilarnej w zakresie małych prędkości rozdzielania. Zaproponowano empiryczny model wpływu prędkości rozdzielania na siły adhezji kapilarnej w ukł więcej »

Adhezja i aglomeracja w układach statycznych. Wpływ szorstkości powierzchni na siły adhezji

IRENEUSZ OPALIŃSKI

Przedstawiono próbę uwzględnienia szorstkości kontaktujących się powierzchni w opisie sił adhezji kapilarnej dla cząstek złoża materiału rozdrobnionego. Wpływ szorstkości sprowadza się do zmiany konfiguracji geometrycznej kontaktu i zwiększenia liczby punktów styku między cząstkami tworzącymi aglomeraty. Warunkiem zadowalającego opisu ilościowego procesu jest dysponowanie pełnymi statystyk więcej »

Analiza rozprzestrzeniania i podziału zanieczyszczeń chemicznych w środowisku

STEFAN ZIELIŃSKI ADAM SZLOSER

W pracy przedstawiono wyniki analizy rozprzestrzeniania i podziału w środowisku niektórych związków chemicznych emitowanych do atmosfery na obszarze dawnego województwa wrocławskiego. Do analizy wykorzystano wieloośrodkowy model rozprzestrzeniania i przemian związków chemicznych w środowisku SIMPLEBOX. Obliczono poziomy stężeń związków w głównych ośrodkach środowiska dla średnich warunków więcej »

Analiza równania trój parametrycznego w warunkach izotermicznych

ANDRZEJ MIANOWSKI JÓZEF SZARAWARA MARIUSZ MINKINA

Do analizy czterech wybranych heterogenicznych reakcji chemicznych, przebiegających w warunkach izotermicznych, wykorzystano równanie trójparametryczne w postaci: ln a = ao - a1/T - a2lnT, stosowane dla warunków dynamicznych. Na podstawie profili temperaturowych (aeq vs. T) przeprowadzono analizę słuszności rozważanego równania w formie trójparametrycznej i dwuparametrycznej, liniowej: -dl więcej »

Aspekty obliczeniowe i weryfikacja eksperymentalna modelowania dynamiki kolumn reakcyjno-destylacyjnych

MACIEJ STASZAK KRZYSZTOF ALEJSKI JAN SZYMANOWSKI

Przedstawiono zagadnienia modelowania dynamiki kolumn reakcyjno-destylacyjnych. Dynamikę kolumny opisano za pomocą modelu zredukowanego na sposób interpolacyjny. Wyniki obliczeń porównano z danymi eksperymentalnymi uzyskanymi podczas estryfikacji kwasu octowego etanolem w laboratoryjnej kolumnie destylacyjnej. Polynomial interpolations introduced into the classical model to describe the st więcej »

Badania klinkieru cementowego syntezowanego w wysokich temperaturach na bazie popiołu lotnego i tlenku wapnia

CZESŁAW OSTROWSKI SYLWESTER ŻELAZNY

Przedstawiono metody produkcji klinkieru cementowego w wysokich temperaturach. Wykonane badania rentgenowskie i mikroskopowe jak również obserwacje makroskopowe wykazują, że otrzymany klinkier jest niejednorodny. Występują w nim znaczne obszary o zawyżonej lub obniżonej zawartości tlenku wapnia. Compositions (annealed) ofSiO220.7, Fe2O32.5, Al2O3 7.5, CaO 67.5, MgO 1.7, SO30.2%, saturation więcej »

Badania nad odzyskiem fosforu z osadów z oczyszczania ścieków

ZBIGNIEW WZOREK ZYGMUNT KOWALSKI MAREK JODKO KATARZYNA GORAZDA ANITA ŚLĄSKA

Przedstawiono metody odzysku fosforu z osadów komunalnych oraz wyniki badań nad możliwością zastosowania kwasu azotowego do odzysku fosforu z popiołów po spalaniu osadów biologicznych z oczyszczania ścieków. Przeprowadzone badania obejmowały termiczną obróbkę osadów komunalnych, celem otrzymania popiołów o najkorzystniejszych właściwościach z punktu widzenia odzysku z nich fosforu. Jako c więcej »

Badanie składu chemicznego oraz wybranych cech strukturalnych ligniny drewna wykopaliskowego

MAGDALENA ZBOROWSKA WŁODZIMIERZ PRĄDZYŃSKI BOGUSŁAWA WALISZEWSKA

Przedstawiono zmiany składu chemicznego drewna gatunków iglastych, zalegającego przez 700 lat w glebie, w warunkach zbliżonych do anaerobowych, oraz wybranych cech strukturalnych układów ligninowych. Stwierdzono różnice w stopniu degradacji składników polisacharydowych porównywanych surowców oraz zmiany jakościowe układów ligninowych w obydwu badanych materiałach drzewnych. In ca. 700-yea więcej »

Bezodpadowe epoksydowanie alkoholu allilowego w obecności katalizatorów tytanowo-silikalitowych

AGNIESZKA WRÓBLEWSKA EUGENIUSZ MILCHERT

Przedstawiono wpływ parametrów technologicznych na epoksydację alkoholu allilowego do glicydolu za pomocą 30-proc. nadtlenku wodoru w acetonitrylu na katalizatorach TS-1, TS-2 i Ti-BETA. Zbadano wpływ temperatury (20-120°C), stosunku molowego AA/H2O2 (1:1-8:1 mol/mol), stężenia rozpuszczalnika (10-90% mas.), stężenia katalizatora (0,1-2% mas.) i czasu reakcji (1-4 h). Wielkościami opisują więcej »

Bioindykatory skażenia środowiska związkami metali

HELENA GÓRECKA

Bazując na bogatym zbiorze oznaczeń analitycznych próbek biologicznych i środowiskowych, pobieranych z różnych terenów, przedstawiono propozycję oceny skażenia środowiska związkami metali toksycznych. W opracowaniu wykorzystano wyniki badań różnorodnych materiałów, takich jak bakterie, grzyby, porosty, mchy, trawy, paprocie, algi, organizmy zwierzęce, a także specjalne próbki typu: włosy l więcej »

Biologiczne inspiracje w optymalizacji.Część 1. Algorytm genetyczny

MAŁGORZATA PETZEL RYSZARD SZUL

Przedstawiono część wykładu na temat komputerowego wspomagania technologii chemicznej, do którego włączono problematykę zastosowania algorytmu genetycznego w rozwiązywaniu problemów w technologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu rafineryjno- petrochemicznego. Part of a lecture on computer-aided optimization of chemical technology was presented. The lecture was supplemented wi więcej »

Biomateriały fosforanowe - substytuty tkanki kostnej

REGINA KIJKOWSKA

Podano krótką charakterystykę bioaktywnych materiałów, których składnikami są fosforany wapnia, stosowanych w krajach Europy Zachodniej, USA i Japonii do wykonywania implantów dentystycznych oraz do rekonstrukcji szkieletu kostnego. Szczególną rolę odgrywa ceramika fosforanu wapnia o strukturze hydroksyapatytu, gdyż uzupełnia ona główny składnik kości, jakim jest naturalny hydroksyapatyt. więcej »

Całkowite utlenianie organicznych związków siarki

MAREK KAŹMIERCZAK

Badano proces całkowitego utleniania organicznych związków siarki (tiazolu, tiofenu, difenylosulfonu), w zakresie temp. 400-800°C, na katalizatorach: platynowym, miedziowo-cynkowych oraz wanadowym. Uzyskano wysokie stopnie utlenienia substancji organicznych od ok. 95 do ponad 99% w przypadku użycia katalizatorów przy czasie kontaktu 0,01-0,8 s. W celu uzyskania wysokich stopni utlenienia i więcej »

Chitozan i jego mieszaniny. Właściwości i zastosowanie

MARIA MUCHA DARIUSZ MIŚKIEWICZ ADAM PAWLAK

Badania autorów nad chitozanem i jego mieszaninami prowadzone od wielu lat są skierowane na następujące zagadnienia: analizę strukturalną, ocenę mieszalności składników w roztworze i w stanie stałym, badania stabilności termicznej i radiacyjnej oraz możliwości aplikacyjne. Otrzymane wyniki potwierdzają dobrą mieszalność składników, spowodowaną silnymi oddziaływaniami typu jonowego w obrębi więcej »

Deamonifikacja ścieków w warunkach tlenowych

KRZYSZTOF WŁODZIMIERZ SZEWCZYK MAGDALENA NOWICKA-GOSPODARCZYK

Prowadzono hodowle okresowe i półokresowe osadu czynnego na syntetycznych ściekach w warunkach kontrolowanego stężenia rozpuszczonego tlenu. Stwierdzono, że największe ubytki związków azotowych występują przy stężeniu rozpuszczonego tlenu 0,06 mg/dm3. Proces przebiega zarówno z udziałem drobnoustrojów heterotroficznych jak i autotroficznych. Active sludge collected from the Wastewater Trea więcej »

Dioksyny w produktach termokatalitycznego utleniania wybranych organicznych związków chloru

ZBIGNIEW GORZKA TADEUSZ PARYJCZAKA ANDRZEJ ŻARCZYŃSKIA MAREK KAŹMIERCZAKA MAŁGORZATA MICHNIEWICZ

Badano wpływ katalizatorów i temperatury na skład gazowych i ciekłych produktów reakcji utleniania kilku wybranych związków chloroorganicznych, w tym na zawartość adsorbowalnych organicznych chlorowców (AOX) oraz polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn i polichlorowanych dibenzofuranów (PCDD/Fs). W doświadczeniach stosowano katalizatory: platynowy KP-910 oraz miedziowo-cynkowy TMC 3/1. Utlenia więcej »

Działalność proekologiczna w przemyśle rafineryjnym

JAN SURYGAŁA WALDEMAR TUSZEWICKI

Podano wielkości emisji typowych gazów rafineryjnych, ilość odprowadzanych ścieków i powstających odpadów w rafineriach krajowych, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w największej krajowej rafinerii PKN Orlen SA. Omówiono działalność dostosowawczą do standardów Unii Europejskiej, w zakresie ochrony powietrza, poprawy gospodarki wodno-ściekowej, minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów więcej »

Elektrokinetyczne usuwanie kadmu z gleby w warunkach zmiennej wilgotności

STEFAN ZIELIŃSKI EWA SIKORSKA-SOBIEGRAJ

Przeprowadzono badania elektrokinetycznego usuwania kadmu z wilgotnej gleby na układzie modelowym, składającym się z piasku o granulacji 0,46-0,63 mm nasyconego roztworem azotanu kadmu(II) w sposób zapewniający wilgotność złoża 50-100 %. Badania prowadzono w celce pomiarowej, w której znajdowały się elektrody grafitowe, podłączone do źródła prądu stałego. W obszarze katodowym jony kadmu w więcej »

Emulgatory - estry polioli i kwasów tłuszczowych syntetyzowane z surowców odtwarzalnych

HALINA SZELĄG ADAM MACIERZANKA

Estryfikacja alkoholi wielowodorotlenowych kwasami tłuszczowymi prowadzi do otrzymania pochodnych, które ze względu na aktywność powierzchniową są stosowane jako stabilizatory różnorodnych układów dyspersyjnych w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, farmaceutycznym i chemicznym. Stwierdzono, że estryfikacja polioli (glicerolu lub glikoli etylenowego i propylenowego) kwasami tłuszczowymi re więcej »

Energetyczne i ekonomiczne aspekty ekstrakcyjnej fermentacji etanolowej

KRZYSZTOF WŁODZIMIERZ SZEWCZYK REMIGIUS ZAUTSEN

Przedstawiono wyniki obliczeń bilansu cieplnego dla instalacji ekstrakcyjnej fermentacji etanolowej. Wykazano, że zastosowanie fermentacji ekstrakcyjnej powoduje zmniejszenie zużycia ciepła (do 25%), głównie dzięki mniejszym nakładom energetycznym na suszenie wywaru. Mass and energy balance presented for extractive fermentation of EtOH showed the overall consumption of heat to be cut by 25 więcej »

Energetyczne wykorzystanie osadów ściekowych i odpadów z gospodarstw domowych w procesie fermentacji metanowej

PIOTR SOSNOWSKI STANISŁAW LEDAKOWICZ

Przedstawiono wyniki badań dotyczących porównania wydajności biogazu i metanu w procesach okresowych w warunkach termofilnych i mezofilnych. Fermentacji poddano osady ściekowe, organiczną frakcję odpadów domowych oraz mieszaninę osadów i odpadów. Ponadto przedstawiono wyniki badań wpływu ozonowania jako sposobu przyspieszenia procesu fermentacji metanowej osadów ściekowych. Concentrated i więcej »

Energooszczędne technologie transportu stężonych zawiesin w rurociągach

MAREK DZIUBIŃSKI HENRYK FIDOS

Przedstawiono nową energooszczędną technologię transportu stężonych zawiesin w rurociągach. Przedyskutowano warunki zmniejszenia oporów przepływu mieszaniny dwufazowej ciecz-gaz. Rezultaty badań przepływu dwufazowego uzyskane w skali laboratoryjnej zostały użyte do rozwiązania problemu transportu nierozcieńczonego osadu saturacyjnego w cukrowniach. A two-phase transportation equipment invo więcej »

Epoksydowane oleje roślinne jako środki smarowe

STEFANIA FISZER URSZULA SZAŁAJKO WIESŁAW SZEJA PIOTR NIEMIEC

Przedstawiono wyniki badań epoksydacji wybranych olejów roślinnych (rzepakowego i sojowego) i określono podstawowe właściwości użytkowe otrzymanych produktów w aspekcie ich zastosowania jako olejów smarowych. Proces może znaleźć zastosowanie w produkcji biodegradowalnych środków smarowych o dobrych właściwościach smarnościowych i dużej odporności na utlenianie. Stwierdzono możliwość wykor więcej »

Fibrylacja włókien celulozowych

KAZIMIERZ PRZYBYSZ

Wskaźnik WRV (zawartość wody zatrzymanej) włókien jest najczęściej stosowną miarą postępu fibrylacji włókien w procesie mielenia mas włóknistych. Przedstawiono koncepcję nierównomiernej obróbki masy w procesie mielenia. W myśl tej koncepcji zmielona masa włóknista jest mieszaniną włókien niemielonych (WRV0) oraz włókien zmielonych do odpowiedniej wartości WRV granicznego (WRV g r). Na pods więcej »

Granty celowe jako forma wdrażania innowacyjnego

HENRYK GÓRECKI

Projekty celowe, których zadaniem jest wykorzystywanie w praktyce gospodarczej osiągnięć naukowo-badawczych, uznać należy za efektywną formę wdrażania innowacji. Projekty te w fazie badawczo-rozwojowej dofinansowywane są częściowo ze środków budżetowych państwa, przeznaczonych na naukę, i są ustanawiane w wyniku konkursów. Szczególnie wysoką efektywnością ekonomiczną, przede wszystkim nowa więcej »

Granulacja nawozów - teoria i praktyka

ANDRZEJ KOŁACZKOWSKI BERNARD SORICH

W oparciu o literaturę fachową przedstawiono przyszłość produkcji nawozów w Polsce i Europie. Szczególny nacisk położono na nowe osiągnięcia w dziedzinie granulacji nawozów przez otoczkowanie i nawarstwianie, tzw. granulację mieszarkową lub aglomeracyjną. W wyniku przeprowadzonych badań opracowano podstawy teoretyczne ciągłej granulacji nawozów amonowo-saletrzanych w dużej skali przemysłow więcej »

Higrostateczność wytworów papierniczych

IZABELA JANICKA KAZIMIERZ PRZYBYSZ

Higrostateczność wymiarowa wytworów papierniczych charakteryzuje ich skłonność do odkształceń (zmian rozmiarów) pod wpływem zmian wilgotności powietrza. Opisano zmiany stateczności wymiarowej wybranych wytworów papierniczych pod wpływem zmian wilgotności względnej powietrza. Nieodpowiednia higrostateczność papieru powoduje pogorszenie jego właściwości użytkowych oraz przerabialności w now więcej »

Internet jako narzędzie do wspomagania dydaktyki i badań w chemii oraz technologii chemicznej

GRZEGORZ FIC GRAŻYNA NOWAK

Opisano wybrane zagadnienia związane z odkrywaniem, przeszukiwaniem, weryfikowaniem i pobieraniem z Internetu zasobów z zakresu chemii i technologii chemicznej oraz ich wykorzystaniem do wspomagania uczenia się, nauczania i realizacji zaawansowanych badań naukowych. Zagadnienia te obejmują techniki odkrywania chemicznych zasobów Internetu (wyszukiwanie oraz przeglądanie), narzędzia pomocne więcej »

Katalityczne spalanie gazu ziemnego i biogazu nie emitujące tlenku azotu

ANDRZEJ MACHOCKI BEATA STASIŃSKA ANDRZEJ DENIS

Scharakteryzowano katalityczne spalanie metanu jako alternatywne ekonomiczne rozwiązanie pozyskiwania energii w sytuacji żądania niskiego, 1-5 ppm, poziomu emisji tlenku azotu. Omówiono materiały katalityczne i podano przykłady potencjalnych zastosowań takiej technologii spalania. A review with 29 refs. covering methane combustion catalysts, emerging applications of natural gas combustion, więcej »

Katalityczny rozkład tlenku diazotu

KRZYSZTOF KRAWCZYK OLIMPIA KAWCZYŃSKA

Zbadano aktywność katalizatorów CuO/ g-Al2O3, oraz katalizatorów zeolitowych CuO/ZSM-5 i Cu-ZSM-5 w procesie rozkładu tlenku diazotu N2O do azotu i tlenu. Badania aktywności prowadzono stosując przepływ tlenu 200 Nl/h o początkowym stężeniu tlenku diazotu 5% obj. Największą aktywność uzyskano stosując katalizator zeolitowy o stosunku krzemu do glinu równym 70. W temp. 600°C uzyskano 91% pr więcej »

Klasyfikacja problemu technologicznego wstępem do jego optymalizacji

RYSZARD SZUL MAŁGORZATA PETZEL

Przedstawiono część wykładu, będącego dorobkiem autorów i analizą różnych problemów technologicznych, ich klasyfikację wg wiedzy o matematycznym modelu procesu, którego dotyczą oraz sposoby ich rozwiązywania za pomocą technik komputerowych. Computerized techniques were presented to solve technological problems by reference to the mathematical model of a chemical process. The procedure was więcej »

Komputerowe pprojektowanie bibliotek kombinatorycznych

GRAŻYNA NOWAK GRZEGORZ FIC

Przedstawiono wykorzystanie systemu CSB (szczególnie zaimplementowanego w tym systemie modelu podobieństwa) do generowania bibliotek kombinatorycznych. Podstawą utworzenia bibliotek produktów, w odróżnieniu od zastosowanej w wielu systemach komercyjnych strategii kombinatorycznego generowania struktur z wyjściowej listy podstruktur, była komputerowa symulacja reakcji multikomponentowych M więcej »

Komputerowy system dydaktyczny DYSKCHEM jako pomoc w nauczaniu technologii chemicznej

ANDRZEJ KORCZYŃSKI IWONA LUDOMIRSKA-PIECHUCKA

Zaprezentowano doświadczenia dotyczące zastosowania testów komputerowych w nauczaniu i sprawdzaniu wyników nauczania na kierunku politechnicznym Technologia Chemiczna. W szczególności omówiono konstrukcję testów, charakterystykę systemu komputerowego DYSKCHEM, cechy programu TEST, archiwizację sprawdzianów testowych oraz wyniki ankiety przeprowadzonej w środowisku użytkowników testów. Ex więcej »

Laboratorium procesów technologicznych jako element kształcenia politechnicznego

LUDWIK SYNORADZKI

Laboratorium Procesów Technologicznych (LPT) jest unikatową jednostką politechniczną, do prowadzenia działalności dydaktycznej, badawczej i produkcyjnej. Dbając o zachowanie równowagi pomiędzy badaniami podstawowymi i stosowanymi wykorzystuje się fakt ich wzajemnego stymulowania się. Doświadczenia praktyczne z wdrożeń, szczególnie na polu farmacji i środków pomocniczych do tworzyw sztuczny więcej »

Metody zagospodarowania frakcji glicerynowej z procesu metanolizy oleju rzepakowego

IRENEUSZ MIESIĄC

Przedstawiono charakterystykę produktów wyodrębnionych w wyniku zobojętnienia frakcji glicerynowej kwasem siarkowym. Wydzieloną glicerynę surową można oczyszczać metodą ekskluzji jonów i wymiany jonowej do czystości farmaceutycznej. Frakcję kwasów tłuszczowych poddaje się estryfikacji metanolem przy użyciu kationitu jako katalizatora. Osad zawierający większość wytrąconego siarczanu potasu więcej »

Modelowanie matematyczne ozonowania trudno degradowanych związków organicznych w absorberach barbotażowych

ANDRZEJ CHACUK

Sformułowano model matematyczny procesu ozonowania roztworów związków organicznych w kolumnie barbotażowej. Model uwzględnia zarówno wpływ oporu ruchu masy w fazie gazowej na wypadkową szybkość procesu, jak i dyfuzję ozonu i związku organicznego z jednoczesną złożoną reakcją chemiczną w fazie ciekłej. Przeprowadzono symulację numeryczną modelu dla różnych warunków operacyjnych przebiegu p więcej »

Modyfikaty skrobi o dużej lepkości

SŁAWOMIR RUPIŃSKI ZBIGNIEW KAZIMIERZ BRZOZOWSKI KARINA SKWARA WOJCIECH ZATORSKI

Przedstawiono wyniki badań nowo opracowanych pochodnych skrobi o dużej lepkości, zawierających grupy karbamoiloetylowe. Badano reakcje fosforanu diskrobiowego z akryloamidem na drodze addycji. Wielkościami poddanymi badaniom były: zawartość wodorotlenku sodu, czas i temperatura reakcji. Scharakteryzowano podstawowe właściwości tych polimerów przy użyciu różnych technik instrumentalnych, t więcej »

Możliwości kształtowania barwy wytworów papierowych

EWA DRZEWIŃSKA

Zbadano podatność mas celulozowych i masy termomechanicznej oraz ich mieszanin na barwienie anionowymi barwnikami bezpośrednimi oraz wybielaczem optycznym i barwnikiem niuansującym. Stwierdzono, że ze względów ekologicznych i ekonomicznych najkorzystniejsze jest barwienie papierów na barwę żółtawą, gdyż można w nich stosować masy wysokowydajne. Natomiast bezcelowe jest stosowanie fluoresce więcej »

Możliwości wykorzystania modyfikowanych odpadów żywicy fenolowo-formaldehydowej w technologiach oczyszczania ścieków przemysłowych

WIOLETTA M. BAJDUR WIESŁAW WAWRZYNIEC SUŁKOWSKI

Jednym z nowych rozwiązań technologicznych jest uzyskanie efektywnych flokulantów stosowanych w procesach oczyszczania ścieków na drodze modyfikacji chemicznej poprodukcyjnych odpadów żywicy fenolowo-formaldehydowej (nowolaku SE). Zbadano właściwości flokulacyjne uzyskanych polielektrolitów typu anionowego. Badania przeprowadzono dla wód dołowych z kopalni Kleofas w Katowicach, wód z obie więcej »

Nauczanie planowania eksperymentu. Wykład i ćwiczenia

CEZARY RÓŻYCKI LUDWIK SYNORADZKI

Omówiono program wykładu "Planowanie eksperymentu" (16 h), przeznaczonego dla studentów technologii chemicznej (semestr VIII). Podano najważniejsze tematy wykładu. Przedstawiono sposób realizacji ćwiczeń z tego zakresu (16 h). Content of a lecture on experimental design (16 h) for chemical technology students (8. semester) was presented. Main topics of the lecture were listed. Management o więcej »

Nowa metoda pozyskiwania wiedzy z chemicznych technologicznych baz danych

BARBARA DĘBSKA GRZEGORZ IWASZEK

Zaprezentowano metodologię automatycznego generowania baz wiedzy o technologii w postaci zbioru reguł składniowych, który jest tworzony z wykorzystaniem wypełnionych przez ekspertów formularzy elektronicznych, do których wprowadzone zostaną dane o awariach. Ponadto, eksperci mogą: utworzyć komputerową wersję schematu technologicznego, zaznaczyć na nim miejsca rozmieszczenia urządzeń pomiar więcej »

Nowe obszary zastosowań reaktorów typu airlift

BOŻENNA KAWALEC-PIETRENKO

Zaproponowano zastosowanie reaktora airlift z mieszaniem w procesie uwodornienia katalitycznego tłuszczów. Wskazano na znaczenie prędkości cyrkulacji cieczy oraz na specyficzną zależność tej prędkości od parametrów procesowych. Omówiono zastosowanie reaktora airlift do otrzymywania mikrocząstek stałych. Przedstawiono reaktor airlift z odwrotną warstwą fluidalną w zastosowaniu do biodegrada więcej »

Nowe rozwiązanie problemu suszenia gruboziarnistej zawiesiny nieorganicznej w kombinowanej suszarce rozpryskowo-fluidalnej

ZDZISŁAW PAKOWSKI JANUSZ GROCHOWSKI ZDZISŁAW BARTCZAK MAREK TOMALCZYK JANUSZ ADAMIEC

W procesie produkcji paszowych fosforanów wapniowo-magnezowych występuje problem właściwego wyboru sposobu i parametrów procesu suszenia zawiesiny ze względu na znaczne ilości wody do odparowania i szeroki przedział rozmiaru dość dużych cząstek. Problemu tego nie udało się pokonać w pierwotnej wersji rozwiązania. Zespół autorów tej pracy dokonał modernizacji instalacji, wprowadzając minimu więcej »

Nowe technologie dla produkcji radiofarmaceutyków i materiałów medycznych

ZBIGNIEW BAZANIAK EDWARD ILLER RENATA MIKOŁAJCZAK

OBRI POLATOM należy do tej grupy jednostek badawczo-rozwojowych, które oprócz działalności badawczej ukierunkowanej na prace o charakterze aplikacyjnym, opierając się na wdrożeniach własnych opracowań prowadzą również działalność produkcyjną. Czterdziestosześcioletnie doświadczenia nawiązujące do aktualnych trendów i nowych rozwiązań technologicznych w dziedzinie wytwarzania źródeł promie więcej »

Nowoczesne barwniki reaktywne do włókien celulozowych

WOJCIECH CZAJKOWSKI

Barwniki reaktywne zajmują ważną pozycję w procesach barwienia włókien celulozowych. Dokonano krótkiego omówienia specyfiki procesu ich aplikacji ze szczególnym uwzględnieniem wynikających problemów ekologicznych. Dokonano przeglądu struktur, stosowanych w praktyce, reaktywnych barwników difunkcyjnych i omówiono przewidywane kierunki rozwoju tej grupy środków barwiących. A review covering więcej »

Nowoczesne środki chemiczne hydrofobizujace wytwory papiernicze

JACEK CZECHOWSKI

Dokonano ogólnej charakterystyki najczęściej stosowanych współczesnych, syntetycznych środków zaklejających, przedstawiając najważniejsze ich właściwości, wady i zalety ich aplikacji oraz wpływ na właściwości hydrofobizowanego papieru. Przedstawiono także najnowsze modyfikacje tradycyjnych klejów żywicznych, możliwe do zastosowania w środowisku neutralnym lub bardzo do niego zbliżonym. A więcej »

Ocena odpadów z linii technologicznej przerobu makulatury z uwzględnieniem zawartości metali ciężkich

JACEK CZECHOWSKI KONRAD OLEJNIK

W ramach optymalizacji parametrów technologicznych nowoczesnej instalacji do przerobu i odbarwiania makulatury w papierni, produkującej dobrej jakości papiery higieniczne, dokonano oceny ilości i charakterystyki odpadów, powstających w tej instalacji. Na tle sporządzonego bilansu wodno-masowego ma ku latu rowni, dokonano oceny udziału składników organicznych i nieorganicznych, a także udzi więcej »

Ocena przydatności metod hydrofobizacji filtrów włóknistych z naniesionym aerożelem krzemionkowym

ZDZISŁAW PAKOWSKI KAROLINA MACISZEWSKA

Znanych jest niewiele mediów filtracyjnych umożliwiających prace w zakresie poniżej dolnej granicy przepuszczalności filtrów HEPA. Mają one z reguły małą przepuszczalność dla gazów, z tego powodu ich praktyczne zastosowanie wymaga dużej różnicy ciśnień. Wady tej nie mają filtry włókniste z naniesioną warstwą aerożelu krzemionkowego. Pory aerożelu mają wielkość 20-30 nm co umożliwia filtrac więcej »

Ocena zagrożenia pożarowo-wybuchowego instalacji chemicznych jako element raportu bezpieczeństwa w zakładzie o dużym i zwiększonym ryzyku poważnej awarii przemysłowej

TADEUSZ PIOTROWSKI

Przedstawiono wyniki oceny zagrożenia pożarem i wybuchem z elementami zagrożenia toksycznego 79 wydzielonych węzłów w 16 instalacjach procesowych polskiego przemysłu chemicznego (instalacji magazynowych paliw płynnych i instalacji rafineryjnych ropy naftowej). Oceny przeprowadzono w latach 1999- 2001 we współpracy z Państwową Inspekcją Pracy. Wykonano je w ramach porównania metody Temclev więcej »

Ochrona przeciwpożarowa a ochrona środowiska

MAREK WOLIŃSKI

Polska zajmuje piąte miejsce w Europie pod względem liczby instalacji stwarzających zagrożenie poważną awarią przemysłową. Wśród nich szczególne znaczenie mają zakłady i instalacje związane z przemysłem paliwowym, gdzie 2/3 awarii kończy się wybuchem i/lub pożarem zwiększającym rozmiar i zasięg skutków takiej awarii (na ludzi i otaczające środowisko oddziałuje wtedy nie tylko bezpośrednia więcej »

Oddziaływanie komponentów modyfikowanych emulgatorów acyloglicerolowych na granicy faz olej-woda

HALINA SZELĄG WŁODZIMIERZ ZWIERZYKOWSKI

Zbadano współdziałanie monoacylogliceroli i karboksylanów sodu, w otrzymanych modyfikowanych emulgatorach acyloglicerolowych, w celu określenia wpływu składu emulgatora na jego właściwości międzyfazowe na granicy olej/woda. Określono wpływ długości łańcucha węglowodorowego monoacylogliceroli i karboksylanów na adsorpcję i micelizację. Na podstawie wyznaczonych krzywych zależności napięcia więcej »

Odzyskiwanie chloropochodnych organicznych ze ścieków w układzie stripper-adsorber

JERZY MYSZKOWSKI EUGENIUSZ MILCHERT

Przedstawiono wyniki badań odzyskiwania chloropochodnych ze ścieków metodą strippingu parą wodną i adsorpcji. Na ich podstawie przedstawiono koncepcję technologiczną odzyskiwania chloropochodnych (ChP) ze ścieków w układzie stripping-adsorpcja-desorpcja. The vinyl chloride process waste waters, org. phase and solids removed, were stripped with steam (120-145°C, 0.2-0.4 MPa), 10:1 w/w, to l więcej »

Perspektywy rozwoju biotechnologii w przemyśle celulozowo-papierniczym

BARBARA SURMA-ŚLUSARSKA

Na podstawie literatury źródłowej i badań własnych przedstawiono główne trendy zastosowań biotechnologii w procesach wytwarzania papieru: w bioroztwarzaniu drewna, biobieleniu mas celulozowych, ograniczaniu tzw. trudności żywicznych, modyfikacji włókien, oczyszczaniu ścieków, a także w pracach nad transgenicznym drewnem papierniczym, wraz z oceną stopnia zaawansowania poszczególnych rozwią więcej »

Problemy towarzyszące symulacji pracy kolumn destylacyjnych w układach wieloskładnikowych przy użyciu symulatora ChemCad

MAREK PLESNAR PAWEŁ ORACZ MARCELA PALCZEWSKA-TULIŃSKA ANDRZEJ ZIMOWSKI JUSTYNA WÓJTOWICZ

Przedstawiono problemy związane z wpływem braku kompletnego zestawu danych fizykochemicznych oraz równowag VLE na przebieg symulacji pracy dwóch ciągów destylacyjnych. Omówiono wiarygodność i komplementarność danych dostępnych w dwóch kluczowych bazach ChemCad: Banku Danych Fizykochemicznych Substancji Czystych oraz Banku BIP, a także metody postępowania w przypadku braku danych fizykoche więcej »

Proces dezintegracji komórek drożdży w młynie perełkowym

ANDRZEJ HEIM URSZULA KAMIONOWSKA MAREK SOLECKI

Wykazano niewielkie odchylenia przebiegu procesu od modelu liniowego. Zmiany stałej szybkości dezintegracji w trakcie procesu wyjaśniono zmianą warunków przeprowadzania dezintegracji. Przyjęto, że zwiększanie stałej szybkości wynika ze zmniejszania koncentracji drobnoustrojów w zawiesinie oraz ze zwiększania podatności ścian komórkowych na rozrywanie. Zmniejszenie ich wytrzymałości może by więcej »

Proekologiczne technologie garbowania skór

JÓZEF SĄGAŁA

Przedstawiono przegląd osiągnięć technologicznych z zakresu garbarstwa. W szczególności dokonano obszernego omówienia prac prowadzonych przez Autora w zakresie zastosowania acetalowej formy dialdehydu glutarowego do garbowania skór (reakcje z białkami, w tym z kolagenem) a także wykorzystania tiosiarczanów i siarki elementarnej do tego celu. A review with 78 refs. including Author's own wo więcej »

Projektowanie potencjalnych leków i pestycydów z wykorzystaniem wiedzy o strukturze przestrzennej enzymów

PAWEŁ KAFARSKI* JOLANTA GREMBECKA ARTUR MUCHA MAŁGORZATA PAWEŁCZAK MARCIN DRĄG ŁUKASZ BERLICKI DOROTA OLECHNOWICZ

Komputerowo-wspomagane poszukiwanie struktury wiodącej substancji czynnych środków leczniczych i herbicydów zilustrowano na przykładach inhibitorów leucyloaminopeptydazy oraz inhibitorów syntetazy glutaminy. Zdefiniowano również mechanizm molekularnego oddziaływania fosfinowych analogów fenyloglicyny z amoniakoliazą L-fenyloalaniny. The computer-aided historical searches for new and effect więcej »

Przepływ płynów nienewtonowskich przez pakiety siatek filtracyjnych

TOMASZ KILJAŃSKI MAREK DZIUBIŃSKI

Badano przepływ płynów newtonowskich i nienewtonowskich o dużych lepkościach przez pojedyncze siatki filtracyjne i pakiety siatek. Jako media doświadczalne zastosowano dwa rodzaje stopionych poli(tereftalanów etylenu) i syrop ziemniaczany (płyny newtonowskie) oraz stopiony polietylen wysokociśnieniowy jako płyn nienewtonowski. Zastosowano 14 różnych drucianych siatek filtracyjnych o gęstoś więcej »

Reaktor do oczyszczania spalin metodą radiacyjną

ANDRZEJ GRZEGORZ CHMIELEWSKI BOGDAN TYMIŃSKI ANDRZEJ PAWELEC ANDRZEJ DOBROWOLSKI ZBIGNIEW ZIMEK

Metoda oczyszczania spalin z użyciem wiązki elektronów jest jedyną metodą pozwalającą na jednoczesne usuwanie SO2 i NOx, przy czym jako produkt uboczny wytwarzany jest nawóz sztuczny. Badania na instalacji pilotowej i obliczenia teoretyczne pozwoliły na powiększenie skali procesu i uruchomienie instalacji przemysłowej. Przedstawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące modelowania komory re więcej »

Recykling papierniczych mas włóknistych

KAZIMIERZ PRZYBYSZ AGNIESZKA WYSOCKA-ROBAK ZOFIA PRZYBYSZ

Przedstawiono znaczenie makulatury jako surowca dla przemysłu papierniczego oraz innych gałęzi przemysłu, rolnictwa i energetyki. Dokonano oceny zasobów tego surowca w Polsce oraz systemu jego recyklingu. A review covering basic elements of wastepaper recycling system (collection, processing), utilization of recyclates, use of recyclates in papermaking, and effect of wastepaper recycling s więcej »

Redukcja kwasów karboksylowych do alkoholi i aldehydów pod ciśnieniem normalnym

JACEK KIJEŃSKI JUSTYNA SZKUTA PIOTR WINIAREK

Cztery alifatyczne kwasy karboksylowe (C3- C12) poddano katalitycznej redukcji wodorem do odpowiednich alkoholi, stosując katalizatory niklowe osadzone na nośnikach tlenkowych (zawierających tlenki kobaltu i żelaza) i prowadząc proces pod ciśnieniem atmosferycznym w temp. 498-623 K przy stosunku molowym wodór:kwas równym 8. Największą wydajność alkoholi oraz selektywność procesu uzyskano więcej »

Redukcja tlenku azotu metanem na koksie aktywnym AKP

KRZYSZTOF JASTRZĄB

Przebadano proces redukcji tlenku azotu metanem na polskim przemysłowym koksie aktywnym AKP. Wykazano, że układ NO-CH4-węgiel jest niereaktywny w temp. do 300°C. Powyżej tej temperatury zachodzi niekorzystna reakcja utleniania materiału węglowego za pomocą tlenku azotu. W wyższych temperaturach udział metanu jako czynnika redukcyjnego rośnie i w temp. 600°C tlenek azotu jest redukowany pra więcej »

Rola zespołów sieciujących w procesie syntezy napełniaczy krzemionkowych in situ i ich wpływ na właściwości elastomerów

JOANNA PIETRASIK MARIAN ZABORSKI

Ze względu na istotną rolę środowiska w procesie syntezy napełniaczy krzemionkowych in situ podjęto próby określenia wpływu, jaki wywiera charakter zastosowanego zespołu sieciującego na właściwości elastomerów napełnionych. W tym celu jako substancje sieciujące zastosowano związki o charakterze kwasowym, zasadowym i obojętnym. Do syntezy napełniaczy krzemionkowych użyto silanów trój- i czt więcej »

Rozkład niejonowych środków powierzchniowo czynnych pod wpływem ozonu

AGNIESZKA BULSKA JAN PERKOWSKI STANISŁAW SYPNIEWSKI KAZIMIERZ WOJCIECH JÓŹWIAK

Środki powierzchniowo czynne (SPC) należą do grupy związków najczęściej stosowanych zarówno w różnorodnych procesach produkcyjnych, jak i gospodarstwach domowych. Ich duże zużycie powoduje, iż są podstawowym składnikiem wszelkiego typu ścieków. Mimo, że w wielu przypadkach ich toksyczność w stosunku do organizmów żywych jest niewielka to jednak poprzez obniżenie napięcia powierzchniowego więcej »

Rozwój technologiczny przerobu ropy naftowej w PKN Orlen SA

EUGENIUSZ KORSAK WOJCIECH GARDZIŃSKI RADOSŁAW KARWOWSKI

Omówiono rozwój części rafineryjnej PKN Orlen w latach 1960-2003 i Program Rozwoju PKN Orlen w latach 1992-2000 oraz efekty, jakie uzyskano dzięki realizacji tego Programu. Przedstawiono wpływ intensyfikacji instalacji Olefin II na głębokość przerobu ropy naftowej. Omówiono perspektywy rozwoju w aspekcie dostosowania do przewidywanych norm europejskich. A historical review covering the dev więcej »

Rozwój technologii przerobu makulatury

AGNIESZKA WYSOCKA-ROBAK KAZIMIERZ PRZYBYSZ KONRAD OLEJNIK

W latach sześćdziesiątych XX w. zaczęły powstawać nowe urządzenia i operacje technologiczne, tworząc elementy wyspecjalizowanych linii technologicznych, przeznaczonych do przerobu makulatury. Głównym zadaniem przetwarzania mas makulaturowych jest usunięcie zanieczyszczeń i poprawienie jakości surowca, aby włókno wtórne nadawało się do wytwarzania produktu o wysokiej jakości. W wyniku głębo więcej »

Selektywne uwodornienie modelowych <4> nienasyconych ketonów

JACEK KIJEŃSKI PIOTR WINIAREK AGNIESZKA MIKOŁAJSKA

Cztery a,b-nienasycone ketony poddano katalitycznemu uwodornieniu na platynowych katalizatorach osadzonych na nośn i kac h tlenkowych (ditlenek krzemu, tlenek magnezu, tritlenek glinu), modyfikowanych ditlenkiem tytanu lub ditlenkiem cyrkonu. Proces prowadzono pod ciśnieniem atmosferycznym w temp. 423-523 K przy molowym stosunku wodoru do ketonu 2:1 oraz obciążeniu katalizatora 2 g/g h. Mo więcej »

Skrobia modyfikowana jako uzupełniający napełniacz mieszanek gumowych

DARIUSZ BIELIŃSKI LUDOMIR ŚLUSARSKI LESZEK PYSKŁO JAN DUL KRZYSZTOF POTOCKI

Przedstawiono wyniki badań dotyczących zastosowania skrobi jako częściowego zamiennika sadzy lub krzemionki w mieszankach gumowych. Z uwagi na polarny charakter powierzchni i znaczne rozmiary cząstek napotkano problemy z uzyskaniem odpowiedniego stopnia dyspersji skrobi w ośrodku kauczukowym. W celu poprawy kompatybilności skrobi z kauczukiem poddano ją obróbce fizycznej lub chemicznej. W więcej »

Sposoby zmniejszania strat eteru dibutylowego glikolu dietylenowego stosowanego do ekstrakcji złota

KATARZYNA LESZCZYŃSKA-SEJDA GRZEGORZ BENKE KRYSTYNA ANYSZKIEWICZ

Eter di buty lowy glikolu dietylenowego (karbitol) jest powszechnie stosowanym, selektywnym ekstrahentem złota. Z powodu nieznacznej rozpuszczalności karbitolu w roztworach wodnych (2,6 g/dm3 w wodzie) w operacjach ekstrakcji i redukcji złota występują jego straty. Badania procesu ekstrakcji złota wykazały, że straty te spowodowane są również reakcjami karbitolu z niektórymi składnikami ro więcej »

Standardy otwarte przeznaczone do obliczeń symulacyjnych w inżynierii chemicznej i procesowej

EDWARD RÓJ

Przedstawiono stan prac nad budową standardu otwartego (CAPE-OPEN), przeznaczonego do łatwiejszego tworzenia zaawansowanych aplikacji do zastosowania w modelowaniu i symulacji procesów inżynierii chemicznej i procesowej, z wykorzystaniem istniejącego oprogramowania pochodzącego z różnych źródeł, w tym symulatorów procesowych. The current status of the open standard (CAPE-OPEN) was present więcej »

Strategia multimedialnego kształcenia chemicznego

HANNA GULIŃSKA

Przygotowano pakiet kilkunastu programów multimedialnych do nauczania chemii i chemii środowiska oraz dydaktyki chemii, stanowiący zbiór autorskich programów multimedialnych, z powodzeniem zweryfikowanych w istniejącym w Polsce systemie edukacyjnym. Przedstawienie zbioru reguł, na których oparto się podczas ich projektowania i realizacji, umożliwiło sformułowanie ogólnych zasad technologii więcej »

Suszenie biomasy parą przegrzaną do celów produkcji brykietowanego paliwa odnawialnego

ZDZISŁAW PAKOWSKI BEATA KRUPIŃSKA ROBERT ADAMSKI

W ostatnich latach wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych stał się integralnym elementem zrównoważonego rozwoju wielu państw Europy i świata. Wykorzystanie biomasy wiąże się z wytworzeniem energii tanim kosztem oraz obniżeniem ujemnego wpływu na środowisko, wynikającym z małej emisji zanieczyszczeń. Ponadto ditlenek węgla, pochodzący z biomasy, nie zwiększa efektu cieplarniane więcej »

Synteza głęboko przetworzonych związków chemicznych. Szansa polskiego przemysłu i polskiej nauki

JACEK KIJEŃSKIA

Przedstawiono znaczenie głęboko przetworzonych związków chemicznych dla rozwoju nowoczesnego przemysłu chemicznego i ekonomicznie opłacalnej produkcji chemicznej ze szczególnym uwzględnieniem polskiej specyfiki gospodarczej. The role of value-added chemicals in the development of chemical industry and profitable chemical production particularly under specific Polish economic conditions was więcej »

Środowiskowe implikacje termicznego przetwarzania odpadów

EDWARD BALD

Termiczne przetwarzanie odpadów, w tym spopielanie, jest atrakcyjnym sposobem ich zagospodarowania, prowadzącym do odzyskania energii oraz znaczącego zmniejszenia ich objętości i ciężaru. Spopielanie powoduje jednak emisję substancji szkodliwych do atmosfery, powstawanie ścieków i zanieczyszczonych popiołów. Liczne protesty społeczności lokalnych przeciwko termicznemu przetwarzaniu odpadów więcej »

Technologia otrzymywania i właściwości równowagowego kwasu nadoctowego

JADWIGA SÓJKA-LEDAKOWICZ JOANNA LEWARTOWSKA BOGUMIŁ GAJDZICKI

W chemicznej obróbce włókien celulozowych dąży się do eliminacji związków chloru na rzecz stosowania związków utleniających o charakterze nadtlenkowym, np. nadtlenku wodoru lub kwasu nadoctowego. Kwas nadoctowy ma większy potencjał utleniający w porównaniu z nadtlenkiem wodoru, stwarza to możliwość prowadzenia procesu bielenia w niższej temperaturze, w kąpieli o pH w zakresie 6-8. Przedsta więcej »

Technologia otrzymywania lekkiego kruszywa budowlanego z surowców odpadowych metodą wysokotemperaturowego spiekania

JANUSZ SOKOŁOWSKI KRZYSZTOF ŁUCZAJ

Przedmiotem opracowania jest technologia otrzymywania lekkiego kruszywa budowlanego z pyłów i popiołów po spaleniu węgla oraz osadów ściekowych, metodą spiekania w wysokiej temperaturze, a także sposób wykonania pieców szybowego i obrotowego, charakteryzujących się minimalnym zużyciem energii do przeprowadzenia takiego procesu. Several pilot-plant furnaces, the shaft and the rotary type, więcej »

Technologia plazmowa. Nowoczesna metoda modyfikacji powierzchni polimerów

JACEK TYCZKOWSKI

Technologia plazmowa jest bardzo atrakcyjną, niekonwencjonalną metodą, która otworzyła drogę w kierunku nowych lub zmodyfikowanych materiałów o unikatowych właściwościach, nieosiągalnych w inny sposób. W niniejszej pracy główną uwagę skoncentrowano na plazmowej modyfikacji powierzchni polimerów. Bardziej szczegółowo omówiono dwa przykłady, dotyczące poprawy właściwości adhezyjnych elastome więcej »

Technologia wytwarzania nowoczesnych rezerwowych baterii aktywowanych termicznie (BTR-03)

MACIEJ KOPCZYK STANISŁAW TABAT BARBARA SZCZEŚNIAK SŁAWOMIR STYCZYŃSKI ZDZISŁAW BRUDKA

Rezerwowe baterie aktywowane termicznie należą do grupy wysokospecjalistycznych źródeł zasilania o okresie magazynowania sięgającym 20 lat, czasie aktywacji do 1 s, czasie pracy rzędu minut, o bardzo wysokiej niezawodności oraz praktycznie najwyższych gęstościach mocy spośród wszystkich chemicznych źródeł prądu. W swej konstrukcji zawierają elementy oparte na wysokospecjalistycznych techno więcej »

Technologie ograniczania emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego w przemyśle celulozowym

MAŁGORZATA MICHNIEWICZ

Przemysł wytwarzający chemiczne masy celulozowe (szczególnie metodą siarczanową) może być poważnym źródłem zanieczyszczenia powietrza, o ile nie zostaną zastosowane specjalne technologie ograniczające emisje. Technologie te obejmują zarówno środki wewnętrzne czyli technologie ograniczające powstawanie zanieczyszczeń jak i środki zewnętrzne - oczyszczanie gazów odlotowych. Przytoczono najw więcej »

Unieszkodliwianie organicznych związków chloru, siarki i azotu metodą termokatalitycznego utleniania

ANDRZEJ ŻARCZYŃSKI MAREK KAŹMIERCZAK ZBIGNIEW GORZKA MAGDALENA MISIAK

Badano wpływ katalizatorów i temperatury na skład gazowych i ciekłych produktów reakcji utleniania wybranych organicznych związków chloru, siarki i azotu: 1,2-dichloropropanu, chlorohydryny propylenowej, tetrachlorometanu, 1,1,2,2-tetrachloroetanu, tetrachloroetylenu, 2,4-dichlorofenolu oraz trietanoloaminy, difenylosulfonu i tiazolu. W doświadczeniach stosowano katalizatory: platynowy KP- więcej »

Uogólniona ocena szkodliwości spalin otrzymanych podczas termicznej degradacji związków organicznych w złożu fluidalnym

JERZY BARON WITOLD ŻUKOWSKI

Jakość spalin jest jednym z czynników warunkujących możliwość stosowania procesów spalania w przemyśle. Obecność wielu składników w spalinach, o różnej szkodliwości, utrudnia jednoznaczną ocenę oddziaływania technologii spalania na środowisko. W niniejszej pracy sformułowano indeks toksyczności spalin, który będąc współczynnikiem bezwymiarowym, uwzględnia obecność w spalinach dowolnej iloś więcej »

Usuwanie resztkowych siarczków z wodnych roztworów za pomocą reaktywnych polimerów

ELŻBIETA KOCIOŁEK-BALAWEJDER

Siarczki należą do najbardziej niepożądanych domieszek wszystkich rodzajów wód. W wodach naturalnych I i II klasy czystości oraz w wodzie przeznaczonej dla przemysłu (np. w przypadku procesów katalitycznych) muszą być niewykrywalne. Usuwano je z wody poprzez przekształcenie do nietoksycznych siarczanów na pomocą heterogenicznych utleniaczy. Stwierdzono, że reaktywne polimery stosowane w pr więcej »

Utlenianie barwników ozonem i nadtlenkiem wodoru w roztworach wodnych

RYSZARD TOSIK

Przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem ozonu i nadtlenku wodoru do odbarwiania modelowych roztworów barwników o stężeniu 100 mg/dm3. Do badań użyto handlowych postaci następujących barwników: oranż helaktynowy DE2G, błękit helaktynowy D5RF, fiolet kwasowy R i błękit helionowy RL. Stwierdzono, że ozon odbarwiał wszystkie roztwory w krótkim czasie, co świadczyło o dużej szybkości reak więcej »

Utlenianie i termohydroliza w wodzie nadkrytycznej jako metoda utylizacji substancji organicznych zwłaszcza zanieczyszczeń

GRZEGORZ ROGACKI

W warunkach wody nadkrytycznej przedstawiono najważniejsze aspekty inżynierii procesu utleniania i hydrolizy, którymi są: rozkład czasu przebywania i dyspersja w reaktorze przepływowym rurowym, kinetyka reakcji oraz zagadnienia wymiany ciepła w reaktorze hydrotermalnym oraz wyniki badań własnych uzyskane zarówno na drodze symulacji numerycznej jak i doświadczalnie metodą znacznikową. Przed więcej »

Utlenianie wybranych barwników metalokompleksowych nadtlenkiem wodoru i chloranem(I) sodu

PIOTR ANIELAK STANISŁAW WIKTOROWSKI

Badano odbarwianie roztworów zawierających 2 chromowe (metalokompleksowe) barwniki azowe (korynt polfalanowy i oranż polfalanowy, stosowane do barwienia włókien wełnianych i poliamidowych) poprzez działanie nadtlenkiem wodoru w obecności chlorku żelaza(II) w temp. 20-60 °C. Uzyskano skuteczne odbarwienie badanych roztworów w temp. 40-60 °C już po 1 h (stopień odbarwienia ponad 80%). Nadtle więcej »

Utylizacja kolagenu z odpadów skór garbowanych

ANITA PRZEPIÓRKOWSKA MIROSŁAWA STAŃCZAK

Dokonano przeglądu metod utylizacji odpadów skór nie garbowanych i garbowanych. Zagospodarowanie odpadów nie garbowanych jest względnie proste. Natomiast utylizacja odpadów garbowanych, które ze względu na 3-5-proc. zawartości soli chromu(III) należą do grupy odpadów szczególnie niebezpiecznych dla środowiska naturalnego, jest rozwiązana tylko w niewielkim stopniu. A review with 34 refs. więcej »

Własne konstrukcje specjalnych typów reometrów do badania mediów o złożonych właściwościach reologicznych

ZDZISŁAW KEMBŁOWSKI HENRYK FIDOS TOMASZ KILJAŃSKI MAREK DZIUBIŃSKI PIOTR OWCZARZ PAWEŁ BUDZYŃSKI JERZY SĘK WOJCIECH STRZELECKI

Przedstawiono konstrukcje reometrów, przyrządów do badania właściwości reologicznych płynów nienewtonowskich, takich jak roztwory i stopy polimerów, pasty, zawiesiny, emulsje, zbudowanych w Katedrze Inżynierii Chemicznej Politechniki Łódzkiej. Są to: reometr kapilarny do stopionych polimerów, reometr kapilarny do roztworów i jego modyfikacje zaopatrzone w mieszadła do zawiesin szybko sedym więcej »

Właściwości kauczuku chloroprenowego usieciowanego aminosilanami

MAGDALENA OWCZAREK MARIAN ZABORSKI

Zaprezentowano sposób sieciowania kauczuku chloroprenowego (CR) za pomocą związków krzemoorganicznych zawierających grupy aminowe. Związki te, tzw. ami nosi lany, nadają się do tworzenia węzłów sieci z grupami funkcyjnymi elastomeru bez dodatku katalizatorów lub stabilizatorów. Powstające w ten sposób jonowe węzły sieci elastomerowej wpływają na właściwości mechaniczne oraz zdolność do roz więcej »

Właściwości osadów z oczyszczania ścieków komunalnych i popiołów z ich obróbki termicznej

ZYGMUNT KOWALSKI ZBIGNIEW WZOREK MAREK JODKO KATARZYNA GORAZDA

Przedstawione w niniejszej pracy badania pozwoliły na porównanie właściwości fizyko-chemicznych osadów, pochodzących z pięciu polskich i jednej niemieckiej oczyszczalni ścieków komunalnych, oraz popiołów z ich spalania. Badania wykazały duże zróżnicowanie składu osadów ściekowych, np. zawartość PO 4 3- w popiołach waha się od 11 do 19%, natomiast wapnia od 2 do 12%. Osady zawierają znaczn więcej »

Wpływ długości łańcucha kwasu tłuszczowego na kinetykę enzymatycznej alkoholizy

KRZYSZTOF WŁODZIMIERZ SZEWCZYK MACIEJ PILAREK RENATA TYMOSIEWICZ KATARZYNA PEC

Przedstawiono wyniki badań wpływu długości łańcuchów reszt kwasu tłuszczowego podstawiających szkielet glicerynowy w cząsteczce triacyloglicerolu na szybkość jego enzymatycznej 1,3-selektywnej alkoholizy. Jako źródło danych doświadczalnych posłużyły reakcje propanolizy i izopropanolizy trioctanu glicerolu i trikaprylanu glicerolu, katalizowane przez lipazę z Candida antarctica (Novozym 435 więcej »

Wpływ grubości powłoki na migrację hydrofilowych środków wiążących

ANNA STANISŁAWSKA

Stwierdzono, że tworzeniu struktury towarzyszą zjawiska migracji składników mieszanki powlekającej, gdyż dla danego składu substancji stałej właściwości papierów powlekanych zależą od grubości powłoki. Określono wpływ kierunku i intensywności migracji środków wiążących, podczas konsolidacji powłok pigmentowych o różnej grubości, na podstawowe właściwości drukowe papierów powlekanych. Stwi więcej »

Wpływ rodzaju cieczy nośnej na przebieg procesu mielenia papierniczych mas włóknistych

AGNIESZKA RAWICKA KATARZYNA GODLEWSKA

Przedstawiono wpływ rodzaju cieczy nośnej na przebieg procesu mielenia papierniczych mas włóknistych. Omówiono wpływ środowiska wodnego oraz trzech alkoholi (metanol, propanol, butanol) na proces mielenia. Porównanie tych cieczy pozwoliło lepiej poznać i przybliżyć rolę wody w procesie mielenia. A review with 16 refs. covering pulp beating in polar liquids (MeOH, PrOH, BuOH) elucidating be więcej »

Wpływ sposobu sporządzania mieszanek gumowych na właściwości elastomerów

ANNA KOSMALSKA MARIAN ZABORSKI

Procesy sieciujące podczas wulkanizacji powodują zmiany w strukturze przestrzennej wulkanizatów. Stopień niejednorodności tworzącej się sieci silnie zależy od rodzaju ośrodka polimerowego, przy czym większą niejednorodność zaobserwowano w środowisku kauczuku polarnego. Modyfikacja sposobu sporządzania mieszanek gumowych spowodowała zmiany właściwości wytrzymałościowych usieciowanych elast więcej »

Wpływ struktury emulsji na ich właściwości reologiczne

ZDZISŁAW KEMBŁOWSKI JERZY SĘK KAMILA KRYNKE

Podjęto próbę określenia zależności pomiędzy właściwościami reologicznymi emulsji a parametrami charakteryzującymi ich strukturę wewnętrzną, takimi jak stężenie fazy wewnętrznej, wielkość kropel fazy rozproszonej i rozkład tych kropel. Wykorzystano do tego celu zmodyfikowane postacie znanego z literatury modelu Pala1). Kerosene (0.65) and sunflower oil (dispersed phase volume fraction, f więcej »

Współpraca nauki z przemysłem na świecie

RYSZARD TADEUSZ SIKORSKI JAN PIELICHOWSKI KRZYSZTOF PIELICHOWSKI

Podstawą współpracy nauki z przemysłem na świecie są środki finansowe przyznawane przez budżet oraz środki pozabudżetowe, dostępne w znacząco większym zakresie. Porównując krajową sytuację współpracy nauki z przemysłem należy stwierdzić fakt bardzo ograniczonego finansowania badań stosowanych w Polsce. Jedną z nielicznych dróg rozwiązywania złożonych problemów technologicznych w układzie n więcej »

Wykorzystanie wiedzy pozyskanej z obrazów mikroskopowych do klasyfikacji cieczy roboczych

BARBARA DĘBSKA LUCJAN DOBROWOLSKI

Podjęto próbę określenia klasy czystości cieczy roboczych metodą w pełni zautomatyzowaną, bazującą na interpretacji mikroskopowych obrazów graficznych cząstek zanieczyszczeń występujących w badanych olejach. Zakresem badań objęto obrazy mikroskopowe cieczy przesączonej przez sączki, zarejestrowane za pomocą kamery sprzężonej z komputerem. Aby zidentyfikować obiekty stanowiące zanieczyszcze więcej »

Wypełnienia kolumn reaktywnych i ich specyficzne charakterystyki hydrodynamiczne

ANDRZEJ KOŁODZIEJ MIECZYSŁAW JAROSZYŃSKI IRENA BYLICA

Przedstawiono badania charakterystyk hydrodynamicznych pięciu różnych wypełnień strukturalnych przeznaczonych dla destylacji reaktywnej. Zastosowano kolumnę o średnicy 250 mm i układ woda-powietrze. Wyznaczono opory przepływu przez wypełnienie suche i zraszane, zawieszenie cieczowe statyczne i dynamiczne oraz rozkłady czasów przebywania fazy ciekłej. Wskazano na szereg specyficznych zachow więcej »

Wytwarzanie pochodnych z radiacyjnie zmodyfikowanych mas celulozowych

EDWARD ILLER WŁODZIMIERZ MIKOŁAJCZYK HALINA STUPIŃSKA PAWEŁ STAROSTKA

Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Instytut Włókien Chemicznych i Instytut Celulozowo- Papierniczy zrealizowały wspólny projekt badawczy, mający na celu opracowanie radiacyjnej metody modyfikacji właściwości mas celulozowych służących do wytwarzania pochodnych. Ekspozycja wybranych mas celulozowych wiązką elektronów, wytwarzanych w akceleratorze, prowadziła do pożądanej zmiany ich właśc więcej »

Wyznaczanie wartości współczynników dyfuzji w ciekłych układach dwuskładnikowych

JERZY SĘK

Znane zależności pozwalające przewidywać wartości współczynników dyfuzji w cieczach bądź to oparte są na licznych założeniach upraszczających, bądź też wymagają znajomości parametrów charakterystycznych dla dyfundującego składnika. Celem przeprowadzonych prac było sprawdzenie przydatności własnego modelu do przewidywania wartości współczynników dyfuzji w ciekłych układach dwuskładnikowych więcej »

Względna szybkość rozkładu termicznego w badaniach technologicznych

ANDRZEJ MIANOWSKI

Przeprowadzono analizę prac własnych wykorzystujących pojęcie względnej szybkości reakcji w zależności od temperatury w warunkach dynamicznych. Przedmiotem zainteresowania są zarówno związki chemiczne, jak również substancje o złożonej budowie. Author's earlier data on thermal decomposition of solids (e.g. Ca oxalate, Ca carbonate, Cu sulfate, etc.) and complex materials (hard coal, pitch, więcej »

Zastosowanie adsorbentów węglowych w ochronie środowiska - adsorpcja z fazy gazowej

ANDRZEJ ŚWIĄTKOWSKI

Przedstawiono i przedyskutowano wybrane przykłady zastosowania adsorbentów węglowych. Wykazano, że procesy adsorpcyjne z ich wykorzystaniem odznaczają się dużą skutecznością w szerokim zakresie bardzo ważnych zastosowań, od pochłaniania organicznych zanieczyszczeń środowiskowych (lotne związki organiczne, dioksyny) po nieorganiczne (jod radioaktywny, pary rtęci) czy gazy szlachetne. A rev więcej »

Zastosowanie H2O2 i NaClO do utleniania wybranych barwników z udziałem katalizatora Fe(II)

ANNA JÓŹWIAK RYSZARD TOSIK AGNIESZKA DĘBICKA

Zbadano zastosowanie nadtlenku wodoru i chloranu( I) sodu do utleniania barwników fioletu kwasowego R i błękitu helionowego RL w roztworach wodnych roztworów o stężeniu 100 mg/L. Wyznaczono wpływ stężenia katalizatora w zakresie jonów Fe(II) od 0 do 30 mg/L, różnych dawek utleniaczy oraz pH i temperatury na wydajność utleniania barwników w przyjętym stałym czasie reakcji 120 min. Stwierdzo więcej »

Zastosowanie wypełnień pierścieniowo-strukturalnych w praktyce przemysłowej

STANISŁAW BEDNARSKI TADEUSZ KOMOROWICZ JANUSZ MAGIERA ALEKSANDER PABIŚ

Zaprezentowano wypełnienia pierścien iowostrukturalne PSL i PSI. Podano przykłady ich zastosowań przez autorów w różnych procesach technologicznych ze szczególnym uwzględnieniem procesów ochrony środowiska. Wskazano na korzyści płynące z ich zastosowania. A review covering two types of Bednarski ring structured packings, viz., (i) leaved and (ii) aciculate rings, and their applications in więcej »

Zastosowanie związków nadtlenowych w bieleniu mas papierniczych

EWA KOPANIA PAWEŁ WANDELT

Efektywne wykorzystanie nadtlenku wodoru, jako środka delignifikującego, wymaga przekształcenia go w bardziej aktywną postać, jaką jest kwas nadoctowy, lub użycia dodatku odpowiedniego aktywatora. Zastosowanie nadtlenowych pochodnych do aktywacji ligniny w dwustopniowej delignifikacji tlenowej pozwala bezpiecznie obniżyć liczbę kappa nawet do 90%, (zamiast 75%), bez większych strat wydajno więcej »