SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

Miesięcznik ISSN 0033-2496, e-ISSN 2449-9951 - rok powstania: 1917
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego (SITPChem.)

Wanadanowa metoda wytwarzania K2CO3

MIECZYSŁAW TRYPUĆ

Przedstawiono bezodpadową metodę wytwarzania K2CO3 opierającą się na karbonizacji wodno-amoniakalnych roztworów KVO3, w której w trakcie procesu do fazy stałej przechodzi trudno rozpuszczalny osad NH4VO3, a w roztworze pozostaje KHCO3 lub mieszanina KHCO3 i K2CO3. Odfiltrowany osad NH4VO3 poddaje się procesowi kalcynacji, w wyniku czego otrzymuje się NH3 i V2O5, które są zawracane do proce [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Czytaj za darmo! »

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 780.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 702.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 690.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 345.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 172.50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

Aktywność katalizatorów heterogenicznych w reakcji konwersji propanu do propenu w obecności CO2

PIOTR MICHORCZYK JAN OGONOWSKI

Badano aktywność wybranych katalizatorów tlenkowych (Cr2O3, Ga2O3, CeO2, V2O5, SiO2 i Al2O3) w reakcji odwodornienia propanu do propenu w atmosferze ditlenku węgla. Stwierdzono korzystny wpływ ditlenku węgla na wydajność propenu w reakcji prowadzonej na katalizatorze Ga2O3. Stwierdzono również, że wprowadzenie niewielkich ilości powietrza zwiększa stopień konwersji propenu. A (5:1 by mole więcej »

Aktywność metalicznych (Co, Ni, Ru, Pd) katalizatorów w reakcji metanizacji CO2

WOJCIECH KAZIMIERZ JÓŹWIAK TOMASZ MANIECKI

Proces metanizacji CO2 wodorem na nośnikowych układach katalitycznych (Co, Ni, Ru, Pd) oraz na różnorodnych nośnikach (SiO2, Al2O3, Fe2O3) badano metodą przepływową w szerokim zakresie temperatur (25-800oC). Stwierdzono, że do tworzenia się metanu niezbędna jest aktywna faza metaliczna, natomiast tlenek węgla powstaje również na samych nośnikach. Określono wpływ składu gazów reakcyjnych i więcej »

Aktywność, stabilność i selektywność katalizatorów żelazowych w reakcji Fischera i Troscha w reaktorach zawiesinowych

LECH NOWICKI STANISŁAW LEDAKOWICZ DRAGOMIR B. BUKUR

Przedstawiono najnowsze dokonania w dziedzinie komercjalizacji reakcji Fischera i Tropscha oraz omówiono wyniki badań laboratoryjnych ulepszonego katalizatora żelazowego zsyntetyzowanego w laboratorium Texas A&M University. A 100Fe/3Cu/4K/16SiO2 (w/w) catalyst (cf. D.B. Bukur et al., Ener. Fuels, 9, 620 (1995)), particle size < 53 mm, suspended in Albemarle’s Durasyn-164 oil, activate więcej »

Aktywowane termicznie hydrotalkity w roli katalizatorów rozkładu podtlenku azotu

PIOTR KUŚTROWSKI LUCJAN CHMIELARZ ALICJA RAFALSKA-ŁASOCHA BARBARA DUDEK

Przedstawiono możliwości modyfikacji struktury hydrotalkitowej przez wprowadzanie do warstw brucytopodobnych materiału różnych kationów metali przejściowych (Cu2+, Co2+, Ni2+, Fe3+) oraz przez wymianę anionów międzywarstwowych na polioksoaniony V (V10O28 6-), Cr (Cr2O7 2-), Mo (Mo7O24 6-) lub W (W7O24 6-). Strukturę otrzymanych preparatów przebadano metodą proszkowej dyfrakcji rentgeno więcej »

Aldehyd izomasłowy potencjalnym surowcem do ketonizacji

ROMAN KLIMKIEWICZ IRENEUSZ MORAWSKI LUDWIK SYPER ANDRZEJ BISKUPSKI HELENA TETERYCZ

Aldehydy prostołańcuchowe konwertują do ketonów wobec Zr-Mg-Y-O. Potencjalnym surowcem takiej konwersji może być aldehyd izomasłowy, będący produktem nadmiarowym w syntezie OXO. Aldehyd izomasłowy ulega ketonizacji w dużo mniejszym stopniu niż aldehydy prostołańcuchowe. Wytłumaczeniem tego utrudnienia jest mechanizm transformacji. Ketonizacja aldehydu izomasłowego, gdy surowcem jest miesza więcej »

Analiza termiczna i palność kauczuków butadienowo-akrylonitrylowych

GRAŻYNA JANOWSKA PRZEMYSŁAW RYBIŃSKIA SŁAWOMIR KRAUZEB

Przedstawiono wyniki badań kauczuków butadienowo- akrylonitrylowych w atmosferze powietrza, uzyskane metodami derywatografii i różnicowej kalorymetrii dynamicznej DSC. Stwierdzono, że wzrost zawartości merów akrylonitrylowych w makrocząsteczkach kopolimeru nie zmienia temperatury początku jego rozkładu, zmniejsza natomiast szybkość destrukcji i zwiększa energię aktywacji tego procesu. Bad więcej »

Aromatyczna frakcja C8 z toluenu i metanu - zalety i ograniczenia alternatywnej metody otrzymywania styrenu

JACEK KIJEŃSKI PIOTR WINIAREK JUAN CARLOS COLMENARES Q.

Zbadano aktywność serii katalizatorów magnezowych modyfikowanych kationami metali alkalicznych w reakcji utleniającego metylowania toluenu metanem. Największe wydajności aromatycznej frakcji C8 (etylobenzen, styren) uzyskano w obecności układu (2% Cs+ + 2% Na+)/MgO. Oznaczono stężenia centrów elektronodonorowych na powierzchniach badanych katalizatorów. Największe stężenia silnych centrów więcej »

Badania elektrokinetyczne w procesie barwienia włókien

EDWARD RYBICKI EWA MACHNIKOWSKA-KIEREŚ

W procesie barwienia wyrobów włókienniczych między poszczególnymi składnikami kąpieli barwiącej, zachodzi wiele zjawisk natury fizykochemicznej. Zjawiska te są od wielu lat badane przy wykorzystaniu metod spektroskopowych, pomiaru dyfuzji, pomiaru punktu zmętnienia i in. Metoda pomiaru potencjału przepływu może być wykorzystywana we wszystkich procesach, w których występuje różnica potencj więcej »

Badania nad możliwością wykorzystania mocznika w procesie wydzielania KVO3 i NaVO3 z mieszanin poreakcyjnych

MIECZYSŁAW TRYPUĆ KRZYSZTOF MAZUREK KATARZYNA BIAŁOWICZ URSZULA KIEŁKOWSKA

Zbadano wzajemną rozpuszczalność NaVO 3 i CO(NH2)2 oraz KVO3 i CO(NH2)2 w temp. 303 K i 323 K. Na podstawie otrzymanych wyników wykreślono wycinek politermy układu Na- VO3 + CO(NH2)2 U H2O i KVO3 CO(NH2)2 + H2O. 3 22 2 3 22 2 Uzyskane wyniki stanowić będą podstawę określenia możliwości wykorzystania mocznika w procesie wydzielania NaVO3 poreakcyjnych. KVO z mieszanin Solubility isotherm więcej »

Badania nad poprawą stabilności frakcji oleju napędowego z procesu hydrokrakingu gudronu

JOLANTA R.GRZECHOWIAK IWONA WERESZCZAK-ZIELIŃSKA ALEKSANDRA SANDRA MASALSKA KAROLINA MROZIŃSKA IRENEUSZ SZYSZKA

Frakcje o zakresie wrzenia oleju napędowego, otrzymane w procesie hydrokrakingu gudronu (HRGO), charakteryzują się małą stabilnością. Ogranicza to możliwość ich bezpośredniego stosowania do komponowania produktów handlowych. W pracy przeprowadzono badania nad określeniem wpływu składników grupowych oraz wpływu procesów hydrorafinacji oraz uwodornienia na stabilność HRGO. Stwierdzono, że p więcej »

Badania procesu otrzymywania nawozów sztucznych na bazie siarki elementarnej

MARIAN DOJKA EDWARD GORYLEWSKIA KRYSTYNA BOBROWSKA-KRAJEWSKAA HANNA DUFAJ-ZEMŁAA WITOLD BORCHOWIECB ZBIGNIEW JANISZEWSKI

Badania ukierunkowano na otrzymywanie nawozów zawierających siarkę elementarną z dodatkiem bentonitu, określając optymalną granulację i jego zawartość w tych nawozach. W celu sprawdzenia koncepcji doboru aparatury wykonano w "Siarkopolu" SA w Gdańsku próby przemysłowe współgranulowania wieżowego zawiesiny bentonitu w ciekłej siarce. Otrzymany granulat oceniono pod względem trwałości w czas więcej »

Badania równowagowe układu par soli zwrotnych KVO3 + NH4HCO3 + H2O

MIECZYSŁAW TRYPUĆ URSZULA KIEŁKOWSKA KATARZYNA BIAŁOWICZ KRZYSZTOF MAZUREK

Przedstawiono dane doświadczalne dotyczące wzajemnej rozpuszczalności w następujących układach trójskładnikowych: KVO3 + NH4VO3 + H2O, KHCO3 + KVO3 + H2O, NH4HCO3 + NH4VO3 + H2O i KHCO3 + NH4HCO3 + H2O. Badania prowadzono w zakresie temp. 293-323 K. Dane te są niezbędne do wykreślenia wykresu równowagowego układu par soli zwrotnych KVO3 + NH4HCO3 + H2O w rzucie ukośnym na płaszczyznę wg J więcej »

Badania syntezy propano-1,3-diolu,nowego surowca dla tworzyw poliestrowych.Etap I. Synteza 3-hydroksypropanalu

JERZY WASILEWSKI JAN PERKOWSKI JACEK KLIMIEC

Badano reakcję hydratacji akroleiny w obecności H2SO4 jako katalizatora. Określono wpływ stężenia akroleiny w różnych warunkach syntezy. Badano wpływ temperatury, stężenia H2SO4 i czasu reakcji na przebieg hydratacji. Przeprowadzono optymalizację reakcji syntezy 3-hydroksypropanalu. Acrolein, 15%, hydrated in an aq. H2SO4 catalyst (2.0%) for 4-5 h at 40-50°C yielded (60%) 3-hydroxypropanal. więcej »

Badania utleniania 4,4'-diizopropylobifenylu w fazie ciekłej tlenem do wodoronadtlenków

ZBIGNIEW STEC JAN ZAWADIAK ROBERT ZELLERHOFF BEATA ORLIŃSKA

Zbadano kinetykę utleniania 4,4'-diizopropylobifenylu (DPBP) do wodoronadtlenków. Określono początkowe szybkości utleniania DPBP wobec inicjatora azowego ACHN i obliczono utlenialność DPBP. Zbadano przebieg długotrwałego utleniania DPBP do wodoronadtlenków. Otrzymano i określono właściwości tworzących się podczas utleniania wodoronadtlenków i alkoholi. 4,4'-Diisopropylbiphenyl więcej »

Badanie możliwości zastosowania materiału katalitycznego z nośnikiem syntetyzowanym na drodze zol–żel w ogniwach paliwowych

PIOTR KIRSZENSZTEJN AGNIESZKA MARTYŁA BARBARA OLEJNIK AGNIESZKA SZYMKOWIAK

Zbadano możliwość zastosowania katalizatora platynowego naniesionego na tlenek glinu oraz układ binarny tlenek glinu-tlenek cyny(IV) w metanolowym ogniwie paliwowym stosując woltamperometrię cykliczną i rentgenografię. Zastosowana metoda zol-żel nanoszenia katalizatora pozwoliła na wyeliminowanie niepożądanej interakcji między prekursorem fazy metalicznej a powierzchnią nośnika oraz pozwol więcej »

Badanie procesu konwersji alkoholi do ETBE

ELŻBIETA SIKORA JAN OGONOWSKI

Badano konwersję alkoholu etylowego i izobutylowego oraz etylowego i tert-butylowego jako alternatywną metodę syntezy eteru etylowo-tert-butylowego (wysokooktanowego dodatku przeciwstukowego stosowanego w bezołowiowych benzynach silnikowych). Przeprowadzono serię testów katalitycznych, w których badano aktywność i selektywność katalizatorów o charakterze kwasowym: tlenku glinu, zeolitu-b i więcej »

Bezsiarkowe paliwa silnikowe i biopaliwa. Perspektywy rozwoju, aspekty ekologiczne

KAZIMIERZ FRĄCZEK

Przedstawiono kierunki rozwoju technologii wytwarzania bezsiarkowych paliw silnikowych o zawartości siarki poniżej 10 ppm. Dokonano przeglądu metod oczyszczania najbardziej zasiarczonych komponentów paliwowych: benzyny krakingowej z produkcji benzyn silnikowych i destylatów średnich z produkcji olejów napędowych. Wykazano, że produkcja bezsiarkowych paliw usunie techniczną barierę do wpro więcej »

Bimetaliczne katalizatory Ni-Rh naniesione na Al2O3 w reakcji reformingu metanu ditlenkiem węgla

MAGDALENA NOWOSIELSKA WOJCIECH KAZIMIERZ JÓŹWIAK JACEK MICHAŁ RYNKOWSKI

Celem badań było porównanie aktywności katalizatorów Ni-Rh naniesionych na Al2O3 oraz określenie korelacji między właściwościami fizykochemicznymi tych katalizatorów a ich właściwościami katalitycznymi. Właściwości fizykochemiczne katalizatorów Ni-Rh/Al2O3 zbadano w oparciu o następujące techniki eksperymentalne: temperaturowo programowaną redukcję (TPR), dyfrakcję promieni rentgenowskich więcej »

Bombardowanie jonowe warstwy wierzchniej poliolefin

DARIUSZ BIELIŃSKIA LUDOMIR ŚLUSARSKIA PIOTR LIPIŃSKIA ANDRZEJ TUROSB JACEK JAGIELSKI

Przedstawiono wpływ bombardowania powierzchni poliolefin (LDPE, HDPE, iPP) jonami He+ i Ar+. Zmiany zachodzące w warstwie wierzchniej polimerów oraz ich zasięg monitorowano przy użyciu elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR), mikroindentacji, mikroskopii sił atomowych (AFM) i elektronowej (SEM) oraz mikrotarcia. Potwierdzono rodnikową naturę zjawisk towarzyszących bombardowaniu jo więcej »

Chemia i technologia C1.Badania w Polsce i w świecie

MARIAN TANIEWSKI

Omówiono zasadnicze kierunki oraz stan badań prowadzonych w świecie nad chemią i technologią przemian jednowęglowych cząsteczek ("chemia C1"), a w szczególności przemian metanu, do półproduktów i produktów petrochemicznych oraz paliw alternatywnych. Przedstawiono tematykę ogólnokrajowego programu badań prowadzonych w tym zakresie w Polsce od roku 2001 w ramach Projektu Badawczego Zamawian więcej »

Chemiczne uwarunkowania nawęglania próżniowego stali w atmosferze etylenu i wodoru

WOJCIECH KAZIMIERZ JÓŹWIAK JACEK GÓRALSKI TOMASZ MANIECKI PIOTR KULA ROBERT PIETRASIK

Zidentyfikowano gazowe produkty i określono zakres temperaturowy reakcji chemicznych zachodzących podczas nawęglania próżniowego stali (950°C) na powierzchni międzyfazowej żelaza i atmosfery gazowej etylenu i wodoru. Nawęglanie prowadzono w warunkach temperaturowo programowanych 25-1000°C w strumieniu etylenu-wodoru pod ciśnieniem atmosferycznym oraz w warunkach próżniowych (kilka hPa). Zi więcej »

Ciecze jonowe. Związki na miarę XXI wieku

JULIUSZ PERNAK

Przedstawiono historyczny przegląd prac z zakresu syntezy, właściwości i zastosowań cieczy jonowych, zwłaszcza z podstawnikami alkoksymetylowymi (rozpuszczalniki, katalizatory, baterie słoneczne, przerób odpadów radioaktywnych). Nakreślone zostały również problemy pozostające jeszcze do rozwiązania (oczyszczanie, odwadnianie, wymiana ciepła i masy). A review with 34 refs. covering history, więcej »

Cienkie powłoki z tetrametoksysilanu (TMOS) osadzane metodą PE-CVD i ich zastosowanie

ZENOBIA RŻANEK-BOROCH KRZYSZTOF SCHMIDT-SZAŁOWSKI AGNIESZKA SZYMAŃSKA TERESA AFEK

Za pomocą wyładowania stabilizowanego przegrodą dielektryczną pod ciśnieniem atmosferycznym otrzymywano cienkie powierzchniowe warstwy złożone głównie z ditlenku krzemu. Doświadczenia prowadzono w reaktorze laboratoryjnym, o regulowanej temperaturze podłoża, przy częstotliwości 5 kHz. Przez polikondensację tetrametoksysilanu (TMOS) w mieszaninach TMOS+Ar, TMOS+Ar+O2 (o stężeniu 0,056% i 3 więcej »

Ekstrakcja żelaza(III) w modelowych układach ekstrakcyjnych z fosforoorganicznymi ekstrahentami

RYSZARD CIERPISZEWSKI KRYSTYNA PROCHASKA

Badano szybkość ekstrakcji żelaza(III) z roztworów chlorkowych przy użyciu dwóch handlowych ekstrahentów fosforoorganicznych: Cyanex 921 (tlenek trioktylofosfiny, TOPO, jako substancja czynna) oraz TBP (fosforan tributylu) oraz właściwości powierzchniowe obu ekstrahentów na granicy faz węglowodór/faza wodna. Stwierdzono, że transport jonów Fe(III) z kwaśnego roztworu wodnego do fazy organi więcej »

Emulsje jako środowisko otrzymywania nowych generacji niemodyfikowanych i modyfikowanych hydrofobowo-hydrofilowych krzemionek

TEOFIL JESIONOWSKI

Przedstawiono sposób formowania nowych generacji krzemionek uwodnionych. Przeprowadzono powierzchniową modyfikację wytrąconej krzemionki stosując 3-merkaptopropylotrimetoksysilan. Dokonano szczegółowej oceny fizykochemicznej badanych krzemionek, wyznaczając ich charakterystyki adsorpcyjne i dyspersyjne. Emulsions EI containing aq. Na2SiO3 and cyclohexane and EII containing aq. HCl and cycl więcej »

Emulsje wodne inicjatorów w polimeryzacji chlorku winylu - skala wielkolaboratoryjna i przemysłowa

MARIA OBŁÓJ-MUZAJ MARCIN KUMOSIŃSKI AGNIESZKA ABRAMOWICZ ROMAN POTURALSKI

Opracowano w skali laboratoryjnej układy inicjatorów w emulsjach wodnych do polimeryzacji VC w różnych temperaturach, nie powodujące pogorszenia właściwości PVC. Najlepsze układy sprawdzono w skali wielkolaboratoryjnej i zastosowano w instalacji przemysłowej PVC w Anwil SA we Włocławku. Wyniki prób przemysłowych prowadzonych w temp. 53-62°C były pozytywne. Stopień konwersji monomeru był p więcej »

Energetyka wodorowa, szanse i zagrożenia. Proces katalitycznego spalania wodoru na katalizatorze kobaltowym

RYSZARD J. KALEŃCZUK JOANNA SREŃSCEK-NAZZAL

Proces utleniania wodoru w obecności katalizatorów przebiega w niskich temperaturach z odpowiednią intensywnością. W pracy omówiono układ przeznaczony do utleniania wodoru oraz przedstawiono katalizatory kobaltowe o dużej aktywności i odporności na przegrzanie, stosowane w tej metodzie. Właściwości fizykochemiczne katalizatorów badano z użyciem metod instrumentalnych: BET, XRD, ICP. Otrzym więcej »

Epoksyfunkcyjne karbosilany i siloksany - środki wiążące, sieciujące i modyfikujące

IZABELA DĄBEKB HIERONIM MACIEJEWSKIA BOGDAN MARCINIECA PAULINA BŁAŻEJEWSKA-CHADYNIAK

Epoksyfunkcyjne karbosilany są jednymi z najważniejszych silanowych środków wiążących, sieciujących i modyfikujących polimery, podobnie jak siloksany z grupą epoksydową, które dodatkowo są cennym surowcem do produkcji jonowych środków powierzchniowo czynnych. Obydwa te produkty zostały zsyntezowane poprzez katalityczne hydrosililowanie eteru allilowo- glicydylowego trialkoksysilanem lub wo więcej »

Etery allilowe - fotoreaktywne modyfikatory polimerów

DAGMARA MARTYSZ MIŁKA ANTOSZCZYSZYN

Omówiono proces fotopolimeryzacji z udziałem eterów mono- i diallilowych dioli C4: butan-1,4- diolu, (Z)-2-buten-1,4-diolu i 2-butyn-1,4-diolu oraz scharakteryzowano otrzymane powłoki lakiernicze. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono przydatność eterów monoi diallilowych do chemicznej modyfikacji powłok epoksydowych i poliestrowych. Mono and diallyl ethers of butane-, (Z)-2-bute więcej »

Fizykochemiczne właściwości katalizatorów Pt/ZrO2/TiO2 w reakcji selektywnej redukcji a,b-nienasyconych aldehydów.

AGNIESZKA RUPPERT TADEUSZ PARYJCZAK

Otrzymano katalizatory platynowe osadzone na nośnikach binarnych ZrO2-TiO2 o różnych zawartościach Pt i proporcjach tlenków a następnie zastosowano je do katalitycznego uwodarniania grupy karbonylowej a,b-nienasyconych aldehydów w reakcji selektywnej redukcji aldehydu krotonowego. Reakcję prowadzono w fazie gazowej w reaktorze przepływowym pod ciśnieniem atmosferycznym, w temp. 100oC. Kata więcej »

Formowanie ceramiki metodą odlewania z gęstwy żelującej przy użyciu kopolimeru monometakrylanu glikolu metoksypolietylenowego i 1-winylo-2-pirolidonu

Zbadano przydatność hydrożeli otrzymywanych z monomerów małotoksycznych (monometakrylanu glikolu metoksypolietylenowego i 1-winylo- 2-pirolidonu) do procesu formowania ceramiki zaawansowanej metodą odlewania z gęstwy żelującej. Zaletą badanego układu monomerów jest eliminacja toksycznego akryloamidu. Dokonano optymalizacji lepkości wodnych zawiesin tlenku glinu z dodatkiem monomerów organi więcej »

Hydrosililowanie alkenów na katalizatorach multimetalicznych

JAN ADAMIEC RYSZARD FIEDOROW JOANNA CHARYTONIK JACEK GULIŃSKI HIERONIM MACIEJEWSKI BOGDAN MARCINIEC

Zbadano aktywność i selektywność katalizatorów bimetalicznych Pt-Cu, Pt-Ru i Pt-Re i trójmetalicznego katalizatora Pt-Ru-Cu w reakcjach addycji trichlorosilanu do chlorku allilu i oktenu- 1. Jako nośniki tych katalizatorów użyto węgiel aktywny, sadzę i tlenek glinu otrzymany metodą zol-żel. Wprowadzenie drugiego metalu, zwłaszcza miedzi, znacznie zwiększyło aktywność w reakcjach hydrosilil więcej »

Hydrosililowanie organofunkcyjnych olefin poli(wodoro,metylo)siloksanami

HIERONIM MACIEJEWSKI JACEK GULIŃSKI BOGDAN MARCINIEC

Organofunkcyjne polisiloksany to silikony otrzymane przez wprowadzenie różnych grup organicznych do podstawowego łańcucha polisiloksanowego w celu pełnego wykorzystania zarówno właściwości dimetylosiloksanów jak również dodatkowych cech grupy organicznej. Przedstawiono metodę syntezy polisiloksanów, zawierających różnorodne organiczne grupy funkcyjne, t j . epoksydową, glikolową (polietero więcej »

IGC w charakterystyce powierzchni ciał stałych

ADAM VOELKEL

Przedstawiono możliwości wykorzystania metody odwróconej chromatografii gazowej w charakterystyce powierzchni ciał stałych. Omówiono najważniejsze parametry stosowane do opisu właściwości dyspersyjnych oraz kwasowo-zasadowych badanych materiałów. A review covering the principle of IGC, characteristics of surface like dispersive and specific components of surface free energy and their evalu więcej »

Intensyfikacja procesów przemysłowych metodami kombinatorycznej katalizy heterogenicznej

WALDEMAR KRAJEWSKI ZBIGNIEW NAJZAREK

Badano zróżnicowane wypełnienia strukturalne i wskazano na te elementy budowy, które promują cieplno-przepływową efektywność strukturalnych nośników w złożu katalitycznym dla gazowych reagentów. Na powierzchnię nośnika strukturalnego naniesiono cienkowarstwowy katalizator VPO i wykazano jego sprawność w reakcji selektywnego utlenienia n-butanu do bezwodnika maleinowego, w warunkach podobny więcej »

Kataliza w ochronie środowiska

ZENON SARBAK

Gwałtowny rozwój przemysłu chemicznego oraz wielu innych gałęzi przemysłowych przyczynia się do wzrostu poziomu życia, ale równocześnie powoduje wzrost zagrożenia zdrowia i życia, np. przez emisję gazów, ścieki i odpady stale zatruwające środowisko. Od pewnego czasu społeczeństwo zwraca coraz większą uwagę na zagadnienia związane z ochroną środowiska. Wyrazem tego jest np. zastępowanie prz więcej »

Katalizatory Ni/MgO-Al2O3 w reakcji reformingu metanu z parą wodną i/lub ditlenkiem węgla

MONIKA PAŃCZYK WOJCIECH GAC ANDRZEJ DENIS CZESŁAWA SIKORSKA MARIA CZUBRYT-IDZIK

W reakcjach metanu z parą wodną i ditlenkiem węgla istnieje niebezpieczeństwo powstawania depozytów węglowych. Względy ekonomiczne powodują poszukiwanie tanich katalizatorów niklowych nie ulegających zawęglaniu (np. NiOMgO czy NiO-MgO-Al2O3). Wykonano badania wpływu zmian proporcji składników katalizatorów na ich właściwości, w celu poszukiwania układu nadającego się do obu procesów. Obecn więcej »

Katalizatory otrzymywane z prekursorów hydrotalkitowych - materiały nanostrukturalne dla zielonej chemii

Dokonano przeglądu zastosowań katalizatorów otrzymywanych z prekursorów hydrotalkitowych. Skupiono się na procesach eliminacji stosowania roztworów ciekłych zasad, usuwania szkodliwych produktów ubocznych i zanieczyszczeń oraz modyfikacji niektórych procesów katalitycznych w kierunku zielonej chemii. A review with 77 refs. covering catalysts prepared from hydrotalcite precursors with parti więcej »

Katalizatory platynowe na nośnikach bitlenkowych w reakcji reformingu metanu ditlenkiem węgla

RENATA KASPRZAK-MAJAK JACEK GÓRALSKI AGNIESZKA RUPPERT JACEK MICHAŁ RYNKOWSKI

Przebadano właściwości katalizatorów platynowych zawierających 2% i 5%Pt na nośnikach: 10%TiO2/SiO2, 10%TiO2/Al2O3-SiO2, 5%TiO2/Al2O3, 10%TiO2/Al2O3. W celu porównania właściwości katalitycznych układów mono- i bitlenkowych, przebadano również katalizatory zawierające 2%Pt i 5%Pt na SiO2 i TiO2. Na nośniki komercyjne TiO2 nanoszono z izopropanolanu tytanu. Platynę wprowadzono z kwasu chlor więcej »

Katalizatory procesu oksyetylenowania

JAN SZYMANOWSKI

Przedstawiono katalizatory proponowane do oksyetylenowania hydrofobów z ruchliwym atomem wodoru oraz oksyetylenowania estrów metylowych kwasów tłuszczowych. A review with 26 refs. covering new catalysts with particular reference to aluminum oxide systems, acid-activated Group IIA compounds, lanthanide phosphates, and Author’s original Ca catalyst. Niejonowe związki powierzchniowo czy więcej »

Kinetyka utleniania izomerycznych metoksy-(1-metyloetylo)benzenów

JAN ZAWADIAK JÖRG TALBIERSKY BARTŁOMIEJ JAKUBOWSKI

Zbadano kinetykę bezkatalitycznego utleniania 1-metoksy-2-(1-metyloetylo)benzenu, 1-metoksy- 3-(1-metyloetylo)benzenu i 1-metoksy-4-(1- metyloetylo)benzenu tlenem w fazie ciekłej w zakresie temp. 50-120°C. Określono utlenialności badanych związków i sumaryczne zastępcze energie aktywacji reakcji utleniania. The kinetics of noncatalyzed liquid-phase oxidation of 1- methoxy-2- (-3-, and -4)- więcej »

Misja chemii a polityka naukowo-techniczna państwa

BOGDAN MARCINIEC

Chemia jest kluczową dziedziną nauki, bez której nie można liczyć na postęp w zakresie medycyny, ochrony zdrowia, rolnictwa, ekologii, nowych materiałów, lotnictwa, budownictwa lub przemysłu motoryzacyjnego. Współczynnik intensywności technologicznej (stosunek liczby osób zatrudnionych w badaniach do liczby zatrudnionych w danym przemyśle) dla przemysłu chemicznego USA wynosi 3,38%, dla przem więcej »

Modelowanie kinetyki reakcji w badaniach metoda TPR katalizatorów tlenkowych

JANUSZ SURMAN PIOTR KUSTROWSKI UCJAN CHMIELARZ ROMAN DZIEMBAJ

Metodą TPR badano tlenkowe układy wzorcowe Fe2O3 i MgO-Al2O3-V2O5 ulegające wieloetapowej redukcji. Przedstawiono wpływ parametrów pomiarowych, takich jak szybkość ogrzewania b, początkowa ilość redukowalnego tlenku so, szybkość przepływu F mieszaniny redukującej zawierającej co wodoru, na kształt profili TPR. Stwierdzono, że literaturowe kryteria K = so/(F·co) i P = (b·so)/( więcej »

Modelowanie komputerowe procesu dezaktywacji katalizatora metalicznego przez depozyt węglowy

JOANNA STAWOWSKA WITOLD MICHAŁ BARTCZAK

Wykonano serię symulacji komputerowych na poziomie molekularnym mających na celu wyjaśnienie mechanizmów blokowania procesów katalitycznych na metalach przejściowych (Pd, Ni oraz Cu, Ag) przez depozyt węglowy. Przeprowadzono następujące obliczenia. (1) Symulacje metodą Dynamiki Molekularnej struktury powierzchniowej metali dla różnych stopni pokrycia powierzchni metalu depozytem węglowym. więcej »

Modyfikacja powierzchni krzemionki środkami powierzchniowo czynnymi i ich wpływ na wzmacnianie elastomerów

MICHAŁ TYBURCZY MARIAN ZABORSKI WŁODZIMIERZ BARYŃ

Zbadano wpływ środków powierzchniowo czynnych na aktywność krzemionki w kauczuku etylenowo- propylenowym (EPM). Zastosowano dwie grupy surfaktantów: jonowe oraz niejonowe. Najbardziej aktywne okazały się wśród jonowych bromek benzalkoniowy, a wśród niejonowych eter nonylofenylopolioksyetylenoglikolowy. Silica filler for ethylene-propylene rubber (EPR) was modified, 3 phr, with surfactants. więcej »

Modyfikatory katalizatorów heterogenicznych

JANUSZ RYCZKOWSKI TADEUSZ BOROWIECKI

Teoretyczne oraz praktyczne aspekty nauki o katalizie dużo uwagi poświęcają modyfikacjom układów katalitycznych, które w przeważającej liczbie reprezentują katalizatory nośnikowe. Najczęściej spotykanym sposobem modyfikacji jest stosowanie tzw. modyfikatorów "wewnętrznych". Omówiono w sposób ogólny działanie modyfikatorów, a także przedstawiono na wybranych przykładach efekty stosowanej mo więcej »

Multifazowe materiały polimerowe o obniżonej palności

KRZYSZTOF PIELICHOWSKI DOMINIKA SŁOTWIŃSKA

Przedstawiono wyniki badań palności modyfikowanych poliuretanów segmentowych, otrzymanych w wyniku reakcji polimerycznego 4,4'- diizocyjanianu difenylenometanu (PMDI), 1,6- diizocyjanianu heksametylenowego (HDI) i 1,2- propanodiolu/3-chloro-1,2-propanodiolu oraz oligoeterodiolu. Na podstawie wyników badań palności metodą indeksu tlenowego (LOI) przeprowadzono analizę wpływu składu i budowy więcej »

Nanotechnologia i nanokompozyty polimerowe

MARIAN ZABORSKI

Dokonano przeglądu metod syntez cząstek koloidalnych, nanoproszków, fullerenów, nanodyspersji i nanorurek zawartych w sadzach wytwarzanych plazmowo a także polimerycznych nanokompozytów ze szczególnym uwzględnieniem prac własnych Autora w zakresie dyspergowania ditlenku krzemu i jego syntezy z alkoksysilanów. Szczególna uwaga została położona na nanodyspersje i nanokompozyty polimerowe i więcej »

Nauka - Przemysł

RYSZARD TADEUSZ SIKORSKI

Przedyskutowano zależności między nauką i przemysłem, w tym także zależność popytu od podaży i ich wzajemne uwarunkowania na poziomie zyskowności produkcji, sprzedaży oraz stopnia nowoczesności. Correlations were discussed between science and industry, production level and degree of modernization, demand vs. supply and their relation to level of profitability, sales and degree of product u więcej »

Nośnikowe katalizatory rutenowe do niskociśnieniowej syntezy amoniaku

ZBIGNIEW KOWALCZYK DARIUSZ SZMIGIEL WIOLETTA RARÓG PILECKA ADAM KOMORNICKI MARCIN KIELAK

Zbadano aktywność katalityczną kilku katalizatorów rutenowych w reakcji syntezy amoniaku. Jako nośników rutenu użyto tlenku magnezu o powierzchni wewnętrznej 94 m2/g, spinelu magnezowo- glinowego (96 m2/g), azotku boru (190 m2/ g) oraz wysokopowierzchniowego, częściowo zgrafityzowanego węgla aktywnego (1188 m2/g). Wszystkie katalizatory (ok. 9% Ru) promowane były barem. Testy kinetyczne w więcej »

Nowe katalizatory polimerowe do procesów utleniania związków organicznych

JAN PIELICHOWSKI GRZEGORZ KOWALSKI GRZEGORZ GOŁDYN

Zsyntetyzowano grupę heterogenicznych katalizatorów zawierających kompleksy kobaltu (II) i niklu(II). Jako nośnika dla otrzymanych katalizatorów użyto polianiliny (PANI), poli-o-toluidyny (POT) i poli-o-anizydyny (POA). Prowadzono reakcje utleniania związków organicznych na wymienionych katalizatorach w obecności tlenu cząsteczkowego. Głównymi produktami reakcji były ketony i epoksydy, otr więcej »

Nowe katalizatory utleniania metanu w fazie skondensowanej

BEATA MICHALKIEWICZ LIDIA OPACZEWSKA

Metan jest najbardziej rozpowszechnionym, lecz najmniej reaktywnym związkiem z całej rodziny węglowodorów. Od wielu lat poszukuje się nowych sposobów oraz katalizatorów procesu jego konwersji. Dużą selektywność utleniania metanu w układach heterogenicznych wykazują zeolity. Ich duża aktywność katalityczna w tym procesie przypisywana jest domieszkom żelaza dodawanym na etapie preparatyki ze więcej »

Nowe kierunki modyfikacji żywic epoksydowych

PIOTR CZUB JAN PIELICHOWSKI WOJCIECH MAZELA

Przeprowadzono modyfikację ciekłych, małocząsteczkowych żywic epoksydowych za pomocą 9-(2,3-epoksypropylo)karbazolu, 5-(9-karbazolilo) metylo-1,3-oksotiolano-2-tionu oraz ich 3,6-dichloro- i 3,6-dibromopochodnych. Uzyskano materiały o charakterystycznej dla karbazolu silnej absorpcji światła w zakresie UV i dużej intensywności fotoluminescencji oraz typowej dla żywic epoksydowych doskonałe więcej »

Nowe lekkie materiały konstrukcyjne

ANDRZEJ K. BŁĘDZKI

New materials were described, developed in cooperation with Daimler-Chrysler (Ulm), Johnson Controls (Grefrath), and Engel Co. (Schwertberg, Austria), viz., monocomposite layered materials based on PP, natural fiber-reinforced composites, foamed sheet-molding-compounds, and microfoams. Aby zwiększyć bezpieczeństwo jazdy i wygodę pasażerów trzeba w każdym nowym modelu samochodu umieszczać now więcej »

Nowe ogniobezpieczne polimery

ZBIGNIEW K. BRZOZOWSKI

Przedstawiono nowe metody otrzymywania żywic epoksydowych oraz poliarylanów będących przykładami ogniobezpiecznych polimerów. Wykazano nową rolę DMSO jako katalizatora reakcji przesunięcia międzyfazowego. Aq. Na bisphenolate reacted in a two-phase system at 0- 30°C with isophthalic and terephthalic acid dichlorides in CH2Cl2 as solvent and DMSO as catalyst (100 mole % based on bisphenol) t więcej »

Nowe rozwiązania w rafinacji rozpuszczalnikowej destylatów olejowych

WIESŁAW SZEJA JAN HEHLMANN WIESŁAWA SPECJAŁ MAREK MARKIEWICZ TADEUSZ STOKŁOSA

Opracowano nowe rozwiązanie techniczne procesu selektywnej ekstrakcji frakcji olejowej furfurolem. Zmodernizowano kolumnę ekstrakcyjną w PKN Orlen SA w Płocku poprzez zastosowanie strukturalnego wypełnienia komórkowego. Wykazano, że wprowadzone rozwiązanie pozwoliło na zmniejszenie zużycia furfurolu przy równoczesnej poprawie jakości rafinatu. W szczególności obniżyła się zawartość substan więcej »

Nowe surowce dla przemysłu farb i tworzyw sztucznych z solwolizy PET

TADEUSZ SPYCHAJ

Przedstawiono nowe kierunki recyklingu surowcowego (solwolizy) odpadowego poli(tereftalanu etylenu) (PET) przez zastosowanie alkoholi mono- i polihydroksylowych, estrów oraz amin pierwszorzędowych a także trzeciorzędowych alkanoloamin. Opisano zastosowanie otrzymywanych surowców w przemyśle farb, lakierów i tworzyw sztucznych. Waste poly(ethylene terephthalate) (PET) solvolyzates prepared więcej »

Nowe tendencje w procesach ekstrakcyjnych

JAN SZYMANOWSKI

Przedstawiono nowe tendencje rozwoju procesów ekstrakcyjnych. Przeanalizowano nowe idee przyjazne środowisku, w tym różne układy wodne zawierające związki powierzchniowo czynne. A review with 19 refs. covering new extractant systems, e.g., polyoxyethylene-electrolyte(or dextran)-water, hydrophobic ionic liquids, surfactants solubilizing organics, affinity ligands, micellar extraction, extra więcej »

Nowe trendy w produkcji poliamidów

STANISŁAW CIBOROWSKI MAŁGORZATA JAMRÓZ

Najważniejszymi poliamidami są Nylon 6 i Nylon 66. Produktem pośrednim w ich wytwarzaniu jest cykloheksanol i cykloheksanon, otrzymywane przez utlenianie cykloheksanu. Obiecująco wygląda synteza cykloheksanolu drogą uwodniania cykloheksenu. W pracy przedstawiono wyniki badań nad tą reakcją. Hydration of cyclohexene appears to be a promising route to cyclohexanol, much cheaper than oxidatio więcej »

Nowy typ katalizatora niskotemperaturowej konwersji tlenku węgla (NTKCO)

ZDZISŁAW JANECK ZYGMUNT ŚPIEWAK ANDRZEJ GOŁĘBIOWSKI STANISŁAW MAGDZIARZ

Opracowano i wdrożono w ZAT nowy typ katalizatora NTKCO TMC-3/1A o dużej wytrzymałości, aktywności, stabilności termicznej i odporności na zatrucie. Wprowadzenie go do produkcji przemysłowej w miejsce powszechnie dotychczas stosowanego katalizatora TMC-3/1 pozwala wydłużyć czas pracy katalizatora. Przedstawiono wyniki badań katalizatorów w porównaniu z dwoma katalizatorami firm zagraniczn więcej »

N-podstawione aminofunkcyjne karbosilany jako promotory adhezji - technologia otrzymywania i zastosowania

KRZYSZTOF PANCERA HIERONIM MACIEJEWSKIA WIESŁAW PRUKAŁA BOGDAN MARCINIEC

N-podstawione aminofunkcyjne karbosilany, zwłaszcza z podstawnikami aromatycznymi, np. N-fenylo-3-aminopropylotrimetoksysilan lub N-benzylo-3-aminopropylotrimetoksysilan, stosowane jako promotory adhezji, wykazują w wielu przypadkach dużo lepsze właściwości niż tradycyjne aminosilany. Przedstawiono główne kierunki zastosowań tych związków oraz metodę ich syntezy opartą na reakcji substytuc więcej »

Obszary współpracy między technologią chemiczną a inżynierią chemiczną i procesową

RYSZARD POHORECKI

Inżynieria chemiczna i procesowa jest w wielu obszarach blisko związana z technologią chemiczną. W interesie obu dyscyplin leży ścisła współpraca w tych obszarach. Jest ona także niezbędna dla rozwoju przemysłu chemicznego. W artykule przedstawiono te obszary i możliwe formy współpracy. Chemical industry is the area of mutual interest for chemical technology (with more emphasis on chemical więcej »

Ocena możliwości poprawy selektywności i wydajności etylenu w utleniającym sprzęganiu metanu za pomocą chlorowych pochodnych metanu

ANDRZEJ MACHOCKI ANDRZEJ DENIS

Wykazano, że tylko małe stężenia, w granicach 300-600 ppm, chlorometanów (CCl4, CHCl3 lub CH2Cl2) obecnych w mieszaninie reakcyjnej zwiększają o 10-15% selektywność tworzenia etylenu, a przez to również ogólną selektywność utleniającego sprzęgania metanu, zachowując przy tym aktywność i dobrą stabilność katalizatorów. Efektywność działania małych ilości różnych chlorometanów jest zbliżona. więcej »

Ocena polioksyalkilenoglikoli (PAG) i modyfikacja ich struktur w aspekcie zastosowania jako bazowych olejów smarowych

ELŻBIETA BERAN RYSZARD JANIK ANDRZEJ BISKUPSKI

Polialkilenoglikole typu polioksyalkilenodiole i -triole, różniące się średnią masą molową (350- 3600), liniową i rozgałęzioną budową cząsteczki, jak również strukturą łańcuchów, poddano ocenie w aspekcie wykorzystania ich jako bazowych olejów smarowych. Przedstawiono wpływ masy molowej i budowy strukturalnej badanych PAG na lepkość, wskaźnik lepkości, temperaturę płynięcia, rozpuszczalnoś więcej »

Ocena wielkości oddziaływań polimer-napełniacz z wykorzystaniem odwróconej chromatografii gazowej

KASYLDA MILCZEWSKA ADAM VOELKEL

Grupę kompozycji polimerowych, zawierających modyfikowane napełniacze węglanowokrzemianowe badano metodą odwróconej chromatografii gazowej. Właściwości poszczególnych materiałów (polimeru i napełniaczy) oraz ich mieszanin opisywano za pomocą parametrów Flory-Hugginsa. Przedstawiono wpływ rodzaju napełniacza, jego ilości oraz związków testowych na omawiane parametry. Aldrich's PE(0.9 więcej »

Oddziaływania wodoru z powierzchnią katalizatorów bimetalicznych.

WITOLD BARTCZAK JOANNA STAWOWSKA STANISŁAW ROMANOWSKI

Wykonano serię obliczeń kwantowych opartych na metodach teorii funkcjonałów gęstości (DFT) pozwalających na interpretację zjawiska adsorpcji i dysocjacji wodoru cząsteczkowego i migracji wodoru atomowego na klasterach metalicznych Pd, Ni, Ag i bimetalicznych PdNi, PdAg. Obliczono powierzchnie energii dla procesu dysocjacji cząsteczki H2 w kontakcie z klasterami metalicznymi i bimetalicznym więcej »

Oznaczanie wskaźników wybuchowości gazów w warunkach turbulentnych

TERESA BACZYŃSKA ADAM HAŁAT JÓZEF GŁOWIŃSKI MIECZYSŁAW SEWERYNIAK

Z wyznaczonych doświadczalnie zależności ciśnienia od czasu określano następujące wielkości charakteryzujące wybuch mieszanki palnej w reaktorze o objętości 22 dm3 : ciśnienie wybuchu Pm, szybkość narastania ciśnienia (dP/dt) m, czas wybuchu tw. Obliczano: stałą materiałową KG i wskaźnik turbulencji TV oraz średnią prędkość płomienia S p4. i prędkość spalania w warunkach uspokojonych SL i więcej »

Parcjalne utlenianie metanu do oksygenatów

BEATA MICHALKIEWICZ

Bezpośrednia konwersja metanu do metanolu pozostaje nadal wyzwaniem dla badaczy. Przeprowadzono wiele badań z wykorzystaniem nowych metod i katalizatorów w tej dziedzinie. Nie znalazły one jednak na razie zastosowania przemysłowego. Prezentowany przegląd dotyczy aktualnego stanu badań poświęconych częściowemu utlenianiu metanu do metanolu i formaldehydu ze szczególnym uwzględnieniem otrzy więcej »

Piroliza i zgazowanie osadów ściekowych

STANISŁAW LEDAKOWICZ PAWEŁ STOLAREK

Podano charakterystykę osadów ściekowych z komunalnych oczyszczalni ścieków oraz przegląd metod termochemicznej obróbki osadów ściekowych. Przedstawiono również możliwości określania właściwości tych osadów przy wykorzystaniu termograwimetrii. A review with 35 refs. covering characteristic data and thermochemical treatment of sewage sludge with particular reference to pyrolysis and gasific więcej »

Polerowanie elektrolityczne i pasywacja elektrochemiczna implantów z tytanu i jego stopów

GINTER NAWRAT WOJCIECH SIMKA

Przeprowadzono badania procesu polerowania elektrochemicznego i pasywacji anodowej tytanu i stopu Ti6Al4V. Określono wpływ jednostkowego ładunku elektrycznego na gładkość powierzchni oraz wpływ warunków pasywacji elektrochemicznej na odporność na korozję tytanu i stopu Ti6Al4V. Stwierdzono, że zwiększenie jednostkowego ładunku elektrycznego poprawia jakość powierzchni. Wykazano, że polero więcej »

Poli(uretano-moczniki) na podstawie oligowęglanodioli otrzymanych z użyciem węglanu etylenu

GABRIEL ROKICKI JANUSZ KOZAKIEWICZ PIOTR PAWŁOWSKI JAROSŁAW PRZYBYLSKI

Przedstawiono wyniki badań otrzymywania oligowęglanodioli do wytwarzania poliuretanów do zastosowań biomedycznych. Wykazano, że prepolimery uretanowe otrzymane z oligowęglanodioli utwardzane wodą dają elastomery poli(uretano- mocznikowe) charakteryzujace się dużą wytrzymałością mechaniczną (wytrzymałość na rozciąganie > 40 MPa, przy wydłużeniu 325%) i małą chłonnością wody (0,13%). Oligo- więcej »

Polielektrolity z merami winyloaminowymi i produkty ich modyfikacji

EDGAR BORTEL EWA WITEK ANDRZEJ KOCHANOWSKI

Przedmiotem badań była poli(winyloamina) i kopolimery amfolityczne zawierające pierwszorzędowe grupy aminowe obok karboksylowych lub sulfonowych grup kwasowych. Przedstawiono widma 13C NMR, krzywe miareczkowania potencjometrycznego oraz wyniki pomiarów reologicznych. Badane poliamfolity okazały się użyteczne w komponowaniu płuczek wiertniczych o bardzo dobrych parametrach. Aq. N-vinylform więcej »

Polilaktyd - tworzywo sztuczne XXI wieku

ANDRZEJ DUDA

Omówiono technologiczne, ekologiczne i ekonomiczne aspekty przyszłych, potencjalnych zastosowań polilaktydu (PLA) jako biodegradowalnego polimeru biomedycznego i masowego tworzywa termoplastycznego, otrzymywanego z surowców odnawialnych. Przedyskutowano warunki kontrolowanej syntezy PLA, w procesach polikondensacji kwasu mlekowego i polimeryzacji z otwarciem pierścienia laktydu. Przedstaw więcej »

Polimery w nowoczesnych źródłach energii

ZBIGNIEW FLORJAŃCZYK EWA ZYGADŁO MONIKOWSKA ANETA MOLENDA EDYTA WIELGUS-BARRY

Przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat elektrochemicznych źródeł energii: układów elektrochromowych i ogniw słonecznych, w których elektrolitami są membrany polimerowe. Szczególny nacisk położono na możliwość praktycznego wykorzystania tych układów w ogniwach paliwowych i bateriach litowych. A review covering the state of the art of electrochemical energy sources, electrochromium syst więcej »

Polska technologia w świetle rozwoju przemysłu chemicznego

IWO POLLO

Porównano ze sobą cztery główne okresy rozwoju polskiego przemysłu chemicznego (1790- 1823, 1920-1939, 1945-1960 i lata dziewięćdziesiąte ub. wieku) wskazując na ich podobieństwo i różnice a także przedyskutowano poglądy na sposób określania strategicznych kierunków rozwoju tego przemysłu w okresie gospodarki podlegającej transformacji, w szczególności w warunkach prywatyzacji sektorów gos więcej »

Poprawa efektywności produkcji chloru metodą diafragmową drogą zmian konstrukcyjnych elektrolizerów

GINTER NAWRAT WITOLD GNOT MACIEJ GONET MAREK WALCZAK

Na podstawie analizy spadków napięcia w elementach konstrukcyjnych elektrolizera do wytwarzania chloru i wodorotlenku sodu metodą diafragmową, przez które przepływa prąd zasilający proces elektrolizy, zaproponowano zastosowanie połączeń prądowych pomiędzy płytami miedzianymi, stanowiącymi doprowadzenie prądu do korpusu katodowego a komorami katodowymi, na których powierzchni wydziela się więcej »

Porównawcze studium nad efektem rozcieńczania fazy stałej i gazowej w procesie utleniającego sprzęgania metanu

KRZYSZTOF SKUTIL ARTUR TÓRZ MARIAN TANIEWSKI

Przedstawiono wyniki badań możliwości wyrównania temperatury wzdłuż złoża katalizatora w rurowym reaktorze podczas egzotermicznego utleniającego sprzęgania metanu do etylenu i etanu, przez rozcieńczenie gazowych substratów (metan i powietrze) obojętnym gazowym rozcieńczalnikiem (azotem) i wpływu rozcieńczenia na wskaźniki procesu. W doświadczeniach prowadzonych w skali laboratoryjnej wobec więcej »

Półprzewodnikowe czujniki gazowe do oznaczania stosunku powietrze/paliwo spalanej mieszaniny gazowej

IZABELA DOBROSZ IWONA CHYLAK IRENEUSZ KOCEMBA JACEK MICHAŁ RYNKOWSKI

Przeprowadzono badania mające na celu porównanie właściwości czujników l, czujnika LSH12 firmy Bosch oraz czujników rezystancyjnych wykonanych z układów 1%Pt/TiO2 oraz (1%Pt + 1%Sn)/TiO2, w strumieniu spalin emitowanych przez palnik gazowy. Pozytywny rezultat badań tych czujników stwarza możliwości praktycznych zastosowań. Czujniki te mogłyby służyć do kontroli składu mieszanki gazowo-powi więcej »

Procesy otrzymywania gazów syntezowych i wodoru

TADEUSZ BOROWIECKIA ANDRZEJ GOŁĘBIOWSKI

Węglowodory są najważniejszym surowcem dla otrzymywania gazów syntezowych i wodoru. Zapotrzebowanie na wodór czy mieszaniny wodór - tlenek węgla systematycznie wzrasta. Spośród procesów wykorzystujących gaz ziemny jako surowiec największe perspektywy ma reforming autotermiczny. Zwrócono uwagę na znaczenie, jakie w najbliższej przyszłości będą miały reforming metanu i alkoholi w ogniwach p więcej »

Procesy wodorowe we współczesnym przemyśle rafineryjnym

JOLANTA R. GRZECHOWIAK

Wzrastające znaczenie procesów wodorowych we współczesnym przemyśle rafineryjnym jest spowodowane nie tylko koniecznością zmniejszenia zawartości siarki oraz węglowodorów aromatycznych w paliwach lecz także poprawą jakości produktów otrzymywanych w procesach pogłębionej przeróbki ropy naftowej, w tym także głębokiej hydrorafinacji pozostałości próżniowych. A review hydrodesulphurization c więcej »

Prognozowanie wartości ciśnienia rozprężania występującego podczas koksowania węgla w warunkach przemysłowych, na podstawie badań laboratoryjnych

GRAŻYNA WINNICKA GRAŻYNA ŚWIECA ALEKSANDER SOBOLEWSKI ANDRZEJ STRUGAŁA

Opracowano metodykę prognozowania ciśnienia rozprężania w warunkach przemysłowych. Przeprowadzono cykl pomiarów ciśnienia rozprężania przy różnych stopniach ekspansji złoża karbonizowanej próbki węgla, wykorzystując zmodernizowaną w ramach projektu badawczego aparaturę laboratoryjną. Przyjęto, że stopień ekspansji, przy którym w warunkach laboratoryjnych uzyskano identyczną wartość ciśnien więcej »

Promotowane katalizatory niklowe w reakcji reformingu parowego węglowodorów

TADEUSZ BOROWIECKI MARIA CZUBRYT-IDZIK ANDRZEJ DENIS WOJCIECH GAC ANDRZEJ GOŁĘBIOWSKI CZESŁAWA SIKORSKA KAZIMIERZ STOŁECKI

Właściwości teksturalne lub/i aktywność, selektywność czy "czasy życia" wielu katalizatorów uzależnione są od obecności niewielkich ilości dodatków zwanych promotorami. Porównano konsekwencje zastosowania kilku dodatków (Ba, La, Ce, Mn, Mo, W i K) do przemysłowych, niklowych katalizatorów reformingu parowego ze szczególnym uwzględnieniem zmian w rozwinięciu powierzchni aktywnej, stabilnośc więcej »

Przemysłowe otrzymywanie fenoli metodą Hocka i Langa

JAN ZAWADIAK JÖRG TALBIERSKY BARTŁOMIEJ JAKUBOWSKI

Przedstawiono rozwiązania technologiczne syntezy związków hydroksyaromatycznych metodą opartą na reakcji rozkładu wodoronadtlenków odkrytą przez Hocka i Langa. Szczegółowo omówiono otrzymywanie fenolu na skalę przemysłową. Opisano wykorzystanie metody do otrzymywania hydrochinonu, rezorcyny, krezoli i 2naftolu. Przedstawiono możliwości wykorzystania procesu utleniania węglowodorów alkilo więcej »

Przetwarzanie biomasy do metanolu i paliw silnikowych

WŁODZIMIERZ KOTOWSKI

Opisano schematy technologiczne przetwarzania drewna, słomy i odpadów organicznych do metanolu, paliw silnikowych i alkoholi paliwowych. Przedstawiono koszty budowy oraz eksploatacji wytwórni syntezy metanolu, przetwarzającej 1000 t/d suchego drewna. Computer-aided techno-economical simulations were performed to estimate costs of construction and operation of a MeOH synthesis plant capable więcej »

Pt/SnO2 jako katalizator niskotemperaturowego utleniania CO

IWONA CHYLAK IZABELA DOBROSZ IRENEUSZ KOCEMBA JACEK MICHAŁ RYNKOWSKI

Porównano aktywności katalizatorów Pt/SnO2, otrzymanych metodą impregnacji nośnika, z katalizatorami Pt/SnO2, w których platyna została naniesiona na nośnik metodą naparowania jonowego. Taki sposób otrzymywania naniesionych katalizatorów metalicznych nie był dotychczas opisywany w literaturze. Aktywność katalizatorów badano w reakcji utleniania tlenku węgla. Mieszaninę reakcyjną stanowił u więcej »

Reakcje utleniania związków organicznych w polu promieniowania mikrofalowego

MARCIN ŁUKASIEWICZ JAN PIELICHOWSKI DARIUSZ BOGDAŁ

Przedstawiono wyniki badań utleniania antracenu i związków alkiloaromatycznych przy użyciu nadtlenku wodoru. Reakcje prowadzono w warunkach działania pola promieniowania mikrofalowego, stosując jako katalizatory heteropolikwasy zawierające atomy wolframu. Katalizatory poddano heterogenizacji na matrycy organicznej (polianilina) i nieorganicznej (silikażel) otrzymując nowe efektywne kataliz więcej »

Recykling chemiczny poliuretanów

ALEKSANDER PROCIAK JAN PIELICHOWSKI

Przedstawiono wyniki badań aplikacji produktów glikolizy poprodukcyjnych odpadów poliuretanowych do komponowania nowych systemów piankowych. W procesie glikolizy zastosowano warunki ograniczonej degradacji poliuretanów, korzystne z ekonomicznego punktu widzenia. Produkty recyklingu zostały użyte do sporządzenia różnych poliuretanowych systemów piankowych. Stwierdzono, że dodatek otrzymanyc więcej »

Redukcja tlenków azotu wobec podpieranych montmorylonitów modyfikowanych jonami metali przejściowych

LUCJAN CHMIELARZ PIOTR KUSTROWSKI MAŁGORZA ZBROJA ROMAN DZIEMBAJ

Naturalny montmorylonit podpierano tlenkami glinu lub tytanu, a następnie dotowano metalami przejściowymi (Fe, Co, Cu). Uzyskane materiały charakteryzowano pod względem składu (XRF), struktury (XRD) oraz tekstury (BET). Modyfikowane montmorylonity testowano jako katalizatory procesów redukcji NO z użyciem amoniaku lub etylenu jako reduktora. Zarówno rodzaj czynnika podpierającego jak i wpr więcej »

Reforming metanu ditlenkiem węgla

JACEK MICHAŁ RYNKOWSKI

Oparty na reakcji: CH4 + CO2 = 2CO + 2H2 "suchy" reforming metanu ditlenkiem węgla jest intensywnie badany w celu przemysłowego wykorzystania do produkcji gazu syntezowego. Zastąpienie pary wodnej ditlenkiem węgla obniża stosunek H2:CO do jedności i połączenie obu typów reformingu metanu poszerza możliwości wykorzystania gazu syntezowego, m.in. w procesie otrzymywania metanolu lub syntezie więcej »

Rola związków amonu w procesie kształtowania nanometrycznych cząstek krzemionek

JOLANTA ŻURAWSKA ANDRZEJ KRYSZTAFKIEWICZ TEOFIL JESIONOWSKI

Otrzymano wysoko zdyspergowane krzemionki w procesie strącania z wodnych roztworów metakrzemianu sodu za pomocą soli amonu ((NH4)2CO3 i NH4HCO3). Badano wpływ 3-merkaptopropylotrimetoksysilanu oraz 3-metakryloksypropylotrimetoksysilanu na właściwości fizykochemiczne i strukturę formowanych krzemionek. Aq. Na2SiO3dosedintoaq. 5% (A) NH4HCO3or(B) (NH4)2CO3 1:2 v/v, in the presence of 1 wt. p więcej »

Ropa naftowa - od Łukasiewicza do współczesności

JAN SURYGAŁA CZESŁAW BUGAJ

Podano rys historyczny odkryć oraz zastosowań ropy naftowej od starożytności do czasów Łukasiewicza, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rejon Podkarpacia. Omówiono początkowy okres rozwoju przemysłu rafineryjnego oraz okres dynamicznego rozwoju tego sektora w okresie międzywojennym i po II Wojnie Światowej. Podano obecne znaczenie ropy naftowej dla gospodarki światowej. A review covering więcej »

Rozwój procesów syntezy para-alkilofenoli katalizowanych jonitami

ANDRZEJ KRUEGER BOGUSŁAW TKACZ EDWARD GRZYWA TERESA RDESIŃSKA-ĆWIK STANISŁAW MATYJA BOŻENA KRAKÓWKA

Najważniejsze kierunki rozwoju procesów wytwarzania alkilofenoli to poprawa jakości produktu oraz zmniejszenie obciążenia (zagrożenia) dla środowiska naturalnego. Zwiększenie udziału izomerów para w procesach syntezy oktylofenolu, nonylofenolu i dodecylofenolu uzyskano przez dobór katalizatora polimerowego (jonitowego) o odpowiedniej strukturze makroporowatej i optymalizację parametrów pr więcej »

Selektywne wydzielanie metali ciężkich z roztworów metodą ekstrakcji rozpuszczalnikowej i reekstrakcji z wytrącaniem

EWA SIKORSKA-SOBIEGRAJ STEFAN ZIELIŃSKI

Wodne roztwory soli kadmu, ołowiu, cynku, niklu i miedzi ekstrahowano naftowym roztworem kwasu di(2-etyloheksylo)fosforowego przy zmiennym pH fazy wodnej, w celu określenia zależności skuteczności ekstrakcji od pH. Metale te reekstrahowano z fazy organicznej wodnymi roztworami kwasu szczawiowego i szczawianu amonu w celu rozdzielenia wybranych par metali. Extraction of Cd, Pb, Zn, Ni, and więcej »

Solubilizacja reagentów w środowisku reakcji hydroformylowania wyższych olefin w mikroemulsji

WILHELM JAN TIC

Przedstawiono wyniki badań doboru modelowych układów katalitycznych hydroformylowania 1-dodecenu w układzie wodno-organicznym w mikroemulsji. Efektywność wytypowanych układów weryfikowano w testach hydroformylowania 1-dodecenu. Mieszanina po reakcji hydroformylowania uległa samorzutnemu rozdziałowi na fazę organiczną zawierającą produkty reakcji i fazę wodną zawierającą katalizator proces więcej »

Stabilność termiczna utwardzonej żywicy alkidowej modyfikowanej związkiem fosforowym

TOMASZ SZCZUREK DANUTA ŻUCHOWSKA JÓZEF HOFFMANN

Zbadano wpływ di(monochlorofosforanu) pentaerytrytu (SPDPC) na odporność termiczną utwardzonej żywicy pentaftalowej. Stwierdzono, że dodatek SPDPC wpływa na zmniejszenie zawartości frakcji żelu w utwardzanych powłokach, zwłaszcza do zawartości 15% SPDPC. Ponadto wprowadzenie SPDPC powyżej 5% mas. nie wpływa na zmianę stopnia pęcznienia żywicy pentaftalowej. Na podstawie pomiarów termograwi więcej »

Synteza diizopropylonaftalenów w obecności zeolitów szerokoporowatych

ROBERT BRZOZOWSKI

Omówiono możliwości syntezy diizopropylonaftalenów (DIPN) poprzez alkilację naftalenu propylenem i dysproporcjonację izopropylonaftalenu. Dzięki zastosowaniu zeolitów wykazujących w tych reakcjach selektywność kształtu oraz zastosowaniu odpowiednich warunków można otrzymać mieszaniny DIPN o dużej zawartości jednego z izomerów. W obu reakcjach prowadzonych w obecności mordenitu otrzymano DI więcej »

Synteza enancjomerycznie czystych związków z oleju rycynowego

JÓZEF KULA MAGDALENA SIKORA KRZYSZTOF ŚMIGIELSKI MAGDALENA GĄSIOR

Głównym składnikiem oleju rycynowego jest czysty optycznie kwas (R,Z)-12-hydroksyoktadec- 9-enowy, którego ozonoliza w zależności od warunków, daje dwa ważne półprodukty: (R)- 1,3-nonandiol i acetal dimetylowy (R)-3-hydroksynonanalu. Związki te posłużyły m.in. do syntezy takich produktów naturalnych jak: (R)-gdekalakton, (R)-d-undekalakton i (S)-3-nonanol oraz do otrzymywania niektórych po więcej »

Synteza i rozdział 5- i 6-aminofluorescein

PIOTR KOPCZACKI

Pochodne aminowe fluoresceiny są związkami cenionymi ze względu na możliwość przekształcenia ich w aktywne barwniki, szeroko stosowane w badaniach biochemicznych. W artykule omówiono metodę syntezy wymienionych związków z łatwo dostępnych surowców. W pierwszym etapie wychodząc z kwasu 4-nitroftalowego i rezorcyny otrzymano mieszaninę 5- i 6-nitrofluorescein. W celu rozdzielenia izomerów m więcej »

Synteza karbofunkcyjnych propylotri(alkoksy,metylo)silanów

JACEK GULIŃSKI BOGDAN MARCINIEC HIERONIM MACIEJEWSKI KRZYSZTOF PANCER IZABELA DĄBEK RYSZARD FIEDOROW

Karbofunkcyjne propylotri(alkoksy,metylo)silany o ogólnym wzorze Y(CH2)3SiMen(OR)3-n stanowią nową grupę silanowych środków wiążących (dla n=1) oraz środków modyfikujących polimery lub substratów do otrzymywania organofunkcyjnych disiloksanów (dla n=2). Związki te otrzymuje się w trzech etapach. W pierwszym prowadzi się katalityczną addycję odpowiednich alkilo(chloro)silanów do chlorku all więcej »

Synteza monomerów O-(1-propenylowych) przez katalizowaną kompleksami rutenu izomeryzację odpowiednich układów allilowych

MAGDALENA URBALA NIKODEM KUŹNIK STANISŁAW KROMPIEC

Opracowano metodę syntezy di- i wielofunkcyjnych monomerów O-(1-propenylowych) typu R-O-CH=CHCH3 (gdzie R = Me3Si, (CH2CH2)nOH n = 1 lub 2) oraz typu CH3CH=CH-O-Y-O-CH=CHCH3 (gdzie Y = - CH2-, -(CH2CH2)n; n = 1 lub 2, - CH2CH=CHCH2-, 1,2- i 1,3-C6H4, Si(OEt)2) przez izomeryzację odpowiednich układów allilowych, tj. eterów allilowych, di- i poliallilowych oraz acetali i estrów O-allilowych więcej »

Synteza nienasyconych poliestrów w warunkach mikrofalowych

JAN PIELICHOWSKI DARIUSZ BOGDAŁ EWA WOLFF

Przedstawiono nową metodę syntezy poliestrów nienasyconych (NP) na drodze katalitycznej kopolimeryzacji tlenków alkilenów (np. epichlorohydryny) i bezwodników kwasowych (maleinowego, ftalowego) w warunkach promieniowania mikrofalowego w obecności chlorku litu jako katalizatora. Syntezy przeprowadzono z użyciem promieniowania mikrofalowego (wielomodowy reaktor mikrofalowy Plazmatronika o c więcej »

Synteza poliwęglanów aromatycznych Synteza poliwęglanów aromatycznych

BOGUSŁAW TKACZA EDWARD GRZYWAB ANDRZEJ GAWDZIKA ANDRZEJ KRUEGERA BOŻENA KRAKÓWKA

Przedstawiono wyniki badań nowoczesnego, dwuetapowego procesu syntezy aromatycznych poliwęglanów z węglanu dimetylu (DMC) i mieszaniny bisfenolu A (BPA) z fenolem. W pierwszym etapie przeprowadzono syntezę oligomerów poliwęglanu (prepolimeru) a następnie prepolimer poddawano reakcji polikondensacji do wielkocząsteczkowego poliwęglanu. Syntezę prepolimeru prowadzono metodą katalitycznej de więcej »

Środowiskowe skutki produkcji i stosowania nawozów

HENRYK GÓRECKI

W powszechnej opinii zarówno wytwarzanie nawozów jak i ich stosowanie uznaje się za uciążliwe dla środowiska. Na podstawie oceny cyklu stosowania produktów przedstawiono bilans pozytywnych i uciążliwych efektów ekologicznych, wykazując niezwykle skuteczne efekty minimalizacji uciążliwości dla środowiska w fazie produkcji oraz możliwość ograniczenia tych efektów w procesie nawożenia. The m więcej »

Technologia gumy w XXI wieku

WANDA PARASIEWICZA LUDOMIR ŚLUSARSKI

Przedstawiono w zarysie stan obecny technologii gumy i na tym tle, przewidywane kierunki jej rozwoju w XXI w. Zwrócono uwagę na zastosowanie nowych odmian surowców, w tym o rozmiarach nanoskopowych. Omówiono perspektywy unowocześnienia technologii, a w szczególności procesów sporządzania i przetwórstwa mieszanek gumowych oraz wymieniono nowe rodzaje wyrobów gumowych, które powinny znaleźć więcej »

Technologia i właściwości nawozów płynnych wytwarzanych w Instytucie Nawozów Sztucznych w Puławach

MIECZYSŁAW BOROWIK ZBIGNIEW MALCZEWSKI ANDRZEJ BISKUPSKI

Przedstawiono charakterystykę i technologię wytwarzania nawozów płynnych wytwarzanych w Instytucie Nawozów Sztucznych w Puławach (INS). Instytut jest producentem szerokiej gamy nawozów płynnych przeznaczonych do nawożenia dolistnego i doglebowego upraw rolniczych i ogrodniczych oraz do fertygacji upraw szklarniowych. Produkcja nawozów klarownych o nazwach INSOL i INSOMIX zlokalizowana jest więcej »

Technologia wytwarzania i jakość nawozów mineralnych produkowanych na bazie USP w Zakładach Chemicznych "SIARKOPOL"

ROMAN NOWAKB ADAM PŁUSAB SŁAWOMIR LITWINB ADAM PINDURB ANDRZEJ WINIARSKIA FRANCISZEK CZORNIKA ANDRZEJ BISKUPSKIA PRZEMYSŁAW MALINOWSKI

Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych, półtechnicznych (Instytut Nawozów Sztucznych) oraz przemysłowych (Zakłady Chemiczne "Siarkopol"), dotyczących technologii otrzymywania nawozu typu USP (urea-superphosphate) oraz technologii wytwarzania nawozów wieloskładnikowych na jego bazie. A review with 26 refs. covering the 1995-9 lab and technical- scale studies on preparation of USP and gr więcej »

Układy hybrydowe krzemionka-barwnik organiczny: otrzymywanie i zastosowanie

ANDRZEJ KRYSZTAFKIEWICZ TEOFIL JESIONOWSKI

Zaproponowano substancje nieorganiczne spełniające rolę nośników barwników organicznych. Przedstawiono sposoby modyfikacji badanych adsorbentów ze szczególnym uwzględnieniem aminosilanów oraz adsorpcji barwników na zmodyfikowanych podłożach nieorganicznych proszków. Stwierdzono, że powierzchnie krzemionkowe i krzemianowe zmodyfikowane aminosilanem mogą stanowić selektywny adsorbent barwnik więcej »

Układy pęczniejące jako efektywne bariery przeciwogniowe

MARIA WŁADYKA-PRZYBYLAK DOROTA WESOŁEK RYSZARD KOZŁOWSKI

Przedstawiono charakterystykę pęczniejących systemów, tj. niezbędne składniki do uzyskania efektywnego systemu pęczniejącego, mechanizm ich działania podczas spalania. Przedstawiono również wyniki badań IWN nad pęczniejącymi systemami, m.in. wpływ różnych modyfikatorów wprowadzanych do żywicy aminowej podczas procesu kondensacji na skuteczność ogniochronną i izolacyjną systemów pęczniejący więcej »

Uporządkowane materiały nanoporowate. Synteza, właściwości i zastosowania

MIECZY JARONIEC

Dwie publikacje z Mobil (USA) na temat syntezy uporządkowanych materiałów krzemionkowych1, 2), które ukazały się w roku 1992, zapoczątkowały nową erę w chemii materiałów nanoporowatych. W pracach tych zademonstrowano po raz pierwszy proces samorzutnego uporządkowania surfaktantów w obecności ortokrzemianu tetraetylu, który umożliwił otrzymanie nowych materiałów o heksagonalnie (MCM-41), sześ więcej »

Utleniające sprzęganie metanu na tlenkowym katalizatorze wapniowo-sodowym modyfikowanym jonami chlorkowymi

RENATA JEZIOR ANDRZEJ MACHOCKI

Pozytywny wpływ obecności jonów chlorkowych w katalizatorze Na/CaO na efekty utleniającego sprzęgania metanu obserwowano przy ich względnie małych zawartościach, a konkretne efekty uzależnione były od temperatury reakcji. Istnieje optymalna zawartość (ok. 2% wag.) jonów chlorkowych w Na/CaO, przy której ogólna selektywność reakcji i selektywność tworzenia etanu osiągają najwyższe wartości, więcej »

Utylizacja odpadowego kwasu siarkowego w produkcji nawozów mineralnych i mineralno-organicznych

ANDRZEJ CHOJNACKI ANDRZEJ MATYNIA HENRYK GÓRECKI

Przedstawiono dwie metody utylizacji odpadowych kwasów siarkowych. Jedna z nich polega na zastąpieniu części technicznego kwasu, stosowanego do rozkładu surowca fosforowego, kontrolowanymi ilościami utylizowanego produktu, a następnie wytwarzaniu z tak otrzymanego kwasu fosforowego, superfosfatu potrójnego (TSP). Otrzymany produkt poddano szczegółowym analizom fizykochemicznym, które potwi więcej »

W poszukiwaniu nowych leków: od badań podstawowych do produktu rynkowego

JERZY GĘBICKI JAN ADAMUS ANDRZEJ MARCINEK JACEK ZIELONKA ANNA SYSA JĘDRZEJOWSKA

Dokonano podsumowania badań ukierunkowanych na zastosowanie wybranych soli pirydyniowych jako potencjalnych leków. Pokazano, jak wspólne wysiłki pracowników Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Łodzi początkowo skierowane na badania podstawowe, doprowadziły do otrzymania produktów rynkowych. Studies on selected pyridinium salts as potential drugs were used to illustrate how t więcej »

Wieloskładnikowe nawozy ciekłe z polifosforanami

BARBARA CICHY STANISŁAW FOLEK

Opisano otrzymywanie roztworów nawozowych NPK o stosunku wagowym N:P:K jak 1:1:1 z zastosowaniem roztworów orto/polifosforanów amonu, roztworu saletrzano-mocznikowego, KCl i wody. Na wybranych przykładach przeanalizowano niektóre właściwości fizykochemiczne otrzymanych roztworów w zależności od udziału w nich polifosforanów. A (1:1:1 w/w) N-P2O5-K2O fertilizer was prepared by coldmixing a więcej »

Wpływ aktywacji chemicznej stopów magazynujących wodór typu Mg-Ni na ich właściwości elektrochemiczne

WŁODZIMIERZ MAJCHRZYCKI IZABELA WIECZOREK AGNIESZKA SIERCZYŃSKA EWA JANKOWSKA

Badano wpływ aktywacji chemicznej stopów magazynujących wodór typu Mg-Ni na ich właściwości elektrochemiczne. Aktywacja prowadzona była w celu zmodyfikowania struktury i składu warstwy tlenków powstałych bezpośrednio po wytworzeniu materiału stopowego oraz zwiększenia powierzchni elektrody. Stopy amorficzne typu Mg-Ni otrzymywano metodą mechanicznej syntezy. Electrodes prepd. from Mg-base więcej »

Wpływ dawki promieniowania jonizującego na stopień utlenienia warstwy wierzchniej na stopień utlenienia warstwy wierzchniej

MARIAN ŻENKIEWICZA JOANNA CZUPRYŃSKA

Przedstawiono wpływ dawki wysokoenergetycznego promieniowania elektronowego na stopień utlenienia warstwy wierzchniej folii z polietylenu małej gęstości. Badania wykonano metodą spektroskopii fotoelektronowej (XPS). Stwierdzono w przybliżeniu liniowy wzrost stopnia utlenienia warstwy wierzchniej tej folii do ok. 12% wraz ze wzrostem dawki promieniowania elektronowego do 500 kGy. Zaobserwow więcej »

Wpływ faz aktywnych modyfikatorów katalizatorów DESONOX na ich aktywność w procesie odsiarczania gazów pochodzących ze spalania węgla kamiennego

AGNIESZKA MARCEWICZ-KUBA DOBIESŁAW NAZIMEK KRYSTYNA KUBICA

Celem pracy było otrzymanie katalizatora efektywnie usuwającego SO2 z gazów spalinowych podczas spalania węgla pochodzącego z KWK "Bogdanka". Przedstawiono wpływ dodatku molibdenu oraz zeolitu na aktywność katalityczną i właściwości fizykochemiczne katalizatorów DESONOX. Największy stopień usunięcia ditlenku siarki z gazów odlotowych ok. 55%, uzyskano dla katalizatorów zeolitowo-octanowych więcej »

Wpływ interkalowanych montmorylonitów na właściwości elastomerów butadienowo-akrylonitrylowych

MARIAN ZABORSKI ANNA LISZEWSKA BEATA BEDNAREK

Zbadano wpływ glinokrzemianów interkalowanych oktyloaminą, dodecyloaminą i oktadecyloaminą na właściwości elastomerów (kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy NBR oraz karboksylowany kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy XNBR). Działanie wzmacniające modyfikowanych montmorylonitów w wulkanizatach kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego i karboksylowanego kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego wy więcej »

Wpływ obróbki enzymatycznej i plazmowej włókien na ich adhezję do kauczuku naturalnego

MARIAN ZABORSKI MAGDALENA PATRYCJA LIPIŃSKA

Zbadano wpływ obróbki chemicznej enzymami działającymi selektywnie, a także obróbki niskotemperaturową plazmą argonową i tlenową o różnej mocy wyładowań na adhezję włókien PA6 i PET do nakładowej mieszanki gumowej. Traktowanie powierzchni plazmą prowadzi do rozwinięcia morfologii powierzchni. Wzrasta adhezja w ten sposób modyfikowanych włókien do kauczuku naturalnego. Obróbka powierzchni więcej »

Wpływ preparatyki na właściwości fizyko-chemiczne i katalityczne nośnikowych katalizatorów rodowych (Rh/nośniki: SiO2, TiO2, MgO)

ELŻBIET SZUBIAKIEWICZ WOJCIECH KAZIMIERZ JÓŹWIAK DOROTA DOMINIAK

Określono wpływ preparatyki oraz rodzaju nośnika na właściwości fizykochemiczne i katalityczne katalizatorów rodowych, które przygotowano dwiema metodami: metodą impregnacji nośnika wodnym roztworem RhCl3 oraz metodą zol-żel (Rh3+ wprowadzono w masę nośnika). W celu określenia natury centrów aktywnych zastosowano następujące techniki badawcze: TGDTA- MS, BET, TPO, TPR i XRD. Katalizatory t więcej »

Wpływ silanów na właściwości kompozytów poliolefinowych napełnianych odpadami gumowymi lub fosfogipsem

EWA KOWALSKA

Zbadano procesy modyfikacji poliolefin (polietylen małej gęstości, polipropylen) rozdrobnionymi wulkanizowanymi odpadami gumowymi lub uzdatnionym termicznie fosfogipsem. Oceniono właściwości reologiczne, przetwórcze, wytrzymałościowe, mechaniczne i budowę strukturalną otrzymanych wysoko napełnionych (5-75% wag.) kompozytów. Omówiono wpływ dodatków kompatybilizujących w postaci silanów na więcej »

Wpływ warunków procesu wytłaczania dwuślimakowego współbieżnego na właściwości polipropylenu modyfikowanego napełniaczami nieorganicznymi

JOACHIM STASIEK JAN GOŁĘBIEWSKI

Badania wpływu przebiegu procesu wytłaczania dwuśli makowego współbieżnego na wybrane właściwości polipropylenu napełnianego proszkowymi napełniaczami nieorganicznymi wykonano na stanowisku badawczym wyposażonym w wytłaczarkę współbieżną typ 2T40W o długości ś i maków 45D, produkcji Instytutu Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych "Metalchem" w Toruniu. Wyniki badań procesu technologicznego nape więcej »

Wpływ zanieczyszczeń w kwasie fosforowym na zawartość Na5P3O10-I (Fazy-I) w tripolifosforanie sodu

DANUTA PAWŁOWSKA-KOZIŃSKA REGINA KIJKOWSKA ZYGMUNT KOWALSKI ZBIGNIEW WZOREK

Przedstawiono wpływ obecności Fe, Al lub SO 4 2- na temperaturę przemiany Fazy-I I do Fazy-I tripolifosforanu sodowego (Na5P3O10). Wykazano, że obecność Fe i Al obniża temperaturę przemiany polimorficznej, zaśobecność SO 4 2- działa w kierunku odwrotnym. Wpływy te zanikają, gdy temperatura kalcynacji produktu jest wyższa niż 500°C. An effect of Fe, Al or SO42- on temperature of pentasodi więcej »

Wydzielanie kwasów organicznych fosforoorganicznymi ekstrahentami

MACIEJ WIŚNIEWSKI MAGDALENA PIERZCHALSKA

Przeprowadzono badania ekstrakcji kwasów organicznych mlekowego, octowego i cytrynowego fosforoorganicznym ekstrahentem Cyanex ®923. Jako rozcieńczalnik ekstrahenta zastosowano toluen, oktan i rozpuszczalnik przemysłowy Exxsol D 220/230. Przeprowadzono reekstrakcję wodą. Zbadano wpływ temperatury i rodzaju rozcieńczalnika ekstrahenta na ekstrakcję. Wyznaczono izotermy ekstrakcji i reek więcej »

Wykorzystanie olejów przepracowanych do otrzymywania komponentów paliw

GRZEGORZ KUBOSZ WIESŁAW SZEJA WIESŁAWA SPECJAŁ

Przedstawiono wyniki badań dotyczących krakingu termicznego surowca, jako pozostałości po destylacji atmosferycznej mieszaniny ropy lekkiej i olejów przepracowanych, oraz rafinacji kontaktowej powyższego surowca, przy zastosowaniu haloizytu jako sorbenta. Określono podstawowe właściwości użytkowe otrzymanych frakcji oleju napędowego. Stwierdzono, iż otrzymana frakcja może służyć jako dobre więcej »

Wykorzystanie pozostałości z procesu hydrokrakingu w produkcji olejów przemysłowych

WIESŁAWA SPECJAŁ WIESŁAW SZEJA JANINA SKAŹNIK EWA LESISZ

Zbadano przydatność dwóch olejów podstawowych w klasach lepkości VG-32 i VG-46, pochodzących z procesu hydrokrakingu, do otrzymywania olejów przekładniowych, hydraulicznych, maszynowych, a także określonych klas olejów silnikowych zimowych i wielosezonowych. Two base oils b. 350-550°C, viscosity grades VG-32 and -46, collected from a com. installation, were vacuum-distilled to collect 50-d więcej »

Wykorzystanie techniki adsorpcyjnego osuszania gazu na sitach molekularnych w technologii amoniaku

W ramach modernizacji wytwórni amoniaku o wydajności 750 t NH 3/d w "Anwil" Włocławek zbudowano instalację osuszania gazu syntezowego, zaprojektowaną przez Instytut Nawozów Sztucznych w Puławach. Włączenie instalacji przyniosło w efekcie zmniejszenie wskaźnika zużycia gazu ziemnego o 25 Nm3/t NH3. Zmniejszenie ogólnego wskaźnika zużycia energii o ok. 0,9 GJ/t NH3 uzyskano w wyniku ochłodze więcej »

Wysokociśnieniowy proces wytwarzania melaminy w Zakładach Azotowych "Puławy" SA

CEZARY MOŻEŃSKI ZENON GRUSZECKI

Zakłady Azotowe "Puławy" SA specjalizują się w produkcji melaminy, ważnego surowca dla przemysłu chemicznego. W 2001 r. w ZA "Puławy" uruchomiono nową instalację do wytwarzania melaminy, dzięki czemu nominalne zdolności produkcyjne wzrosły z 32 do 62 tys. t/r. Obecnie Zakłady realizują kolejną inwestycję (Melamina III), dzięki której od roku 2004 zdolności produkcyjne zwiększą się o kolejn więcej »

Wyznaczanie współczynników dyfuzji hydrofobowych ekstrahentów i ich kompleksów z miedzią(II) metodą pomiarów dynamiki adsorpcji w modelowych układach ekstrakcyjnych

KATARZYNA STASZAK KRYSTYNA PROCHASKA

Przeprowadzono badania równowagowego i dynamicznego napięcia międzyfazowego w modelowych układach ekstrakcyjnych z udziałem wybranych hydrofobowych ekstrahentów (chelatujących i solwatujących). Rozważano wpływ obecności elektrolitu w fazie wodnej oraz typu rozpuszczalnika organicznego (oktan lub toluen) na właściwości powierzchniowe w analizowanych układach. Na podstawie zmierzonych wartoś więcej »

Zastosowanie metod temperaturowo programowanych do badań depozytu węglowego

JACEK GRAMS JACEK GÓRALSKI TADEUSZ PARYJCZAK

Przedstawiono przykłady zastosowania metod temperaturowych do badań depozytu węglowego powstającego na powierzchni katalizatorów typu metal/nośnik. Wykorzystanie temperaturowo programowanego utlenienia (TPO) oraz temperaturowo programowanej reakcji powierzchniowej (TPSR) umożliwiło uzyskanie informacji dotyczących struktury, lokalizacji i reaktywności powstających indywiduów węglowych. Por więcej »

Zastosowanie metod TOF-SIMS i SEM do badań ZrO2 oraz katalizatora Pt/ZrO2

MAŁGORZA IWONA SZYNKOWSKA EWA LEŚNIEWSKA JACEK ROGOWSKI TADEUSZ PARYJCZAK

Spektrometrię mas jonów wtórnych z analizatorem czasu przelotu (TOF-SIMS) oraz elektronową mikroskopię skaningową (SEM) zastosowano do zbadania składu warstw powierzchniowych ZrO2 i katalizatora 5%Pt/ZrO2 oraz określenia dyspersji fazy aktywnej. Wykazano przydatność obu metod do fizykochemicznej charakterystyki katalizatorów. Aldrich's pure ZrO2, BET sp. surface 29 m2/g, was studied więcej »

Zastosowanie odwróconej chromatografii gazowej do badania procesu utleniania olejów podstawowych

ADAM VOELKEL JACEK FALL

Oleje podstawowe syntetyczne, półsyntetyczne i mineralne w sposób istotny różnią się wieloma właściwościami fizykochemicznymi, w tym odpornością na utlenianie. Oceny odporności badanego oleju na proces utleniania dokonuje się na podstawie zmian wartości lepkości kinematycznej w 40°C oraz przyrostu koksu. Wykorzystanie powyższych parametrów fizykochemicznych nie pozwala jednak na pełną ocen więcej »

Zastosowanie podczerwieni w badaniach katalitycznych

JANUSZ RYCZKOWSKI

Badania spektroskopowe metodą IR w katalizie dotyczą przede wszystkim charakterystyki katalizatora (np. identyfikacja grup powierzchniowych, kwasowość) oraz określenia struktury cząstek zaadsorbowanych na powierzchni. Spektroskopowa metoda badań katalizatorów heterogenicznych z zastosowaniem kamery/reaktora do badań in situ stwarza ogromne możliwości badań fizykochemicznych oraz pomaga w z więcej »

Zastosowanie polimerowych membran inkluzyjnych do wydzielania jonów metali z odpadowych roztworów wodnych

CEZARY ARTUR KOZŁOWSKI JOLANTA JABŁOŃSKA WŁADYSŁAW WALKOWIAK WITOLD A. CHAREWICZ WITALIS PELLOWSKI

Przedstawiono przykłady zastosowań amin, eterów koronowych, kwasów fosforoorganicznych i kwasów sulfonowych jako przenośników jonów toksycznych metali, immobilizowanych do membran w celu utylizacji roztworów technologicznych z galwanizerni oraz zasolonych ścieków radioaktywnych zawierających Cs- 137, Sr-90 oraz Co-60. Duża wydajność połączona z dobrą selektywnością układów membranowych za więcej »

Zastosowanie różnicowej kalorymetrii skaningowej z modulacją temperatury (MT-DSC) do badania przejść fazowych blend poli(glikolu etylenowego) (PEG)

KRZYSZTOF PIELICHOWSKI KINGA FLEJTUCH

Przedstawiono wyniki badań efektów cieplnych w obszarach przejść fazowych poli(glikolu etylenowego) i jego mieszanin z kwasem laurynowym i stearynowym za pomocą metody różnicowej kalorymetrii skaningowej z modulacją temperatury (MT-DSC). Analiza przebiegu składowych odwracalnych i nieodwracalnych strumienia ciepła pozwoliła na uzyskanie wielu informacji dotyczących istoty przejść fazowych więcej »

Zastosowanie sorpcji w technologii produkcji czystych metali szlachetnych

GRZEGORZ BENKE KRYSTYNA ANYSZKIEWICZ KATARZYNA LESZCZYŃSKA-SEJDA

Zalety wymiany jonowej powodują, że jest ona stosowana w coraz większej liczbie procesów wydzielania i oczyszczania różnych metali, w tym również metali szlachetnych. Obserwowana stała poprawa właściwości produkowanych żywic jonowymiennych zwiększa możliwość i zakres ich wykorzystania przy zmniejszających się kosztach stosowania. Przeprowadzone w IMN badania nad wykorzystaniem jonitów, zaw więcej »

Zielona chemia. Wybrane zagadnienia

TADEUSZ PARYJCZAK ANDRZEJ LEWICKI

Przedstawiono podstawowe zasady i rozwój zielonej chemii na przełomie XX i XXI w., jej znaczenie w ochronie środowiska naturalnego oraz prawdopodobne przyszłe zadania. Omówiono przykłady wykorzystania zasad zielonej chemii w różnych dziedzinach badawczych i technologii chemicznej, zwłaszcza w katalizie. Praca zawiera 71 odnośników do literatury dotyczącej omawianego tematu. A review with więcej »

Zintegrowana technologia oczyszczania ciekłych odpadów z hodowli trzody chlewnej

ADAM PAWEŁCZYKA DIMITRI MURAVIEV

Przedstawiono zagrożenia dla środowiska wynikające z koncentracji przemysłowej hodowli trzody chlewnej. Na obszarach o niedostatecznym areale pól uprawnych nie jest możliwe rolnicze wykorzystanie powstających w hodowli produktów ubocznych, głównie gnojowicy. Technologia zintegrowana stanowiąca system sprzężonych z sobą procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych realizowanych w oddzie więcej »

Zmodyfikowane barwniki cyjanurowe

KAZIMIERZ BLUS

Zsyntetyzowano grupę barwników kwasowych przeznaczonych do barwienia włókien poliamidowych i wełny. Cząsteczki barwników aminoazowych i aminoantrachinowych podwojono za pomocą 2,4,6-trichloro-1,3,5-triazyny. Trzeci atom chloru wykorzystano do wprowadzenia odpowiedniej aminy. Zbadano właściwości użytkowo-aplikacyjne i spektrofotometryczne otrzymanych barwników. Stwierdzono, że można je apl więcej »

Zrównoważony rozwój w produkcji nawozów

JÓZEF HOFFMANN KRYSTYNA HOFFMANN

Prawidłowa uprawa roślin wymaga uzupełniania składu gleby związkami wielu pierwiastków chemicznych. Do najważniejszych z nich zaliczamy azot, fosfor i potas. Masowe stosowanie nawozów cechuje również wiele aspektów negatywnych, m.in. akumulacja w glebach substancji niebezpiecznych, eutrofikacja wód powierzchniowych i akumulacja azotanów w wodach gruntowych. Dlatego w Unii Europejskiej prz więcej »