Drzewa należą do grupy największych roślin lądowych. Dożywają kilkuset, a w przypadku niektórych gatunków nawet kilku tysięcy lat, zalicza się je więc do jednych z najdłużej żyjących organizmów na Ziemi. Drzewa występują samotnie, w niewielkich skupiskach, mogą też zajmować spore obszary, tworząc lasy i puszcze. Przede wszystkim zaś są środowiskiem życia dla innych roślin, jak również wielu gatunków zwierząt i ptaków. Dla ludzi drzewa były i są źródłem materialnego pożytku oraz schronieniem. Wśród wielu budziły podziw, szacunek, a niekiedy nawet strach. W niektórych religiach drzewom lub gajom oddawano cześć i otaczano je opieką, widząc w nich siedziby bogów, a niekiedy emanację bogów na Ziemi. Najważniejszą informacją jest fakt, że drzewa odegrały kluczową rolę w ewolucji życia na Ziemi. Pierwsze drzewa Eospermatopteris pojawiły się około 350-390 milionów lat temu i spowodowały zmiany więcej »

Grunty rolne są eksploatowane tylko w niektórych okresach roku, czyli w czasie zasiewu, żniw i zbiorów. Ich właściciele mogą zyskać również możliwość czerpania korzyści z posiadania ziemi uprawnej i produkcji energii elektrycznej. Ziemię mogą udostępnić pod budowę elektrowni słonecznych z modułami PV posadowionymi na gruncie. Podstawowy warunek jest taki, że taka instalacja PV musi z jednej strony zapewnić odpowiedni uzysk energetyczny, a z drugiej mieć jak najmniej negatywny wpływ na uprawę rolną, ogrodniczą. Rolnicy, ogrodnicy, autor zdają sobie sprawę, że nie zawsze jest to możliwe. Istnieje ryzyko, że przy niektórych uprawach to rozwiązanie nie będzie możliwe. Przy innych uprawach plony mogą być niższe. Istotną rolę przy tego typu rozwiązaniach grać będzie również technologia upraw.Prekursorem w promowaniu agrofotowolt więcej »

Roślinne oczyszczanie ścieków Naukowcy z Uniwersytetu Rutgersa, przy współpracy z badaczami z Chin, odkryli, jak rośliny wodne radzą sobie z zanieczyszczeniami. Badania pozwolą podnieść efektywność systemów oczyszczania ścieków, a także usprawnić produkcję biopaliw czy antybiotyków. Podczas prac wykorzystano nową metodę sekwestracji DNA. Użyto do badania genomu spirodela polyrhiza, czyli spirodeli wielokorzeniowej z rodziny obrazkowatych. To rozpowszechnione na całym świecie rośliny wodne. Ich system immunologiczny adaptuje się w zanieczyszczonym środowisku w sposób odmienny od roślin lądowych. Naukowcom udało się zidentyfikować geny, które chronią roślinę przed wieloma niebezpiecznymi mikrobami czy szkodnikami - także grzybami i bakteriami. Badania mogą doprowadzić do wykorzystania spirodeli w bioreaktorach, które oczyszczają ścieki. Możliwe zastosowania obejmują też produkcję leków czy produkcję biopaliw, takich więcej »

PIOTR WOŹNY pr ezesEM zarządu NFOŚiGW. 30 sierpnia minister Henryk Kowalczyk wręczył Piotrowi Woźnemu nominację na prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Piotr Woźny wygrał konkurs na szefa tej instytucji. Piotr Woźny z wykształcenia jest radcą prawnym, ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1995 r.), aplikację sędziowską (1998 r.) i aplikację radcowską (2001 r.). W latach 2000-2001 pracował w administracji rządowej na stanowisku wiceministra w Ministerstwie Łączności. Potem na kilkanaście lat powrócił do praktyki prawniczej. W latach 2015-2017 był wiceministrem cyfryzacji. Zajmował się sprawami dotyczącymi budowy sieci szerokopasmowych na mniej zurbanizowanych terenach Polski oraz wdrażaniem nauki programowania dla dzieci ze szkół podstawowych. Jest twórcą koncepcji budowy ogólnopolskiej sieci edukacyjnej, która ma połączyć wszystkie szkoły w Polsce. Od 1 czerwca 2018 r. do 17 stycznia 2019 r. pełnił funkcję zas więcej »

Zmiany klimatu mogą spowodować u organizmów przystosowanie się do zmienionych warunków, ich wyginięcie lub też doprowadzają do ucieczki i przemieszczenia się w poszukiwaniu dogodnych warunków. W warunkach globalnego ocieplenia, w poszukiwaniu optimum klimatycznego, rośliny wędrują w miejsca chłodniejsze. Na niżu w wyższe szerokości geograficzne, zaś w górach w ich wyższe partie. Migracja roślin zależy od dostępności siedlisk i stopnia ich ciągłości / izolacji w krajobrazie. Szanse przemieszczania się roślin uwarunkowane są indywidualnymi zdolnościami poszczególnych gatunków do rozprzestrzeniania się i trwałego osiedlania w nowych warunkach. Te dwa mechanizmy wydają się krytyczne dla sukcesu rośliny. Ogromnego znaczenia nabierają zatem cechy biologiczne gatunku, w tym wielkość i żywotność nasion, sposoby ich rozsiewania, tempo i siła kiełkowania, tempo wzrostu rośliny i wiele innych [7]. Najnowsze badania oparte na metaanalizie z 27 wcześniejszych badań dowiodły, że prawie połowa gatunków (47%) zmieniła swój zasięg bądź zachowanie pod wpływem zmian klimatycznych, które dokonały się na przestrzeni ostatnich 140 lat. Gatunki tropikalne i subtropikalne są bardziej narażone na ryzyko lokalnych wyginięć (55%) niż gatunki strefy umiarkowanej (39%) [14]. Wzrost średniej temperatury powietrza o zaledwie 1 stopień powoduje rozciągnięcie areału występowania populacji więcej »

rozmowa z dr. Józefem Koziołem, profesorem Wszechnicy Polskiej Szkoły Wyższej w Warszawie.- Koncepcja utworzenia Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dojrzewała wcześniej, na długo przed przystąpieniem Polski do UE, a nawet jeszcze przed decyzjami Okrągłego Stołu. Co zdecydowało, że uznano, iż taki Fundusz jest potrzebny Polsce? Jakie były początki jego działania? - Spośród kilku przesłanek, które legły u podstaw utworzenia Narodowego Funduszu, dwie były zasadnicze: ogromne potrzeby w zakresie inwestycji, które zahamowałyby dalszą degradację środowiska w naszym kraju oraz powszechna, społeczna wola stworzenia trwałych, niezależnych od politycznych orientacji, źródeł ich finansowania. Pani na pewno pamięta, że w połowie lat 80. Polska była krajem o największym zanieczyszczeniu środowiska wśród państw Europy. Skażenie powietrza, ziemi i wody ujawniło, iż dotychczasowy, rabunkowy model gospodarki uwstecznia cywilizacyjnie nasz kraj. Np. emisja dwutlenku siarki w owym czasie wynosiła blisko 5 mln ton rocznie. Woda z rzek często nie nadawała się nawet do celów przemysłowych, brak oczyszczalni ścieków zmieniał mazurskie jeziora w szambo. Pamiętamy martwe lasy Gór Izerskich i Karkonoszy, hałdy odpadów z kopalń, hut, elektrowni. I co chyba najbardziej trafiało do wyobraźni społeczeństwa - duża powierzchnia zdewastowanych przyrodniczo obszarów, które zamieszkiwała ok. 1/3 ludności całej Polski. W tych warunkach dojrzewała świadomość społeczna, a tym samym presja na zmianę tego stanu. Wówczas to powstawały też pozarządowe organizacje ekologiczne. Polski Klub Ekologiczny, któremu przewodził, o ile pamiętam, profesor Stanisław Juchnowicz, był taką pierwszą, prawdziwie niezależną organizacją społeczną, nie tylko w Polsce, ale chyba w całym ówczesnym tzw. bloku państw socjalistycznych. Społeczeństwo oczekiwało pozytywnego działania państwa. Niezbędne były nakłady, które zahamowałyby degradację środowiska więcej »

Studentów ekonomii uczy się, że udział w loterii, która z równymi prawdopodobieństwami (50%) pozwala wygrać 1 zł albo przegrać 1 zł, to nie to samo, co udział w loterii, której wygrana lub przegrana wynosi 2 zł. Wprawdzie w obu przypadkach średnio wychodzi tyle samo - zero złotych - ale w drugim ryzyko jest większe. W przypadku przegranej to będzie 2 zł, a nie 1 zł. Są badania, które wykazują, że udział w loteriach zależy nie tylko od tego, jaka jest średnia wypłata, ale również od tego, jaki jest szczegółowy rozkład wygranych i przegranych. Często zdarza się, że nie lubimy ryzyka i nie chcemy brać udziału w loterii, która wprawdzie średnio pozwala nam uzyskać więcej niż płacimy za bilet, ale grozi przegranymi, których nie akceptujemy. Czasem - przeciwnie - bierzemy udział w loterii, w której średnio uzyskujemy mniej, niż trzeba zapłacić za bilet. Popularna jest na przykład gra w totolotka, w której pula wygranych jest mniejsza niż wpływy z tytułu sprzedaż więcej »

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) opublikował najnowszy raport dotyczący wpływu zmian klimatu na oceany, lodowce i lądolód. Nad raportem pracowało ponad stu naukowców z 36 krajów świata, a do gruntownej analizy stanu oceanów oraz kriosfery wykorzystano prawie 7 tysięcy prac naukowych. - Ten dokument jest wyjątkowy, ponieważ po raz pierwszy w historii IPCC opracował szczegółowy raport badający najdalsze zakątki Ziemi - od najwyższych gór w odległych regionach polarnych po najgłębsze oceany - powiedział Ko Barrett, wiceprzewodniczący IPCC. - Odkryliśmy, że nawet w więcej »

Legenda o Hemusie i Rodopie Hem i Rodopa byli rodzeństwem, dziećmi boga mórz. Życie upływało im beztrosko na zabawie i dzieleniu się radością z innymi. Pewnego dnia wpadli na pomysł przebrania się za Mężczyznę i Kobietę, o których słyszeli, że władają Ziemią, morzem i cała przyrodą. Hem przyprawił sobie długą brodę, a Rodopa rozpuściła długie jasne włosy. Stary bóg zobaczył ich swawole z oddali i bardzo się zezłościł. Rodopę zamienił w górę, a widząc to Hem, z przerażenia skamieniał. Od tej chwili pełni radości i piękni młodzi ludzie pozostali zastygłymi, nieruchomymi górami - Hemusem (Starą Płaniną) i Rodopą (Rodopami). Znajdują się w oddaleniu, ponieważ stary bóg, aby ukarać ich beztroskę rozciągnął między nimi nizinę Tracką [11]. Nie odebrał im jednak piękna i bogactwa przyrody, jakie do dziś możemy podziwiać (przyp. Autora). Położenie, budowa i bogactwo przyrody Obejmują swą powierzchnią największą część masywu Tracko-Macedońskiego na Półwyspie Bałkańskim. Nazwa Rodopy w dziełach Homera oznaczała "śnieżne góry Traków", ale być może wywodzi się od imienia pogańskiej bogini o imieniu Rodopa. Niektórzy autorzy uważają, że nazwa tych gór wiąże się z wydobyciem rudy na ich terenach i pochodzi od słów ruda i ropa (jama). W porównaniu z innymi górami bułgarskimi Rodopy mają odmienny charakter. Tworzą one ogromny labirynt pasm rozchodzących się w różnych kierunkach, podzielonych głębokimi dolinami rzek i kotlinami. Od północy i wschodu Rodopy kończą się na Nizinie Górnotrackiej i Dolnotrackiej, od południa schodzą łagodnie w kierunku morza Egejskiego, a od zachodu oddzielone są od pasm Pirinu i Riły dolinami rzek Mesta i Dreszenec. Większa część Rodopów znajduje się na terytorium Bułgarii i zajmuje powierzchnię ok. 15 tys. km2 (10% powierzchni kraju). Góry te są podzielone na część Zachodnią i Wschodnią, a ich granica biegnie doliną rzeki Kajalijka, przełęczą Kitkata (735 m), doliną rzeki Borowicy i pasmem Żyłti więcej »

Pytanie: Czy przedsiębiorca będący osobą fizyczną skazaną w przeszłości za przestępstwo kłusownictwa łowieckiego może skutecznie ubiegać się o zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów? Przedsiębiorca z Sosnowca Odpowiedź: Ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity DzU z 2019 r. poz. 701 ze zm.) zalicza zbieranie i przetwarzanie odpadów do szczególnie istotnych operacji mających zapewnić należyte zagospodarowanie odpadów, a tym samym ochronę życia i zdrowia ludzi oraz środowiska przed zagrożeniami i uciążliwościami powodowanymi przez odpady. Ze względu na wagę tych operacji ustawodawca wymaga, aby zbierający lub przetwarzający odpady uzyskał od właściwego organu ochrony środowiska zezwolenie na ich prowadzenie oraz aby był osobą godną zaufania, a w każdym razie aby nie był w przeszłości karany za niektóre przestępstwa lub wykroczenia związane z postępowaniem z odpadami. Kierując się tymi założeniami, ustawodawca w art. 46 ust. 1c ustawy o odpadach zobo więcej »

Był spór. O słowa, o język. Już nie pamiętam gdzie - w radiu czy w telewizji. Mówił redaktor: żeby dobrze rozumieć, co się do mnie mówi i pisze, muszę rozumieć zdania, ich treść, ich sens. Ale żeby rozumieć zdania - ripostował profesor, trzeba najpierw znać i rozumieć słowa, właściwie określać nimi rzeczy, wrażenia, uczucia. Bez tego nie ma należytej komunikacji i porozumienia. W mowie potocznej, a i w pisaniu, jesteśmy często nieprecyzyjni, żeby nie powiedzieć niechlujni. Bywa - mówimy bez ładu i składu. I mam na to wielu świadków. Niestety, piękno języka przestało być cnotą. Mało kto troszczy się dziś o czystość mowy, o przejrzystość komunikatu. Boleją nad tym miłośnicy polszczyzny. Boleje także mój sąsiad - nauczyciel-społecznik. Gdzie mogę - mówi - zachęcam do klarownych wypowiedzi wolnych od banału i rutyny, do starann więcej »

Wprowadzenie Zastosowanie biogazu do produkcji energii cieplnej i elektrycznej w jednostkach kogeneracyjnych wymusza jego oczyszczanie, a szczególnie odsiarczanie. Zawartość siarkowodoru (H2S) w biogazie jest zróżnicowana i zwykle mieści się w zakresie od kilkudziesięciu do kilku tysięcy mg/m3, a przy tym w wysokim stopniu zależy od rodzaju surowca poddawanego fermentacji. Usuwanie H2S jest konieczne m.in. ze względu na właściwości korozyjne kondensatów zawierających związki siarki, konieczność częstej wymiany oleju silnikowego oraz zanieczyszczenie środowiska tlenkami siarki po spaleniu biogazu [1-10]. Należy podkreślić, że metody oczyszczania biogazu różnią się od metod oczyszczania surowego gazu ziemnego czy koksowniczego [2, 4, 11]. Usuwanie siarkowodoru z biogazu powinno być realizowane możliwie prostą metodą, najlepiej jednoetapową, przy wysokiej wydajności procesu w warunkach normalnego ciśnienia i temperatury. Celem pierwszej części artykułu jest prezentacja właściwości miałkich rud darniowych naturalnych oraz modyfikowanych jako użytecznego i taniego sorbentu, stosowanego w Polsce do odsiarczania biogazu. Sorbenty siarkowodoru powinny być tak dobierane, aby można było je po wyczerpaniu zdolności sorpcyjnych stosować jako, np. nawóz [2, 4, 12, 13]. Warunek ten zwykle spełniają rudy darniowe naturalne i modyfikowane poprzez ich aktywowane alkaliami, a niekiedy także związkami żelaza. Rudy darniowe modyfikowane często nazywane są masami odsiarczającymi. Pojęcie to jest jednak znacznie szersze, bowiem obejmuje także różne granulaty odsiarczające zawierające żelazo, a niekiedy także inne substancje wykazujące zdolność usuwania H2S, np. zeolity, sita molekularne czy modyfikowane węgle aktywne [2, 4, 9]. Głównymi sorbentami stałymi zawierającymi żelazo i stosowanymi do odsiarczania biogazu są: rudy darniowe naturalne oraz modyfikowane, sztucznie syntetyzowane uwodnione tlenki żelaza, wodorotlenek żelaza(III) więcej »

Torfowiska - zagrożenia i ochrona Torfowiska są to mokradła charakteryzujące się zdolnością gromadzenia torfu, który pod względem geologicznym zaliczany jest do miękkich skał węglowych, o dominującej zawartości substancji organicznej [12]. Torfowiska stanowią swego rodzaju kapsułę czasu pozwalającą prześledzić na podstawie odłożonych warstw torfu zmiany hydrologiczne i klimatyczne na przestrzeni tysięcy lat czy też zmiany sukcesyjne zbiorowisk torfotwórczych okresu polodowcowego. Torfowiska są także ostoją szeregu, wielokroć rzadkich już gatunków roślin, zwierząt, grzybów i innych mikroorganizmów glebowych współtworzących niekiedy bardzo specyficzne i unikatowe zbiorowiska. Podstawowym czynnikiem warunkującym istnienie torfowisk na danym terenie są warunki hydrologiczne na nim panujące. Natomiast rodzaj zalegającego torfu uzależniony jest od występujących tam zbiorowisk roślinnych. Obie te cechy, tj. sposób zasilania torfowisk przez wody oraz rodzaj torfu, są podstawami najczęściej stosowanego podziału torfowisk na niskie, przejściowe i wysokie. Torfowiska niskie (fot. 1-2) zwykle zasilane są przez bogate w biogeny cieki wodne, powierzchniowe i gruntowe o odczynie pH lekko kwaśnym lub obojętnym. Obecny tutaj torf jest pochodzenia głównie wodorostowego, szuwarowego (trzcina pospolita, tatarak), turzycowiskowego, mechowiskowego i olsowego [9; 13]. Torfowiska przejściowe (fot. 3-5) tworzą się często na jeziorach dystroficznych, zasilanych głównie przez ubogie wody opadowe. Dominującymi formami torfu są tutaj torf mszarny przejściowy i brzezinowy. Na powierzchni jezior torfowce wytwarzają pływające kożuchy (fot. 4) porośnięte turzycą bagienną, żurawiną i rosiczką. Torfowiska wysokie (fot. 6-8) o odczynie pH kwaśnym zasilane są wyłącznie przez ubogie w związki biogenne wody opadowe, a zalegający torf współtworzony jest najczęściej przez torf mszarny wysoki, wrzosowiskowy i sosnowy [9; 13]. Odkładający się na tor więcej »

Troska o poprawę jakości życia ludzi mieszkających na naszej planecie wyrażana jest w różnych językach, na wiele sposobów. Jej przejawem jest również opracowywanie i wdrażanie koncepcji inteligentnych miast z ang. Smart City i wiosek z ang. Smart Village. Obydwie idee mocno koncentrują się na zagadnieniach środowiskowych np. optymalizacji i efektywności zużycia zasobów, redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz innych zanieczyszczeń, a także zagadnieniach społecznych np. dostosowaniu do potrzeb osób starszych lub dotkniętych dys więcej »

Sentencja Artykuł 3 ust. 2 i 4 dyrektywy 2001/42/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (dalej SOOŚ) należy interpretować w ten sposób, iż z zastrzeżeniem ustaleń, których powinien dokonać sąd odsyłający, zarządzenie, w którym państwo członkowskie wyznacza specjalny obszar ochrony i określa cele ochrony oraz pewne środki zapobiegawcze, nie zalicza się do "planów i programów", w przypadku których ocena wpływu na środowisko jest obowiązkowa. Stan faktyczny Grupa przemysłowa CFE jest właścicielem położonego w Belgii gruntu. W ramach tworzenia sieci Natura 2000 w 2003 r. grunt został włączony do wykazu terenów proponowanych jako specjalne obszary ochrony. Szereg skarg do instytucji belgijskich i europejskich, w których CFE protestowało przeciwko włączeniu gruntu do Natury 2000, nie przyniosło efektu. Ostatecznie, 14 kwietnia 2016 r. rząd regionu stołecznego Brukseli wydał zarządzenie w sprawie wyznaczenia jako obs więcej »