SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

PRZEGLĄD GEODEZYJNY

Miesięcznik ISSN 0033-2127, e-ISSN 2449-9412 - rok powstania: 1924
Czasopismo Stowarzyszenia Geodetów Polskich (SGP)

Przegląd przepisów prawa - 100 lat Geodezji i Kartografii

Przepisy dostępne m.in. na stronie internetowej Sejmu pod adresem www.sejm.gov.pl Nazwa Rodzaj aktu Autor Data uchwalenia Data wejścia w życie Data uchylenia/ utraty aktualności Przepisy tymczasowe o wywłaszczeniu przymusowem na użytek dróg żelaznych i innych dróg komunikacyjnych lądowych i wodnych oraz wszelkich urządzeń użyteczności publicznej Dekret Naczelnik Państwa 7 lutego 1919 r. 8 lutego 1919 r. 31 stycznia 1952 r. Statut Urzędów Miar Rozporządzenie Minister Przemysłu i Handlu 7 sierpnia 1919 r. 24 września 1919 r. 31 sierpnia 1951 r. Wykonywanie przez geometrów prywatnych czynności mierniczych, związanych z działalnością Urzędów Ziemskich Rozporządzenie Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego 8 czerwca 1920 r. 19 lipca 1920 r. 20 maja 1927 r. Wykonywanie w b. Królestwie Polskiem robót mierniczych w górnictwie przez mierniczych przysięgłych Rozporządzenie Minister Przemysłu i Handlu 3 czerwca 1921 r. 25 czerwca 1921 r. 24 września 1925 r. Postępowanie przy parcelacji posiadłości ziemskich, prowadzonej przez osoby prywatne Rozporządzenie Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego 27 kwietnia 1921 r. 15 czerwca 1921 r. 9 stycznia 1926 r. Opłaty za czynności urzędów miar Rozporządzenie Minister Przemysłu i Handlu 13 maja 1922 r. 1 czerwca 1922 r. 20 maja 1923 r. Scalanie gruntów Ustawa Sejm 31 lipca 1923 r. 21 września 1923 r. 27 stycznia 1968 r. Upoważnienie niektórych kategorii mierniczych do wykonywania czynności pomiarowych, związanych z przebudową ustroju rolnego Rozporządzenie Minister Reform Rolnych 14 grudnia 1923 r. 22 grudnia 1923 r. 20 maja 1927 r. Instrukcja, dotycząca warunków oraz trybu wykonywania czynności pomiarowych, związanych z przebudową ustroju rolnego, przez mierniczych upoważnionych na podstawie rozporządzenia Ministra Reform Rolnych z dnia 14 grudnia 1923 r. Rozporządzenie Minister Reform Rolnych 11 kwietnia 1924 r. 31 maja 1924 r. 20 maja 1927 r. Mierniczy przysięgli Ustawa Sejm 15 lipca 192 [...]

ZAKUP JEDNORAZOWY I DOSTĘP DO WIRTUALNEJ CZYTELNI
PRENUMERATA PAPIEROWA

Metoda płatności: Płatności elektroniczne (karta kredytowa, przelew elektroniczny)
Dostęp do publikacji - jednorazowy (płatność elektroniczna) - tylko 6.00 zł (płacisz 45% mniej niż przy płatności SMS)	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma - 1h tylko 24.60 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma - 4h tylko 43.05 zł	DO KOSZYKA
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma - 12h tylko 73.80 zł	DO KOSZYKA
Metoda płatności: SMS Premium
Dostęp do publikacji - jednorazowy (płatność SMS'em) - 11.07 zł brutto (9.00 zł + VAT)	kup! (SMS)

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 450.00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 405.00 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 360.00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 180.00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 90.00 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

INNE PUBLIKACJE W TYM ZESZYCIE

...historia POLSKIEJ, niepodległej GEODEZJI w przestrzeni ostatnich...100 lat?

Ryszard RUS

MOTTO: Pierwszym wyDZIELONYm obszarem na Ziemi był EDEN (działka?). Wypędzając Adama i Ewę z Raju, powiedział Pan "...i odtąd ziemię przeMIERZać będziecie" " wprawdzie początkowo kr okami, ale... W wolnym tłumaczeniu: STARY TESTAMENT - Księga Rodzaju - Upadek pierwszych ludzi.Streszczenie: Niniejsze opracowanie jest kompilacją pięciu wydawnictw określonych w LITERATURZE na końcu artykułu. Zatem nie stanowi nowych treści, a jest jedynie podkreśleniem, subiektywnym podkreśleniem, tych zdarzeń w historii naszego Państwa, które mają związek z szeroko rozumianą GEO... Jest zatem trochę o prahistorii, co udowadnia, że jesteśmy najstarszym zawodem świata! Jest opisana pierwsza polska książka-podręcznik do nauki miernictwa z 1566 roku! Jest również opisany okres Królestwa Polskiego! …a przede wszystkim jest udokumentowany tytułowy okres POLSKIEJ, niepodległej GEODEZJI wraz z jego przełomowymi wydarzeniami: ustawa o mierniczych przysięgłych, dekrety z 1945 i 1952 roku, uprawnienia geodezyjne! …i nasze Prawo geodezyjne i kartograficzne! Wszystko to w odniesieniu do działalności Stowarzyszenia Geodetów Polskich, które z mocy historycznych zdarzeń stało się następcą naszych pr otoplastów... ...praPOCZĄTEK Kiedy ludność była na etapie zbieractwa, pojęcie granicy nie było znane. Gromady (hordy) ludzi przeMIERZały ogromne przestrzenie, przemieszczały się z miejsca na miejsce po ogromnych, nieoGRANICzonych terenach. Ojcem Słowian był Negno - potomek Jafeta (syn Noego), który zrodził czterech synów, z których pierworodnym był Wandal, od którego wywodzą się Wandalici, zwani obecnie Polakami. Czyli Wandalici, Lechici, Polanie, Polacy zamieszkują swoją ziemię już od ponad 10 tys. lat - wśród nich: Żerdnicy, Komornicy graniczni, Jeometrzy, Miernicy, GEODECI ?! Pojęcie granicy pojawiło się dopiero na wyższym etapie rozwoju społecznego wraz z przejściem do życia osiadłego, kiedy nauczono się uprawiać ziemię, hod więcej »

140 LAT FIG - 100 lat Stowarzyszenia Geodetów Polskich i przynależność SGP do FIG

W roku 2018 Międzynarodowa Federacja Geodetów FIG obchodziła swoje 140 lat istnienia. Ustępująca Prezydent FIG Chryssy Potsiou (wybrana na lata 2015-2018) i Prezydent Elekt FIG Rudolf Staiger z tej okazji zorganizowali obchody 140-lecia FIG, które odbyły się 8 grudnia 2018 roku w Atenach w Grecji, czyli kraju, z którego pochodzi obecna Prezydent FIG. Obchody te połączono z Międzynarodową Interdyscyplinarną Konferencją TUFE2018, której tematyka skupiała się wokół zagadnień ekonomicznych, społecznych i związanych ze zmianami klimatu. FIG został założony 18 lipca 1878 r. w Paryżu przez delegatów ze stowarzyszeń z siedmiu krajów: Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii i Szwajcarii. Nazwana została z języka francuskiego: Fédération Internationale des Géomètres, stąd skrót FIG. Swoją obecnością obchody te zaszczycili trzej Honorowi Prezydenci FIG: Juha Talvitie z Finlandii (Prezydent FI więcej »

Geoinformatyka przyjazna geodecie Wykorzystanie funkcjonalności ZSIN do komunikacji systemów EGiB z EKW

Waldemar Izdebski

W poprzednim numerze PG opisywałem szczegóły związane z walidacją powiatowych usług sieciowych dotyczących ewidencji gruntów i budynków i zachęcałem powiaty, nieposiadające tych usług, do ich szybkiego utworzenia. Prowadzone działania przyniosły oczekiwane efekty i od 13 grudnia 2018 r. usługi sieciowe wszystkich powiatów są już dostępne i włączone do prowadzonej przez GUGiK usługi zbiorczej Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów, funkcjonującej pod adresem: http://integracja.gugik.gov.pl/cgi-bin/KrajowaIntegracjaEwidencji- Gruntow. Wśród 380 usług powiatowych, ponad 200 jest zgodnych pod względem prezentacji i funkcjonalności ze specyfikacją opracowaną przez Zespół ds. opracowania standardów i wytycznych związanych z rozwojem wykorzystania danych powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. W mniejszej liczbie usług (ok. 40), dostępne są także numery KW, a mniejsza liczba wynika z niejednoznacznych interpretacji zapisów prawa w tej kwestii. W związku z tym Główny Geodeta Kra więcej »

Gospodarka nieruchomościami w kalejdoskopie wydarzeń mijających stu lat

Tomasz Bu dzyński

Ostatnie sto lat historii Polski obfitowało w wiele radosnych, jak i dramatycznych momentów. W tym czasie dokonały się dwie poważne zmiany systemu politycznego, jak i społeczno-gospodarczego kraju. To miało również wpływ na sferę gospodarki nieruchomościami. Polska, która po 123 latach, na nowo pojawiła się na politycznej mapie Europy, od początku musiała zmagać się z wieloma problemami. Jednym z nich był głód ziemi na wsi. Aby go zmniejszyć, 10 lipca 1919 r. Sejm podjął uchwałę o zasadach reformy rolnej. Następnie 15 lipca 1920 r., zachęcając chłopów do obrony przed bolszewikami, uchwalił ustawę o wykonaniu reformy rolnej. Przewidywała ona utworzenie zapasu ziemi, między innymi poprzez przymusowy wykup za cenę, stanowiącą połowę przeciętnej ceny targowej. Zapas ten miał być w dyspozycji Głównego Urzędu Ziemskiego, który poprzez rozporządzenie miał określić grunty przeznaczone do parcelacji. Ostatecznie reforma rolna w takim kształcie nie więcej »

KĄCIK ZADAŃ GEODEZYJNYCH

Z okazji jubileuszu stulecia SGP Redakcja PG zdecydowała, aby przygotować zadanie związane z historią geodezji. W poszukiwaniu przykładowego zadania zbadałem treści Przeglądu mierniczego, który był wydawany w latach 1924-1939. Redakcja Przeglądu mierniczego nie prezentowała zadań geodezyjnych na swoich łamach, ale znalazłem w numerze 6. Przeglądu Mierniczego z 1926 r. zadanie geodezyjne jako recenzję, w dziale BIBLJOGRAFJA (pisownia oryginalna), przykładu zadania z niwelacji, który zawierała Instrukcja niwelacyjna dla pomiarów miast, wydana przez ministerstwo Robót Publicznych w roku 1924. Przykład zadania dotyczy "przybliżonego wyrównania punktu węzłowego" i jak pisze recenzent (podpisany literą k.) jest on też powtórzonym przykładem z instrukcji niwelacyjnej wydanej w 1920 r. Recenzent pisze, że w rozwiązaniu popełniono gruby błąd, gdyż za wagi ciągów niwelacyjnych przyjęto wprost długości ty więcej »

Oddziały Stowarzyszenia Geodetów Polskich

Stowarzyszenie Geodetów Polskich Oddział w Białymstoku Adres Oddziału ul. Marii Skłodowskiej-Curie 2, 15-950 Białystok Strona internetowa bialystok.sgp.geodezja.org.pl Rok założenia Oddziału 1945 Liczba kół 16 Prezes Oddziału Czesław Bartoszewicz - 2010 - do chwili obecnej.Prezesi poprzednich kadencji (od roku 1995) Czesław Lech Tadeusz Wilczewski 1986 - 2004 2004 - 2010 Zarząd Oddziału SGP w kadencji 2017-2021 Prezes: Czesław Bartoszewicz; I wiceprezes i Skarbnik: Tadeusz Borysiuk; II wiceprezes: Dariusz Wilczewski; Sekretarz: Zenon Czerech; Z-ca Skarbnika: Barbara Sielawa; Z-ca Sekretarza: Szymon Pawłowski, Członkowie Zarządu z wyboru imiennego: Marian Brożyna, Krystyna Czajkowska, Andrzej Ignatowicz, Tadeusz Wilczewski, Mirosław Zalewski, Marek Zdanowski, Zastępcy Członków Zarządu: Andrzej Auchimik, Danuta Sztachelska, Prezesi Kół: Jerzy Chomiuk, Andrzej Dąbrowski, Krzysztof Dobrowolski, Sławomir Grabowski, Wiesława Gryko, Zenon Kaczmarczyk, Jan Kogut, Danuta Konopka, Andrzej Kostera, Anna Lickiewicz, Antoni Łapiński, Ewa Łopieńska, Jerzy Palusiak, Szymon Pawłowski, Daniel Tomaszewski, Małgorzata Wilczewska Opis działalności Powołane Komisje i Zespoły problemowe: Komisja Szkolenia i Techniki, Komisja Seniorów, Komisja Integracji Koleżeńskiej. Członkowie Wspierający: Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku, Wojewódzkie Biuro Geodezji w Białymstoku. Koła Oddziału przy: Podlaskim Biurze Geodezji sp. z o.o., przy Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku, Urzędzie Miejskim w Białymstoku, Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim, Politechnice Białostockiej i Zespole Szkół Budowlano-Geodezyjnych, Urzędzie Marszałkowskim w Białymstoku, Starostwie Powiatowym w Białymstoku; Koła: OPGK, Współpraca; Koła w: Bielsku Podlaskim, Grajewie, Łapach, Łomży, Sokółce, Wysokiem Mazowieckiem, Zambrowie. Cykliczne imprezy: wyprawy geodetów w świat organizowane w latach 1996-2018, jako wycieczki autokarowe i samolotowe do 2 więcej »

ORGANIZACJA MIERNICTWA i KARTOGRAFJI ze strony 16 "Przeglądu Mierniczego” nr 2 - luty 1925 rok - skrót

Polski Przegląd Kartograficzny Nr 6, w arty-kule T. Niedzielskiego podaje organizację mier-nictwa i kartografj i niektórych państw europej-skich orazw zmiankuje o robotach prowadzonych w tych krajach. Następnie autor przechodzi do organizacji miernictwa w Polsce. P o l s k a . W naszem państwie odziedziczyliśmy wszystkie instytucje trzech państw zaborczych i te prowadzone są nadal bez zmian or ganizacyjnych. Pomiarami zajmują się: Ministerstwo Robót Publicznych, prowadzące pomiary triangulacyjne i niwelacyjne, pomiary miast, granic Państwa i częściowo agendy katastru byłej dzie więcej »

Piśmiennictwo geodezyjne w 100-leciu NIEPODLEGŁEJ - DOI:10.15199/50.2019.1.2

Wojciech WILKOWSKI

Wprowadzenie Zapisany papier - ten tradycyjny, aczkolwiek niezawodny nośnik informacji - pozwala uwiecznić tych, którzy włożyli wiele pracy twórczej i inwencji tworzenia do etosu inżyniera i technika geodety. Wielu z nich odeszło na zawsze, bo takie są nieubłagane prawa przyrody, lecz ich nazwiska oraz wyniki ich pracy zostały uwiecznione na często pożółkłych kartach pism, które na swych łamach przedstawiały problematykę nurtującą naszych kolegów i koleżanki, wykonujących zawód ówczesnego mierniczego, a teraz geodety. Tytuły tych pism według dat ich powstawania to: w okresie międzywojennym: Przegląd Mierniczy, Biuletyn Koła Inżynierów, Geodeta; w latach 1945 i późniejszych: Przegląd Geodezyjny, Geodezja i Kartografia, Pocztylion i Magazyn Geoinformacyjny Geodeta. Tylko piśmiennictwu zawdzięczamy wiedzę o historii rozwoju gatunku homo sapiens oraz ściśle z tym rozwojem związanym zawodzie geodety. W momencie, gdy homo sapiens przeszedł na osiadły tryb bytowania, powstał natychmiast problem granic obszarów zajmowanych początkowo przez poszczególne plemiona, później państwa, a następnie indywidualnych członków tych społeczności. Rozpoczął się proces dzielenia Ziemi i narodziła się Geodezja, której źródłosłowem jest zbitka słów greckich GE - ziemia oraz DAISIA - dzielić ([1], [2], [4]). Wielkim osiągnięciem piśmiennictwa geodezyjnego w Polsce Jagiellonów było wydanie w 1566 r. pierwszej książki technicznej, napisanej w języku polskim (w ówczesnym piśmiennictwie obowiązywała zasada wydawania dzieł naukowych w języku łacińskim). Była to książka pt. "Geometria. To jest miernicka nauka po polsku krótko napisana z greckich i łacińskich ksiąg", a jej autorem był ówczesny prof. Stanisław Grzepski - kierownik Katedry Geometrii w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. DOI: 10.15199/50.2019.1.2 Badając piśmiennictwo geodezyjne w Polsce, powstałe równolegle z początkiem odrodzenia Rzeczypospolitej oraz utworzenia organizacji geodezyjnych, a więcej »

Poczet Prezesów Związków-Stowarzyszeń Mierniczych-Geodetów Polskich

Rok Miesiąc Dzień OPIS wydarzenia Źródło / UWAGI PREZES SEKRETARZ 1916 maj 6 Powstaje pierwsza, samodzielna organizacja zawodowa geodetów na ziemiach polskich w Warszawie przy ul. Wspólnej 19 pod nazwą "Związek Geometrów". Związek powstał z inicjatywy geometrów przysięgłych II KLASY Zygmunta Majewskiego oraz Juliana Kostrzebskiego. Jak wiadomo, w tym czasie Polska nie istniała jako państwo na mapie Europy; jednak przebieg I Wojny Światowej rozluźnił reżimy zaborcze do tego stopnia, że możliwe było powoływanie różnych zawodowych organizacji. ... w tym samym czasie powołano również inne regionalne zrzeszenia geometrów http://pbc.gda.pl/dlibra/ docmetadata?id= 70841str.%2032-61" http://pbc.gda.pl/dlibra/ docmetadata?id= 70841 str. 32-61 Zygmunt Majewski Julian Kostrzębski 1919 styczeń 4 - 6 Pierwszy Powszechny Zjazd Mierniczych Polskich pod hasłem: "Bądź Narodowi pożytecznym" [Stanisław Staszic] odbył się w Warszawie https://pl.wikipedia.org/ wiki/Stowarzyszenie_ Geodet%C3%B3w_ Polskich Poczet Prezesów Związków-Stowarzyszeń Mierniczych-Geodetów Polskich Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości Rok Miesiąc Dzień OPIS wydarzenia Źródło / UWAGI PREZES SEKRETARZ 1921 marzec 6 - 8 Drugi Zjazd Delegatów Stowarzyszeń Mierniczych wWarszawie "Zarys historii organizacji społecznych geodetów polskich" PPWK Warszawa 1970 r. 1923 kwiecień Trzeci Zjazd Delegatów Stowarzyszeń Mierniczych wWarszawie "Zarys historii organizacji społecznych geodetów polskich" PPWK Warszawa 1970 r. 1925 kwiecień 6 - 8 Czwarty Zjazd Delegatów wWarszawie 13 stowarzyszeń mierniczych w Polsce, liczących przeszło 1150 członków. Próba zjednoczenia wszystkich st więcej »

Pod paragrafem, czyli prawo na co dzień

Alicja MEUSZ

Po I wojnie światowej ustrój sądów w Polsce pozostał oparty na przepisach państw zaborczych. W 1919 r. utworzono jeden dla całego państwa Sąd Najwyższy. Organizacja innych sądów pozostała do 1929 r. na obszarze każdego z byłych zaborów odrębna; dokonywane zmiany w organizacji sądów były odmienne w poszczególnych częściach kraju. Na obszarze byłego zaboru rosyjskiego najważniejsze zmiany wprowadzono już w czasie I wojny światowej. W 1915 r., po opuszczeniu przez wojska rosyjskie Królestwa Polskiego, powołano samorzutnie sądy obywatelskie, rozwiązane wkrótce przez okupanta niemieckiego. Od 1917 r. za zgodą okupacyjnych władz niemieckich i austriackich rozpoczęło działalność sądownictwo polskie, utworzone na podstawie przepisów wydanych przez Tymczasową Radę Stanu Królestwa Polskiego. Powołano wówczas sądy pokoju, sądy okręgowe i sądy apelacyjne (w Warszawie i Lublinie) oraz Sąd Najwyższy. Wprowadzony początkowo dość szeroki udział ławników w orzecznictwie sądów został następnie ograniczony, a 1927 r. zniesiony. Na obszarze byłego zaboru austriackiego dawna organizacja sądownictwa została prawie bez zmiany; działały sądy powiatowe, okręgowe (jako sądy I instancji w sprawach poważniejszych i jako odwoławcze od orzeczeń sądów powiatowych) oraz apelacyjne (jako odwoławcze od orzeczeń sądów okręgowych). W sprawach o przestępstwa polityczne, prasowe i najcięższe zbrodnie pospolite utrzymano sądy przysięgłych. Na obszarze byłego zaboru pruskiego działalność sądów przysięgłych została 1919 r. zawieszona i później jej nie przywrócono. Do 1929 r. funkcjonowały sądy powiatowe i zbliżone do nich sądy pokoju oraz sądy okręgowe i apelacyjne. Pewne odrębności zachowała do 1929 r. organizacja sądownictwa w województwie śląskim. Prace nad unifikacją sądownictwa, rozpoczęte wkrótce po odzyskaniu niepodległości, trwały do 1928 r. i zostały zakończone wydaniem jednolitego dla całego państwa prawa o ustroju sądów powszechnych, które weszło w życie 1 s więcej »

Polska powiatowa - wypaczenie czy tradycja (normalność)?

Dariusz Pręgowski

Od czasu do czasu (ostatnio częściej) w rozmowach lub też różnych komentarzach w środowisku geodezyjnym, pojawia się określenie "Polska powiatowa". Używane jest ono w kontekście negatywnym, związanym z różnym (niejednakowym) traktowaniem geodetów w różnych starostwach powiatowych, które są przecież przede wszystkim mekką wykonawców prac geodezyjnych. W obecnych czasach mamy do czynienia z bardzo mocnym parciem do standaryzacji. Przybiera ono wymiar nie tylko krajowy, ale i globalny. Choć przecież nawet w takiej małej Europie, mamy kraj, w którym jeździ się lewą stroną jezdni. Potrzeby standaryzacji znane są od bardzo dawna. Dziś przybierają one na znaczeniu, w moim przekonaniu, głównie ze względu na wkraczanie technologii informatycznych w różne obszary codziennego życia. Ale standaryzacja raczej powinna mieć jakieś granice... Czy chcielibyśmy wszyscy jeździć na takich samych rowerach i mieć takie same berety? Ba - czy wszyscy powinniśmy być identyczni? Genetyka i metody medyczne są już na to prawie gotowe! Jestem niemal pewien, że nikt z Czytelników nie przyklaśnie takim pomysłom. Różnijmy się więc choć nieco. Ale żyjmy w harmonii i współpracujmy. I to jest odpowiedź na to, czy "Polska powiatowa" jest wypaczeniem. Polska powiatowa i starosta to nasza historia i tradycja. Tak jak na wyspie - Izba Lordów i ruch lewostronny. Chcąc wpasować się w konwencję tego wyjątkowego numeru miesięcznika, skupię się dziś może nie na geodezji, ale na historycznym bycie powiatu, a także starosty, który jest dziś jednocześnie organem służby geodezyjnej i kartograficznej. Czy jesteśmy osamotnieni? Gdy wpisałem słowo "powiat" do przeglądarki, w jednym z internetowych powszechnych źródeł wiedzy, ku mojemu zdziwieniu, pojawiła się informacja, że powiat jest jednostką administracyjną w Austrii, Czechach, Niemczech, Polsce, Słowacji i na Węgrzech (pojawia się też na Litwie). Na tej samej stronie znajdują się również podstawowe informacje o tych jednos więcej »

Refleksje nt. historii rozwoju dyscypliny naukowej Geodezja i Kartografia z okazji Jubileuszu 100-lecia Stowarzyszenia Geodetów Polskich - DOI:10.15199/50.2019.1.1

Alina MACIEJEWSKA

Motto Umiejętności dopotąd są jeszcze próżnym wynalazkiem, może czczym tylko rozumu wywodem, albo próżniactwa zabawą, dopokąd nie są zastosowane do użytku narodów Stanisław Staszic 1. Wprowadzenie Prezentowanie dorobku geodezji w szczególności rozwoju dyscypliny naukowej "Geodezja i Kartografia" utrudnia jej dwoista natura. Od strony badawczej jest to część nauk o Ziemi wyznaczająca wymiary, kształt oraz rozkład pola siły ciężkości naszego globu. Na arenie międzynarodowej ten aspekt geodezji reprezentuje International Union of Geodesy and Geophysics (IUGG). Od strony utylitarnej geodezja zwykle kojarzyła się z miernictwem wyspecjalizowanym w pomiarach lokalnych, związanych z prowadzeniem mapy zasadniczej i katastralnej (surveying engineering, surveying and maping, cadaster) reprezentowane przez Fédération Internationale des Géomètres (FIG). Prezentując polskie dokonania w dyscyplinie naukowej, jaką stanowi geodezja i kartografia, odwołuję się do przytoczonego powyżej motta Stanisława Staszica. Jest to skrajnie pragmatyczny ogląd nauki, której osiągnięcia nie zawsze przecież dają bezpośrednie efekty. Ze względu na ograniczoną objętość tego artykułu mogę przedstawić tylko osiągnięcia wybranych profesorów tytularnych na tle ówczesnych uwarunkowań. Celem pomiarów geodezyjnych jest określenie położenia w przestrzeni - względem zdefiniowanych układów odniesienia - zmaterializowanych poprzez związane z bryłą ziemską, punkty osnów geodezyjnych. W definicji Helmertowskiej geodezji celem było jedynie wyznaczenie pozycji, ale współcześnie, geodezja to również nauka o zmianach położenia punktów, ich interpretacji i niekiedy nawet analizie przyczyn wraz z geologami, geofizykami i innymi przedstawicielami nauk o Ziemi. Niegdyś problematyką geodezji globalnej zajmowano się jedynie przy pomiarach dużych obszarów (sieci krajowe, kontynentalne), podczas których trzeba uwzględniać kształt Ziemi i jej pola ciężkości - jest to zadanie ge więcej »

Scalenia gruntów w ujęciu historycznym. Scalenia kiedyś i dziś. Historia Wojewódzkich Biur Geodezji i Terenów Rolnych w Polsce - DOI:10.15199/50.2019.1.3

Jarosław TASZAKOWSKI Gustaw KORTA

1. Scalenia gruntów w ujęciu historycznym Problematyka scaleń na terenach polskich pojawia się w średniowieczu - inicjatorem scaleń były wówczas zazwyczaj instytucje kościelne. Majątek jednostek kościelnych (darowizny otrzymywane od królów, książąt) był rozproszony, w związku z tym władze kościelne przystępowały do łączenia swych dóbr poprzez zamiany z innymi właścicielami. Natomiast za "pierwszego geodetę scaleniowego" uznać należy Mikołaja Kopernika, gdyż to on w rękopisach z lat 1516-1521 "Lokacje łanów opuszczonych" (łac. Locationes mansorum desertorum), należących do serii kapitulnych ksiąg gospodarczych z przełomu XV i XVI wieku, zawarł zasady zagospodarowania gospodarstw opuszczonych podczas wojen w II połowie XV wieku oraz zwiększenie dochodów z już istniejących gospodarstw chłopskich. Locationes mansorum desertorum zachowały się w oryginale w Archiwum Kapituły we Fromborku. Znajdują się w nich karty zapisane własnoręcznie przez Mikołaja Kopernika, a także późniejsze zaordynowane przez niego lokacje, ale zapisane już przez jego następcę na urzędzie administratora. W późniejszym okresie, kiedy wsie przechodziły na prawo niemieckie, nowy podział terenów pod uprawę rolniczą był połączony z likwidacją istniejącej i wytworzonej szachownicy, jednak trójpolowy system uprawy powodował powstanie szachownicy, pogłębianej z czasem przez spadki, małżeństwa, obrót ziemią. Po utracie niepodległości prace komasacyjne podejmowane były w poszczególnych zaborach. I tak w zaborze pruskim uchwalono pełne prawo komasacyjne. Uwłaszczenie chłopów połączone było ze scaleniem gruntów, likwidacją serwitutów i separacją gruntów dworskich od chłopskich. Wydano edykt królewski z 7 czerwca 1821 r. o podziale wspólnot z równoczesnym zlikwidowaniem służebności (serwitutów). Postanowienia tej ustawy powtórzono w ustawie z dnia 8 kwietnia 1823 r. o uwłaszczeniu włościan, wydanej dla terenów Wielkiego Księstwa Poznańskiego [5]. Na ziemiach byłego zab więcej »

subiektywne KALENDARIUM na 100-lecie ruchu społeczno-zawodowego POLSKIEJ niepodległej GEODEZJI 10 naj... wydarzeń na 100 lat

ROK Miesiąc Dzień OPIS wydarzenia 1916 maj 6 Powstaje pierwsza, samodzielna or ganizacja zawodowa geodetów na ziemiach polskich w Warszawie przy ul. Wspólnej 19, pod nazwą "Związek Geometrów" - inicjatywa geometrów przysięgłych: J. Kostrzębskiego oraz Z. Majewskiego 1 1919 styczeń 4-6 Pierwszy (I) Powszechny Zjazd Mierniczych Polskich pod has więcej »

Transakcyjność w procesach aktualizacji baz danych PZGiK

Paweł Szmajda

Dane systemu PZGiK składowane są w relacyjnych bazach danych. By zapewnić cykl życia obiektów baz danych PZGiK, edycja tych danych powinna być realizowana w trybie transakcyjnym opisanym przez standard ACID (od nazwy angielskich słów Atomicity, Consistency, Isolation, Durability), gdzie ogólnie znane własności to: ??Atomicity (Niepodzielność) - każda transakcja albo wykona się w całości, albo w ogóle, ??Consistency (Spójność) - po wykonaniu transakcji system będzie spójny, czyli nie zostaną naruszone żadne zasady integralności, ??Isolation (Izolacja) - transakcja może odczytywać tylko dane zapisane (zatwierdzone), dane niezatwierdzone nie są dostępne dla innych transakcji, ??Durability (Trwałość) - system potrafi uruchomić się i udostępnić spójne, nienaruszone i aktualne dane zapisane w ramach zatwierdzonych transakcji. W przypadku aktualizacji baz danych PZGiK, zmiana w bazie (transakcja) obejmuje szereg operacji wykonywanych w relacyjnej bazie danych związanych z wprowadzeniem zmiany na podstawie wiarygodnych dokumentów (operatów, aktów notarialnych, decyzji itp.). Transakcyjny model aktualizacji powinien być zrealizowany w taki sposób, aby każde działanie związane z aktualizacją zapewniało spełnienie standardu ACID. Oznacza to między innymi, że: ??zbiór operacji związanych z aktualizacją bazy danych PZGiK musi stanowić integralną całość i albo wykonają się wszystkie operacje, albo żadna z nich, ??mod więcej »

Udział historii fotogrametrów w 100-leciu SGP

Krzysztof BAKUŁA

Temat dzisiejszego felietonu fotogrametrycznego związany musi być z obchodami 100-lecia Stowarzyszenia Geodetów Polskich, będącego również świętem całej społeczności geodezyjnej. Nie jest go trudno znaleźć, wszak większość fotogrametrów w naszym kraju jest geodetami i kartografami. Oczywistym jest, że wypada mi tu napisać w pigułce o działalności polskich fotogrametrów i organizacji fotogrametrycznych. Będzie to jedynie namiastka tego, co Czytelnicy mogą znaleźć w dużo bardziej obszernych publikacjach cytowanych w niniejszym tekście. Osiągnięciami fotogrametrii polskiej w początkach XX wieku są w największym stopniu: rozwój teorii fotogrametrii oraz metod opracowań fotogrametrycznych. Nie mniej istotnym wkładem w ubiegłym, ale i obecnym wieku, jest rozwój szkolnictwa wyższego w zakresie fotogrametrii, a także transfer technologii fotogrametrycznych do gospodarki w wielu różnych dziedzinach. Początki w fotogrametrii w Polsce, podobnie jak jej rozwój w Europie przypada na przełom XIX i XX wieku. W latach 1898-1899 prof. Wacław Laska, który był z pochodzenia Czechem, a w języku polskim wykładał przedmioty związane z matematyką i geodezją, opublikował skrypt "Fotogrametrya"1. Początki fotogrametrii w Polsce, zaczynając jednak nieco później, bo od 1911 r., w bardzo kompleksowy sposób opisał w Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji dr hab. Adam Linsenbarth, profesor IGiK, autor wielu publikacji o polskiej fotogrametrii. Publikacja "Udział polskich fotogrametrów w rozwoju metod i technik fotogrametrycznych (1911-2000)"2 znajduje się również w wersji cyfrowej. Publikacja ta opisuje początki fotogrametrii w Polsce w wykonaniu nestorów polskiej fotogrametrii. Wymienia się tu prof. Edwarda Warchałowskiego (1885-1953), wieloletniego rektora Politechniki Warszawskiej, który po studiach geodezyjnych w Moskwie opublikował w roku 1911 monografię "Zarys fotogrametrii". Wspomniany jest, prof. Bronisław Piątkiewicz (1878-1966), który p więcej »

WYKAZ GEODETÓW, pracowników Biura Pomiarów Zarządu Miejskiego m. st. Warszawy, którzy zginęli, zostali zamordowani lub polegli podczas II Wojny Światowej

Stuletnia rocznica odzyskania niepodległości Polskiej Rzeczypospolitej skłania do zadumy i refleksji nad ludźmi, którzy walczyli o tę niepodległość i bronili jej w chwilach zagrożenia. Wśród ludzi różnych zawodów byli też geodeci, którzy ofiarnie bronili kraju przed najeźdźcami niemieckimi podczas II Wojny Światowej oraz w czasie okupacji w Powstaniu Warszawskim. Z okazji zbliżających się uroczystości 100-lecia Stowarzyszenia Geodetów Polskich pragniemy uczcić stosowną publikacją i tablicą pamięci geodetów poległych w obronie ojczyzny. Prosimy więc Szanownych Czytelników Przeglądu Geodezyjnego, rodziny i kolegów geodetów osób wymienionych w WYKAZIE G więcej »

Z Prezesami Stowarzyszenia Geodetów Polskich rozmawia Redaktor Naczelny Przeglądu Geodezyjnego dr inż. Ludmiła Pietrzak

LUDMIŁA PIETRZAK: Jak Pan postrzega rolę SGP w Kraju w ciągu ostatnich 100 lat? JANUSZ WALO: Rola Stowarzyszenia zmieniała się na przestrzeni ostatniego stulecia, aczkolwiek zmiany te nie były aż tak zasadnicze. Stowarzyszenie zawsze pełniło ważną rolę w kształtowaniu standardów zawodowych, krzewieniu kultury technicznej, obronie interesów zawodowych, współpracy z władzami, współpracy z zagranicą i w końcu rolę platformy integracyjnej środowiska. Jak zerkniemy na cele Związku Mierniczych Polskich zapisane w statucie z 1923 roku i te z obecnego statutu, to w istocie poza językiem niewiele się one od siebie różnią. Oczywiście na przestrzeni lat zmieniały się wyzwania stawiane przed naszym środowiskiem. Zaraz po odzyskaniu niepodległości, podstawowym problemem był problem związany z ujednoliceniem standardów wykonywania robót geodezyjnych w kraju oraz zadbanie o kształcenie kadry na właściwym poziomie. Podobnie było po drugiej wojnie światowej, kiedy to straciliśmy niemal połowę kadry geodezyjnej, a kształcenie nowej trzeba było zaczynać niemal od początku. W latach powojennych dwukrotnie zmieniał się sposób organizacji wykonawstwa geodezyjnego, a w latach 70. rozpoczęła się trwająca do dziś rewolucja technologiczna. Zawsze Stowarzyszenie stawało na wysokości zadania i wspomagało procesy zmian, angażując się w przygotowanie nowych standardów, dokształcanie kadry oraz dbanie o ochronę interesów zawodowych wszystkich geodetów . L.P.: Jak na przestrzeni ostatniego wieku zmieniło się postrzeganie zawodu mierniczego/geodety? Czy są to zmiany pozytywne czy negatywne? Czy można coś zmienić i w jaki sposób? J.W.: Postrzeganie zawodu w ostatnim stuleciu zmieniło się oczywiście. Przed wojną mierniczy cieszył się dużym szacunkiem i autorytetem w społeczeństwie. Zresztą podobnie było też w pierwszych latach po wojnie. Później, wraz ze zmianą organizacji wykonawstwa geodezyjnego, rola geodety rozumianego jako instytucja nieco spadła, więc więcej »

Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich w styczniu 2019 roku (w 100-lecie Stowarzyszenia Geodetów Polskich)

Janusz Walo Prezes Krzysztof Bakuła Wiceprezes Anna Kowalewska Wiceprezes Jan Łopaciuk Wiceprezes Barbara Kosińska Sekretarz Generalny Izabela Pawłowska Skarbnik Ludmiła Pietrzak Wiceprezes Komisja Rewizyjna An więcej »