Objawem rosnącego znaczenia automatyki w Polsce jest stały rozwój Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów w Warszawie. W 2011 r. w jego składzie znalazł się m.in. toruński Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Sterowania Napędów. Dziś PIAP obejmuje całe spektrum zastosowań automatyki i urządzeń pomiarowych. W ostatnich latach szczególną popularność zapewniło Instytutowi niezwykle intensywne zaangażowanie w projektowanie i konstrukcję robotów mobilnych, zwłaszcza dla służb specjalnych i wojska. Takie nazwy jak: "Inspektor", "Expert", "Scout", "Ibis", "Gryf" czy "Feniks" stały się najlepszą wizytówką możliwości Instytutu. Ale na m więcej »

zegary elektroniczne w Polsce, a nawet w całej Europie, nieoczekiwanie zaczęły się w tym roku spóźniać o 5 minut. Zły czas pokazywały radiobudziki, chronometry w kuchenkach, mikrofalówkach, zegary umieszczane na ścianach budynków. Zagadkę wyjaśnił portal next. gazeta.pl. Przyczyna tkwi w trwających od początku stycznia... niedoborach energii elektrycznej, które sięgnęły 113 GWh i były największe w historii. Problemy w europejskiej sieci generowane są przede wszystkim na obszarze Serbii, Macedonii, Czarnogóry, Kosowa, ale ko więcej »

W czasach mojej młodości, za każdym razem gdy zaczynało brakować kiełbasy i władza decydowała się dosypać w zamian nieco więcej wolności, wracały do szkoły krzyże, a my przed lekcjami zanosiliśmy chóralną prośbę: przyjdź Duchu Święty, oświeć serca i umysły nasze… Obserwując dzisiejszą rzeczywistość, nie mogę pozbyć się wrażenia, że Duch Święty oświecał nas wówczas nierówno - o wiele bardziej serca niż umysły. Ci, którzy w Ducha Świętego nie wierzą, mogą obarczać winą szkołę, że w procesie dydaktyczno-wychowawczym większy nacisk kładła na emocje - czucie i więcej »

Tej zimy w dużych miastach widziało sie powszechnie charakterystyczne zjawisko: śnieg zgarniany na krawężniku natychmiast stawał się czarny, natomiast sterty śniegu w odległości zaledwie 2-3 m od jezdni zachowywały dość długo naturalną barwę. Może to oznaczać tylko jedno: ciężka i gruba część zawiesin startych z opon, hamulców oraz asfaltu osadza się tam, gdzie zostaje wyrzucona spod kół. Nie mogą to być emisje spalinowe, gdyż spaliny są gorące i natychmiast unoszą się w górę wraz z frakcją pyłową. Ale wiadomo, że każda "kruszonka" pochodząca z tar więcej »

Każdy z nas trzymał w ręku (a nawet stosował) fotoreaktor w postaci klasycznego aparatu fotograficznego. Zachodzi w nim reakcja fotochemiczna odkryta w XIII w. przez jednego z najwybitniejszych uczonych tamtej epoki, św. Alberta Wielkiego. Wywodził się z Bawarii. Był filozofem i teologiem, mentorem św. Tomasza z Akwinu. Prowadził też badania botaniczne i chemiczne, w trakcie których zauważył, że związki srebra i azotu czernieją pod wpływem światła. Nauka fotochemii w sensie ścisłym zaczęła się jednak dopiero na początku XIX w., kiedy to Theodor Grotthus sformułował pierwsze prawo fotochemii głoszące, więcej »

Wstęp Gwałtowny rozwój budownictwa mieszkaniowego, biurowego czy też inwestycji w środki trwałe, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji w budynki przeznaczone do produkcji, spowodował rozwinięcie rynku urządzeń sterujących mikroklimatem. Zarówno w nowo oddanych budynkach, jak i starszych, może wystąpić tzw. syndrom BRI (Building Related Illness) - Syndrom Chorego Budynku. U użytkowników pomieszczeń objawia się to problemami zdrowotnymi, w tym: dusznościami, nieżytami dróg oddechowych, zawrotami i bólami głowy, drażliwością, zmniejszoną wydolnością fizyczną, ogólnym osłabieniem organizmu, zaburzeniami pamięci i koncentracji, bezsennością, wysypkami skórnymi czy też szybszym zmęczeniem. Występowanie tych dolegliwości związane jest z obecnością w powietrzu związków chemicznych uwalniających się z materiałów użytych do wykańczania wnętrz oraz - co jest bardzo niebezpieczne - obecnością w pomieszczeniach zarodników grzybów, aerozoli mikroorganizmów oraz szkodliwych związków wytwarzanych przez patogeny. W konsekwencji użytkownik takiego budynku oddycha tzw. bioaerozolami składającymi się z pyłów i kurzu wraz z osadzonymi na nich mikroorganizmami [1,2,3]. Zaniedbanie obowiązku prawidłowego i systematycznego serwisowania instalacji wiąże się z dużym ryzykiem dla zdrowia użytkowników. Spowodowane jest to specyfiką pracy klimatyzacji sprzyjającą w pewnych warunkach rozwojowi patogenów, w tym potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka. Szczególnie jest to widoczne w budynkach związanych ze służbą zdrowia, budynkach użyteczności publicznej czy też zakładach przemysłu spożywczego. Tak zwane szczepy szpitalne bakterii, wyhodowane i wyselekcjonowane na skutek presji środowiska, wykazują zwiększoną zjadliwość wobec organizmów żywiciela. Między innymi dlatego przestrzeganie reżimów sanitarnych w tych placówkach warunkuje prawidłowe ich funkcjonowanie. Jako newralgiczne miejsca wskazuje się urządzenia związane z wentylacją więcej »

W historii polskiej informatyki ważną rolę odegrało Elwro. Chodzi o Wrocławskie Zakłady Elektroniczne T-21 - tak brzmiała ich ówczesna oficjalna nazwa łącznie z końcówką zapożyczoną z oznaczeń jednostek wojskowych. Wszystkie przedsiębiorstwa istotne dla obronności kraju zgodnie dostawały z klucza podobne alfanumeryczne symbole. Obiegowo używany skrót ELWRO przyjął się jakoby samoistnie ze względu na intensywną wymianę telegramów z warszawską centralą. Elwro zostało utworzone w lutym 1959 r. i miało być zapleczem produkcyjnym krajowej branży elektronicznej. Jednak, jak zgodnie twierdzą wszyscy pamiętający tamte czasy, rzeczywistą intencją było od początku stworzenie fabryki produkującej maszyny matematyczne. Ale na początek trzeba było się z czegoś utrzymywać, więc zaczęto wytwarzać w ELWRO komponenty do odbiorników radiowych i telewizyjnych. Czemu akurat Wrocław? Przecież znacznie prościej byłoby zlokalizować produkcję komputerów w okolicach Warszawy, gdzie mieściły się silne ośrodki już ostrzelane tym tematem. Jednym z istotnych powodów stworzenia we Wrocławiu znaczącego centrum polskiej informatyki było kulturowe dziedzictwo rozpoznawalnej przed wojną na świecie lwowskiej szkoły matematycznej. Transplantacja lwowskiego środowiska naukowego do Wrocławia, mimo że fragmentaryczna i chaotyczna, przyniosła wymierny efekt. Procentowo przybyszy ze Lwowa nie było w gruncie rzeczy wielu, ale były to postaci wybitne, w tym matematycy światowej sławy, jak Stefan Banach i Hugo Steinhaus. Zainteresowania zagadnieniami bliskimi matematyce nie da się zaś rozbudzić byle pstryknięciem palca albo rozporządzeniem ministra przemysłu ciężkiego, który to właśnie podpisał akt erekcyjny ELWRO. We Wrocławiu w 1959 r. w technice komputerowej zorientowany więcej »

Dzięki współpracy naukowców ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i inżynierów z Politechniki Śląskiej powstał pierwszy w Polsce algorytm pozwalający szybko ocenić ryzyko złamań na skutek osteoporozy. Kalkulator jest prosty i będą mogły z niego samodzielnie korzystać panie z zagrożonej grupy wiekowej 55+. - Wiemy już, jak w miarę skutecznie leczyć rozwiniętą osteoporozę. Przeł więcej »

Czy biżuteria może być nie tylko ozdobą, ale również pełnić rolę ortezy, przywracając zdrowie zbolałym dłoniom i nadgarstkom? Absolwentkom poznańskiej School of Form Uniwersytetu SWPS Ewie Dulcet i Martynie Świerczyńskiej udało się w pracy dyplomowej doskonale połączyć piękną formę z użyteczną funkcją. Coraz więcej osób cierpi na dolegliwości na więcej »

W Lublinie powstaje przełomowa technologia diagnostyki nowotworów piersi. Diagnoza z użyciem mikrosondy Onco Microprobe jest szybka i obiektywna, pozbawiona ryzyka błędnej interpretacji. Zwiększa szanse na wyleczenie i obniża koszty terapii. Jej twórcy uważają, że uratuje życie wielu kobiet - szacuje się, że zastosowanie mikrosondy pozwoli zmniejszyć umieralność nawet o 30%. Mikrosonda, która w unikatowy sposób połączyła wiedzę biologiczną z rozwiązaniami z zakresu inżynierii światłowodowej i laserowej, służy do diagnostyki we wczesnej fazie choroby. Mikrosonda Onco Microprobe jest wynalazkiem polskich naukowców - Magdaleny i Marcina Staniszewskich, którzy większość swojego zawodowego życia spędzili w Stanach Zjednoczo więcej »

Od 40 lat maszyna K-202 wzbudza zamęt w mediach i internecie. Piszą o niej różni autorzy, a zdania są skrajnie różne. Jedni uważają, że "wyprzedzała o 10 lat…", a inni, że inne maszyny były równie dobre, szybkie itd. Tak Andrzej Ziemkiewicz i Elżbieta Jezierska-Ziemkiewicz zaczynają rozdział "Rodzina maszyn K-202/Mera-400/MX- 16" w książce "Polska Informatyka: wizje i trudne początki", wydanej z okazji 70-lecia polskiej informatyki przez Polskie Towarzystwo Informatyczne. Jacek Rafał Karpiński (1927 r., Turyn), twórca tego minikomputera, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim i został trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Po skończeniu Politechniki Warszawskiej skonstruował nadajnik NPK-2, a będąc adiunktem w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN, uczestniczył w konstrukcji pierwszych aparatów USG. W 1957 r., na zamówienie Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego, skonstruował lampową maszynę AAH do długoterminowych numerycznych prognoz pogody, zaś 2 lata później - pierwszy na świecie tranzystorowy analizator równań różniczkowych AKAT-1. W 1960 r. PAN zgłosił więcej »

Z dr. inż. Robertem Kubicą z Politechniki Śląskiej, jednym z autorów patentu na elektrofiltr, rozmawia Zygmunt Jazukiewicz.  Czy, zanim podjął pan prace nad elektrofiltrami, były na rynku podobne urządzenia z importu? Tak, rozwiązania te są znane od wielu lat. Moim zdaniem główną barierą był koszt tych urządzeń, znacząco wyższy niż opracowanych rodzimych rozwiązań. Z tego powodu nie trafiły one również na polski rynek.  Kotły nowej generacji są wyposażone fabrycznie w elektrofiltry wewnętrzne. Czy takie kotły są produkowane w Polsce?  Znam rozwiązanie skandynawskie. Znam również opracowania więcej »

Od początku lat 90. minionego stulecia jest człowiekiem bardzo znanym, chociaż o to nie zabiegał, a ostatnio rzadko udziela wywiadów. Roman Kluska to twórca niegdyś największej firmy IT w Polsce, producent pierwszych polskich kas fiskalnych, założyciel największego i najbardziej znanego polskiego portalu internetowego Onet.pl. Niesłusznie osadzony biznesmen, wspierający kościół darczyńca, były doradca premiera Jarosława Kaczyńskiego, a ostatnio… znany z hodowca owiec i dostawca oryginalnego owczego sera. Kilka lat temu wśród moich znajomych krążyła plotka, że Roman Kluska osiadł w pewnej podkrynickiej miejscowości i - licząc na unijne dotacje - wspiera utrzymanie rodzimych zasobów genetycznych owiec, hodując starą polską rasę. Postanowiłem tę wiadomość zweryfikować i zadzwoniłem do prof. Bronisława Borysa z Instytutu Zootechniki - Oddział w Kołudzie Wielkiej, który zajmował się tym wszechstronnie uży więcej »

Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby chronić miód i pszczoły. Ok. 84% gatunków roślin i ponad trzy czwarte produkcji żywności w Europie zależy od zapylania - na pszczołach opiera się nasze bezpieczeństwo żywnościowe.w obronie pszczół i miodu.Główni unijni producenci miodu to Rumunia, Hiszpania i Węgry, a także Niemcy, Włochy, Grecja i Polska. W całej UE jest ponad 600 tys. pszczelarzy, jednak liczba ta z każdym rokiem spada. W niektórych państwach liczba rodzin pszczelich zmniejszyła się o połowę. Francuski Krajowy Instytut więcej »

ELWRO - zakłady elektroniczne maszyn cyfrowych i nie tylko. W poprzednich numerach przypomnieliśmy, jak "Przegląd Techniczny" na początku lat 60. ub.w. odnotowywał budowę we Wrocławiu pierwszej w Polsce nowoczesnej fabryki produkcji komputerów ELWRO. Ponieważ ta sztandarowa inwestycja bardzo szybko pojawiła się na przemysłowej mapie Polski, a dziś możemy tylko mówić o jej historii, przypominamy kilka szczegółów z ambitnych planów ELWRO. Kadra pracowników ELWRO jest młoda - średni wiek załogi (w tym ponad 400 inżynierów i techników) nie przekracza 30 lat! Przy tym zawód elektronika okazał się odpowiedni i atrakcyjny dla kobiet - w Zakładach znaczny procent zatrudnienia stanowią kobiety. Zakłady zorganizowały własne Biuro Rozwoju Techniki Cyfr więcej »

Nauka ma konstytucję.Rada Ministrów przyjęła 20 marca przygotowywaną przez dwa lata Konstytucję dla Nauki, konsultowaną podczas 9 konferencji programowych w ramach narodowego Kongresu Nauki z udziałem blisko 5500 osób związanych ze środowiskiem akademickim. Ustawa, oczekująca teraz na podpis Prezydenta RP, powinna wejść w życie 1 października 2018 r. Reforma ma uwolnić potencjał polskiej nauki, zwiększyć autonomię uczelni i podnieść jakość kształcenia. Rządowy projekt prze więcej »

Miejscówka to po młodzieżowemu fajne miejsce i o takim fajnym, nieznanym mi wcześniej miejscu dla amatorów wina będzie ten tekst. Jako że los rzucił mnie pod Warszawę, bywam w różnych podwarszawskich miejscowościach i czasem udaje mi się tam znaleźć prawdziwe winiarskie perły. Na taką właśnie perełkę trafiłem ostatnio: 5 minut spacerkiem od stacji WKD Michałowice, w niezachęcającym posocjalistycznym pawilonie zobaczyłem najpierw szyld: Magazyn 5, a potem dostrzegłem przez szybę, że to mała, zachęcająca knajpka z aspiracjami bycia wine-barem. Spodobała mi się już nazwa, bo dowodzi f więcej »

Rok 1939 9 stycznia rząd opracował 3-letni plan inwestycyjny, na którego realizację przewidziano 3,5 mld zł. 10 lutego rozpoczyna służbę okręt podwodny ORP Orzeł. 30 marca uruchomiono produkcję w firmie oponiarskiej "Dębica". 28 kwietnia Niemcy wypowiedziały podpisaną 26 stycznia 1934 r. deklarację polsko-niemiecką o niestosowaniu przemocy. 3 maja uruchomiono elektrownię "Stalowa Wola". 25 lipca polscy kryptolodzy przekazali aliantom klucz do rozszyfrowania Enigmy - niemieckiej maszyny cyfrowej szyfrującej depesze wojskowe. 27 lipca w Gdyni uroczyście poświęcono więcej »

"Zintegrowany Europejski Przemysł 4.0" to hasło X Forum Gospodarczego TIME (5-6 marca), które otworzyli prezesi: KIGEiT - Stefan Kamiński, PIIT - Borys Stokalski i ZVEI - Klaus Mittelbach. Przemówienie inauguracyjne wygłosiła Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii, wskazując na kluczowe znaczenie integracji rynku UE dla przyspieszenia rozwoju gospodarczego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Konferencję prezentującą przemysł elektroniczny i teleinformatyczny wymyśliła Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT), ale od 2 lat organizuje ją z Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji (PIIT), a w tym roku dołączyła do nich, założona w marcu 1918 r. w Berlinie, niemiecka organizacja przemysłu elektronicznego i elektrotechnicznego ZVEI (Zentral więcej »

Z utęsknieniem oczekiwana wiosna to z jednej strony czas coraz dłuższych i cieplejszych dni, ale z drugiej - szybko kurczących się nocy, co smuci miłośników nocnego nieba, tego prawdziwego, bo sztuczne nadal możemy oglądać o każdej porze dnia i nocy, w planetarium czy też za pomocą dobrych programów komputerowych. Nie jest to również czas ograniczonych profesjonalnych obserwacji, prowadzonych np. za pośrednictwem internetu, przez wielkie teleskopy naziemne czy nawet kosmiczne. Jednak w naszym cyklu zajmujemy się głównie tym, co na własne oczy zobaczyć możemy na naszym, polskim niebie. Tegoroczna wiosna nastała, wraz z osiągnięciem przez Słońce punktu Barana, 20 marca o godz. 17.15 i potrwa do 21 czerwca, do godz. 12.07, gdy Słońce dotrze do punktu Raka. Warto zwrócić uwagę na fakt, że momenty początku astronomicznej wiosny, ale też pozostałych pór roku, tym razem nastąpiły o prawie 6 h później niż w ub. r., więcej »

Gala kończąca piąty już Konkurs "Wynalazczyni", ogłoszony w roku obchodów 150-lecia urodzin Marii Skłodowskiej-Curie, a zorganizowany przez Federację Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, Stowarzyszenie Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów oraz naszą redakcję, odbyła się 22 marca w gościnnych murach Warszawskiego Domu Technika NOT. Uroczystość towarzyszyła XXIV Giełdzie Wynalazków, podczas której nagrody wręczono autorom ponad 100 wynalazków, udanie promujących w minionym roku polską naukę na świecie. Jak zaznacza prezes SPWiR prof. dr hab. inż. Michał Szota, bohaterami tegorocznej imprezy były jednak nie tyle przedmioty, co ludzie. Kim zatem są nagr więcej »