Blaylock J.: Schneider Electric and PNM Team to Modernize Substations. Powergrid International 2017 February. Opracował - Witold Bobrowski.Rozdzielnie zapewniają ochronę sieci, ale czasami wymaga to zmian, aby chronić pracowników, którzy obsługują często podstacje elektryczne. Potrzebne są również modernizacje w celu zapewnienia niezawodności działania systemu i zmniejszenia nieplanowanych zaników napięcia i przestojów.Poniżej opisano przypadki firm Service Co. w Nowym Meksyku (PNM - Public Service Co. of New Mexico) oraz Schneider Electric, które nawiązały współpracę nad projektem modernizacji (PNM) rozdzielnic do aktualnych norm elektrycznych. Teraz, bardziej niż kiedykolwiek, hasło "zawsze włączony" (kabel czy środowisko cyfrowe) opiera się w części na niezawodnie działającej sieci elektrycznej. Przez wiele lat w zakresie (PNM), podobnie jak wiele narzędzi elektrycznych, utrzymywani więcej »

FIDVR - A Technical Reference Paper - Fault - Induced Delayed Voltage Recovery version 1.2. Źródło: PACWorld, June 2017. Opracował - Konrad Woliński.The North American Electric Reliability Corporation (NERC) jest międzynarodowym, niekomercyjnym organem regulacyjnym, którego misją jest zapewnienie niezawodności i bezpieczeństwa systemów elektroenergetycznych w Ameryce Północnej. NERC rozwija i wprowadza standardy niezawodności, ocenia roczną, okresową i długoterminową niezawodność, monitoruje znajomość systemu, prowadzi działalność edukacyjną oraz certyfikuje personel zatrudnionym w przemyśle. Odkąd zjawisko awarii, spowodowanej odbudową napięcia (FIDVR - Fault Induced Delayed Voltage Recovery), może mieć istotny wpływ na wszystkie poziomy systemu elektroenergetycznego istnieje potrzeba zwiększenia świadomości wspólnoty PAC, aby pomóc naszej branży rozwinąć i wdrożyć rozwiązania, które ograniczą prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń FIDVR lub zredukują skutki, gdy takowe zdarzenia wystąpią. Celem tego raportu jest przedstawienie naszym czytelnikom wytycznych technicznych NERC, aby specjaliści PAC mogli sprostać wyzwaniom i znaleźć najefektywniejsze rozwiązania. Powrót napięcia lub bardziej popularne obecnie - awarii spowodowanej przywróceniem napięcia (FIDVR) - jest zjawiskiem, w więcej »

Grudzień to czas podsumowań i planów na przyszłość. Nie inaczej jest w JM-TRONIC. Spółka działa na polskim rynku energetycznym nieprzerwanie od ponad 35 lat - a taka historia i doświadczenie zobowiązują. O kończącym się roku, realizacjach, mocnych stronach i wyzwaniach na 2018 r. rozmawiamy z dyrektorem generalnym, Piotrem Matiakowskim.W 2016 r. firma obchodziła jubileusz 35-lecia. Zapewne było bardzo intensywnie. A jak ocenia Pan mijające miesiące? Już bez jubileuszu i świętowania? To był dobry rok? Tak, był może mniej obfity pod względem świętowania, ale równie intensywny, jeśli chodzi o nasz udział w branżowych wydarzeniach, jak też wzmożonych prac nad rozwojem naszej gamy produktowej. Udało nam się pozyskać bardzo ciekawe i rozwojowe projekty na najbliższe lata. Poszerzyliśmy naszą gamę produktową o uniwersalną jednosystemową rozdzielnicę typu uniCELL, wprowadziliśmy serię sensorów prądowo-napięciowych oraz intensywnie pracujemy nad nową linią zabezpieczeń czy nowym typem wyłącznika VC-1. Częściowo jest to powiązane z naszym projektem unijnym dotyczącym inteligentnej cyfrowej rozdzielnicy średniego napięcia. Pierwsze efekty naszej pracy będą widoczne już w tym kwartale, a kolejne nowości więcej »

23 października 2017 r. odbyła się niecodzienna uroczystość przekazania pamiątkowego pergaminu z życzeniami od Zarządu Beskidzkiej Energetyki Oddziałowi Bielsko-Bialskiemu SEP więcej »

Komitet Automatyki Elektroenergetycznej został powołany Uchwałą nr 12-84/87 Zarządu Głównego SEP z 19 czerwca 1986 r. Inicjatorami tego wydarzenia byli członkowie SEP, zabezpieczeniowcy kol.kol. Adam Pawłowski, Krystyna Przedmojska i Stanisław Wypych. Inicjatywa powołania nowego Komitetu znalazła się we wnioskach konferencji "Automatyzacja sieci rozdzielczych Krajowego Systemu Elektroenergetycznego", która odbyła się w dniach 21-22 maja 1986 r. w Zamościu. Historia i ludzie Komitetu Inicjatywa ta znalazła zrozumienie u ówczesnego prezesa Zarządu Głównego - Jacka Szpotańskiego, który dotąd wspiera duchowo działalność Komitetu. Uzasadnieniem powołania Komitetu była specyfika problematyki dotyczącej automatyki elektroenergetycznej polegająca na złożoności zagadnień objętych jej zakresem, dużej odpowiedzialności w systemie elektroenergetycznym i wynikającej z tego potrzeby wzajemnych konsultacji popartych doświadczeniami specjalistów. Z tej specyfiki zapewne wynikała potrzeba organizowania przez Ministerstwo Energetyki od 1959 r. Narad Przekaźnikowych. Narady te, choć miały charakter urzędowy, to integrowały specjalistów wokół istotnych dla energetyki problemów technicznych. Inicjatorem i organizatorem wymienionych narad był śp. Władysław Miedziński. Powołanie Komitetu miało zamienić urzędowy charakter działalności w dziedzinie automatyki elektroenergetycznej na charakter społeczny, który łączyłby zajmowanie się zagadnieniami technicznymi z koleżeńskimi relacjami specjalistów, polegającymi zarówno na wymianie doświadczeń zawodowych, jak i na kontaktach towarzyskich. Wymieniona uchwała Zarządu Głównego SEP określała zakres działalności KAE w słowach: Działalność Komitetu obejmuje problemy produkcji urządzeń automatyki elektroenergetycznej, projektowania tej automatyki, montaż i eksploatację oraz zagadnienia dotyczące postępu technicznego we wszystkich dziedzinach - zarówno w zakresie systemu elektroenergetycznego, jako całości, j więcej »

Z chwilą powstania elektryczności oraz urządzeń do jej wytwarzania, przesyłania i transformacji pojawiła się konieczność stworzenia układów, chroniących te urządzenia oraz ich otoczenie przed skutkami zwarć. Tak powstały zabezpieczenia elektroenergetyczne. Zabezpieczenia na przestrzeni dekad ewoluowały - od układów elektromechanicznych przez elektroniczne do współczesnych urządzeń mikroprocesorowych (rys. 1a).Rozwój technologii stwarza ogromne możliwości dla układów automatyki zabezpieczeniowej. Dziś przekaźnik nie pełni jedynie funkcji ochrony danego obiektu. Oprócz funkcji zabezpieczeniowych jest również sterownikiem polowym, rejestratorem zakłóceń oraz umożliwia użytkownikowi tworzenie mniej lub bardziej złożonych układów logicznych. W tym momencie znacząco wzrasta złożoność testów, które należy wykonać w celu sprawdzenia zaimplementowanej logiki oraz powiązań z zewnętrznymi sygnałami. Jeżeli testowane zabezpieczenie wymaga symulowania sygnałów zewnętrznych powiązanych z logiką działania w obrębie stacji, to można twierdzić, że tego typu testy są możliwe do wykonania przy zastosowaniu obecnych technik z zadowalającym rezultatem (rys. 1b). Wyzwaniem jest przeprowadzenie testów EAZ ze znacznie bardziej złożonymi układami logiki oraz takich gdzie powiązane sygnały znajdują się poza obszarem testowanego zabezpieczenia. Należy sobie zadać pytanie, w jaki sposób przeprowadzić takie kompleksowe testy. Na rys. 2 przedstawiono schemat logiczny procedury wykonywania testów automatyki zabezpieczeniowej w sposób tradycyjny (kolor czarny) oraz proponowany zakres testów uzupełniających (kolor czerwony), umożliwiający kompleksowe sprawdzenie układów EAZ, również pod względem nowych wymagań [3]. Jak należy rozumieć pojęcia testy statyczne i testy dynamiczne użyte na schemacie logicznym na rys. 2, pokazano na rys. 3. W tab. I opisano poszczególne etapy procedury testowej przedstawionej na rys. 2. Patrząc z perspektywy całego procesu od wy więcej »

26 października 2017 r. firmy: MIKRONIKA z Poznania i Protektel z Przasnysza zorganizowały konferencję, która dotyczyła pomiarów prądów i napięć w inteligentnych sieciach SN z wykorzystaniem przekładników elektronicznych oraz transmisji informacji za pomocą BPL - szerokopasmowej komunikacji czasu rzeczywistego. Konferencja odbyła się w Tarnowie Podgórnym k. Poznania. W obradach uczestniczyło prawie 50 osób. Reprezentowały one energetykę zawodową i przemysłową, projektantów oraz przedstawicieli ośrodków akademickich. Zebranych powitali: Dariusz Stempiń - prezes zarządu firmy Protektel i dyrektor ds. Systemów Pomiarowych Energii Elektrycznej Jacek Koźbiał z więcej »

Na podstawie artykułu A. Kozłow "Sposob poiska miesta odnofaznowo zamykanija na ziemliu w sietiach wozdusznych linij elektropieriedaczi napriażenijem 6-35 kV i pribor jewo riealizujuszczij". Elektrobiezopasnost’ 1/2016. Opracował - Piotr Olszowiec. Przepisy technicznej eksploatacji urządzeń elektrycznych w Rosji dopuszczają pracę linii napowietrznych SN z izolowanym punktem neutralnym po wystąpieniu jednofazowego zwarcia z ziemią. Nakładają jednocześnie obowiązek możliwie szybkiej lokalizacji i usunięcia tego uszkodzenia. Do tego celu przepisy zalecają użycie dedykowanych lokalizatorów. Wszystkie stosowane w byłym ZSRR przenośne przyrządy, określające kierunek do miejsca zwarcia z ziemią, analizują pole elektromagnetyczne wokół pracującej linii. W normalnych warunkach roboczych więcej »

Artykuł przybliża elektrotechniczną działalność Ignacego Mościckiego, wybitnego naukowca, technika, a później prezydenta II RP. Podkreślono w nim wszechstronność jako cechę, którą się szczególnie wyróżniał. Rozwijał się bowiem na wszystkich polach działalności technicznej - od wynalazcy, badacza, przez konstruktora, technologa wreszcie organizatora produkcji i działacza biznesowego, pomimo nieposiadania dyplomu ukończenia szkoły wyższej. Wynalazł wydajną metodę pozyskiwania azotu z powietrza przy użyciu elektryczności i skonstruował aparaturę elektryczną służącą do tego celu. W jej skład wchodziły bezkonkurencyjne w owym czasie kondensatory wysokiego napięcia, zwane kondensatorami Mościckiego. Założył także fabrykę kwasu azotowego, którą skutecznie obronił przed konkurencją. Podkreślono wielki sukces, który osiągnął w Szwajcarii, a z którego owoców dobrowolnie zrezygnował, przenosząc się do Polski, motywowany dziś chyba już niespotykanym patriotyzmem. Przedstawiono ponadto krótko jego działalność społeczną, uczelnianą i przemysłową. W 2017 r. przypada 150. rocznica urodzin Ignacego Mościckiego. Minął zatem dostatecznie długi czas, aby ocenić Jego działalność naukowo-techniczną. Jest On znany głównie z powodu pełnienia urzędu prezydenta RP (którym był najdłużej w polskiej historii, bo przez ponad 12 lat). W artykule ograniczono się jednak do przedstawienia Jego działalności w dziedzinie techniki, głównie elektrotechniki. Jest to działalność Mościckiego, która zasługuje na uznanie, a nawet może być wzorem do naśladowania. Z perspektywy czasu u współczesnych oddala się świadomość warunków pracy naukowo-badawczej w czasach, kiedy komputerów jeszcze nie było. Rozwijająca się dziś komputeryzacja ułatwia taką pracę. Widać zatem wyraźnie, w jak trudnych realiach Mościcki dokonywał tak niezwykłych wynalazków. Były to czasy trudne nie tylko z tej perspektywy, ale także i panującej wówczas sytuacji politycznej. Związki rodzinne Ignac więcej »

Urodził się 8 maja 1922 r. w Warszawie i tu spędził dzieciństwo i młodość. Wojna zastała Go z rodzicami pod Warszawą, do której wrócił w roku 1950. Średnie wykształcenie zdobył w gimnazjum im. gen. Jasińskiego na Pradze. Już w czasie wojny ukończył Szkołę Elektryczną II stopnia (d. Wawelberga i Rotwanda), uzyskując tytuł technika elektryka. Po czym rozpoczął studia wyższe w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej na Wydziale Elektrycznym w Warszawie, uzyskując absolutorium w 1944 r. Po wojnie złożył pracę dyplomową na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, uzyskując w 1947 r. tytuł magistra inżyniera elektryka. Praktykę odbył w czasie wojny w Fabryce Dźwigów Osobowych Gronowskiego i w Elektrowni Tramwajowej w Warszawie, a bezpośrednio po wojnie - w fabryce f. ASEA w Vesteras w Szwecji. W 1959 r. przedłożył i obronił pracę doktorską na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej. Promotorem był prof. K. Kopecki. Pracę zawodową podjął w Elektrowni Warszawskiej w Dziale Technicznym w 1945 r. Po półtora roku przeniesiono Go do Centralnego Zarządu Energetyki do Działu Technicznego na stanowisko inspektora współpracy elektrowni, a następnie pod koniec 1947 r. do nowo utworzonego (w ramach CZE) G więcej »

Targi ELEKTROTECHNIKA skierowane są do producentów i użytkowników sprzętu niskiego, średniego i wysokiego napięcia oraz systemów alarmowych i rozwiązań umożliwiających instalację przewodów elektrycznych w nowoczesnych budynkach. Równolegle odbędą się Targi ŚWIATŁO oraz Wystawa TELETECHNIKA. Wystawcy Targów ELEKTROTECHNIKA mają możliwość współprowadzenia konferencji, warsztatów i szkoleń skierowanych do prawie 2000 specjalistów więcej »

Jeszcze kilkanaście lat temu do pomiarów małych rezystancji, szczególnie w obiektach o charakterze indukcyjnym, powszechnie wykorzystywano mierniki analogowe, tzw. mostki Thomsona. Wykonywanie nimi badań było kłopotliwe i niestety bardzo energo- i czasochłonne. Pojawienie się mierników elektronicznych, sterowanych mikroprocesorowo z wyświetlaniem cyfrowym rozwiązało kilka, związanych z tym zagadnieniem problemów i wydawać się mogło, że jest mało prawdopodobne powstanie kolejnych przełomowych rozwiązań. Jednak rozwój technologii, głównie tych stosowanych przy budowie silników i transformatorów, postawił przed pomiarowcami wiele nowych problemów technicznych - do tej pory niespotykanych. Wymaga więcej »

Wysokie temperatury wpływają szkodliwie na beton, co jest związane ze zmianami strukturalnymi. W miarę ogrzewania betonu woda związana w różny sposób jest stopniowo zużywana, co prowadzi do zniszczenia struktury utworzonej podczas wiązania. Odziaływanie pożaru na beton W temperaturze ok. 100°C wilgoć odparowuje (woda wolna). W zakresie temperatur 200-400°C rozpoczyna się powolne, a potem szybko wzrastające oddawanie wody przez beton, ale spójność i wy- Mgr inż. Daniel Tokarski - Regionalne Centrum Badań Środowiska, Rolnictwa i Technologii Innowacyjnych EKO-AGRO-TECH Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, mgr inż. Paweł Woliński - Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej mgr inż. Rafał Gałecki (konstrukcje.stalowe@o2.pl) - WeldMetal Żabokliki, Siedlce 4 Rok LXXXV 2017 nr 12 ANALIZY - BADANIA - PRZEGLĄDY trzymałość betonu na ściskanie nie ulegają jeszcze obniżeniu. Usunięta zostaje woda półzwiązana (żelowa, kapilarna). Powyżej 400°C zaczyna następować wydzielanie wody hydratacyjnej z uwodnionych związków glinianowych i krzemianowych. Nie prowadzi to jeszcze do większego obniżenia wytrzymałości, ponieważ i te procesy zachodzą bez znacznych zmian strukturalnych. Dopiero przy ok. 550°C rozpoczyna się oddawanie wody związanej przez wodorotlenek wapniowy. Następuje wtedy duży spadek wytrzymałości. W temperaturze 1000°C woda związana jest już całkowicie usunięta, a beton rozpada się [4]. Przy wyższych temperaturach następuje stopienie składników, które zaczynają reagować między sobą. Zachodzi wówczas ceramiczne wiązanie, charakterystyczne dla materiałów ogniotrwałych. Zmiany zachodzące w betonach i zaprawach przy ogrzewaniu przebiegają różnie, zależnie od składu betonu, przy czym dużą rolę odgrywa rodzaj kruszywa, wybór spoiwa oraz sposób wykonania. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że betony o różnych kruszywach w temperaturach 250-500°C zawsze wykazują pewne osłabienie struktur więcej »

Uroczystości te odbyły się we Lwowie na Narodowym Uniwersytecie Lwowska Politechnika 25 maja 2017 r. Głównym organizatorem z ramienia uczelni był prof. Petro Stakhiv, od wielu lat kierownik Katedry Elektrotechniki i kolejny następca polskich profesorów tej katedry: Romana Dzieślewskiego (1863-1924) i Stanisława Fryzego (1885-1964). Na zaproszenie rektora N.U. Lwowska Politechnika prof. Yurija Bobalo, w tym ważnym wydarzeniu brała udział delegacja SEP w składzie: Bolesław Pałac - prezes Rzeszowskiego Oddziału SEP oraz Jerzy Hickiewicz - Członek Honorowy SEP, Członek Honorowy PTETiS, em. prof. Politechniki Opolskiej. W uroczystości z Politechniki Wrocławskiej brali udział prof. Jan Iżykowski i prof. Eugeniusz Rosołowski. Przed naukowym seminarium historycznym organizatorzy zaplanowali odwiedzenie grobów zasłużonych profesorów-elektryków lwowskiej uczelni. Złożyliśmy zatem kwiaty i zapaliliśmy znicze pamięci na grobie prof. Romana Dzieślewskiego i prof. Mykhajlo Maksymowycza na Cmentarzu Łyczakowskim oraz na grobie prof. Gabriela Sokolnickiego w Brzuchowicach k. Lwowa. W delegacji towarzyszyli nam: prof. Petro Stakhiv, prof. Orest Ivakhiv oraz prof. Mikhajlo Seheda, aktualny kierownik katedry, której pierwszym kierownikiem był prof. G. Sokolnicki. Grób prof. Sokolnickiego jest zadbany, dokonano nawet drobnych napraw. Natomiast znajdujący się opodal grób jego żony jest trochę zaniedbany. Prof. Roman Dzieślewski, jako pierwszy Polak, został powołany na stanowisko profesora i kierownika Katedry Elektrotechniki CK Szkoły Politechnicznej we Lwowie, jeszcze w czasie zaborów, w autonomicznej Galicji w 1891 r. Nominacje pierwszych polskich profesorów na Politechnice Warszawskiej mogły się odbyć dopiero po odzyskaniu przez Polsk więcej »

Uroczyste spotkanie grupy członków Komitetu Automatyki Elektroenergetycznej Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Hotelu Pałac Czarny Las w Woźnikach k. Częstochowy odbyło się 29 września 2017 r. W spotkaniu uczestniczyło prawie 30 osób, które reprezentowały służby przekaźnikowe więcej »

Standard IEC 61850 istnieje w polskiej energetyce zawodowej już od dawna, szczególnie w zakresie komunikacji w ramach szyny stacyjnej. Coraz częściej w obiektach energetycznych wykorzystywane są również wiadomości GOOSE w: komunikacji międzypolowej, automatyce, sterowaniu oraz komunikacji z systemem SSiN. Do niedawna standard IEC 61850 nie był obecny w sieciach rozdzielczych i przemysłowych średniego napięcia. Nieobecność ta była częściowo spowodowana obawą przed nowymi pozornie skomplikowanymi rozwiązaniami oraz stosunkowo wysokimi cenami urządzeń wspierających ten standard. Obecnie ten trend ulega zmianie - rozwiązania stają się coraz popularniejsze, potwierdzają swoją elastyczność i niezawodność, a ich ceny się obniżają. Urządzenia czołowych producentów zabezpieczeń są w większości standardowo wyposażone w ten rodzaj komunikacji. Ponadto stale rosną doświadczenia biur projektowych, firm realizujących rozruchy we wdrażaniu standardu IEC 61850 na obiektach energetycznych. Dlatego też obserwuje się coraz większe zainteresowanie implementacją standardu IEC 61850 w układach zabezpieczeń sieci rozdzielczych i przemysłowych - zarówno w zakresie komunikacji z SSiN, jak i implementacji komunikacji miedzypolowej, ruchowych i awaryjnych sterowań oraz automatyki zabezpieczeniowej. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza teraz, gdy mamy coraz większe nasycenie sieci SN źródłami rozproszonymi. Siemens nieustannie zbiera doświadczenia z wdrożeń omawianych rozwiązań, również w zakresie ich implementacji w sieciach średniego napięcia. W artykule omówiono przykładową implementację standardu IEC 61850 w jednej z rozdzielni sieciowych 20 kV. Implementacja ta obejmowała m.in. realizację automatyki LRW, SZR oraz zabezpieczenia szyn za pomocą komunikatów GOOSE przesyłanych redundantną szyną stacyjną. Przytoczony przykład jest trzecią z rzędu realizacją tego typu. Artykuł nawiązuje do poprzednich publikacji związanych z omawianą tematyką [2, 3]. O więcej »

Komitet Automatyki Elektroenergetycznej (KAE) Stowarzyszenia Elektryków Polskich, pod patronatem honorowym firmy General Electric z Wałbrzycha, zorganizował w dniach 11-13 października 2017 r. kolejną konferencję poświęconą problematyce zabezpieczeń i automatyki w sieciach elektroenergetycznych. W bieżącym roku przypada jubileusz 125-lecia działalności firmy na świecie i 25 lat działalności w Polsce. Uczestnicy spotkali się w Hotelu Król Kazimierz w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. W konferencji wzięło udział prawie 200 osób reprezentujących służby zabezpieczeniowe: operatora sieci przesyłowej, dystrybucji i elektrowni, energetykę przemysłową, ośrodki badawcze i akademickie oraz biura projektowe. Uczestników konferencji powitał oraz otwarcia obrad konferencji dokonał przewodniczący KAE SEP - prof. Eugeniusz Rosołowski. W Słowie wstępnym zamieszczonym w materiałach konferencyjnych prof. Eugeniusz Rosołowski stwierdził: Jak przystało na jubileuszowe spotkanie, zestaw nadesłanych referatów prezentuje pełny zakres problemów związanych z elektroenergetyczną automatyką zabezpieczeniową. Są tu zatem prezentowane zagadnienia związane z ochroną przekaźnikową oraz automatyką nowych transgranicznych łączy przesyłowych, a także nowe rozwiązania w zakresie au więcej »