Dominik Siegrist: 125 years and a centennial. ABB celebrates 125 years’ existence in Switzerland and 100 years of corporate research. ABB review 2016 nr 3. Opracował - Witold Bobrowski.Dominik Siegrist stwierdził, że ważny dla ABB był rok 2016. Nie tylko była to 125. rocznica powstania firmy Brown Boveri&Cie (BBC) w Szwajcarii, ale także 100. rocznica organizacji badań korporacyjnych firmy ASEA w Szwecji. Przez ten czas zdumiewający postęp technologiczny był udziałem BBC oraz ASEA - zarówno osobno, jak i wspólnie (od roku 1988) - jako ABB. To były uroczyste wydarzenia na całym świecie. Warto też przeanalizować osiągnięcia techniczne ostatnich lat. "Energia i automatyzacja dla lepszego świata" to motto korporacji ABB. W roku 1883 w Västeräs, została założona firma ASEA przez Ludviga Fredholma. Pierwszymi produktami ASEA były: oświetlenie elektryczne oraz generatory, które znacząco przyczyniły się do rozwoju społeczeństw. Podobnie, w 1891 r. Charles Brown i Walter Boveri stworzyli firmę Brown Boveri&Cie (BBC) w Baden w Szwajcarii, jej nowoczesne wyroby elektryczne ułatwiały i udoskonalały życie wielu milionów ludzi. Dzięki rozwojowi produkcji obu firm możliwe były ogromne zmiany technologiczne, jakie do tej pory były udziałem ludzkości. Przełom technologiczny w BBC nastąpił w 1891 r. Pierwszą elektrownią miejską w Baden zbudowano w 1895 r., system tramwajowy w szwajcarskim mieście Lugano wraz z wyposażeniem elektrycznym został uruchomiony w 1897 r., w tym czasie pojawiły się pierwsze wyłączniki olejowe wysokiego napięcia, w 1911 r., firma opracowała lokomotywę elektryczną, która zapoczątkowała nową erę w elektryfikacji kolei. W rzeczywistości lokomotywy elektryczne stanowiły istotną część wieloletnich badań rozwojowych prowadzonych przez BBC. W 1905 r. BBC zasugerowało szwajcarskiemu operatorowi narodowych linii kolejowych (SBB) elektryfikację, będącego w budowie tunelu kolejowego (Simplon Tunel). Linie S więcej »

W artykule wykazano, że są pewne czynniki mogące znacznie wpłynąć na parametry jakościowe pracy sieci. Do grupy takich czynników należeć może chociażby zmiana konfiguracji układu połączeń albo zmienność zarówno generacji jak i obciążenia. Przy wykazaniu różnic stanów, w jakim znajduje się układ i ocenieniu ich skali można zastosować analizę skupień. Jest ona oparta na metodach grupowania danych. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki zastosowania analizy skupień długoterminowych danych jakości energii elektrycznej zarejestrowanych synchronicznie w wybranych polach stacji elektroenergetycznej 110/20/10 kV zlokalizowaną w aglomeracji miejskiejPodstawą oceny jakości energii elektrycznej jest zbiór parametrów zdefiniowanych w literaturze oraz określonych w normach i przepisach [5-7], do których zalicza się parametry napięcia oraz parametry zdarzeń napięciowych. Podział zaburzeń napięcia został zaprezentowany na rys. 1. Obecnie metody badań i pomiarów jakości energii elektrycznej polegają na przeanalizowaniu wybranego, reprezentatywnego okresu. Zwyczajowo przyjmuje się tydzień, który odpowiada normalnej pracy badanego obiektu. Analiza taka może jednak okazać się niewystarczająca i nie odwzorowywać rzeczywistego stanu pracy danego fragmentu sieci. Może tak się zdarzyć z powodu nieuwzględnienia: - zmian układu połączeń, - zmian obciążenia, - zmian generacji. Aby uwzględnić powyższe czynniki należy wprowadzić zasady grupowania danych. Działania te polegają na podziale zbioru zmiennych (danych pomiarowych) na podzbiory (grupy, klastry, skupienia). Literatura [1-4, 8] opisuje możliwości i zasady tworzenia klastrów. Wybrane metody aglomeracji danych zostały zaprezentowane na rys. 2. Mgr inż. Michał Jasiński (michal.jasinski@pwr.edu.pl), dr hab. inż. Tomasz Sikorski prof. PWr - Wydział Elektryczny Politechniki Wrocławskiej, mgr inż. Jacek Karpiński, mgr inż. Marek Zenger - TAURON Dystrybucja S.A., Oddział we Wrocławiu NAPIECIE ZABURZENIA więcej »

W dniach od 14 do 17 marca 2017 r. w Warszawskim Centrum EXPO XXI odbyły się XXIII Międzynarodowe Targi Automatyki i Pomiarów. Organizatorami targów byli Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP oraz MVM. Patronat honorowy sprawowało: Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Komitet Automatyki i Robotyki PAN. Targi AUTOMATICON są od 23 lat imprezą wystawienniczą, która umożliwia zaprezentowanie wystawcom swoich osiągnięć w dziedzinach: automatyki, pomiarów przemysłowych więcej »

Strickland E.: Engineers to the Rescue! The Ultrasonic Mission to Save the Ganges River Dolphin. How a Japanese and Indian team of sonar engineers came together to help the endangered Ganges River dolphin. IEEE Spectrum 2016 May. Opracował - Witold Bobrowski.Pali ogromne słońce nad Gangesem, gdy pół tuzina inżynierów i ekspertów od rezerwatów dzikich zwierząt patrzy na wodę, siedząc na pokładzie poobijanej drewnianej łódki. Woda przepływa wzdłuż tego spokojnego odcinka rzeki w północnych Indiach. Miejscowy rybak próbuje odpalić silnik i jak łódź Wenedów powoli spływa w dół rzeki, mijając piaszczyste wzgórza z frędzlami z wysokich traw, wśród których chowają się otwory dla ptasich gniazd.Nagle gładka, szara, krzywa grzbietu zwierzęcia wyłania się nad powierzchnię wody. W jednej chwili już jej nie ma. Kilka minut później wybucha maleńki gejzer, dowód zaciągniętego przed chwilą powietrza. Te ulotne przebłyski dopingują zespół zmęczonych naukowców. Niektórzy z nich przyjechali aż z Tokio, aby obserwować słodkowodne delfiny Gangesu, najbardziej nieuchwytnych mieszkańców tej legendarnej rzeki. Łódź zawraca, gdy słońce zanurza się w wodzie, chociaż naukowcy zdołali ujrzeć tylko kilka grzbietów na ułamki sekund wynurzających się z wody. Delfin gangesowy został uznany za zagrożony gatunek dwie dekady temu, a obecnie uważa się, że jest ich mniej niż 2000 sztuk. Zobaczenie jed-nego z nich jest jak oglądanie spadającej gwiazdy, wymaga cierpliwości i szczęścia. Dlatego właśnie, że są nieuchwytne, naukowcy zebrali się tutaj, w odległości ok. 50 km w dół rzeki od miasta przemysłowego Kanpur. Po wieczornym rekonesansie, prawdziwa praca rozpocznie się następnego dnia. Szef zespołu - Harumi Sugimatsu, inżynier akustyczny będzie wdrażała eksperymentalny system monitoringu sonarowego w zanieczyszczonych wodach Gangesu, w nadziei na śledzenie delfinów przez ich odgłosy wysokiej częstotliwości, których używają do: nawigacji, polowan więcej »

W sali Senatu Politechniki Warszawskiej 23 stycznia 2017 r. odbyła się podniosła uroczystość, kończąca - trwające przez okrągły rok - obchody 55-lecia Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (PTETiS). Wśród gości przybyłych na jubileusz znaleźli się rektorzy: Politechniki Warszawskiej prof. Jan Szmidt, Politechniki Częstochowskiej prof. Norbert Sczygiol i Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie prof. Paweł Nowacki, prezes Urzędu Patentowego RP dr Alicja Adamczak, przewodniczący Sekcji Nauk Technicznych Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów prof. Roman Barlik, przewodniczący.Komitetu Elektrotechniki PAN prof. Andrzej Demenko oraz liczne grono: prorektorów, dziekanów, dyrektorów instytutów naukowo- badawczych (Instytutu Tele- i Radiotechnicznego, Instytutu Elektrotechniki, Instytutu Energetyki, Instytutu Chemii Przemysłowej oraz Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG), redaktorów naczelnych czasopism (Archives of Electrical Engineering PAN reprezentował redaktor naczelny prof. A. Demenko, Wiadomości Elektrotechnicznych - redaktor naczelny dr inż. Krzysztof Woliński, Elektronikę - redaktor mgr B. Lachowicz, zaś Przegląd Elektrotechniczny - redaktor naczelny prof. S. Tumański) oraz przewodniczą cy i prezesi towarzystw naukowych i stowarzyszeń technicznych: PTMTiS (przewodniczący prof. Zbigniew Kowalewski, SEP (prezes dr inż. Piotr Szymczak) i IEEE - Polska Sekcja (przewodniczący prof. Mariusz Malinowski). PTETiS liczy aktualnie 960 członków (profesorów, doktorów habilitowanych i doktorów oraz wybitnych dydaktyków i konstruktorów), skupionych w 15 Oddziałach, mieszczących się w największych miastach akademickich oraz w 2 sekcjach. Swój elitarny charakter i wysoki prestiż zachowuje dzięki wierności procedurze przyjmowania nowych członków, która wymaga zar więcej »

Ryszard Rut rodził się 8 lipca 1941 r. w Przeworsku jako syn Mateusza i Stefanii. Szkołę podstawową ukończył w Przeworsku w 1954 r., następnie Technikum Mechaniczno-Elektryczne w Bielsku- Białej. Studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej w latach 1958-1963. Pracę magisterską obronił 31 października 1963 r. i uzyskał dyplom magistra inżyniera elektryka. Od 1 listopada 1963 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel akademicki na etacie asystenta w Katedrze Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej kierowanej przez prof. Zygmunta Gogolewskiego. Po roku został przeszeregowany na starszego asystenta. Od 1 października 1970 r. przeniósł się do Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Rzeszowie (obecnie Politechnika Rzeszowska) za zgodą rektorów. Na Politechnice Rzeszowskiej początkowo pracował na etacie starszego asystenta, a od 1 sierpnia 1971 r. na etacie wykładowcy. Stopień naukowy doktora uzyskał 25 czerwca 1974 r. Temat rozprawy doktorskiej był następujący "Działania elektrodynamiczne i termiczne prądu w pręcie klatki silnika asynchronicznego głębokożłobkowego w stanie zwarcia". Promotorem był prof. Władysław Latek z Politechniki Warszawskiej, a recenzentami: prof. Władysław Pa więcej »

Aktualnie stosowane standardy zasilania urządzeń kolejowych, tramwajowych i metra przez energetykę zawodową powodują metaliczne połączenie wszystkich tych uziomów między sobą przez żyły powrotne kabli SN lub przewodem PE lub PEN kabli niskiego napięcia. Takie połączenia umożliwiają przepływ prądów błądzących między systemem kolejowym, tramwajowym i metra przez system uziomów energetyki zawodowej. Stwarza to możliwość pojawiania się prądów błądzących na terenie całych aglomeracji, stwarzając zagrożenie elektrokorozją podziemnych instalacji metalowych. W artykule przedstawiono sposób zasilania eliminujący takie połączenia. Keywords: earthing systems, electric shocks risk, stray currents, standard demands Current standards of railway, tram and underground systems powered by professional energetics cause metallic links between all earthings via either return lines of SN cables or PE and PEN low voltage cables are presented in the article. Such links enable stray currents to appear in entire agglomerations causing risk of electrocorrosion of metal underground installations. Presented method of electric energy supply eliminates such links. OPRACOWANIA - WDROŻENIA - EKSPLOATACJA Uziom to metalowa elektroda (lub ich zespół) umieszczona w gruncie i mająca styk z elektrolitem glebowym, zapewniającym równomierność rozkładu potencjału w stanach dynamicznego przepływu prądu związanego z wyładowaniem atmosferycznym lub zwarciem doziemnym w systemie zasilania, szczególnie prądem przemiennym. Minimalizowanie rezystancji uziomu i dobór rozkładu zespołu elektrod zapewnia bezpieczeństwo porażeniowe. Trakcja kolejowa, tramwajowa i metro z zasady generują prądy błądzące, co jest nierozerwalnie związane z siecią powrotną systemu zasilania prądem stałym. Współczesne układy zasilania trakcji elektrycznej prądu stałego są wyposażone w transformatory i zespoły prostownikowe. Dzięki temu zasilane są napięciem przemiennym na poziomie SN lub WN z syste więcej »

Haupt S.E., Mahoney W.P.: Taming Wind Power With Better Forecasts. Sophisticated weather simulations are making wind power more grid friendly. IEEE Spectrum 2015 November. Opracował - Witold Bobrowski.Radary pogodowe, pracujące w systemie analizy wariacyjnej Dopplera (VDRAS - Variational Doppler Radar Analysis System), dają elektrowniom wiatrowym informacje o aktualnej sytuacji wiatrowej oraz o prawdopodobnych zmianach w najbliższym czasie. Przykład przedstawiony na rys. 1 obejmuje północne części stanu Kolorado i rejony przyległe. Kolor szary pokazuje obszar, w którym zbiegają się wiatry, powodując niższe prędkości wiatru na farmach wiatrowych oraz prawdopodobieństwo dalszego zmniejszania się prędkości wiatru w ciągu najbliższych kilku godzin. Obszary czerwone oznaczają szybsze wiatry przenoszące się do regionu, w którym przyczyniają się do zwiększenia ilości energii wytwarzanej przez turbiny wiatrowe. Energia wiatrowa jest "czysta" i odnawialna. Jej potencjał jest ogromny. Jednak, aby uzyskać energię elektryczną z wiatru i przesłać ją do okolicznych domów w sposób niezawodny i skuteczny, trzeba wiedzieć, kiedy wiatr będzie wiać, a kiedy nie. Gdy wiatr zatrzymuje się albo szybko się zmniejsza, trzeba być gotowym, aby zastąpić go energią pobieraną z innych źródeł. Ale ponieważ inne źródła nie zawsze są dostępne, informacja ta jest potrzebna na wiele godzin, a nawet na kilka dni wcześniej. Nie ma to większego znaczenia, jeśli dostawy energii elektrycznej z wiatru stanowią tylko niewielki procent energii dostarczanej do sieci energetycznej. Jednak niektóre kraje już poszły znacznie dalej, a wkrótce, ponieważ energia wiatrowa jest obecnie najszybciej rozwijającym się źródłem energii na świecie i będzie nabierać coraz większego znaczenia. Dania już otrzymuje 28% energii elektrycznej z elektrowni wiatrowych i z czasem ma zamiar korzystać tylko z nich. Wiatr już zapewnienia 20% lub nawet więcej energii elektrycznej w więcej »

Zmiany na światowych rynkach energetycznych cechują się niezwykłą dynamiką. Jeszcze kilkanaście lat temu energetyka węglowa wydawała się podstawowym źródłem wytwarzania energii elektrycznej. Obecnie coraz więcej państw odchodzi, bądź w perspektywie najbliższych lat ma zamiar odejść, od węgla jako podstawowego źródła wytwarzania energii elektrycznej. Troska o klimat i próba zahamowania globalnego ocieplenia sprawiły, że w odnawialnych źródłach energii upatrywana jest przyszłość energetyki. Ustalenia Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz kolejne zapisy prawne Unii Europejskiej, wprowadzające obostrzenia dotyczące emisji szkodliwych gazów powodują, że drastycznie maleje liczba nowych inwestycji w rozbudowę sektora energetyki węglowej. W Polsce węgiel brunatny i kamienny nadal odgrywają główną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. Węgiel jako paliwo energetyczne w najbliższych latach prawdopodobnie nadal będzie miał szczególne znaczenie w kształtowaniu potencjału wytwórczego krajowej energetyki. Należy mieć na uwadze, że system energetyczny, który w ponad 80% oparty jest na tym paliwie, trudno będzie w ciągu kilku lat przestawić na inne źródła energii. Prognozowanie przyszłości sektora energetycznego na wiele lat jest zadaniem trudnym i ryzykownym. Prognozy takie powstają bowiem na podstawie analizy wcześniejszych trendów i zmian. Na podejmowane decyzje wpływa wiele czynników, m.in. ekonomicznych czy trudnych do przewidzenia interesów politycznych. Rozwój Dr inż. Radosław Szczerbowski (radoslaw.szczebrowski@put.poznan.pl) - Instytut Elektroenergetyki Politechniki Poznańskiej 4 Rok LXXXV 2017 nr 4 ANALIZY - BADANIA - PRZEGLĄDY gospodarczy kraju determinowany jest bezpieczeństwem dostawy energii elektrycznej, która powinna być wytwarzana ze źródeł łatwo dostępnych, a jednocześnie taka energia powinna mieć satysfakcjonujące ceny. Te wyznaczniki warunkują wybór źródeł wytwórczych, który będzie więcej »

W dniach od 1 do 2 marca br. odbyły się następujące imprezy targowe: XX Międzynarodowe Targi Energetyki i Elektrotechniki ENEX, XV Targi Odnawialnych Źródeł Energii ENEX - Nowa Energia oraz XVIII Międzynarodowe Targi Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami EKOTECH. Patronat honorowy nad targami ENEX objęły: PGE Dystrybucja, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Urząd Regulacji Energetyki, Związek Powiatów Polskich, Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach, wojewoda święt więcej »

Mikrosystemy są obecne niemalże w każdej dziedzinie życia. W zależności od przeznaczenia, wykonywane są za pomocą różnych technologii (krzemowej, polimerowej i innej). Można je spotkać zarówno w sprzętach codziennego użytku, jak i w wysokospecjalistycznych laboratoriach, przedsiębiorstwach technologicznych i innych. Obecnie, przy projektowaniu oraz wytwarzaniu mikrosystemów dąży się do minimalizacji kosztów przy jednocześnie niezmienionych parametrach, możliwości skalowalności tychże projektów oraz łączenia wielu funkcji, dotąd występujących oddzielnie przy jak najmniejszej objętości układów. Od kilkudziesięciu lat jedną z prężniej rozwijających się gałęzi mikrosystemów są te, wykonywane technologią grubowarstwową oraz LTCC. Istnieje wiele typów mikrosystemów, wśród których można wymienić układy mikroprzepływowe typu μTAS (micro Total Analysis System - mikrosystem analityczny) oraz LOC (Lab on Chip - laboratorium na chipie). Do niedawna, najczęściej stosowanym materiałem podłożowym do wykonywania wspomnianych układów było szkło oraz krzem, obecnie częściej wykorzystywane są polimery. Technologia krzemowa, mimo wielu zalet (wysoka niezawodność układów, małe wymiary geometryczne struktur przestrzennych i inne), jest kosztowna [2]. Z tego powodu poszukiwano innych rozwiązań materiałowych, charakteryzujących się zbliżonymi możliwościami przy łatwiejszym wykonaniu oraz niższej cenie. Technologia polimerów, mimo niezaprzeczalnie niższych kosztów w stosunku do krzemowej, ma wadę w postaci trudności integracji elementów elektronicznych z całością modułu. Wykonywanie układów mikroprzepływowych technologią LTCC zdaje się odpowiadać na zapotrzebowanie, rozwiązując powyższe trudności. Umożliwia wykonanie niewielkich (rzędu dziesiątek mikrometrów) struktur przestrzennych, integrację elementów i podzespołów elektronicznych techniką montażu przewlekanego i powierzchniowego, bądź bezpośrednio jako element zagrzebany [3]. LTCC - techno więcej »

40-lecie Oddziału Gorzowskiego SEP Edward Cadler (red.): 40-lecie Oddziału Gorzowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1977-2017. SEP Oddział Gorzowski, Gorzów 2017. We Wstępie czytamy: (…) Przekazana do rąk Koleżanek i Kolegów publikacja, zawiera m.in. krótki rys historyczny 40-lecia naszego Oddziału, kalendarium oraz fotokronikę. Udokumentowano w niej nasze dokonania i osiągnięcia, co pozwoliło zachować w pamięci byłych i obecnych członków, którzy swą aktywnością i zaangażowaniem przyczyniają się do rozwoju naszego środowiska. W poszczególnych rozdziałach opisano następujące wydarzenia: Powstanie, rozwój i cele Stowarzyszenia Elektryków Polskich - przed powstaniem SEP, zjazd założycielski, Działalność SEP w latach 1940-1945 na Ziemi Gorzowskiej, Działalność SEP w latach 1945-1976 na Ziemi Gorzowskiej, Zarys historii Oddziału Gorzowskiego SEP - tworzenie Oddziału Gorzowskiego SEP, działalność Oddziału Gorzowskiego SEP w latach 1977-2012, konferencja naukowo- techniczna Innowacyjne Materiały i Technologie w Elektrotechnice i-MITEL, Dane statystyczne i osobowe - władze Oddziału Gorzowskiego SEP w latach 1977-2014, prezesi Oddziału Gorzowskiego SEP, Członek Honorowy SEP, Zasłużeni Seniorzy SEP, wykaz ważniejszych wydarzeń i imprez naukowo-technicznych zorganizowanych w latach 1977-2016, tablice (Walne Zgromadzenie Delegatów Oddziału Gorzowskiego SEP w latach 1977-2014, udział delegatów regionu Gorzowskiego i Oddziału Gorzowskiego w WZD SEP w latach 1954-2014, odznaki honorowe, zestawienie odznak i odznaczeń nadanych członkom Oddziału Gorzowskiego SEP w latach 1977-2016, wykaz członków i kół Oddziału Gorzowskiego SEP wyróżnionych odznakami i wyróżnieniami honorowymi SEP i NOT w latach 1977-2016, członkowie zwyczajni i wspierający oraz koła w Oddziale Gorzowskim SEP w latach 1977-2016, lista członków zwyczajnych o długoletniej przynależności do SEP, lista zmarłych zasłużonych działaczy Oddziału Gor więcej »

20 stycznia 2017 r. w Oddziale Wrocławskim SEP miało miejsce uroczyste spotkanie świąteczno-noworoczne działaczy i sympatyków Stowarzyszenia z zaproszonymi gośćmi. Spotkanie to, w tym roku miało charakter szczególny, kończyło bowiem uroczystości jubileuszowe z okazji 70. rocznicy powołania i działalności Oddziału. Odbyło się w siedzibie NOT - część oficjalna w sali kinowej, a biesiadna w auli. Był to dobry pomysł, by te dwie części spotkania rozdzielić. W trakcie części oficjalnej kol. Andrzej Hachoł - prezes Oddziału powitał uczestników spotkania w tym szczególnie: Pawła Wróblewskiego - przewodniczącego Sejmiku Dolnośląskiego, Zbigniewa Komara - przedstawiciela prezydenta miasta Wrocławia, Jarosława Obremskiego - senatora RP, władze Politechniki Wrocławskiej z rektorem prof. Cezarym Madryasem, rektorami poprzednich kadencji prof. Tadeuszem Więckowskim i prof. Andrzejem Wiszniewskim, prof. Waldemarem Rebizantem - dziekanem Wydziału Elektrycznego, prof. Czesławem Smutnickim - dziekanem Wydziału Elektroniki, prof. Arkadiuszem Wójsem - dziekanem Wydziału Podstawowych Problemów Techniki, a także dr. hab. inż. Leszka Pawlaczyka, dr. inż. Janusza Staszewskiego - prodziekanów Wydziału Elektrycznego. Wśród gości byli również profesorowie: Juliusz Gajewski, Marcin Habrych, Jan Iżykowski, Ryszard Kacprzyk, Eugeniusz Rosołowski, Andrzej Sikora, Janusz Szafran i Jan Zarzycki. Wrocławską Radę Federacji reprezentował kol. Tadeusz Nawracaj - prezes Zarządu WR FSNT NOT, Dolnośląską Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa - prof. Eugeniusz Hotała - przewodniczący DOIIB, Od więcej »

Słowa kluczowe: porażenie prądem elektrycznym, zjawiska histopatologiczne W artykule opisano zmiany patologiczne występujące u porażonych prądem elektrycznym. Omówiono zjawiska histopatologiczne powstające w układzie nerwowym człowieka spowodowane prądem rażeniowym. Przedstawiono sposoby rozpoznawania zatrzymania układu krążenia u człowieka.Z protokołów badań wypadków elektrycznych wynika, że bezpośredni świadkowie wypadku przystępują niezwłocznie do resuscytacji poszkodowanego. Motywacją do natychmiastowej resuscytacji było dostrzeżenie u porażonego oznak życia. Porażony ruszał wargami i wydawał charakterystyczne charczenie. Dostrzegane oznaki u porażonego, po krótkim czasie prowadzenia resuscytacji zanikały. Dalsze czynności reanimacyjne nie przynosiły rezultatu. Właściwości elektryczne ciała człowieka Przepływ prądu elektrycznego przez ciało człowieka, zależnie od okoliczności, może spowodować wystąpienie niebezpiecznych skutków patologicznych. Zmiany w organizmie człowieka spowodowane działaniem prądu rażeniowego zależą od wartości jego natężenia i czasu rażenia. Natężenie prądu jest zależne od wartości napięcia rażeniowego oraz impedancji ciała w chwili rażenia. Impedancja ciała człowieka zależy od czynników biofizycznych i warunkuje ją impedancja skóry, rezystancja organów wewnętrznych oraz rezystancja przejścia. Wartość impedancji człowieka jest zmienna i zależy od napięcia rażeniowego oraz czynników środowiskowych, głównie klimatycznych. Bogate w elektrolity środowisko wewnątrz organizmu jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego. Ponieważ wartość rezystancji organów wewnętrznych jest bardzo mała w porównaniu z wartością impedancji skóry, o wartości całkowitej impedancji ciała decyduje naskórek i jego wilgotność. Wartość impedancji ciała zależy głównie od stopnia więcej »

Słowa kluczowe: połączenie systemów elektroenergetycznych Polski i Litwy, dławiki kompensacyjne, zjawiska rezonansowe Przedstawiono problemy związane z działaniem zabezpieczeń nadprądowych dławików kompensacyjnych, zainstalowanych w linii 400 kV Ełk Bis – Alytus. W grudniu 2015 r. oddano do eksploatacji dwutorową linię elektroenergetyczną wysokiego napięcia 400 kV, stanowiącą most energetyczny łączący system europejski ENTSO-E (w którego ramach pracuje KSE) oraz systemy krajów bałtyckich (Litwy, Łotwy i Estonii) i Rosji. Połączenie to zrealizowano z układem przekształtnikowym HVDC, znajdującym się w stacji Alytus na terenie Litwy. Wobec znacznej długości linii (164 km) i wynikającej z tego dużej mocy ładowania linii (ok. 100 Mvar/tor) zastosowano cztery dławiki kompensacyjne, zainstalowane na dwóch końcach linii. W stacji Ełk Bis zainstalowano dwa dławiki o mocy 50 Mvar, a w stacji Alytus (Litwa) dwa dławiki o mocy 72 Mvar. Dławiki te nie są przyłączone do szyn stacji, lecz znajdują się w polach liniowych. Dławiki wyposażone są w dodatkowe wyłączniki. Uproszczony schemat przyłączenia dławików w stacji Ełk Bis przedstawiono na rys. 1. Poza dławikami liniowymi w stacji Ełk Bis zainstalowany jest trzeci dławik, który może być załączony w przypadku zbyt wysokiego poziomu napięcia. Zastosowane dławiki kompensacyjne są dławikami olejowymi i mają konstrukcję pięciokolumnową. Ich punkt gwiazdowy jest obecnie uziemiony bezpośrednio. W przyszłości planowana jest instalacja dodatkowych dławików gaszących, dzięki którym będzie uziemiony punkt gwiazdowy dławików kompensacyjnych. Dławiki są wyposażone w następujące zabezpieczenia [3, 4]. ● Zabezpieczenia główne: - pierwsze zabezpieczenie różnicowe typu 7UT63 firmy Siemens realizujące funkcje: różnicową (87R), różnicową ziemnozwarciową (87N), - zabezpieczenie ziemnozwarciowe typu 7SJ64 firmy Siemens, realizujące funkcję nadprądową ziemnozwarciową kierunkową (67N). & więcej »